Sposoby pobierania, przygotowania i obróbki próbek środowiskowych

Absolwenci kierunków obszaru nauk przyrodniczych oraz nauk ścisłych

przedmiot obligatoryjny

Liczba godzin zajęć teoretycznych- 20 h

Liczba godzin zajęć praktycznych- 16 h

W01: posiada wiedzę z zakresu przygotowywania próbek w analizie środowiskowej

W02: zna techniki pobrania i przygotowania próbek z matryc środowiskowych do analizy

U01: umiejętność pobierania i przygotowania próbek za pomocą metod: destylacji, mineralizacji, ekstrakcji (LLE, HS, P&T, TD, SPE, SPME, SFE, ASE), filtracji, procesów membranowych

K01: nastawiony na nieustanne zdobywanie nowej wiedzy, umiejętności i doświadczeń

- wykłady przygotowane w formie prezentacji multimedialnych;

- indywidualne konsultacje internetowe (distance learning);

- instrukcje do ćwiczeń laboratoryjnych na podstawie, których prowadzone są zajęcia w laboratorium;

- praca indywidualna słuchacza ze sprzętem laboratoryjnym

i zaawansowaną aparaturą analityczną pod nadzorem prowadzącego zajęcia;

- ponadto dla słuchaczy są przygotowane materiały wykładowe

i instrukcje z ćwiczeniami laboratoryjnymi w formie drukowanej.

Zapoznanie się z najnowszym osiągnięciami dotyczącymi przygotowania próbek. Nabranie wprawy odnośnie dobrej praktyki laboratoryjnej. Zastosowanie w praktyce standardów postępowania w przygotowaniu próbek, aby badania rutynowe odznaczały się wysoką selektywnością, skutecznością; aby był najlepszy odzysk oraz powtarzalność. Destylacja i techniki ekstrakcyjne w różnych wariantach. Układy in-situ i ex-situ, on-line i off-line. Techniki łączone. Miniaturyzacja, lab-on-chip. Walidacja.

Zaliczenie:

Wykład: Zaliczenie na podstawie egzaminu

Zajęcia laboratoryjne: Zaliczenie bez oceny na podstawie frekwencji na zajęciach oraz czynnym w nich uczestniczeniu.

Teoretyczne aspekty przygotowania próbek. Przegląd metod pobierania i przygotowania próbek. Analiza śladowa. Podstawy teoretyczne procesu ekstrakcji w układzie ciecz-ciało stałe (SPE, mikro-SPE, MSPD). Mineralizacja (podział, podstawy teoretyczne, metodyki). Metody spektralne (przegląd: FES, AAS, ICP). Technika membranowa w analizie śladów (podstawy teoretyczne, podział, charakterystyka, właściwości, zastosowanie). Nowe aspekty analizy próbek środowiskowych. Kalibracja. Certyfikowane materiały referencyjne. Pobieranie i przygotowanie próbek. Metody izolowania i wzbogacania próbek w terenie. Analiza produktów naturalnych. Instrumentalne techniki pomiarowe (elektrochemiczne i elektromigracyjne, spektroskopowe, separacyjne i inne). Analiza grupowa. Techniki łączone

i sprzężone. Automatyczne systemy kontroli. Monitoring środowiska (chemiczny i biologiczny). Walidacja. Normy i dyrektywy europejskie. Zapewnienie jakości.

1. B. Buszewski, Chromatografia i techniki pokrewne w chemii środowiska, UMK, Toruń, 1998,

2. W. Szczepaniak, Metody instrumentalne w analizie chemicznej, PWN, Warszawa, 2004;

3. J. Garaj, D. Bustin, Z. Hladky, Chemia analityczna, Alfa, SNTL Bratislava, 1989;

4. J. Namieśnik (red. nauk), Metody instrumentalne w kontroli zanieczyszczeń środowiska, WNT Warszawa, 1998;

5. Praca zbiorowa, Nowe horyzonty i wyzwania w analityce i monitoringu środowiskowy, CEEAM Gdańsk 2003

6. Praca zbiorowa, Miniaturyzacja w analityce, WPW Warszawa 2005

7. Praca zbiorowa, Nowoczesne techniki analityczne, WPW Warszawa 2006

8. J. Pawliszyn, Sampling and sample preparation, J. Wiley & Sons, New York, 2006

9. Harris, Quantitative & Qualitative Chemical Anaylysis, Freeman, New York 1999

10. C.F. Pool &S. H. Pool, Chromatogrpahy today, Elsevier, Amsterdam 1992

11. S. Mitra Sample preparation techniques in analytical chemistry, Wiley, New Jersey 2003

12. R.P. Scott, Tandem techniques, J. Wiley & Sons, New York 1998

Student – słuchacz studiów podyplomowych:

1. rozpoznaje i rozróżnia zagadnienia związane z tematyką prowadzonych zajęć;

2. znajduje i posługuje się literaturą przedmiotu w j. angielskim i polskim;

3. posługuje się, używa, i wyjaśnia terminologię specjalistyczną dotyczącą przedmiotu (nie używa slangu laboratoryjnego) w j. angielskim oraz ich odpowiedników w j. polskim;

4. stosuje w praktyce zdobytą wiedzę teoretyczną w tym posługiwania się aparaturą i innym, drobnym sprzętem laboratoryjnym w sposób poprawny i właściwy. Dokonuje samodzielnych pomiarów;

5. przygotowuje samodzielnie preparaty do analiz, tworzy procedury analityczne i postępowania;

6. samodzielnie analizuje, interpretuje i oblicza wyniki badań otrzymanych w laboratorium w trakcie swej pracy. Stosuje właściwe procedury analityczne. Sporządza raporty z badań i notatki, które mogą być podstawą do przygotowania publikacji naukowej;

7. porównuje, objaśnia i opisuje uzyskane wyniki badań w porównaniu ze wzorcami jak i dostępną literaturą. Przewiduje prawdopodobne scenariusze zachowań w laboratorium podczas przygotowania próbek oraz w trakcie samych badań (przestrzeganie zasad BHP na stanowisku pracy).

Warunkiem zaliczenia zajęć jest uczęszczanie na zajęcia, aktywne w nich uczestnictwo, znajomość procedur analitycznych potrzebnych do poprawnego wykonania ćwiczenia-analizy laboratoryjnej. Zaliczenie przedmiotu odbywa się na podstawie frekwencji uczestnictwa w zajęciach oraz otrzymanie pozytywnej oceny z ustnego egzaminu końcowego

nie są przewidziane