Dydaktyka wiedzy o społeczeństwie

Podstawowa wiedza z dydaktyki historii

Za opanowanie efektów uczenia się przypisanych do przedmiotu student uzyskuje 4 punkty ECTS, co odpowiada 120 godzinom pracy studenta:

udział w zajęciach 1p. - 30 h

konsultacje 1p. - 30 h

przygotowanie studenta do zajęć 1 p. - 30h

przygotowanie pisemnej pracy domowej (recenzji lub prezentacji multimedialnej projektu 15 h - 0,5 p.

przygotowanie sprawdzianu pisemnego 15 h - 0,5 p.

Efekty uczenia się – wiedza: absolwent zna i rozumie:

W1: wybrane zagadnienia z dydaktyki historii oraz dydaktyki wiedzy o społeczeństwie w zakresie nauczania wiedzy o społeczeństwie na poziomie podstawowym i rozszerzonym szkół ponadpodstawowych; D.1/E.1.W2

W2: konwencjonalne i niekonwencjonalne metody nauczania, odkrywanie i dociekanie naukowe oraz pracę badawczą ucznia; zasady doboru metod nauczania; D.1/E.1.W5

W2: kompetencje merytoryczne, dydaktyczne i wychowawcze nauczyciela; D.1/E.1.W4

W3: wymagania egzaminu maturalnego; D.1/E.1W11

W4: potrzeby rozwijania umiejętności osobistych i społeczno-emocjonalnych uczniów; D.1/E.1.W13

W5: potrzeby edukacyjne ucznia zdolnego i ucznia z dysfunkcjami; D.1/E.1.W6; D.1/E.1.W15

Efekty uczenia się – umiejętności: absolwent potrafi:

U1: przeanalizować rozkład materiału nauczania; D.1/E.1.U2

U2: zdobywać wiedzę i umiejętności doskonalące dydaktyczny warsztat pracy z wykorzystaniem nowoczesnych środków i metod, pozyskiwania, porządkowania i przetwarzania informacji; D.1/E.1.U7

U3: indywidualizować zadania i dostosowywać metody i treści do potrzeb i możliwości uczniów (w tym uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi); D.1/E.1.U7; D.1/E.1.U9; D.1/E.1.U11

U4: podejmować skuteczną współpracę w procesie dydaktycznym z uczniami, nauczycielami przedmiotów pomocniczych oraz rodzicami; D.1/E.1.U6

Efekty uczenia się - kompetencje społeczne: absolwent jest gotów do:

K1: adaptowania metod pracy do potrzeb i różnych stylów uczenia się uczniów; D.1/E.1.K1; D.1/E.1.K7

K2: kształtowania i rozwijania postaw etycznych uczniów, propagowania podstawowych zasad etyki zawodowej nauczyciela; D.1/E.1.K6

K3: podejmowania indywidualnych i zespołowych działań na rzecz podnoszenia jakości pracy własnej, uczniów i szkoły; D.1/E.1.K5

K4: ustawicznego doskonalenia zawodowego i osobistego własnego i uczniów; D.1/E.1.K9

wykład, rozmowa nauczająca, pokaz z opisem, analiza SWOT, różnego rodzaju dyskusje, metaplan, i inne

Omówienie dokumentów prawa oświatowego, przedstawienie założeń podstawy programowej oraz przedyskutowanie metod i form jej realizacji w zakresie szkoły ponadpodstawowej. Dokonanie przeglądu podręczników wiedzy o społeczeństwie. Zapoznanie ze specyfiką pracy nauczyciela wiedzy o społeczeństwie. Poddanie pod dyskusję wymagań egzaminu zewnętrznego oraz sformułowanie wyzwań stojących przed nauczycielem przedmiotu wiedza o społeczeństwie. Kształtowanie umiejętności formułowania szczegółowych celów kształcenia w zakresie wiedzy, umiejętności i postaw społecznych, doboru metod nauczania, wykorzystywania środków dydaktycznych, formułowania zasad nauczania oraz dobierania form pracy lekcyjnej i pozalekcyjnej.

Przeprowadzenie praktyk śródrocznych.

Przygotowanie do praktyk ciągłych.

• Podstawowe dokumenty prawa oświatowego.

• Główne założenia systemu edukacji a obowiązki nauczyciela wiedzy o społeczeństwie.

• Podstawy programowe a programy nauczania wiedzy o społeczeństwie.

• Specyfika nauczania wiedzy o społeczeństwie w szkole ponadgimnazjalnej.

• Aktywno-refleksyjny model kształcenia obywatelskiego.

• Czynniki determinujące cele edukacji obywatelskiej.

• Cele kształcenia - taksonomia i operacjonalizacja.

• Metody nauczania.

• Środki dydaktyczne: klasyfikacje, zasady doboru i możliwości wykorzystywania na lekcji wiedzy o społeczeństwie.

• Technologia informacyjna w edukacji obywatelskiej i ekonomicznej.

• Źródła historyczne: definicje, klasyfikacje, krytyka zewnętrzna i wewnętrzna, dobór źródeł do etapu kształcenia.

• Lekcje – typy lekcji, pozalekcyjne i pozaszkolne formy edukacji obywatelskiej i ekonomicznej.

• Ocena – rodzaje, funkcje i rola oceniania.

