Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu - Centralny punkt logowania
Strona główna

Modelowanie, identyfikacja i symulacja komputerowa

Informacje ogólne

Kod przedmiotu: 0800-AR2MISK
Kod Erasmus / ISCED: (brak danych) / (0710) Inżynieria i technika Kod ISCED - Międzynarodowa Standardowa Klasyfikacja Kształcenia (International Standard Classification of Education) została opracowana przez UNESCO.
Nazwa przedmiotu: Modelowanie, identyfikacja i symulacja komputerowa
Jednostka: Wydział Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej
Grupy:
Punkty ECTS i inne: 4.00 Podstawowe informacje o zasadach przyporządkowania punktów ECTS:
  • roczny wymiar godzinowy nakładu pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się dla danego etapu studiów wynosi 1500-1800 h, co odpowiada 60 ECTS;
  • tygodniowy wymiar godzinowy nakładu pracy studenta wynosi 45 h;
  • 1 punkt ECTS odpowiada 25-30 godzinom pracy studenta potrzebnej do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się;
  • tygodniowy nakład pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się pozwala uzyskać 1,5 ECTS;
  • nakład pracy potrzebny do zaliczenia przedmiotu, któremu przypisano 3 ECTS, stanowi 10% semestralnego obciążenia studenta.
Język prowadzenia: polski
Wymagania wstępne:

Podstawy Automatyki, Teoria Sterowania, Podstawowa wiedza z Analizy i Algebry i Rachunku Prawdopodobieństwa, Metod Numerycznych oraz z Fizyki.

Rodzaj przedmiotu:

kanon (atrybut wycofany)

Całkowity nakład pracy studenta:

Godziny realizowane z udziałem nauczycieli (60 godz.):

-udział w wykładach – 30 godz.

- udział w laboratorium – 30 godz.


Czas poświęcony na pracę indywidualną studenta (60 godz.):

- konsultacje z prowadzącymi – 15 godz.

- przygotowanie się do wykładu -praca indywidualna – 15 godz.

- przygotowanie się do laboratorium-praca indywidualna – 30 godz.


Łącznie: 120 godz. (4 ECTS)

Efekty uczenia się - wiedza:

W1: Student wie jakie zastosować modele do przedstawionych obiektów z wykładu. Wie jakie są kryteria równoważności modeli oraz potrafi estymować parametry - K_W01, K_W13


W2: Wie jak konstruować modele oraz identyfikować system na podstawie pomiarów. Wie jak analizować przebiegi przejściowe różnymi metodami - K_W05, K_W06


W3: Posiada wiedzę o modelach: AR, MA, ARMA, FIR, ARX, ARMAX, OE, model Boxa-Jenkinsa. Wie jakie są modele opisane w przestrzeni stanu. Wie jak analizować sygnały wejściowe, stanu i wyjściowe - K_W13

Efekty uczenia się - umiejętności:

U1: Umie wyszukiwać informacje z różnych źródeł w celu identyfikacji a także doboru prawidłowego modelu układu dynamicznego - K_U01


U2: Umie dostrzegać aspekty pozatechniczne przy formułowaniu i rozwiązywaniu zadań inżynierskich i potrafi wykorzystać nieparametryczne metody identyfikacji przy modelowaniu układów automatyki - K_U04, K_U15

Efekty uczenia się - kompetencje społeczne:

K1: zna ograniczenia wynikające z akwizycji danych pomiarowych wykonanej w środowisku przemysłowym - K_K04


K2: potrafi formułować pytania dotyczące modelowania i identyfikacji - K_K01


Metody dydaktyczne:

wykład klasyczny, laboratorium


Metody dydaktyczne podające:

- wykład informacyjny (konwencjonalny)

Skrócony opis:

Na tym wykładzie studenci poznają modelowanie różnych rodzajów układów (mechanicznych, elektrycznych, cieplnych, pneumatycznych). W dalszej części wykładu omówione zostaną metody identyfikacji (ARX i ARMAX, algorytm RLS). W tym w szczególności omówione będzie zagadnienie predykcji ( Regresja pseudoliniowa i algorytm Gaussa-Newtona, metoda RPEM, Metoda zmiennych instrumentalnych) Omówione na wykładzie zagadnienia będą przećwiczona na zajęciach w środowisku Matlab,

Pełny opis:

1. Modelowanie układów elektrycznych i mechanicznych (postępowych i obrotowych), mechaniczno-elektryczna analogia impendacyjna.

2. Silnik prądu stałego i obwody magnetyczne.

3. Układy hydrauliczne (r. Naviera-Stokesa, liczba Reynoldsa, przepływ laminarny i turbulentny), prawo Hagena-Poiseuille'a i Darcy'ego-Weisbacha, równanie Bernoulliego. Elementy składowe obwodów hydraulicznych.

4. Układy cieplne i pneumatyczne.

5. Problem identyfikacji modelu, klasyfikacja modeli. Teoria estymacji, estymator maksymalnego prawdopodobieństwa, informacja Fishera.

