Chemia biomedyczna (blok specjalnościowy)
Informacje ogólne
Kod przedmiotu: | 0600-S2-SP/W-ChBio |
Kod Erasmus / ISCED: |
13.3
|
Nazwa przedmiotu: | Chemia biomedyczna (blok specjalnościowy) |
Jednostka: | Wydział Chemii |
Grupy: |
Przedmioty specjalnościowe - stacjonarne studia drugiego stopnia (S2) |
Punkty ECTS i inne: |
(brak)
|
Język prowadzenia: | polski |
Wymagania wstępne: | Podstawowa wiedza z zakresu chemii organicznej i biochemii Podstawowa wiedza z zakresu metod przygotowania próbek i chemii analitycznej. |
Całkowity nakład pracy studenta: | Wykład 60 h, przygotowanie do egzaminu 15 h. 1 punkt ECTS odpowiada 25-30 godzinom pracy studenta |
Efekty uczenia się - wiedza: | Student: W1: zna podstawowe prawa i nazewnictwo chemiczne K_W01. W2: zna rolę eksperymentu i symulacji komputerowych w procesach chemicznych K_W04. W3: zna podstawowe pakiety oprogramowania użytkowego do analizy i opracowania danych K_W05.???? W4: posiada podstawową wiedzę nt. grup funkcyjnych związków organicznych oraz mechanizmów reakcji K_W07. W5: zna podstawy biochemii oraz chemizm procesów metabolicznych K_W11. W6: zna podstawowe aspekty budowy i metody oceny właściwości materiałów i substancji chemicznych. Ma wiedzę pozwalającą na wykorzystania materiałów do określonego celu praktycznego oraz wskazania metody ich zagospodarowania po okresie użytkowania K_W13. |
Efekty uczenia się - umiejętności: | Student: U1: potrafi posługiwać się nazewnictwem chemicznym oraz pojęciami z zakresu chemii ogólnej K_U01 U2: posiada umiejętność opisu i modelowania zjawisk chemicznych oraz stosuje wybrane procedury numeryczne w obliczeniach chemicznych K_U04. U3: potrafi określić budowę i funkcje związków wielkocząsteczkowych występujących w organizmach żywych oraz scharakteryzować przemiany metaboliczne zachodzące w podstawowych szlakach metabolicznych, a także sposoby magazynowania i przetwarzania energii chemicznej w komórce K_U11. |
Efekty uczenia się - kompetencje społeczne: | Student: K1: Analityczne myślenie: samodzielnie i efektywnie pracuje z dużą ilością informacji, dostrzega zależności pomiędzy zjawiskami i poprawnie wyciąga wnioski posługując się zasadami logiki K_K01. K2: Kreatywność: myśli twórczo w celu udoskonalenia istniejących bądź stworzenia nowych rozwiązań K_K02. K3: Sumienność i dokładność: jest nastawiony na jak najlepsze wykonanie zadania; dba o szczegół; jest systematyczny K_K03. K4: Dążenie do rozwoju: jest nastawiony na nieustanne zdobywanie nowej wiedzy, umiejętności i doświadczeń; widzi potrzebę ciągłego doskonalenie się i podnoszenia kompetencji zawodowych; zna ograniczenia własnej wiedzy i rozumie potrzebę dalszego kształcenia K_K05. K5: Wytrwałość i konsekwencja: pracuje systematycznie i ma pozytywne podejście do trudności stojących na drodze do realizacji założonego celu; dotrzymuje terminów; rozumie konieczność systematycznej pracy nad wszelkimi projektami K_K06. K6: Samodzielność: w pełni samodzielnie realizuje uzgodnione cele, podejmując samodzielne i czasami trudne decyzje; potrafi samodzielnie wyszukiwać informacje w literaturze fachowej K_K07. |
Metody dydaktyczne: | Wykład konwencjonalny z wykorzystaniem technik multimedialnych |
