Psychologia

Posiadanie podstawowej wiedzy o relacjach międzyludzkich i z zakresu psychologii

Całkowity nakład pracy:

- udział w ćwiczeniach - 15 godzin

- udział w wykładzie - 15 godzin

Przygotowanie się:

- do zajęć - 10 godzin

- do egzaminu - 15 godzin

Łącznie: 30 +25= 55 (2 ECTS)

Wykład i ćwiczenia:

Student zna:

B.1.W2. proces rozwoju ucznia w okresie dzieciństwa, adolescencji i wczesnej dorosłości: rozwój fizyczny, motoryczny i psychoseksualny, rozwój procesów poznawczych (myślenie, mowa, spostrzeganie, uwaga i pamięć), rozwój społeczno-emocjonalny i moralny, zmiany fizyczne i psychiczne w okresie dojrzewania, rozwój wybranych funkcji psychicznych, normę rozwojową, rozwój i kształtowanie osobowości, rozwój w kontekście wychowania, zaburzenia w rozwoju podstawowych procesów psychicznych, teorie integralnego rozwoju ucznia, dysharmonie i zaburzenia rozwojowe u uczniów,

zaburzenia zachowania, zagadnienia: nieśmiałości i nadpobudliwości, szczególnych uzdolnień, zaburzeń funkcjonowania w okresie dorastania, obniżenia nastroju, depresji, krystalizowania się tożsamości, dorosłości, identyfikacji z nowymi rolami społecznymi, a także kształtowania się stylu życia;

B.1. W3. teorię spostrzegania społecznego i komunikacji. W tym informacje na temat różnych zachowań społecznych, komunikacji interpersonalnej, stresu i frustracji oraz sposobów radzenia sobie z nimi. Ma wiedze na temat rodzajów komunikacji, barier jakie występują w komunikowaniu się i przeciwdziałaniu oraz niwelowaniu tych barier. Zna techniki skutecznej komunikacji, autoprezentacji oraz ma wiedze na temat stereotypów i ich wpływu na postrzeganie grup i osób w sytuacjach konfliktowych.

Student:

B.1.W4. ma wiedze na temat procesów uczenia się oraz modeli uczenia się. Ma świadomość trudności jakie mogą wystąpić w uczeniu się, ich przyczyny i strategie ich przezwyciężania, metody i techniki identyfikacji. Ma wiedze na temat metod wspomagania rozwoju dziecka oraz technik i metod

usprawniania komunikacji z uczniem oraz między uczniami.

B.1.W5. opisuje zagadnienia autorefleksji i samorozwoju: wie czym są zasoby własne w pracy. Ma świadomość czym jest wypalenie zawodowe nauczyciela i jak mu przeciwdziałać.

Wykład i ćwiczenia:

Student potrafi:

B.1.U1. obserwować procesy rozwojowe uczniów;

B.1.U2. obserwować zachowania społeczne i ich uwarunkowania;

B.1.U3. skutecznie i świadomie komunikować się;

B.1.U4. porozumieć się w sytuacji konfliktowej;

B.1.U6. identyfikować potrzeby uczniów w rozwoju uzdolnień i zainteresowań;

Student:

B.1.U5. analizuje i rozpoznaje bariery i trudności uczniów w procesie uczenia się;

B.1.U7. radzi sobie ze stresem i potrafi stosować strategie radzenia sobie z trudnościami;

B.1.U8. planuje działania na rzecz rozwoju zawodowego na podstawie świadomej autorefleksji i informacji zwrotnej od innych osób.

Wykład i ćwiczenia:

Student:

B.1. K1. posiada umiejętność autorefleksji nad własnym rozwojem zawodowym;

B.1.K2. posiada umiejętność wykorzystania zdobytej wiedzy psychologicznej do analizy zdarzeń pedagogicznych.