• Wewnątrzszkolny i zewnętrzny system oceniania.

• Indywidualizacja procesu nauczania.

• Konstruowanie konspektu lekcji – przygotowanie do prowadzenia zajęć w szkole.

• Budowanie arkusza hospitacyjnego.

• Testy osiągnięć szkolnych a system egzaminów doniosłych – egzamin z historii i wiedzy o społeczeństwie.

• Praktyki śródroczne w szkole podstawowej i gimnazjum – studenci prowadzą lekcje w szkołach.

• Analiza dokonań studentów w czasie przeprowadzonych lekcji, konspektów, arkuszy pohospitacyjnych.

• Planowanie pracy dydaktycznej nauczyciela: planowanie metodyczne, kierunkowe i wynikowe.

• Nauczyciel w zespole – funkcje nauczyciela w szkole, zadania i obowiązki z zespole nauczycielskim, współpraca z rodzicami.

• Rozwój zawodowy nauczyciela.

• Przygotowanie do praktyk ciągłych – cele, wymagania, forma zaliczenia.

Literatura obowiązkowa:

1. J. Korzeniowski, M. Machałek, Edukacja obywatelska w szkole,

Warszawa 2011

2. Edukacja obywatelska [w:] trzeci Sektor Nr 17 (2009) (cały tom

kwartalnika Instytutu Spraw Publicznych jest poświęcony kwestiom

edukacji obywatelskiej)

3. Edukacja obywatelska w Polsce i w Niemczech,(red.) K.E.Siellawa

(raport z badań Instytutu Spraw Publicznych wydany w 2008 roku)

4. A. Szerląg, Edukacja obywatelska w społeczeństwach wielokultu-

rowych, Kraków 2007

5. C. Czech-Włodarczyk, Neoliberalizm a edukacja obywatelska,

Poznań 2012

6. Społeczeństwo i polityka. Podstawy nauk politycznych, red. K. A. Wojtaszczyk, W. Jakubowski, Warszawa 2002.

Literatura uzupełniająca (do wyboru):

1. Edukacja w procesie integracji europejskiej, red. H. Konopka, Białystok 2003.

2. Multimedia w edukacji historycznej i społecznej, red. J. Rulka, B. Tarnowskiej, Bydgoszcz 2002.

3. Edukacja historyczna i obywatelska w szkole ponadgimnazjalnej, red. G. Pańko i J. Wojdon, Toruń 2003.

4. R. Fisher, Uczymy jak myśleć, Warszawa 1999.

5. Pakiet edukacyjny - Europa na co dzień, Warszawa 1997.

6. W. Szczepański, Jak efektywnie i ciekawie uczyć wiedzy o społe-czeństwie?, „WH” 2005, nr 5, s. 38-47.

7. M. Mentz, Czy polskiej szkole potrzebna jest edukacja obywatel-ska?, „WH” 2006, nr 5, s. 40-45.

8. R. Szuchta, Tematyka Holokaustu w najnowszych gimnazjalnych podręcznikach do nauczania wos, „WH” 2010, nr 4, s. 34-38.

9. J. Korzeniowski, Projekt edukacyjny z wiedzy o społeczeństwie w gimnazjum, „WH” 2009, nr 6, s. 40-45.

10. M. Dyś, Metody urozmaicania zajęć wos w gimnazjum – gra o Unii Europejskiej, „WH” 2007, nr 1, s. 46-47.

11. M. Machałek, Internet jako uzupełnienie nauczycielskiego warsztatu, „WH” 2007, nr 1, s. 32-35.

Metody i kryteria oceniania:

1. Aktywność na zajęciach:

(D.1/E.1.W.2; D.1/E.1.W.4; D.1/E.1.W.5; D.1/E.1.W.6; D.1/E.1.W.11; D.1/E.1.W.13; D.1/E.1.W.15;

D.1/E.1.U6; D.1/E.1.U7; D.1/E.1.U9; D.1/E.1.U11; D.1/E.1.K6; D.1/E.1.K5; D.1/E.1.K9)

2. Przygotowanie arkusza hospitacyjnego (D.1/E.1.W.2; D.1/E.1.W.5; D.1/E.1.U2)

3. Przygotowanie prezentacji multimedialnej (D.1/E.1.W.5; D.1/E.1.K1; D.1/E.1.K7)

Ocena końcowa stanowi średnią z uzyskanych ocen.

Skala ocen:

4,75–5,00 bardzo dobry

4,25–4,74 dobry plus

3,75–4,24 dobry

3,25–3,74 dostateczny plus

2,75–3,24 dostateczny

0–2,74 niedostateczny

Student zobowiązany jest do zaliczenia praktyki ciągłej - w wybranym typie szkoły ponadpodstawowej (cztery tygodnie praktyk).

Warunkiem zaliczenia praktyki jest pozytywna opinia wraz z proponowaną oceną nauczyciela (opiekuna praktyk) wpisana do dziennika praktyk oraz dokumentacja przebiegu praktyki sporządzona przez studenta na podstawie „Założeń organizacyjnych i programowych ciągłych praktyk przedmiotowo-dydaktycznych” dla studiów II stopnia.

Zaliczenie praktyk otrzymuje w semestrze zimowym II roku studiów