Metody dydaktyczne eksponujące: | - pokaz |
Metody dydaktyczne podające: | - pogadanka |
Metody dydaktyczne poszukujące: | - klasyczna metoda problemowa |
Skrócony opis: |
Celem przedmiotu jest zapoznanie studentów z wybranymi zagadnieniami współczesnej chemii medycznej takimi jak: klasyfikacja leków, źródła leków, teoria receptorów, mechanizm działania leków, projektowanie leków i obrazowanie medyczne, analityka medyczna. |
Pełny opis: |
Analiza instrumentalna. Przygotowanie próbek do analizy. Analityka biomedyczna z elementami metabolomiki, metody separacyjne i techniki sprzężone. Rys historyczny chemii leków. Nazewnictwo leków. Farmakologiczna i chemiczna klasyfikacja leków. Wpływ czynników fizykochemicznych na trwałość, wchłanianie i dystrybucję leków. Teoria receptorów. Mechanizm działania leków na enzymy. Biotransformacja leków. Budowa chemiczna a działanie leków. Wyodrębnianie leków z substancji naturalnych. Projektowanie leków – SAR i QSAR. Synteza leków. Testowanie leków. Omówienie wybranych klas leków – leki znieczulające; leki przeciwbólowe i przeciwzapalne; leki przeciw drobnoustrojom; leki anty-AIDS; leki przeciwnowotworowe. Podstawy technik obrazowania medycznego. Zakres tematów (dr Adam Dzieleńdziak) 1. Wprowadzenie – rys historyczny chemii leków 1h 2. Nazewnictwo leków 1h 3. Najważniejsze problemy współczesnej terapii 2h 4. Farmakokinetyka leków 1h 5. Działanie leków na enzymy 2h 6. Receptory i działanie leków 2h 7. Antybiotyki 1h 8. Przyczyny powstawania nowotworów. Metody leczenia nowotworów. Leki przeciwnowotworowe. Uboczne efekty chemioterapii 3h 9. Metabolizm leków 1h 10. Niepożądane działanie leków 1h 11. Wybrane klasy leków – leki znieczulające, leki przeciwbólowe i przeciwzapalne – rys historyczny, działanie, przykładowe struktury 2h 12. Obrazowanie medyczne – zdjęcia rentgenowskie, rezonans magnetyczny, tomografia komputerowa, USG, pozytonowa tomografia emisyjna 2h 13. Podstawowe informacje na temat projektowania leków - SAR i QSAR 1h Zakres tematów (dr hab. Magdalena Ligor) 1. Pojęcie analityki biomedycznej 2. Współczesne techniki analityczne – możliwości zastosowania 3. Podział metod przygotowania próbki 4. Chromatografia - zakres, podział technik, nomenklatura, walidacja 5. Zastosowanie nowoczesnych technik chromatograficznych - analiza jakościowa i ilościowa, detekcja 6. Derywatyzacja 7. Wady i zalety wybranych technik analitycznych - studia porównawcze 8. Przygotowanie materiału biologicznego do analizy 9. Metody mikroekstrakcyjne w analityce 10. Warianty analizy chromatograficznej 11. Techniki elektromigracyjne i ich zastosowanie 12. Pojęcie metabolomiki 13. Bezpieczeństwo żywności - zagadnienia ogólne 14. Suplementacja w diecie człowieka 15. Analityka lotnych związków organicznych 16. Wolne rodniki a przeciwutleniacze - podział, właściwości, metody oznaczania 17. Przyczyny i skutki powstawania reaktywnych form tlenu. 18. Metody oznaczanie aktywności przeciwutleniającej 19. Warunki wykonanie oznaczenia za pomocą danej metody 20. Rodzaj próbki pobranej do analizy - testy w celach medycznych |
Literatura: |
