Astronomia pozagalaktyczna
Informacje ogólne
Kod przedmiotu: | 0800-ASPOGAL | Kod Erasmus / ISCED: |
(brak danych)
/
(0530) Nauki fizyczne nieokreślone dalej
![]() |
Nazwa przedmiotu: | Astronomia pozagalaktyczna | ||
Jednostka: | Wydział Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej | ||
Grupy: | |||
Punkty ECTS i inne: |
3.00 ![]() |
||
Język prowadzenia: | polski | ||
Całkowity nakład pracy studenta: | - godziny realizowane z udziałem nauczycieli: 30h - czas poświęcony na pracę indywidualną potrzebny do pomyślnego zaliczenia przedmiotu: 30h - czas wymagany do przygotowania się i uczestnictwa w procesie oceniania: 30h |
||
Efekty uczenia się - wiedza: | Po zakończeniu zajęć z przedmiotu "Budowa i ewolucja wszechświata I" student (między innymi): W1 - posiada pogłębioną wiedzę z obszarów fizyki ściśle powiązanych z astronomią (K_W01), W2 - zna procesy fizyczne zachodzące w gwiazdach, galaktykach, ośrodku międzygwiazdowym i międzygalaktycznym, posiada pogłębioną wiedzę w zakresie budowy i ewolucji układów planetarnych, gwiazd, galaktyk, wszechświata (K_W03), W3 - rozumie koncepcję "wszechświata wyspowego" i zna obserwacyjne dowody na jej słuszność (przyczynek do K_W03), W4 - zna metody wyznaczania największych w przyrodzie, tj. "kosmologicznych" odległości (przyczynek do K_W03), W5 - zna własności galaktyk eliptycznych i spiralnych i związek ewolucyjny między tymi klasami obiektów (przyczynek do K_W03), W6 - rozumie rolę supermasywnych czarnych dziur w odniesieniu do morfologii galaktyk (przyczynek do K_W01 i K_W03), W7 - zna metody szacowania mas galaktycznych supermasywnych czarnych dziur (przyczynek do K_W03), W8 - zna mechanizm zjawiska soczewkowania grawitacyjnego wywołanego przez całe galaktyki oraz obserwowane efekty soczewkowania (przyczynek do K_W01 i K_W03), W9 - rozumie pojęcie "galaktyki aktywne" i potrafi podać wszystkie widome oznaki aktywności (przyczynek do K_W01, K_W03, K_W04 i K_W06), W10 - zna składniki aktywnego jądra galaktycznego (AGN) (przyczynek do K_W03), W11 - wie, skąd się bierze emisja radiowa, optyczna i rentgenowska AGN-ów (przyczynek do K_W01 i K_W03), W12 - wie, jak opisać ewolucję AGN-u i wyjaśnić powtarzalność aktywności (przyczynek do K_W01 i K_W03), W13 - rozumie przyczynę efektu prędkości pozornie nadświetlnych w galaktykach aktywnych i wie, jak opisać ten efekt ilościowo (przyczynek do K_W01 i K_W03), W14 - wie, jak wyjaśnić efekty wynikłe z orientacji AGN-u względem obserwatora, np. efekt Lainga-Garringtona (przyczynek do K_W01 i K_W03), W15 - zna pełen schemat unifikacji galaktyk aktywnych (przyczynek do K_W03 i K_W06). |
||
Efekty uczenia się - umiejętności: | Po zakończeniu zajęć z przedmiotu "Budowa i ewolucja wszechświata I" student: U1 - ma świadomość związku współczesnych badań wszechświata z rozwojem fizyki na poziomie fundamentalnym (K_U04), U2 - umie naukowo wyjaśnić wyniki obserwacji obiektów pozagalaktycznych stosując formalizm matematyczny (przyczynek do K_U01), U3 - umie poprawnie posługiwać się terminologią astronomiczną z zakresu wykładu, U4 - potrafi pozyskiwać dodatkowe informacje z literatury anglojęzycznej, baz danych i innych źródeł w odniesieniu do zagadnień omawianych na wykładzie (przyczynek do K_U06 i K_U08). |
||
Efekty uczenia się - kompetencje społeczne: | Po zakończeniu zajęć z przedmiotu "Budowa i ewolucja wszechświata I" student: K1 - zna ograniczenia własnej wiedzy i rozumie potrzebę dalszego kształcenia (K_K01), K2 - potrafi formułować opinie na temat współczesnych zagadnień astronomicznych (przyczynek do K_K04), K3 - rozumie potrzebę popularnego przedstawiania laikom wybranych osiągnięć z astronomii pozagalaktycznej i kosmologii (przyczynek do K_K04). |
||
Metody dydaktyczne podające: | - wykład informacyjny (konwencjonalny) |
||
Skrócony opis: |
Wykład ten obejmuje szeroką klasę problemów związanych z obiektami wypełniającymi Wszechświat jako całość. Prezentuje on tzw. punkt widzenia obserwatora, a więc nacisk położony jest na zagadnienia klasyfikacji obiektów według ich własności i omówienie własności poszczególnych klas, a główna idea całego wykładu jest taka, by wychodząc z różnorodności, w końcu dojść do ich unifikacji i ewolucji. Mniej więcej połowę semestru zajmuje omówienie szerokiego spektrum zagadnień dotyczących aktywnych jąder galaktyk (AGN). |
||
Pełny opis: |
Wykład ten obejmuje szeroką klasę problemów związanych z obiektami wypełniającymi Wszechświat jako całość. W odróżnieniu jednak od typowego wykładu z kosmologii, czyli wykładu "Budowa i ewolucja Wszechświata II", odznacza się tym, iż prezentuje tzw. punkt widzenia obserwatora, a więc nacisk położony jest na zagadnienia klasyfikacji obiektów według ich własności i omówienie własności poszczególnych klas, a główna idea całego wykładu jest taka, by wychodząc z różnorodności, w końcu dojść do ich unifikacji i ewolucji. Na początku omawiany jest rozwój pojęć na temat, czy Wszechświat kończy się na Galaktyce: od idei tzw. Wszechświata wyspowego Kanta poprzez "Wielką Debatę" Curtis-Shapley do odkrycia przez Hubble'a ucieczki galaktyk. Następnie podane są systemy klasyfikacji galaktyk i przegląd własności galaktyk eliptycznych i spiralnych. Potem dokonany zostaje przegląd układów galaktyk (pary, grupy, gromady, supergromady). Podane zostają kryteria Abella dla gromad i omówiony skład gromad, ich dynamika i ciemna materia w gromadach. Kolejny problem to wyznaczanie stałej Hubble'a. Zaprezentowana zostaje hierarchia tzw. wskaźników odległości i szczegółowo omówione są te z nich, które są stosowane do dzisiaj. W tym kontekście wspomniany jest HST Key Project. Następnie omówione zostają metody bezpośrednie tj. bez wskaźników odległości. Pozostałe wykłady dotyczą przede wszystkim aktywnych jąder galaktyk (AGN) - stanowią one koło połowy semestru. Po przedstawieniu rysu historycznego (odkrycie galaktyk Seyferta, kwazarów itd.) przedstawiona zostaje obszerna charakterystyka poszczególnych klas AGN-ów. Następnie dokonany zostaje przegląd różnych rodzajów promieniowania AGN-ów: continuum (od radiowego po wysokoenergetyczne), Broad Line Region (BLR) i Narrow Line Region (NLR). Omówione zostaje także zjawisko ruchu pozornie nadświetlnego obserwowanego w dziedzinie fal radiowych. Na tej bazie obserwacyjno-teoretycznej zostaje pokazana unifikacja AGN-ów w oparciu o paradygmat supermasywnej czarnej dziury. W końcu poruszone zostają zagadnienia ewolucji AGN-ów. Jeden wykład poświęcony jest soczewkowaniu grawitacyjnemu. To że soczewkowanie grawitacyjne omawiane jest właśnie na tym wykładzie, wynika z faktu, iż zjawisko to występuje w sposób najbardziej spektakularny i w największej skali wtedy, gdy "areną", na której się ono rozgrywa, jest przestrzeń międzygalaktyczna, a w roli obiektów soczewkujących i soczewkowanych występują całe galaktyki. |
||
Metody i kryteria oceniania: |
Egzamin ustny, który weryfikuje osiągnięcie efektów: W1-W15, U1-U4 i K1-K3 |
||
Praktyki zawodowe: |
Nie ma. |
Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy 2017/18" (zakończony)
Okres: | 2017-10-01 - 2018-02-25 |
![]() |
Typ zajęć: |
Wykład, 30 godzin ![]() |
|
Koordynatorzy: | Andrzej Marecki | |
Prowadzący grup: | Andrzej Marecki | |
Lista studentów: | (nie masz dostępu) | |
Zaliczenie: |
Przedmiot -
Egzamin
Wykład - Egzamin |
Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy 2018/19" (zakończony)
Okres: | 2018-10-01 - 2019-02-24 |
![]() |
Typ zajęć: |
Wykład, 30 godzin ![]() |
|
Koordynatorzy: | Andrzej Marecki | |
Prowadzący grup: | Andrzej Marecki | |
Lista studentów: | (nie masz dostępu) | |
Zaliczenie: |
Przedmiot -
Egzamin
Wykład - Egzamin |
Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy 2019/20" (zakończony)
Okres: | 2019-10-01 - 2020-02-28 |
![]() |
Typ zajęć: |
Wykład, 30 godzin ![]() |
|
Koordynatorzy: | Andrzej Marecki | |
Prowadzący grup: | Andrzej Marecki | |
Lista studentów: | (nie masz dostępu) | |
Zaliczenie: |
Przedmiot -
Egzamin
Wykład - Egzamin |
Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy 2020/21" (zakończony)
Okres: | 2020-10-01 - 2021-02-21 |
![]() |
Typ zajęć: |
Wykład, 30 godzin ![]() |
|
Koordynatorzy: | Andrzej Marecki | |
Prowadzący grup: | Andrzej Marecki | |
Lista studentów: | (nie masz dostępu) | |
Zaliczenie: |
Przedmiot -
Egzamin
Wykład - Egzamin |
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu.