Filozofia
Informacje ogólne
Kod przedmiotu: | 1100-HUM-Filoz |
Kod Erasmus / ISCED: |
(brak danych)
/
(0220) Nauki humanistyczne
|
Nazwa przedmiotu: | Filozofia |
Jednostka: | Wydział Nauk Ekonomicznych i Zarządzania |
Grupy: |
Ekonomia - plan studiów 1 rok 1 stopnia Ekonomia - plan studiów 3 rok 1 stopnia Finanse i rachunkowość - plan studiów 1 rok 1 stopnia Finanse i rachunkowość - plan studiów 3 rok 1 stopnia Komunikacja i psychologia w biznesie - plan studiów 1 rok 1 stopnia Komunikacja i psychologia w biznesie - plan studiów 3 rok 1 stopnia Logistyka- plan studiów 1 rok 1 stopnia Logistyka- plan studiów 3 rok 1 stopnia Zajęcia z obszaru nauk humanistycznych - stacjonarne i niestacjonarne Zarządzanie - plan studiów 1 rok 1 stopnia Zarządzanie - plan studiów 3 rok 1 stopnia |
Punkty ECTS i inne: |
2.00
|
Język prowadzenia: | polski |
Wymagania wstępne: | Dla tego przedmiotu nie obowiązują wymagania wstępne. |
Całkowity nakład pracy studenta: | Bilans nakładu pracy uczestnika kursu obejmuje następujące pola aktywności, przewidziane dla tego przedmiotu w związku z realizacją założonych efektów kształcenia: 1. Godziny realizowane z udziałem wykładowcy - godziny kontaktowe przewidziane w planie studiów dla przedmiotu 'FILOZOFIA: 30 2. Czas poświęcony na pracę indywidualną studentki/studenta: 15 3. Czas wymagany do przygotowania się do uczestnictwa w procesie oceniania - w zaliczeniu na ocenę: 15 4. Czas wymagany do odbycia obowiązkowej (-ych) praktyki (praktyk): nie dotyczy tego przedmiotu. Łącznie: 60 godz. (2 ECTS) |
Efekty uczenia się - wiedza: | Student/ka zna główne kierunki, stanowiska i spory toczone na przestrzeni dziejów w filozofii. Zna wybrane koncepcje i argumenty z zakresu teorii poznania, w tym szczególnie Kantowską koncepcję logicznej tablicy sądów oraz filozoficzne koncepcje prawdy. Zna podstawowe metody poznawcze i strategie argumentacyjne stosowane w filozofii. |
Efekty uczenia się - umiejętności: | Student/ka poprawnie stosuje poznaną terminologię filozoficzną, potrafi powołać się na koncepcje omawianych autorów oraz sformułować własne stanowisko w dyskusji. Analizuje argumenty filozoficzne, identyfikuje kluczowe tezy i założenia, do których się one odnoszą. Potrafi samodzielnie prowadzić pogłębione studia w zakresie filozofii oraz przekazywać swoją wiedzę. |
Efekty uczenia się - kompetencje społeczne: | Student/ka dostrzega istotną rolę wiedzy i kultury filozoficznej w życiu społecznym. Stosuje podstawowe metody wnioskowania i strategie argumentacyjne, wypracowane na gruncie filozofii. Potrafi formułować i odnosić się twórczo do sądów filozoficznych i problematyzować opinie dotyczące możliwości i sposobów poznania rzeczywistości empirycznej i społecznej. Posługuje się racjonalnym namysłem w ocenie funkcjonowania struktur społecznych, organizacji politycznych, biznesowych, instytucji edukacyjnych oraz mediów. Jest otwarta/otwarty na nowe idee i gotowa/gotów do weryfikacji i zmiany posiadanych przekonań w świetle dostępnych, potwierdzonych danych i racjonalnych argumentów. |
Metody dydaktyczne: | Do realizacji zajęć wykładowych z przedmiotu 'FILOZOFIA' korzystam z następujących metod dydaktycznych: - metoda wykładu problemowego - metoda wykładu konwersatoryjnego - prezentacje multimedialne - metoda analityczna - metoda dyskusji sokratejskiej - praca z tekstem źródłowym. |
Metody dydaktyczne podające: | - wykład informacyjny (konwencjonalny) |
Metody dydaktyczne poszukujące: | - biograficzna |
Skrócony opis: |
Wykład prezentuje przekrojowo, w panoramicznym skrócie i z zachowaniem proporcji oraz poziomu trudności, dostosowanego do wiedzy, umiejętności i oczekiwań adeptów studiów niefilozoficznych najważniejsze postaci, nurty, kierunki, koncepcje, stanowiska oraz najistotniejsze zagadnienia, problemy, pojęcia, strategie argumentacyjne oraz spory filozoficzne, jakie powstały w ciągu dziejów filozofii od starożytności po współczesność. Celem zajęć jest zmotywowanie studentki i studentów do zainteresowania się filozofią jako uniwersalną dyscypliną wiedzy naukowej, jak również do własnych poszukiwań filozoficznych, a także przekonanie ich o historycznej, kulturowej, naukowej i społecznej ważności dokonań wielkich filozofów europejskich i polskich. Zajęcia mają, prócz tego, wyrobić w słuchaczach respekt nie tylko dla teoretycznej, lecz również dla praktycznej użyteczności osiągnięć filozofii w bieżącej praktyce systemowego, społecznego, instytucjonalnego oraz indywidualnego myślenia i działania. |
Pełny opis: |
Przedmiot „Filozofia” ma charakter propedeutyczny. Stanowi wprowadzenie i swoistą zachętę do studiowania filozofii, skierowaną - wzorem ustanowionym przez Arystotelesa Stagirytę - do uczestników studiów wszystkich kierunków studiów na Wydziale Nauk Ekonomicznych i Zarządzania Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. Trudno w ciągu jednego semestru przedstawić wszystkie, powstałe przez ponad dwa i pół tysiąca lat istnienia filozofii osiągnięcia, który może się ona poszczycić. Dlatego też cykl wykładowy został pomyślany w taki sposób, żeby zaprezentować jego uczestniczkom i uczestnikom pełną paletę najbardziej reprezentatywnych dla filozofii postaci oraz idei. Prezentowane są one w porządku problemowym, a nie chronologicznym. Historię filozofii traktuję bowiem jedynie jako naukę pomocniczą, nie zaś jako ramę dla wykładanych treści. Jako prowadzącemu ten kurs zależy mi na tym, żeby uzmysłowić studentkom i studentom znaczenie filozofii jako nauki pierwotnie macierzystej, a współcześnie pomocniczej wobec ekonomii oraz nauk okołoekonomicznych. Równie ważnym elementem wykładu jest ukazanie praktycznej funkcji odkryć, rozumowań i wnioskowań filozoficznych, znajdujących zastosowanie nie tylko na polu naukowym, lecz także w codziennym życiu społecznym, kulturalnym, politycznym, ekonomiczno-gospodarczym i zawodowym. Program zajęć obejmuje następujące grupy zagadnień: 1. Prezentacja kursu, terminu i formy zaliczenia, podstawowej literatury przedmiotu oraz geohistorycznej genezy filozofii ze wskazaniem na historyczno-ideowe zależności ekonomii od filozofii; 2. Pochodzenie, etymologia i znaczenie terminu 'filozofia'; najstarsze dziedziny filozofii (fizyka, dialektyka [logika poznania i pojęć], etyka]; czołowi przedstawiciele klasycznej filozofii (Tales z Miletu, Parmenides z Elei, Heraklit z Efezu, Demokryt z Abdery, Sokrates z Aten, Platon Ateńczyk, Arystoteles ze Stagiry); podstawowe pytania i problemy filozoficzne; 3. Przedmiot, metody (specyficznie i niespecyficznie filozoficzne; ogólne i szczegółowe) oraz cele badawcze filozofii oraz jej główne działy (filozofia przyrody, teoria poznania, metafizyka, etyka, antropologia filozoficzna, aksjologia); 4. Wymiary i zastosowania filozofii: filozofia teoretyczna, filozofia praktyczna, filozofia pojetyczna; 5. Metateoretyczne koncepcje filozofii: klasyczna, pozytywistyczna, lingwistyczna, ekspresywistyczna; 6. Filozofia a inne sposoby poznawania i opisu świata: filozofia a zdrowy rozsądek, filozofia a religia (demitologizacyjna rola filozofii), filozofia a światopogląd i ideologia; 7. Pojęcie sądu i logiczna tablica sądów w rozumieniu Immanuela Kanta; 8. Główne rodzaje wnioskowań w filozofii: wnioskowanie indukcyjne, dedukcyjne i abdukcyjne; 9. Pasywny (receptywny) versus aktywny (konstruktywny) model poznania. Spór między obiektywizmem i subiektywizmem teoriopoznawczym 10. Spór o granice poznania oraz zakres i możliwości ludzkiej wiedzy: idealizm (antyrealizm) epistemologiczny versus realizm epistemologiczny 11. Geneza oraz status aktów i treści poznawczych: spór natywizmu [racjonalizmu genetycznego] (koncept ‘natywnych/wrodzonych idei’) z empiryzmem genetycznym (koncept ‘tabula rasa’) 12. Problem dualizmu psychofizycznego oraz sposoby jego rozstrzygania; 13. Aksjologia nauki. Prawda jako podstawowa wartość poznania i wiedzy; najważniejsze filozoficzne koncepcje prawdy (klasyczna - korespondencyjna koncepcja prawdy; nieklasyczne współczesne koncepcje prawdy: ewidencyjna, koherencyjna, pragmatyczna, konsensualna, deflacyjna); 14. Świadomość, poczytalność, przytomność. Wymiary, rodzaje i funkcje świadomości (z problematyki filozofii umysłu); 15. Zaliczenie przedmiotu: test jednokrotnego wyboru z materiału dydaktycznego obejmującego tematy 1-14. Kurs kończy się zaliczeniem na ocenę w formie pisemnej - testu jednokrotnego wyboru z treści zajęć. Na dwa tygodnie przed zaliczeniem ich uczestnikom zostanie udostępniony via USOSMail pełen pakiet autorskich prezentacji multimedialnych prowadzącego. |
Literatura: |
Literatura: Podręczniki i opracowania krytyczne ogólne i wprowadzające: - Höffe, Otfried, "Mała historia filozofii", przeł. Janusz Sidorek, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2008. - Kunzmann Peter, Burkard Franz-Peter, Wiedmann Franz: "Atlas filozofii", przeł. Barbara Anna Markiewicz, Prószyński i S-ka, Warszawa 1999. - Kołakowski Leszek: "O co nas pytają wielcy filozofowie. Trzy serie", Społeczny Instytut Wydawniczy Znak, Kraków 2008. - Tyburski W., Wachowiak A., Wiśniewski R., Historia filozofii i etyki do współczesności: źródła i komentarze, Towarzystwo Naukowe Organizacji i Kierownictwa „Dom Organizatora”, Toruń 2002. - Władysław Tatarkiewicz, Historia filozofii, wyd. dowolne; - Frederick Copleston, Historia filozofii, wyd. dowolne; - Arno Anzenbacher, Wprowadzenie do filozofii, przełożył Juliusz Zychowicz, Wydawnictwo WAM, Kraków 2018. - Karl Jaspers, Wprowadzenie do filozofii, Wydawnictwo Siedmiogród, Wrocław 1995; - Nicolai Hartmann N., Myśl filozoficzna i jej historia [w:] tegoż, Myśl filozoficzna i jej historia. Systematyczna autoprezentacja, Toruń 1994; - Atlas filozofii, Peter Kunzmann, Franz-Peter Burkard, Franz Wiedmann; oprac. graficzne Axel Weiß; przeł. Barbara A. Markiewicz, Prószyński i S-ka, Warszawa 1999. - Otfried Höffe, Mała historia filozofii, przełożył Janusz Sidorek, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2018. - Antoni B. Stępień, Wstęp do filozofii, Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II, cop. Lublin 2007. - Jan Hartman, Wstęp do filozofii, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2008. - Historia filozofii średniowiecznej: - Étienne Gilson, Historia filozofii chrześcijańskiej w wiekach średnich, przeł. Sylwester Zalewski, PAX, Warszawa 1987. - Frederick Copleston, Historia filozofii, t. 2, Od Augustyna do Szkota, przeł. Sylwester Zalewski, Instytut Wydawniczy PAX, Warszawa 2000. - Zdzisław Kuksewicz, Zarys filozofii średniowiecznej. Filozofia łacińskiego obszaru kulturowego, PWN, Warszawa 1973. - Jan Legowicz, Historia filozofii średniowiecznej Europy zachodniej, PWN, Warszawa 1986. Władysław Heinrich, Zarys historii filozofii średniowiecznej, PWN, Warszawa 1963. - Włodzimierz Tyburski, Andrzej Wachowiak, Ryszard Wiśniewski, Historia filozofii i etyki do współczesności. Źródła i komentarze, TNOiK „Dom Organizatora”, Toruń, 2002, rozdz. 