Zejc A., Gorczyca M., Chemia leków, PZWL, Warszawa, 1999; Silverman R.B., Chemia organiczna w projektowaniu leków, WNT, 2004; Patrick G.L., Chemia medyczna, WNT, Warszawa, 2003; Burger’s Medicinal Chemistry and Drug Discovery, tom 1, 1994; Medicinal Chemistry: Principles and Practice, wyd. F. D. King, The Royal Society of Chemistry, London, 1994; Thomas G., Medicinal Chemistry – an Introduction, John Wiley & Sons, Ltd, Chichester, 2000; Wilson and Gisvold’s Textbook of Organic Medicinal and Pharmaceutical Chemistry, wyd. J. H. Block, J. M. Beale, Jr, Lippincott Williams & Wilkins, Philadelphia, 2004; Patrick G. L., Chemia leków. Krótkie wykłady, PWN, Warszawa, 2004. Zając M. [red.]; Witaminy i mikroelementy, Kontekst, Poznań 2000 Moszczyński P., Pyć R.; Biochemia witamin. Cz. 2: Witaminy lipofilne i kwas askorbinowy;Wydaw. Naukowe PWN; Warszawa 1999 Skrzypczak W., Friedrich M., Jankowiak D., Janus K., Witaminy, Wydawnictwo AR, Szczecin 1999 Guz J., Dziaman T., Szpila A.; Czy witaminy antyoksydacyjne mają wpływ na proces karcynogenezy? [on-line]; Postępy Hig. Med. Dośw., 2007, 61, 185-198 W. Grajek; Przeciwutleniacze w żywności: Aspekty zdrowotne, technologiczne, molekularne i analityczne, Wydawnictwo Naukowo-Techniczne, Warszawa 2007 Hahn-Deinstrop E., Applied thin-layer chromatography, Wiley-VCH, Weinheim 2000. Curtright R., Emry R., Markwell J.; J. Chem. Education, 76(2) (1999) 249-252. Matysik G., „Problemy optymalizacji chromatografii cienkowarstwowej”, Baccarat, Lublin 1997. Opieńska–Blauth J., Kraczkowski H., Brzuszkiewicz H., „Zarys chromatografii cienkowarstwowej”, WWRiL, Warszawa 1967. Stepnowski P., Synak E., Szafranek B., Kaczyński Z., „Techniki Separacyjne”, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk 2010. Suprynowicz Z., „Współczesne kierunki w chromatografii”, Lublin 1986. Witkiewicz Z., „Podstawy chromatografii” PWN Warszawa 1992. W. Szczepaniak, „Metody instrumentalne w analizie chemicznej” Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1999. R. T. Morrison, R. N. Boyd, „Chemia organiczna”, PWN, Warszawa 1994. M. Nógrdi, „Stereochemia. Podstawy i zastosowania”, PWN, Warszawa 1988. J. Emsley, „Przewodnik po chemii życia codziennego”, Prószyński i S-ka, Warszawa 1996. R. Noyori, „Asymmetric catalysis in organic synthesis”, John Wiley & Sons Inc., New York 1994. O. Achmatowicz, B. Szechner (tłum. z ang.), „Podstawowa terminologia stereochemii”, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 1999. W. Śliwa, N. Zelichowicz, „Nowe nazewnictwo w chemii - związków nieorganicznych i organicznych”, WSiP, Warszawa 1994. J. Woliński, J. Terpiński, „Organiczna analiza jakościowa”, PWN, Warszawa 1973. T.J. Ward, K.D. Ward, „Recent progress in chiral stationary phase development and current chiral applications”, Supplement to LC GC Europe, October 2012, 28-30. |
Metody i kryteria oceniania: |
Ad. 1 Egzamin pisemny na ocenę – W1, W2, W4, W5, U1, U2, U3. Ad.2 Egzamin na ocenę – W1, W2, U1, U2.?? Kryteria oceniania: niedostateczny – 2 (<50%) dostateczny – 3 (≥ 50%) dostateczny plus – 3+ (>60%) dobry – 4 (>65%) dobry plus – 4+ (>75%) bardzo dobry – 5 (>80%) |
Praktyki zawodowe: |
nie dotyczy |
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu.