Podstawy ekologii i ochrony środowiska

Podstawowa wiedza przyrodnicza z zakresu szkoły średniej.

przedmiot obligatoryjny

Godziny realizowane z udziałem nauczycieli (50 godz.):

- udział w wykładach – 30 godz.

- udział w ćwiczeniach – 15 godz.

- konsultacje z nauczycielem akademickim – 5 godz.

Czas poświęcony na pracę indywidualną studenta (50 godz.):

- przygotowanie do wykładu – 5 godz.

- przygotowanie do ćwiczeń – 5 godz.

- czytanie literatury 10 godz.

- przygotowanie do egzaminu i kolokwiów – 30 godz.

Łącznie: 100 godz. (4 ECTS)

W1: Ma ogólna wiedzę z zakresu ekologii, zna podstawowe relacje między poszczególnymi elementami środowiska przyrodniczego – K_W01, KW_04, K_W05, K_W06

W2: Zna podstawowe zagadnienia dotyczące ochrony środowiska – K_W01, K_W05, K_W07

W3: Ma podstawową wiedzę w zakresie ekorozwoju i podstawowych aktów prawnych określających zasady ochrony środowiska - KW_05, KW_07, K_W06, K_W07, K_W08

U1: Potrafi omówić podstawowe relacje ekologiczne występujące w przykładowych ekosystemach – K_U06, K_U07

U2: Potrafi wykorzystać podstawowe obliczenia matematyczno-statystyczne do charakterystyki wybranych zagadnień ekologicznych – K_U03

U3: Posiada umiejętność oceny danego obszaru przyrodniczego pod kątem jego atrakcyjności turystyczno-rekreacyjnej, m.in. w kontekście obowiązujących uwarunkowań ochrony środowiska – K_U06, K_U07, K_U13

U4: Potrafi rozpoznawać podstawowe gatunki roślin oraz zwierząt żyjące w polskich lasach – K_U13

K1: Rozumie potrzebę aktualizacji swojej wiedzy w zakresie wiedzy przyrodniczej - K_K01

K2: Ma świadomość, że interdyscyplinarna wiedza przyrodnicza oraz rozumienie relacji występujących między poszczególnymi elementami środowiska ma duże znaczenie dla turystyki i rekreacji - K_K02, K_K03

K3: Ma świadomość, że niewłaściwe decyzje z zakresu ochrony środowiska mogą doprowadzić do nieuzasadnionego obniżenia stanu zasobów przyrody – K_K02, K_K03

Metoda dydaktyczna eksponująca:

- pokaz

Metoda dydaktyczna podająca:

- wykład informacyjny (konwencjonalny)

- wykład problemowy

Metoda dydaktyczna poszukująca:

- ćwiczeniowa

- obserwacji

- studium przypadku

- pokaz

- wykład informacyjny (konwencjonalny)
- wykład problemowy

- ćwiczeniowa
- obserwacji
- studium przypadku

Zapoznanie studenta z podstawowymi zagadnieniami dotyczącymi ekologii i ochrony środowiska.

Wykłady:

Podstawowe definicje z zakresu ekologii. Ewolucja stosunku człowieka do przyrody i jej zasobów w ujęciu historycznym. Przykłady klęsk ekologicznych. Czynniki środowiskowe i ekologiczne a organizmy. Prawo Liebiga i Shelforda. Bioindykacja stanu środowiska. Zasięgi geograficzne drzew w Polsce. Cechy osobnicze a cechy populacji. Przepływ energii i krążenie materii w ekosystemie. Poziomy troficzne. Wybrane zespoły roślinne Europy Środkowej. Różnorodność biologiczna. Przyczyny i konsekwencje wprowadzania monokultur iglastych w lasach Europy Środkowej. Ekologia i problemy ochrony gatunku chronionego na przykładzie wilka.

Podstawowe pojęcia dotyczące środowiska. Problematyka ochrony środowiska w ujęciu historycznym. Najważniejsze akty prawne związane z ochroną środowiska. Globalne problemy środowiskowe – pustynnienie, deforestacja, zanik bioróżnorodności. Zanieczyszczenia środowiska. Toksyczność i ekotoksyczność. Efekt cieplarniany, smog, niszczenie warstwy ozonowej. Działania w zakresie ochrony klimatu. Kryteria jakości wód naturalnych, eutrofizacja wód, mechanizmy oczyszczania ścieków. Najważniejsze zagrożenia i działania na rzecz ochrony gleb. Odpady – ich rodzaje, postępowanie w życiu codziennym, sposoby unieszkodliwiania. Ochrona przyrody – kierunki rozwoju, najważniejsze formy ochrony przyrody w Polsce i na świecie. Katastrofy ekologiczne – przykłady, przyczyny, powiązania z turystyką.