6. Modele ARX i ARMAX, algorytm RLS

7. Zagadnienie predykcji

8. Regresja pseudoliniowa i algorytm Gaussa-Newtona, metoda RPEM.

9. Metoda zmiennych instrumentalnych.

10. Modele MIMO i modele nieliniowe (Wienera, Hammersteina). Usuwanie nieliniowości

11. Metody podprzestrzeni: rozkład singularny i pseudoodwrotność, rzut na przestrzeń kolumnową i wierszową macierzy, rzut ukośny. Identyfikacja modelu deterministycznego w przestrzeni stanów.

12. Filtr Kalmana (dla niezerowej cross-kowariancji szumu wejścia i procesu). Równanie Riccatiego, model innowacji w przód, identyfikacja modelu stochastycznego w przestrzeni stanów. Warunek trwałego wzbudzenia.

Literatura:

1. E. Bielińska, J. Figwer, J. Kasprzyk, T. Legierski, Z. Ogonowski, M. Pawełczyk, Identyfikacja procesów. Praca zbiorowa pod red. J. Kasprzyka. Wyd. Politechniki Slaskiej, Gliwice, 2002

2. K. Janiszowski, Identyfikacja modeli parametrycznych w przykładach. Wyd. EXIT, Warszawa, 2002

3. L. Ljung, System identification. Theory for the User. Prentice Hall, Upper Saddle River, 1999

4. Eykhoff P. (1980) Identyfikacja w układach dynamicznych. PWN, Warszawa.

5. Mańczak K, Nahorski Z. (1983) Komputerowa identyfikacja obiektów dynamicznych. PWN, Warszawa.

Metody i kryteria oceniania:

Wykład – warunkiem zaliczenia jest uzyskanie pozytywnej oceny z egzaminu ustnego przeprowadzonego zdalnie.

Egzamin weryfikuje następujące efekty uczenia się: W1 – W3,

Laboratorium – warunkiem zaliczenia jest uzyskanie pozytywnych ocen ze sprawdzianów przygotowania teoretycznego do wykonywania ćwiczeń (30%) oraz kolokwium pisemnego (70%).

Sprawdziany i kolokwium weryfikują następujące efekty uczenia się: U1 – U2,

ndst - poniżej (50%)

dst - (51% - 75%)

dst plus - (76% - 85%)

db - (86%-95%)

db plus – (96% - 98%)

bdb - (99% - 100%)

Laboratorium: np. zaliczenie na ocenę na podstawie wykonania ćwiczeń (30%) oraz kolokwium zaliczeniowego (70%)

Do kolokwium zaliczeniowego stosuje się ocenianie zgodnie z ocenianiem Wykładu zamieszone wyżej.

Praktyki zawodowe:

„nie dotyczy”

Zajęcia w cyklu "Semestr letni 2022/23" (zakończony)

Okres: 2023-02-20 - 2023-09-30
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Laboratorium, 30 godzin więcej informacji
Wykład, 30 godzin więcej informacji
Koordynatorzy: Gniewomir Sarbicki
Prowadzący grup: Michał Pawlak, Gniewomir Sarbicki
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Przedmiot - Zaliczenie na ocenę
Laboratorium - Zaliczenie na ocenę
Wykład - Zaliczenie na ocenę

Zajęcia w cyklu "Semestr letni 2023/24" (zakończony)

Okres: 2024-02-20 - 2024-09-30
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Laboratorium, 30 godzin więcej informacji
Wykład, 30 godzin więcej informacji
Koordynatorzy: Gniewomir Sarbicki
Prowadzący grup: Michał Pawlak, Gniewomir Sarbicki
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Przedmiot - Zaliczenie na ocenę
Laboratorium - Zaliczenie na ocenę
Wykład - Zaliczenie na ocenę

Zajęcia w cyklu "Semestr letni 2024/25" (w trakcie)

Okres: 2025-02-24 - 2025-09-20
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Laboratorium, 30 godzin więcej informacji
Wykład, 30 godzin więcej informacji
Koordynatorzy: Michał Pawlak, Gniewomir Sarbicki
Prowadzący grup: Michał Pawlak
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Przedmiot - Zaliczenie na ocenę
Laboratorium - Zaliczenie na ocenę
Wykład - Zaliczenie na ocenę

Zajęcia w cyklu "Semestr letni 2025/26" (jeszcze nie rozpoczęty)

Okres: 2026-02-23 - 2026-09-20
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Laboratorium, 30 godzin więcej informacji
Wykład, 30 godzin więcej informacji
Koordynatorzy: Michał Pawlak, Gniewomir Sarbicki
Prowadzący grup: Michał Pawlak
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Przedmiot - Zaliczenie na ocenę
Laboratorium - Zaliczenie na ocenę
Wykład - Zaliczenie na ocenę
Opisy przedmiotów w USOS i USOSweb są chronione prawem autorskim.
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu.
ul. Jurija Gagarina 11, 87-100 Toruń tel: +48 56 611-40-10 https://usosweb.umk.pl/ kontakt deklaracja dostępności mapa serwisu USOSweb 7.1.1.0-7 (2025-03-24)