Wykład:

Metoda dydaktyczna podająca:

- wykład informacyjny (konwencjonalny)

- wykład problemowy

- wykład konwersatoryjny

Ćwiczenia:

- Metody dydaktyczne poszukujące: ćwiczeniowa, doświadczeń, giełda

pomysłów, gry edukacyjne, obserwacja

- Metody dydaktyczne eksponujące: pokaz, drama, inscenizacja

- Metody dydaktyczne podające: opis, pogadanka

- Metody dydaktyczne poszukujące: ćwiczeniowa, giełda pomysłów, studium przypadku

- drama
- inscenizacja
- pokaz

- opis
- opowiadanie
- wykład informacyjny (konwencjonalny)
- wykład konwersatoryjny
- wykład problemowy

- ćwiczeniowa
- doświadczeń
- giełda pomysłów
- obserwacji
- seminaryjna
- stolików eksperckich
- studium przypadku
- sytuacyjna

- metody integracyjne
- metody odnoszące się do autentycznych lub fikcyjnych sytuacji
- metody oparte na współpracy
- metody rozwijające refleksyjne myślenie
- metody wymiany i dyskusji

Wykłady i ćwiczenia z psychologii mają za zadanie wyposażyć studenta w podstawową wiedzę na temat emocjonalnego, psychologicznego, społecznego i fizycznego funkcjonowania człowieka, zwłaszcza dzieci i adolescentów jako uczestników edukacji, ich możliwych trudności emocjonalnych, zachowania czy zaburzeń osobowości oraz technik interwencyjnych i możliwych metod wsparcia, które studenci będą mogli wykorzystać w swojej pracy zawodowej. Na wykładzie zagadnienia te omówione zostaną od strony definicji, klasyfikacji i etiologii. W trakcie ćwiczeń zagadnienia teoretyczne będą dyskutowane, a niezbędne umiejętności nauczyciela w relacji z uczniami, rodzicami i współpracownikami ćwiczone w bezpiecznych warunkach zajęć na podstawie fragmentów filmów, książek lub prawdziwych wydarzeń i doświadczenia własnego studentów na podstawie metody doświadczeń Kolba.

Treści programowe:

Wykład:

1. Wybrane zagadnienia z psychologii rozwojowej. Okres młodszy szkolny i okres adolescencji. Specyfika funkcjonowania dzieci i młodzieży w tych okresach rozwojowych.

2. Wybrane zagadnienia z psychopatologii rozwojowej. Trudności rozwojowe. Zaburzenia i choroby psychiczne: depresja, lęk, zachowania suicydalne, zaburzenia odżywania. Uczeń w spectrum autyzmu. Uczeń z trudnościami w koncentracji uwagi. Problem żałoby i straty. Możliwości wsparcia ucznia z trudnościami w zakresie zdrowia psychicznego.

3. Praca z rodziną ucznia. Rodzina funkcjonalna a rodzina dysfunkcjonalna. Współpraca z rodziną i instytucjami pomocowymi. Zajęcia profilaktyczno-wychowawcze w szkole - zasady ich tworzenia. Komunikacja nauczyciel-rodzic.

Ćwiczenia:

Na podstawie 1 punktu wykładu:

1. Analiza cech i funkcjonowania ucznia na podstawie omówionych koncepcji psychologicznych oraz rozwoju człowieka w ciągu życia

2. Zasady komunikacji z uczniem, jego rodzicami w zależności od trudności doświadczanych przez ucznia, także z klasą. Analiza indywidualnych przypadków, fragmentu filmu i wybranych treści.

Na podstawie pkt 2 wykładu:

3. Analiza porównawcza cech rodziny zdrowej i z trudnościami na podstawie doświadczeń własnych i przygotowanych materiałów (dyskusja, metoda doświadczeń, fragmenty filmów). Drama - wpływ roli przyjętej przez dziecko na jego funkcjonowanie w szkole i w relacjach społecznych.

4-6. Case study oraz psychodramy dotyczące różnych omówionych na wykładzie zaburzeń i trudności uczniów oraz poznanie strategii stosowania technik interwencji w zależności od trudności.

Na podstawie punktu 3 wykładu:

7. Dyskusja i ćwiczenie na podanych przykładach współpracy z rodziną ucznia i z innymi instytucjami adekwatnie do omawianych trudności. Także: przykłady listów do rodziców, instytucji itp.

Bibliografia do zajęć: student zapoznaje się z wybraną pozycją:

Bourne, E.J.(2011). Lęk i fobia. Praktyczny podręcznik dla osób z zaburzeniami lękowymi. Wydawnictwo UJ.

Butcher, J.N., Hooley, J.M., Mineka, S. (2017). Psychologia zaburzeń. Sopot: GWP.

Cave, S. (2005). Terapie zaburzeń psychicznych. GWP.

Chatizow, J. (2018). Depresja i samobójstwa dzieci i młodzieży. Wydawnictwo: Difin.

- Cierpiałkowska, L. (2016), Psychopatologia. WN Scholar.

- Dąbrowska-Jabłońska, J. (red.). (2012). Terapia dzieci i młodzieży. Metody i techniki pomocy psychopedagogicznej, Wydawnictwo: Impuls.

- Drat-Ruszczak, K., Drążkowska-Zielińska, E. (2005). Podręcznik pomagania. Podstawy pomocy psychologicznej. Szkoły i kierunki psychoterapii, Warszawa: Wydawnictwo SWPS „Academica”.

- Fopka-Kowalczyk (2017). Jak rozmawiać z dziećmi o chorobie, cierpieniu i śmierci. Opowiadania i bajki.Wyd. Difin.

- Hershfield, J., Corboy, T. (2016). Zaburzenia obsesyjno-kompulsyjne. Poradnik z ćwiczeniami opartymi na uważności i terapii poznawczo-behawioralnej, Wydawnictwo UJ.

- Janowski A. ( 1995 ). Uczeń w teatrze życia szkolnego. WsiP.

- Józefik, B., Wolska, M. (2009). Anoreksja i bulimia u dzieci i młodzieży, Wydawnictwo: Hachette Livre Polska.

- Kołakowski, A., Siwek, K., Ambroziak, K. (2021). Depresja nastolatków. Jak ją rozpoznać, zrozumieć i pokonać, GWP.

- Kubler-Ross (2007) Rozmowy o śmierci i umieraniu. Media Rodzina.

- Leathers, D.G. (2007). Komunikacja niewerbalna. Zasady i zastosowanie. WN PWN.

- Remberk, B. (red.) (2022). Postępowanie w wybranych zaburzeniach psychicznych u dzieci i młodzieży, Wydawnictwo lekarskie: PZWL.

- Sęk H. (2005). Wprowadzenie do psychologii klinicznej. WN Scholar

- Węglasz, J., Bętkowska, D. (2023). Trening umiejętności społecznych dzieci i młodzieży. Wyd. Harmonia.

- Wsparcie dziecka w żałobie: https://tumbo.umk.pl/pages/home/.

Wykład:

Metody oceniania:

Wykład: egzamin pisemny- B.1.W2., B.1.W3., B.1.W4.,B.1.W5.,B.1.U1., B.1.U2.,B.1.U3; B.1.U4., B.1.U5; B.1.K1; B.1.K2.

Ćwiczenia:

- aktywności studenta na zajęciach: przygotowanie do dyskusji na podstawie wiedzy uzyskanej na wykładzie oraz przesłanych materiałów; uczestniczenie aktywne w proponowanych ćwiczeniach, przygotowywanie na podstawie ustalonych reguł i tematu scenariusza zajęć dla uczniów - 40%

B.1.U3; B.1.U4., B.1.U5; B.1.U7., B.1.U8; B.1.K1; B.1.K2.

- kolokwium końcowe - 60% - B.1.W2., B.1.W3., B.1.W4.,B.1.W5.,B.1.U1., B.1.U2.,B.1.U3; B.1.U4., B.1.U5;

Brak