Ćwiczenia:

Rozpoznawanie podstawowych gatunków drzew i krzewów leśnych. Analiza podstawowych zależności ekologicznych oraz cech przykładowej populacji organizmów. Formy ochrony przyrody na świecie i w Polsce. Analiza zmian środowiska geograficznego. Wpływ turystyki na obszary cenne przyrodniczo.

Literatura podstawowa:

• Krebs C.J., 1996, Ekologia. Wyd. Nauk. PWN. Warszawa.

• Pullin A.S., 2007, Biologiczne podstawy ochrony przyrody, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.

• Pyłka-Gutowska E., 2004, Ekologia z ochroną środowiska. Przewodnik, Wydawnictwo Oświata, Warszawa.

• Karaczun Z., Obidowska G., Indeka L. Ochrona środowiska. Współczesne problemy. Wyd. SGGW, Warszawa, 2016.

• Dobrzańska B., Dobrzański G., Kiełczowski D. Ochrona środowiska przyrodniczego. Wyd. Nauk. PWN, Warszawa, 2008.

• Małachowski K. (red.) Gospodarka a środowisko i ekologia. Wyd. Cedetu, 201

• Klucze do rozpoznawania roślin i zwierząt.

Literatura uzupełniająca:

• Banaszak J., Wiśniewski H., 2006, Podstawy ekologii, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń.

• Czarnowski M.S., 1989, Zarys ekologii roślin lądowych, PWRiL, Warszawa.

• Gajdzik B., Wyciślik A., 2007, Wybrane aspekty ochrony środowiska i zarządzania środowiskowego, Wydawnictwo Politechniki Śląskiej, Gliwice.

• Górka K., Poskrobko B., Radecki W., 1998, Ochrona środowiska problemy społeczne, ekonomiczne i prawne, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa.

• Kot R., 2007, Formy ochrony przyrody dolnej części dorzecza Drwęcy, [w:] W. Marszelewski, L. Kozłowski (red.) Ochrona i zagospodarowanie dorzecza Drwęcy, t. 1, Wydawnictwo UMK, Toruń, s. 163-175.

• Kozłowski S., 2003, Ochrona środowiska: Unia Europejska – Polska, Komitet Prognoz „Polska 2000 Plus” przy Prezydium PAN, Warszawa.

• Malinowska E., Lewandowski W., Harasimiuk A. (red.), 2004, Geoekologia i ochrona krajobrazu. Leksykon, Uniwersytet Warszawski, Warszawa.

• Obmiński Z., 1977, Ekologia lasu, PWN, Warszawa.

• Puchalski T., Prusinkiewicz Z., 1990, Ekologiczne podstawy siedliskoznawstwa leśnego, PWRiL, Warszawa.

• Sadowski T., Świderski G., Lewandowski W., 2006, Dotacje Unii Europejskiej w inwestycjach ekologicznych Polski, Europrimus Consulting Europejskie Centrum Doradztwa, Warszawa.

• Szymański S., 2001, Ekologiczne podstawy hodowli lasu, PWRiL, Warszawa.

• Walczak M., Radziejowski J., Smogorzewska M., Sienkiewicz J., Gacka-Grzesikiewicz E., Pisarski Z., 2001, Obszary chronione w Polsce, Instytut Ochrony Środowiska, Warszawa.

• Wnuk Z. (red.), 2010, Ekologia i ochrona środowiska. Wybrane zagadnienia, Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, Rzeszów.

• Zarzycki R., Imbierowicz M., Stelmachowski M., 2007, Wprowadzenie do inżynierii i ochrony środowiska. Ochrona środowiska naturalnego, t. 1, Wydawnictwo Naukowo-Techniczne, Warszawa.

• Żarska B., 2005, Ochrona krajobrazu, Wydawnictwo SGGW, Warszawa.

Kryteria oceniania:

Wykład: zaliczenie pisemne na podstawie testu (pytania otwarte i/lub zamknięte) – W1, W2, W3, U1, U2, U3

ndst - <50%

dst- 50-60%

dst plus- 60-70%

db- 70-80%

db plus- 80-90%

bdb- 90-100%

Ćwiczenia: zaliczenie na podstawie ocen z ćwiczeń zaliczeniowych w postaci sprawozdań i opracowań, oceny ciągłej pracy studenta (bieżące przygotowanie do zajęć i ich aktywność); – W1, W2, W3, U1, U2, U3, U4.

Ocena końcowa z ćwiczeń wyliczana, jako średnia z uzyskanych ocen: 2,75-3,39 – dostateczny, 3,40-3,74 – dostateczny plus, 3,75-4,19 – dobry, 4,20-4,50 – dobry plus, powyżej 4,50 – bardzo dobry

Nie dotyczy.