Rewolucje na obszarze poradzieckim

Brak

przedmiot fakultatywny

30 h - udział w zajęciach

20 h - przygotowanie się do zajęć, praca samodzielna

20 h - przygotowanie recenzji

W1: Student posiada wiedzę na temat istoty i cech rewolucji, zna ich podstawowe modele;

W2: wskazuje determinanty i bilans rewolucji na obszarze poradzieckim;

W3: samodzielnie pogłębia wiedzę i interpretuje procesy z życia politycznego i społecznego na Wschodzie.

U1: Student i rozróżnia modele rewolucji i potrafi wskazać ich przykłady;

U2: potrafi analizować wydarzenia i procesy, osadzając je w szerszej perspektywie historycznej, politycznej i społeczno-kulturowej;

U2: rozwija umiejętności analityczne w trakcie pracy z lekturą lub materiałem audiowizualnym.

K1: Student rozumie potrzebę obserwacji ważnych procesów społeczno-politycznych w państwach poradzieckich, a szczególnie w regionie Europy Wschodniej, kształtujących międzynarodowej środowisko bezpieczeństwa Polski.

K2: uświadamia konieczność rozwijania swej wiedzy i umiejętności w warunkach dynamicznego postępu świata і szybkiego obiegu informacji.

- pogadanka
- wykład konwersatoryjny

- projektu
- studium przypadku

- metody rozwijające refleksyjne myślenie
- metody służące prezentacji treści
- metody wymiany i dyskusji

Celem przedmiotu jest omówienie kolejnych rewolucji oraz ich prób, które miały miejsce na obszarze poradzieckim, z uwzględnieniem ich przyczyn, przebiegu, skutków oraz charakteru.

Tematyka kursu dotyczy wydarzeń, określanych mianem rewolucji bądź jej prób, w niepodległych państwach powstałych w wyniku rozpadu ZSRR. Zostanie podjęta także próba oceny dotychczasowego bilansu rewolucji oraz potencjału rewolucyjnego z dzisiejszej perspektywy.

Podstawowa literatura

Aspects of the Orange Revolution, vol. 1-6, Stuttgart 2014 [dostęp z sieci UMK].

Avioutskii V., Aksamitne rewolucje, Warszawa 2007.

Czas Euromajdanu, red. R. Potocki, M. Domagała, D. Miłoszewska, Warszawa 2014.

Kozłowski K., Iluzje rewolucji. Rewolucja róż, rewolucja pomarańczowa, rewolucja tulipanów, Warszawa 2011.

Kozłowski K., Kolory rewolucji, Warszawa 2012.

Kozłowski K., Rewolucja tulipanów. Geneza przebieg, następstwa, Warszawa 2009.

Bodio T., Majdan po azjatycku (festiwal rewolucji aksamitnych), „Pogranicze” 2006, nr 1.

Fairbanks Ch. H., Georgia’s Rose Revolution, „Journal of Democracy” 2004, nr 2.

Shibata Y., Naumov V., The Belarusian Maidan in 2006: A New Social Movement Approach to the Tent Camp Protest in Minsk, Frankfurt am Main 2016 [dostęp z sieci UMK]

The Colour Revolutions in the Former Soviet Republics. Successes and failures, ed. Ó Beacháin D., Polese A., London-New York 2010.

Zaliczenie z oceną.

Bedą brane pod uwagę nastąpujace elementy, za które można uzyskać maksymalnie 15 punktów:

- obecność na zajęciach (2 dopuszczalne nieobecności, ponadlimitowe wymagają zaliczenia) – 5 pkt

- aktywność w trakcie zajęć - 5 pkt

- pisemna recenzja jednej wybranej lektury lub filmu, reportażu z zakresu tematyki przedmiotu, czyli MSP (1-2 strony A4 maszynopisu) – 5 pkt.

Nie dotyczy

Omówienie szczegółowej tematyki zajęć odbywa się w kilku blokach problemowych:

I. Wprowadzenie

- Zajęcia organizacyjne

- Pojęcie i modele rewolucji

II. Obszar poradziecki – niezakończona transformacja

- Rozpad mocarstwa

- Problemy transformacji w warunkach młodej państwowości

- Polityka Federacji Rosyjskiej wobec obszaru poradzieckiego

III. Rewolucje i ich próby

- Rewolucja róż w Gruzji (2003)

- Pomarańczowa rewolucja na Ukrainie (2004/2005)

- Rewolucja tulipanów w Kirgistanie (2005)

- Dżinsowa rewolucja na Białorusi (2006)

- Rewolucja w Kirgistanie (2010)

- Rewolucja godności (Euromajdan) na Ukrainie (2013/2014)

- Protesty po wyborach prezydenckich na Białorusi (2020)

- Inne próby rewolucji

IV. Próba oceny bilansu i potencjału rewolucyjnego

- Ogólny bilans rewolucji i ich prób

- Ocena reakcji wspólnoty międzynarodowej

- Potencjał rewolucyjny z dzisiejszej perspektywy.

Dodatkowa literatura

Kaukaz: mechanizmy legitymizacji i funkcjonowania elit politycznych, red. T. Bodio, Warszawa 2012.

Czachor R., Postradzieckie reżimy polityczne w perspektywie neopatrymonialnej. Wstęp do badań, Wrocław 2015 [dostępne on-line].

Giebień H., „Kolorowe rewolucje” na Białorusi – czy powiodą się?, „Wschodoznawstwo” 2015, nr 1, s. 181-197.

Klęska demokracji? Obszar byłego ZSRR, red. P. Grochmalski, Toruń 2010.

Konflikt rosyjsko-ukraiński, red. W. Baluk, E. Kirwiel, Lublin 2015, („Wschód Europy” 2015, nr 1).

Kupatadze A., Organized Crime, Political Transitions, and State Formation in Post-Soviet Eurasia, New York 2012.

Marciniak W., Rozgrabione imperium. Upadek Związku Sowieckiego i powstanie Federacji Rosyjskiej, Kraków 2004.

Ograbiony naród. Rozmowy z intelektualistami białoruskimi, przeprowadzili M. Nocuń, A. Brzeziecki, Wrocław 2007.

Procesy integracyjne i dezintegracyjne na obszarze proradzieckim. Próba bilansu, red. T. Ambroziak, A. Czwołek, Sz. Gajewski, M. Nowak-Paralusz, Toruń 2015.

Rewolucja w imię godności. Ukraiński Euromajdan 2013-2014, red. G. Skrukwa, M. Studenna-Skrukwa, Toruń 2015.

Transformacja systemów politycznych państw obszaru byłego Związku Radzieckiego, red. Herbut R., Baluk W., Wrocław 2010.

Transformacja ustrojowa państw Europy Środkowej i Wschodniej, Warszawa 1996.

Transformacja społeczeństwa i władzy w postradzieckiej Azji Centralnej: studia i rozprawy, red. T. Bodio, W. Jakubowski, A. Wierzbicki, Pułtusk 2008.

Ukraine on its Way to Europe. Interim Results of the Orange Revolution, red. J. Besters-Dilger, Frankfurt am Main 2009.

Wiele twarzy Ukrainy. Rozmawiali i przypisami opatrzyli Iza Chruślińska i Piotr Tyma, Lublin 2005.

Wierzbicki A., Załęski P., Trybalizm a władza w Azji Centralnej, Pułtusk 2008.

Wilson A., Belarus. The Last European Dictatorship, New York – London 2011.

https://www.osw.waw.pl – Ośrodek Studiów Wschodnich

https://ies.lublin.pl/ - Instytut Europy Środkowej

Szczegółowa literatura do poszczególnych tematów będzie podawana w trakcie zajęć