Fizyczne zagrożenia w środowisku pracy

Studia wyższe I lub II stopnia

przedmiot obowiązkowy

36 godz. Wykład

20 godz. Formy aktywne (ćwiczenia)

114 godz - praca własna

Poznaje zjawiska fizyczne, chemiczne i biologiczne zachodzące w przyrodzie. Poznaje podstawowe zagadnienia z zakresu chemii, fizyki, biochemiii i fizjologii wykorzystywane w badaniach ekologicznych i ochronie środowiska. Poznaje zmiany i zagrożenia środowiska spowodowane działalnością człowieka, rozwojem przemysłowym i gospodarczym, na powierzchni ziemi, w glebach i wodach oraz związki i zależności między różnymi dyscyplinami nauk przyrodniczych, ścisłych i technologicznych, a w szczególności relacje między przyrodą ożywioną i nieożywioną.

Student poznaje zasady bezpiecznej pracy przy urządzeniach energią elektryczną. oraz w otoczeniu pola elektromagnetyczne,

Student poznaje zagrożenia związane z nieprawidłowym oświetleniem stanowisk pracy, normy oświetlenia

Poznaje zagrożenia związane z pracą w hałasie i sposoby ochrony przed nim, normy hałasu.

Student poznaje wymagania dla maszyn i potrafi wskazać zagrożenia zmazane z pracą z nimi.

Definiuje i rozpoznaje zagrożenia biologiczne występujące w środowisku zawodowym.

Słuchacz nabywa umiejętność oceny zagrożeń występujących podczas różnych form działalności gospodarczej, ich skali oraz skutków dla życia zdrowia człowieka i środowiska naturalnego.

Student dostrzega zaistniałe zagrożenia zdrowotne i środowiskowe, stawia poprawne hipotezy dotyczące ich przyczyn oraz potrafi wskazać sposoby ich ograniczenia lub eliminacji.

Potrafi współuczestniczyć w opracowaniu systemów bezpiecznego zarządzania środowiskiem w przedsiębiorstwie

Nabiera umiejętności oceny oddziaływania na środowisko procesów technologicznych i działań gospodarczych oraz potrafi nakreślić plany ochrony pracowników, mieszkańców oraz obszarów przyrodniczych

Student potrafi wykonać pomiary natężenia oświetlenia w środowisku pracy, potrafi wykonać pomiary natężenia hałasu w środowisku pracy oraz dobrać odpowiednie środki ochrony indywidualnej i zespołowej

Słuchacz definiuje i rozpoznaje zagrożenia biologiczne występujące w środowisku zawodowym. potrafi oszacować ryzyko zawodowe pracy w środowiskach w którym występują szkodliwości biologiczne.

Student jest gotowy do pogłębiania wiedzy z zakresu nauk o środowisku i bezpieczeństwie pracy oraz ma świadomość ryzyka wykonywanej działalności oraz ponoszenia pełnej odpowiedzialności w zakresie działań związanych z ochroną środowiska i bezpieczeństwem i higieną pracy

Student potrafi być samokrytyczny i wyciągać wnioski na podstawie autoanalizy oraz wykazuje ostrożność i krytycyzm w przyjmowaniu informacji z literatury i internetu, a szczególnie z dostępnej w masowych mediach

Słuchacz jest chętny do pracy w zespole jako jego członek oraz jest odpowiedzialny za powierzony sprzęt, pracę własną i innych

Ma świadomość konieczności postępowania zgodnie z etyką ekologiczną i jest chętny do promocji zasad ochrony środowiska, bezpieczeństwa pracy oraz docenia rolę edukacji ekologicznej i zdrowotnej

Potrafić komunikować się z pracownikami o różnym poziomie intelektualnym w celu wyjaśniania istoty zagrożeń w środowisku pracy;

Wykład z pokazami, referaty, laboratoria i pokazy

- wykład informacyjny (konwencjonalny)
- wykład konwersatoryjny
- wykład problemowy

- ćwiczeniowa
- laboratoryjna
- obserwacji
- pomiaru w terenie
- referatu

Zapoznanie słuchaczy z rodzajem zagrożeń globalnych i lokalnych związanych z gospodarczą działalnością człowieka i na tym tle z rodzajami zagrożeń w środowisku pracy i innych miejscach pobytu.

Zagrożenia atmosfery – podział, przyczyny i skutki. Główne źródła zanieczyszczeń powietrza atmosferycznego - aerozole, pyły i czynniki chemiczne (gazy odlotowe, spaliny, odory, reagenty, pary). Pierwotne i wtórne metody zapobiegania zanieczyszczaniu atmosfery. Ograniczanie emisji zanieczyszczeń. Charakterystyka procesów stosowanych w ochronie powietrza (absorpcja, adsorpcja, spalanie). Oczyszczanie gazów z zanieczyszczeń pyłowych i zanieczyszczeń gazowych. Przykładowe technologie oczyszczania gazów z zanieczyszczeń gazowych.