8–11. - Fernand Van Steenberghen, Filozofia w wieku XIII, przeł. Edward Iwo Zieliński, Wydawnictwo KUL, Lublin 2005. - Historia filozofii nowożytnej: - Zbigniew Kuderowicz, Filozofia nowożytnej Europy, PWN, Warszawa 1989. - Benjamin Apthrop Fuller, Filozofia nowożytna, przeł. Czesław Znamierowski, PWN, Warszawa 1967. - Jacek Migasiński, Filozofia nowożytna: postacie – idee – problemy, Wydawnictwo Stentor, Warszawa 2011. - Ferdynand Alqié, Kartezjusz, przeł. Stanisław Cichowicz, PAX, Warszawa 1989. - Roman Tokarczuk, Hobbes: zarys żywota i myśli, Wyd. UMCS, Lublin 1998. - Stanisław Jedynak, Hume, Wiedza Powszechna, Warszawa 1974. - Adam Grzeliński, Kategorie „podmiotu” i „przedmiotu” w Dawida Hume’a nauce o naturze ludzkiej, Wyd. UMK, Toruń 2005. - Adam Grzeliński, Doświadczenie i rozum: empiryzm Johna Locke’a, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń 2019. - Tadeusz Płużański, Pascal, WP, Warszawa 1974. - Bronisław Baczko, Rousseau: samotność i wspólnota, PWN, Warszawa 1964; Słowo obraz/terytoria, Gdańsk 2009. - Leszek Kołakowski, Jednostka i nieskończoność, PWN, Warszawa 1958. - Jolanta Żelazna, Skończone poznanie ludzkie w filozofii Spinozy, Wyd. UMK, Toruń 1995. - Zbigniew Kuderowicz, Kant, Wiedza Powszechna, Warszawa 2000. - Zbigniew Kuderowicz, Fichte, Wiedza Powszechna, Warszawa 1963. - Marek Siemek, Idea transcendentalizmu u Fichtego i Kanta, PWN, Warszawa 1977. - Tadeusz Kroński, Hegel, WP, Warszawa 1961. - Zbigniew Kuderowicz, Hegel i jego uczniowie, Wiedza Powszechna, Warszawa 1984. - Włodzimierz Tyburski, Andrzej Wachowiak, Ryszard Wiśniewski, Historia filozofii i etyki do współczesności. Źródła i komentarze, Tonik „Dom Organizatora”, Toruń, 2002, rozdz. 12, 14–16. - Filozofia współczesna - Wybór tekstów z filozofii: materiały do ćwiczeń z historii filozofii. Cz. 3, Filozofia XX wieku (oraz uzupełnienie Cz. II) / wybór i oprac. Krystyna Skurjat, Wydawnictwo Akademii Rolniczej, Wrocław 1984. - Filozofia XX wieku, Emerich Coreth [et al.]; przeł. Marian Leon Kalinowski, Wyd. Antyk, Kęty 2004. - Roman Rudziński, Filozofia XX wieku, Wydawnictwa Uczelniane Szkoły Głównej Planowania i Statystyki, Warszawa 1991. - Filozofia XX wieku, t. 1–2, pod red. Zbigniewa Kuderowicza, seria Myśli i Ludzie, Wiedza Powszechna, Warszawa 2002. - Bogusław Jasiński, Filozofia XX wieku: między buntem rozumu a pokorą istnienia, Nowe Wydawnictwo Polskie, Warszawa 1990. - Jacek Migasiński, W stronę metafizyki: nowe tendencje metafizyczne w filozofii francuskiej połowy XX wieku, wyd. 2, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń 2014. - Zbigniew Kuderowicz, Filozofia XX wieku, t. 1–2, Wiedza Powszechna, Warszawa 2002. Inne opracowania: - Antologie - Filozofia starożytna Filozofia starożytna Grecji i Rzymu, teksty wybrał i wstępem poprzedził Jan Legowicz, seria: Wybrane teksty z historii filozofii, wyd. 2, PWN, Warszawa 1971. - Filozofia średniowieczna Krystyna Krauze-Błachowicz (wybór, opracowanie i wstęp), Wszystko to ze zdziwienia. Antologia tekstów filozoficznych z XIII wieku, przekład zbiorowy, WN PWN, Warszawa 2002. Elżbieta Jung-Palczewska (wybór, opracowanie i wstęp), Wszystko to ze zdziwienia. Antologia tekstów