Od Cesarstwa Rzymskiego do Cesarstwa Bizantyńskiego

Brak

Godziny realizowane z udziałem nauczycieli ( godz.):

- udział w wykładach – 30h

- konsultacje z nauczycielem akademickim - 5h

Czas poświęcony na pracę indywidualną studenta ( godz.):

- przygotowanie do wykładu i zaznajomienie się z literaturą 20h + 20 h = 40 h

Łącznie: 75 godz. (3 pkt. ECTS)

W1: Ma wiedzę w zakresie głównych kierunków polityki zagranicznej cesarstwa i sposobów jej realizacji w omawianym okresie.

W2: Opisuje najważniejsze kampanie militarne podejmowane przez cesarstwo w tym okresie.

W3: Charakteryzuje reformy ustrojowe imperatorów epoki późnego cesarstwa i wczesnego Bizancjum (np. Dioklecjana, Konstantyna, Justyniana itp.).

W4: Wymienia dynastie panujące w cesarstwie w okresie od III do VII wieku i najważniejszych ich przedstawicieli.

U1: Wykorzystuje mapę podczas charakteryzowania głównych kierunków polityki zagranicznej cesarstwa i omawiania wojen toczonych przez Rzym i Bizancjum w tym okresie.

U2: Analizuje przyczyny i różnorodne aspekty (polityczne, ekonomiczne, społeczne) kryzysu III wieku w historii cesarstwa

U3: Potrafi wyjaśnić genezę Wielkiej Wędrówki Ludów i zwiększonego nacisku plemion germańskich na granice cesarstwa

U4: Charakteryzuje przemiany jakie zachodziły w cesarstwie oznaczające cezurę między epoką starożytną i średniowieczną.

K1: Ma świadomość znaczenia dziedzictwa kulturowego Rzymu i Bizancjum dla kształtowania się współczesnej Europy

K2: Posiada umiejętność pracy w zespole

Metoda dydaktyczna podająca :

- wykład informacyjny (konwencjonalny),

- wykład problemowy

- pogadanka

Metoda dydaktyczna eksponująca:

- pokaz

Metoda dydaktyczna poszukująca:

- klasyczna metoda problemowa

Wykład obejmuje ramy czasowe 160 – 641 n.e. Pokazuje jakie przemiany w okresie późnego pryncypatu znamionowały nadejście nowej epoki, tj. późnego cesarstwa. Druga część wykładu jest poświęcona historia cesarstwa w latach 337 – 641 n.e. Tu położony zostanie nacisk na wyjaśnienie przyczyn dla których cesarstwo na Zachodzie upadło, zaś na Wschodzie przetrwało. Omówiona też zostanie historia polityczna Cesarstwa Wschodniego w VI i na pocz. VII wieku jak również takie aspekty jak jego administracja, armia oraz przemiany społeczne.

Celem wykładu jest omówienie najważniejszych przemian dokonujących się w świecie rzymskim w okresie 160 – 641 n.e. Zmiany jakie zaszły w epoce późnego pryncypatu zapowiadały bowiem nadejście epoki, tj. późnej starożytności. Ta z kolei przyniosła nowy porządek w zakresie pozycji cesarza w systemie, organizacji państwa rzymskiego oraz religii. Dla kształtowania się nowej epoki w dziejach cesarstwa kapitalne znaczenie ma panowanie cesarzy Dioklecjana i Konstantyna i podejmowane przez nich reformy, które kończą okres przejściowy w dziejach imperium trwający w l. 193 – 337 ne. W nowej formule cesarstwo przetrwało co najmniej do panowania Justyniana I (527-565), tylko na Wschodzie jednak, bowiem w V wieku n.e. Cesarstwo Zachodnie przestało istnieć. W ramach wykładu będę starał się odpowiedzieć, dlaczego Cesarstwo Zachodnie upadło, zaś Wschodnie przetrwało. Omówiona zostanie historia polityczna Cesarstwa Wschodniego od pocz. V. wieku do lat 40-tych VII, Szereg wykładów zostanie poświęconych problematyce funkcjonowania cesarstwa w wiekach IV – VII: jego administracji, wojskowości, a także przemianom społecznym zachodzącym w tym okresie – zwłaszcza formowaniu się nowego stanu senatorskiego.

Tematy:

- Wiek II n.e. i rządy Antoninów;

-Rzym w epoce Sewerów;

- Kryzys III wieku;

Dioklecjan i system tetrarchii;

-Konstantyn i wiek IV n.e.;

- Wrogowie rzymskiego porządku: najazdy Germanów - Wielka Wędrówka Ludów i upadek cesarstwa na Zachodzie;

- Wrogowie rzymskiego porządku: Rzym a Imperium Sasanidów;

- V wiek n.e. - przetrwanie cesarstwa na Wschodzie;

- Pierwszy szczyt potęgi Bizancjum: panowanie Justyniana I (527 - 565); rządy jego następców;

-Administracja;

-Społeczeństwo;

-Armia;

- Ku "Wiekom Ciemnym" w historii Bizancjum.

- M. Beard, SPQR. Historia starożytnego Rzymu, Poznań 2010

P. Brown, Świat późnego antyku. Od Marka Aureliusza do Mahometa, Warszawa 1991.

- Av. Cameron, Późne Cesarstwo Rzymskie, Warszawa 1995

K. Christ, Historia Cesarstwa Rzymskiego. Od Augusta do Konstantyna, Poznań 2017

- M. Jaczynowska, M. Pawlak, Starożytny Rzym, Warszawa 2008

- Ch. Mackay, Starożytny Rzym. Historia polityczna i wojskowa, Warszawa 2009

- C. Wells, Cesarstwo rzymskie, Warszawa

- A. Ziółkowski, Historia Rzymu, Poznań 2004

- R. Browning, Cesarstwo bizantyńskie, Warszawa 1997

- P. Filipczak, R. Kosiński (red.) Świat rzymski w wieku IV, Kraków 2015

- T. Gregory, Historia Bizancjum, Kraków 2008

- J. Haldon, Bizancjum. Zarys dziejów, Warszawa 2006

- P. Heather, Upadek Cesarstwa Rzymskiego, Poznań 2006

- J. Herrin, Niezwykłe dziedzictwo średniowiecznego imperium, Poznań 2009

- O. Jurewicz (red.), Encyklopedia Kultury Bizantyńskiej, Warszawa 2002

- R. Kosiński, K. Twardowska (red.), Świat rzymski w wieku V, Kraków 2010

- C. Mango, Historia Bizancjum, Gdańsk 2007

- T. R. Martin, Starożytny Rzym. Od Romulusa do Justyniana, Poznań 2014

- C. Morrisson (red.), Świat Bizancjum, t. I: Cesarstwo Bizantyńskie 330 – 641, Kraków 2007

- G. Ostrogorski, Dzieje Bizancjum, Warszawa 2008

- J. Shepard, Bizancjum ok. 500 – 1024, Warszawa 2012

- P. Southern, Historia armii rzymskiej 753 przed Chr. – 476 po Chr., Oświęcim 2019

- K. Zakrzewski, Historia Bizancjum, Kraków 1999

- www.byzantium1200.com

Metody oceniania:

- obecność, aktywność (przygotowanie do wykładu)

Kryteria oceniania:

Wykład: zaliczenie na ocenę na podstawie obecności na wykładzie (75%) i aktywności (25%).

ndst – mniej niż 60 %

dst- min. 60%

db- 75 %

bdb- 90 %

Obecność jest obowiązkowa, ponieważ stanowi składową oceny

nie dotyczy