Główne źródła zanieczyszczenia wód. Sposoby oczyszczania wód powierzchniowych i podziemnych. Uzdatnianie wody do celów komunalnych i przemysłowych (uzdatnianie wód podziemnych, uzdatnianie wód powierzchniowych, specjalne metody uzdatniania wody). Charakterystyka, klasyfikacja, skład i właściwości ścieków komunalnych. Technologie oczyszczania ścieków komunalnych. Fizyczne, chemiczne i fizykochemiczne procesy oczyszczanie wód i ścieków (sedymentacja, flotacja, cedzenie, filtracja i procesy membranowe, neutralizacja, adsorpcja utlenianie i redukcja, koagulacja, sorpcja, wymiana jonowa, dezynfekcja). Charakterystyka, klasyfikacja, skład i właściwości ścieków przemysłowych Technologie oczyszczania wybranych ścieków przemysłowych (ścieki pogalwaniczne, ścieki zaoliwione). Elektrochemia ekologiczna.

Źródła i charakterystyka odpadów. Zasady postępowania z odpadami; gromadzenie, wykorzystywanie do celów przemysłowych i rolniczych, unieszkodliwianie, deponowanie. Polimery biodegradowalne i surfaktanty. Recykling polimerów i tworzyw sztucznych. Postępowanie z odpadami niebezpiecznymi (systemy zintegrowane). Skażenia chemiczne wód i gleb, rodzaje zanieczyszczeń i metody ich neutralizacji, usuwania (remediacja gleb, rekultywacja pól i zbiorników wodnych).

Poznaje szkodliwe czynniki biologiczne, zna podstawowe pojęcia, oraz podział mikro i makroorganizmów. Rozróżnia kategorie i kryteria zagrożeń, zna działania profilaktyczne oraz związane z szacowaniem ryzyka zawodowego. Zagrożenia biologiczne i mikrobiologiczne. Podstawy biotechnologii środowiskowej (czynniki biotyczne w usuwaniu zanieczyszczeń ze środowiska).

Prąd elektryczny, ochrona przeciwporażeniowa. Pola elektromagnetyczne. Niepożądane skutki związane z energią elektryczną wraz z przykładami wypadków: pożar, porażenie prądem. Oddziaływanie prądu elektrycznego na człowieka, rażenie bezpośrednie i pośrednie. Oporność elektryczna ciała, skóry, naskórka. Prawo Ohma. Wartości progowe prądu percepcji, samouwolnienia, paraliżu oddychania, fibrylacji komór serca. Ochrona przeciwporażeniowa w urządzeniach i instalacjach niskiego napięcia (do 1 kV). Klasy ochronności urządzeń elektrycznych (tzw. klasy izolacji) 0, I, II, III. Napięcia dotykowe bezpieczne, separacja elektryczna, izolowanie stanowiska, połączenia wyrównawcze, uziemienia i uziomy, wyłączanie zasilania przez bezpiecznik nadmiarowo-prądowy i różnicowo-prądowy. Kod IP - ochrona przed ciałami obcymi i wodą. Przepięcia, ich powstawanie, typy (klasy) urządzeń ochronnych. Elektryczność statyczna, środki ochrony przed ładunkiem

elektrostatycznym. Energia zapłonu niektórych gazów i par stosowanych w laboratoriach. Zasady bezpiecznej pracy przy urządzeniach energią elektryczną. Pola elektromagnetyczne, ich źródła, oddziaływania na organizm człowieka, strefy ochronne, ograniczenie czasu narażenia.

Poznanie zagrożenia związanego z nieprawidłowym oświetleniem stanowisk pracy, normy oświetlenia, zagrożenia związane z pracą w hałasie i sposoby ochrony przed nim, normy hałasu. Wymagania dotyczące bezpiecznej pracy instalacji, maszyn i urządzeń oraz zagrożenia mechaniczne związane z pracą w ich otoczeniu.

1. „Czynniki szkodliwe w środowisku pracy” (red. D. Augustyńska), CIOP 2005

2. Marek Siemiński „Fizyka zagrożeń środowiska” PWN 1994

3. Stefan Zieliński „Zagrożenia chemiczne w środowisku” Wyd. PWr. Wrocław 2000.

4. „Zarys ekotoksykologii” (red. J. Namieśnik, J. Jaśkowski), Eco-Pharma, Gdańsk 1995

5. Maria Ingold-Siemaszko „ Człowiek w otoczeniu elektromagnetycznym, Rzeszów 1997

6. Rączkowski Bogdan, BHP w praktyce, wyd. Ośrodek Doradztwa i Doskonalenia Kadr Gdańsk

7. Poradnik dla dalszych użytkowników - Europejska Agencja Chemikaliów, 2008

8. "Zagrożenia mechaniczne", dr inż. Krystyna Myrcha, CIOP-PIB

Polskie Normy i Akty prawne

Egzamin pisemny - zagadnienia opisowe i testy wyboru

Brak