filozoficznych z XIV wieku, przekład zbiorowy, WN PWN, Warszawa 2000. - Filozofia nowożytna - Filozofia XVII w.: Francja, Holandia, Niemcy, wyboru dokonał, wstępem i przypisami opatrzył Leszek Kołakowski, seria: Wybrane Teksty z Historii Filozofii, PWN, Warszawa 1959. - Polska myśl filozoficzna: Oświecenie, Romantyzm, wyboru dokonali oraz wstępami opatrzyli Henryk Hinz i Adam Sikora, seria: Wybrane Teksty z Historii Filozofii, PWN, Warszawa 1964. - Filozofia niemieckiego oświecenia, wyboru dokonali oraz wstępem poprzedzili Tadeusz Namowicz, Karol Sauerland, Marek J. Siemek, seria: Wybrane Teksty z Historii Filozofii, PWN, Warszawa 1973. - Filozofia francuskiego oświecenia, wyboru dokonał oraz wstępem i przypisami opatrzył [oraz tł.] Bronisław Baczko, seria: Wybrane Teksty z Historii Filozofii, PWN, Warszawa 1961. - Filozofia francuska XIX wieku, wyboru dokonała oraz wstępem, notami i koment. opatrzyła Barbara Skarga, seria: Wybrane Teksty z Historii Filozofii, PWN, Warszawa 1978. - Filozofia współczesna - Filozofia egzystencjalna. Wybór i wstępy Leszek Kołakowski, Krzysztof Pomian, seria: Wybrane Teksty z Historii Filozofii, PWN, Warszawa 1965. - Współczesna filozofia włoska, teksty wybrał, przeł., wstępem i komentarzem opatrzył Andrzej Nowicki, seria: Wybrane Teksty z Historii Filozofii, PWN, Warszawa 1977. |
Metody i kryteria oceniania: |
Przedmiot kończy się zaliczeniem na ocenę. Zaliczenie ma formę pisemną - testu jednokrotnego wyboru. Bazę materiałową, konieczną do przyswojenia przez uczestniczki i uczestników zajęć stanowią treści wykładów uzupełnione o lekturę rekomendowanych na początku zajęć pozycji: - Höffe, Otfried, "Mała historia filozofii", przeł. Janusz Sidorek, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2008. - Kunzmann Peter, Burkard Franz-Peter, Wiedmann Franz: "Atlas filozofii", przeł. Barbara Anna Markiewicz, Prószyński i S-ka, Warszawa 1999. - Kołakowski Leszek: "O co nas pytają wielcy filozofowie. Trzy serie", Społeczny Instytut Wydawniczy Znak, Kraków 2008. Kwantytatywne kryteria oceniania Wymagany próg zaliczenia na ocenę dostateczną – 51%, dostateczną plus – 66%, dobrą – 71%, dobrą plus – 86%, bardzo dobrą – 91%. bdb. (5,0) – od 91% db.+ (4,5) – 86–90% db. (4,0) – 71%–85% dst.+ (3,5) – 66%–70% dst. (3,0) – 51%–65% ndst. (2,0) – 0–50% |
Praktyki zawodowe: |
Dla tego przedmiotu nie przewiduje się praktyk zawodowych. |
Zajęcia w cyklu "Semestr letni 2021/22" (zakończony)
Okres: | 2022-02-21 - 2022-09-30 |
Przejdź do planu
PN WT ŚR WYK
CZ PT |
Typ zajęć: |
Wykład, 30 godzin
|
|
Koordynatorzy: | Piotr Domeracki | |
Prowadzący grup: | Piotr Domeracki | |
Lista studentów: | (nie masz dostępu) | |
Zaliczenie: |
Przedmiot -
Zaliczenie na ocenę
Wykład - Zaliczenie na ocenę |
Zajęcia w cyklu "Semestr letni 2022/23" (zakończony)
Okres: | 2023-02-20 - 2023-09-30 |
Przejdź do planu
PN WT ŚR WYK
CZ PT |
Typ zajęć: |
Wykład, 30 godzin
|
|
Koordynatorzy: | Piotr Domeracki | |
Prowadzący grup: | Piotr Domeracki | |
Lista studentów: | (nie masz dostępu) | |
Zaliczenie: |
Przedmiot -
Zaliczenie na ocenę
Wykład - Zaliczenie na ocenę |
Zajęcia w cyklu "Semestr letni 2023/24" (w trakcie)
Okres: | 2024-02-20 - 2024-09-30 |
Przejdź do planu
PN WT ŚR WYK
CZ PT |
Typ zajęć: |
Wykład, 30 godzin
|
|
Koordynatorzy: | Piotr Domeracki | |
Prowadzący grup: | Piotr Domeracki | |
Lista studentów: | (nie masz dostępu) | |
Zaliczenie: |
Przedmiot -
Zaliczenie na ocenę
Wykład - Zaliczenie na ocenę |
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu.