Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu - Centralny punkt logowania
Strona główna

Filozofia

Informacje ogólne

Kod przedmiotu: 0600-S3-DSC-FIL
Kod Erasmus / ISCED: 13.3 Kod klasyfikacyjny przedmiotu składa się z trzech do pięciu cyfr, przy czym trzy pierwsze oznaczają klasyfikację dziedziny wg. Listy kodów dziedzin obowiązującej w programie Socrates/Erasmus, czwarta (dotąd na ogół 0) – ewentualne uszczegółowienie informacji o dyscyplinie, piąta – stopień zaawansowania przedmiotu ustalony na podstawie roku studiów, dla którego przedmiot jest przeznaczony. / (0531) Chemia Kod ISCED - Międzynarodowa Standardowa Klasyfikacja Kształcenia (International Standard Classification of Education) została opracowana przez UNESCO.
Nazwa przedmiotu: Filozofia
Jednostka: Wydział Chemii
Grupy: Doktoranckie Studium Chemii
Punkty ECTS i inne: 0 LUB 2.00 (w zależności od programu) Podstawowe informacje o zasadach przyporządkowania punktów ECTS:
  • roczny wymiar godzinowy nakładu pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się dla danego etapu studiów wynosi 1500-1800 h, co odpowiada 60 ECTS;
  • tygodniowy wymiar godzinowy nakładu pracy studenta wynosi 45 h;
  • 1 punkt ECTS odpowiada 25-30 godzinom pracy studenta potrzebnej do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się;
  • tygodniowy nakład pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się pozwala uzyskać 1,5 ECTS;
  • nakład pracy potrzebny do zaliczenia przedmiotu, któremu przypisano 3 ECTS, stanowi 10% semestralnego obciążenia studenta.

zobacz reguły punktacji
Język prowadzenia: polski
Wymagania wstępne:

brak

Całkowity nakład pracy studenta:

30 godz. wykładu + 25 godz.praca indywidualna, przygotowanie do egzaminu doktorskiego.

Efekty uczenia się - wiedza:

Student

rozpoznaje problemy filozoficzne i formułuje pytania filozoficzne,

odkrywa założenia filozoficzne w teorii naukowej,

zna podstawowe współczesne koncepcje nauki,

zna dyskutowane współcześnie problemy etyki, w szczególności bioetyki i etyki nauki.

EK_W08

Efekty uczenia się - umiejętności:

Student

rozumie rolę debat akademickich i potrafi w nich odpowiedzialnie uczestniczyć,

jest otwarty na nowe idee,

a jednocześnie docenia wartość myślenia samodzielnego i krytycznego,


EK_U02, EK_UO5

Efekty uczenia się - kompetencje społeczne:

Student

potrafi pracować w grupie,

rozumie funkcje nauki w społeczeństwie i przyczynia się do budowy "społeczeństwa wiedzy",

potrafi spojrzeć z refleksją na społeczną i cywilizacyjną rolę nauki i odpowiedzialność uczonych za prowadzone badania,

ma głębszą wrażliwość etyczną.

EK_01, EK_07

Metody dydaktyczne:

Wykład problemowy z elementami wykładu konwersatoryjnego i informacyjnego.

Natomiast w sytuacji spowodowanej pandemią (z uwzględnieniem życzeń studentów) zajęcia będą prowadzone w formie zdalnej , wykorzystując metodę prezentacji materiału na platformie Moodle z możliwością kontaktu z wykładowcą na platformie Microsoft teams (MT).

Zaliczenie w formie egzaminu tradycyjnie lub na platformie MT.

Metody dydaktyczne w kształceniu online:

- metody służące prezentacji treści

Skrócony opis:

Celem wykładu z filozofii jest zapoznanie studentów z podstawowymi nurtami i problemami filozofii nauki oraz z pewnymi doniosłymi zagadnieniami filozoficznymi, ważnymi dla zdobycia ogólnej kultury humanistycznej.

Wykład podzielony jest na dwie części. Część pierwsza obejmuje podstawowe zagadnienia z filozofii nauki, przedstawione w aspekcie historycznym i systemowym. Część druga zaś obejmuje wybrane zagadnienia filozoficzne, ze szczególnym odniesieniem do problematyki aksjologicznej, włączywszy zagadnienia z etyki (a w tym etyki badań naukowych).

Literatura:

Wybrane lektury

A. Źródła filozofii

G. Reale, Historia filozofii starożytnej, t. I. Od początków do Sokratesa, Lublin: RW KUL 1994 (wybr. fragmenty)

G. Reale, Historia filozofii starożytnej, t. II.Platon i Arystoteles, Lublin: RW KUL 1996 (wybr. fragmenty)

B. Filozofia nauki i filozofia przyrody

B1. Ujęcie historyczno-systemowe koncepcji nauki

J. Goćkowski, S. Marmuszewski, red., Nauka, Tożsamość i tradycja, Kraków: Universitas1995 (wybr. teksty w uzgodnieniu z wykładowcą)

M. Heller, Filozofia przyrody. Zarys historyczny, Kraków: Znak 2005

S. Kamiński, Nauka i metoda. Pojęcie nauki i klasyfikacja nauk: TN KUL 1992 (R.II. Historia pojęcia nauki)

B2. Ujęcie systemowe

D. Dąbek, Metodologia nauk przyrodniczych, w: S. Janeczek,. M. Walczak, A. Starościc, red., Metodologia Nauk, Lublin: KUL 2019, s. 27-52

A. Grobler, Metodologia nauk, Kraków: Wyd. Aureus-Wyd. Znak 2006

A. Grobler, Realizm, w: Panorama filozofii współczesnej, red. J. Hołówka, B. Dziobkowski, Warszawa: PWN 2016, s. 359-375

T. Kuhn, Struktura rewolucji naukowych, Warszawa: PWN 1968

I. Lakatos, Pisma z filozofii nauk przyrodniczych, Warszawa: PWN 1995 (fragmenty)

B. Magee, Popper, Warszawa: Prószyński i S-ka 1998 (R.1-4)

K. Popper, Logika odkrycia naukowego, Warszawa: PWN 1977 (fragm)

K. Popper, Droga do wiedzy, Domysły i refutacje, Warszawa: PWN 1999

K. Popper, Wiedza obiektywna. Ewolucyjna teoria epistemologiczna, Warszawa: PWN 2002 (wyb. fragmenty)

W. Sady, Spór o racjonalność naukową. Od Poincarego do Laudana, Toruń: UMK 2013

P. Zeidler, Miejsce filozofii chemii w filozofii przyrodoznawstwa, "Roczniki Filozoficzne" t. 54, nr. 2 (2016) s. 313-333

C. Etyka ogólna i etyka nauki

E. Agazzi, Dobro, zło i nauka, W-wa: Oficyna Akad. 1997

E. Bińczyk, Technonauka w społeczeństwie ryzyka. Filozofia wobec niepożądanych następstw praktycznego sukcesu nauki, Toruń: UMK

2012 (Wstęp i wybr. fragmenty, szczeg. cz. IV)

B. Chyrowicz, O sytuacjach bez wyjścia w etyce, Kraków: Znak 2008

B. Chyrowicz, Bioetyka, Kraków: Znak 2015

Z. Drozdowicz. Uczony - zawód czy powołanie? "Nauka" 4 (2009) 67-86

J. Galarowicz, Na ścieżkach prawdy. Wprowadzenie do filozofii, Kraków: PAT 1992 (Cz. szósta, R. II. Kierunki i szkoły w etyce)

J. Goćkowski, Siedem powinności zawodowych uczonego, "Zagadnienia Naukoznawstwa" 3-4 (2009) 281-293

L. Koj, Powinności w nauce. t. I. Określenie i poznawalność powinności, Lublin: UMCS 1998

A. Lekka-Kowalik, Odkrywanie wymiaru aksjologicznego nauki, Lublin: KUL 2008 (wybr. fragmenty)

Praktyczna lektura uzupełniająca

A. Kodeksy dobrych praktyk:

Dobre praktyki w szkołach wyższych,Opracowanie Fundacja Rektorów Polskich (red zespół pod kier. A. Szostka), Kraków: FRP i KRASP 2007 (dostępny na stronie UMK)

Good practice elements in doctoral training. Oxford 2013

B. Innowacje

C. Cempel, Inżynieria kreatywności w projektowaniu innowacji, Radom-Poznań: Wyd. Naukowe Instytutu Eksploatacji PIB 2013 (myślenie twórcze jest także przedmiotem zainteresowań filozofii umysłu, a zag. innowacyjności - filozofii nauki, ta książka może być także znakomicie wykorzystana w refleksji filozoficznej)

Metody i kryteria oceniania:

Zaliczanie na ocenę na podstawie samodzielnej pracy pisemnej i znajomości wybranych zagadnień filozoficznych. (Zob. ew. szczegółowe wymagania na bieżący rok akad.) Tematy ustalane indywidualnie. Kryterium oceny jest jakościowe uwzględniające podane powyżej efekty, które student powinien zdobyć po odbytym kursie filozofii .

Przed obroną doktoratu

egzamin ustny (komisyjny) z filozofii

Na egzamin wymagane przygotowanie trzech zadanych lektur (z klasyki filozofii, filozofii nauki, aksjologii).

Zajęcia w cyklu "Rok akademicki 2020/21" (zakończony)

Okres: 2020-10-01 - 2021-09-30
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Wykład, 30 godzin więcej informacji
Koordynatorzy: Urszula Żegleń
Prowadzący grup: Urszula Żegleń
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Przedmiot - Zaliczenie na ocenę
Wykład - Zaliczenie na ocenę
Pełny opis:

W semestrze zimowym omawiane są następujące zagadnienia:

Źródła refleksji filozoficznej

Koncepcja nauki Arystotelesa jako pierwszy paradygmat nauki

Rozwój nauki w średniowieczu (powstanie akademii i pierwszych uniwersytetów)

Pierwsza rewolucja naukowa (1543 - 1687) i nowa koncepcja nauki

Koncepcja nauki empiryzmu logicznego (neopozytywizm)

Krytyka neopozytywizmu i racjonalizm krytyczny Karla Poppera

Koncepcja nauki Imre Lakatosa. Formy falsyfikacjonizmu i dyskusja wokół kryteriów rozwoju nauki i wyboru teorii.

Koncepcja rewolucji naukowych Thomasa Kuhna.

Spór o realizm naukowy. Realizm wewnętrzny Hilarego Putnama.

W stronę wartości - piękno

Nauka współczesna w perspektywie badań filozoficznych (refleksja naukoznawcza) - Podsumowanie pierwszego semestru.

Semestr letnim obejmuje następujące tematy wykładów:

Wprowadzenie w problematykę wartości (z uwzględnieniem aspektu historycznego).

Problem wartości. Dobro.

Koncepcja Dobra Władysława Tatarkiewicza.

Człowiek wobec dobra i zła moralnego

Metafizyczna koncepcja zła.

Koncepcja wartości Henryka Elzenberga.

Zagadnienie wolności - tradycyjny problem wolnej woli.

Problem wolnej woli w nowym kontekście badawczym.

Wybrane zagadnienia z filozofii człowieka.

Człowiek w perspektywie śmierci - koncepcje filozofów starożytnych.

Człowiek jako byt ku śmierci. Aspekt metafizyczny śmierci.

Wymiar aksjologiczny nauki. Problem neutralności nauki.

Wymiar etyczny nauki. Zagadnienie ryzyka (określenie, szacowanie).

Filozofia technologii (nurty badawcze, problematyka)

Konstruktywizm i nowy eksperymentalizm (odniesienia do koncepcji Iana Hackinga).

Filozofia ekologiczna.

Literatura:

Literatura uzupełniająca do wybranych zagadnień filozoficznych (na zaliczenie w zależności od zainteresowań)

E. Bińczyk, (Post)konstruktywizm na temat technonauki, "Avant" 4/1 (2013), 54-75

M. Czarnocka, Silny porgram Szkoły Edynburskiej z perspektywy epistemologicznej, "Filozofia i Nauka. Studia filozoficzne i interdyscyplinarne" t. I (2013) 186-214

J. Galarowicz, Na ścieżkach prawdy, Cz. 5. Człowiek (mogą być wybr. fragm. po uzgodnieniu z prowadzącą) , Cz. 6. Zakorzenić się w dobru. R. I. Fundamentalne pytania z filozofii wartości

S. Myoo, J. Handerek (ed.), Filozofia technologii, Lublin: E-nauka 2014

W. Tatarkiewicz, Dzieje sześciu pojęć, Warszawa: PWN 1975

W. Tatarkiewicz, O doskonałości, Warszawa: PWN 1976 (rozdz. O doskonałości w fizyce i chemii)

Uwagi:

Uwagi dotyczące zaliczenia wykładu w bieżącym roku akad.

1. Krótka (wystarczy na kilka stron) praca pisemna przedstawiająca własne badania (lub badania w chemii czy pokrewnej dyscyplinie) z odniesieniem do wybranej koncepcji nauki lub jakiegoś szczegółowego zagadnienia omawianego na wykładzie (np. kryterium piękna w odniesieniu do badanego obiektu czy teorii).

2. Wybór 1 lektury filozoficznej do omówienia.

Zaliczenie wykładu na ocenę odbędzie się w formie ustnej rozmowy na temat pracy i wybranej lektury.

Opisy przedmiotów w USOS i USOSweb są chronione prawem autorskim.
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu.
ul. Jurija Gagarina 11, 87-100 Toruń tel: +48 56 611-40-10 https://usosweb.umk.pl/ kontakt deklaracja dostępności mapa serwisu USOSweb 7.0.4.0-2 (2024-05-20)