Historia nowożytnej Skandynawii

Historia nowożytna Skandynawii ( wykład 30 godzin, semestr zimowy roku akademickiego 2016/2017/. Tematyka wykładów.

I. Historyczne przesłanki współczesnej koncepcji regionu Bałtyku

II. Skandynawia ( Szwecja, Dania, Norwegia a Polska)

1. Stan badań. Tło polityczne stosunków kulturalnych Polski i Litwy a potem Rzeczypospolitej z państwami skandynawskimi w XIV-XVIII wieku.

2. Wzajemna wiedza o sobie Skandynawów i Polaków oraz recepcja kultów religijnych w późnym średniowieczu i początku czasów nowożytnych

2.1. Kult św. Olafa, św. Eryka, św. Brygidy-recepcja jej myśli w Polsce

2.2. Jan Długosz i jego "Roczniki" o Skandynawii

2.3. Studenci ze Skandynawii na uniwersytecie Krakowskim

2.4. Kontakty dynastyczne w X-XIII wieku

2.5. Król Eryk pomorski w Krakowie

2.6. Władca Szwecji Karol Knutsson w Gdańsku

3. Zbliżenia i rozstania na polu kultury umysłowej w XVI w. i na początku XVII w. – między Reformacją a Kontrreformacją. Migracje elit szwedzkich i transfer wartości kulturalnych między Polską i Szwecją

3.1.Katoliccy biskupi szwedzcy na emigracji w Polsce

3.2. Dwór polski Katarzyny Jagiellonki w Szwecji

3.3. Pierwsza polska historia Szwecji Marcina Kromera

3.4. Studenci ze Skandynawii w seminarium papieskim w Braniewie i Wilnie

3.5. Unia personalna polsko-szwedzka 1592-1599 i szwedzka emigracja polityczna w Polsce w latach 1599-1611

3.6. Dyplomaci polscy w Szwecji i szwedzcy w Polsce

3.7. Kontakty naukowe polsko-skandynawskie- duński astronom Tycho de Brahe wobec nauki Kopernika

4. Ku konfesjonalizacji

4.1. Wojny polsko- szwedzkie w XVII w. i ich oddziaływanie na wzajemne relacje w zakresie zjawisk kultury duchowej między Polakami a Skandynawami

4.2.Kulturowe rozejście się (grabież bibliotek , archiwaliów i dzieł sztuki w Polsce przez Szwedów w XVII i na początku XVIII w. Wykorzystanie zbiorów polskich w Szwecji przez naukę polską)

4.3. Wojska polskie Czarnieckiego w Danii-pamiętniki Paska

4.4. Jan i Arnold Messeniusowie - między Polską a Szwecją

4.5. Krytyczne stanowisko kanclerza Axela Oxenstierny wobec prób zbliżenia Kościołów w czasie Colloqium Charitativum w Toruniu w r. 1645

4.6. Bracia polscy (arianie) szukają wsparcia współwyznawców w Skandynawii - Stanisław Lubieniecki

4.7. „Merkuriusz” (1661) i polskie druki ulotne o Skandynawii

4.8. Skandynawowie w gimnazjach Gdańska, Torunia i Elbląga i na uniwersytetach w Krakowie i Wilnie, a Polacy na uniwersytetach Uppsali i Kopenhagi

5.Od obcości do zbliżenia we wzajemnych polsko-skandynawskich relacjach w 18 stuleciu

5.1. Obraz Szweda w Polsce i Polaka w Szwecji w XVIII wieku

5.2. Gazety polskie „Poczta Królewiecka” ( 1718-1720), „Wiadomości Warszawskie (1770-1777)", „Gazeta Warszawska” (1776-1777) o Skandynawii

5.3. Polska służba dyplomatyczna w Kopenhadze i Sztokholmie a duńska i szwedzka w Warszawie - Wawrzyniec Engeström – przyjaciel Polski

5.4. Kontakty naukowe polsko-szwedzkie ( Józef Andrzej Załuski w Szwecji w r. 1700 i Jan Albentrandi w r.1791)

III. Historia nowożytna Norwegii

1. Norwegia w Unii Kalmarskiej w l. 1397-1520

1.1. Zjazd w Kalmarze w 1397 r. Unia polityczna Danii, Szwecji i Norwegii

1.2. Wspólne rządy Małgorzaty i Eryka w l. 1397-1412 w skandynawskim państwie unijnym

1.3. Rządy Eryka w trzech państwach skandynawskich w l. 1412-1440, a w Norwegii do r. 1442

1.4. Norwegia za panowania Krzysztofa bawarskiego w latach 1442-1448 i powołanie na tron norweski Christiana I oldenburskiego

1.5. Norwegia za panowania dynastii oldenburskiej. Rządy Christiana I w l. 1450-1481, Hansa w l. 1483-1513 i Christiana II w l. 1513-1523

1.6. Kultura i sztuka Norwegii w środkowym i późnym średniowieczu

2. Norwegia w unii z Danią w l. 1523-1660

2.1. Nieudane próby zachowania samodzielności Norwegii w latach 1523-1536

2.2. Wprowadzenie reformacji w Norwegii

2.3. Polityka zagraniczna Christiana III i Fryderyka II i rządy szlachty duńskiej w Norwegii do końca XVI w.

2.4. Zmiany w strukturze demograficznej, gospodarczej i społecznej Norwegii w XVI i połowie XVII w.

3. Norwegia w polityce zagranicznej i wewnętrznej Christiana IV( 1588-1648) i Fryderyka III ( 1648-1670) do wprowadzenia absolutyzmu w r. 1661

3.1. Polityka zagraniczna Christiana IV

3.2. Sytuacja wewnętrzna Norwegii

4. Czasy absolutyzmu w Norwegii ( 1661-1814)

4.1. Sytuacja wewnętrzna Danii-Norwegii w latach wczesnego absolutyzmu ( 1661-1720)

4.2. Polityka zagraniczna Danii-Norwegii od r. 1660/1661-do 1720. Wojna o Skonię w l. 1676-1679 i Wojna Północna w l. 1720-1721

4.3. Polityka zagraniczna i wewnętrzna Danii-Norwegii w latach pokoju ( 1720-1814)

5. Społeczeństwo i gospodarka Norwegii w epoce absolutyzmu i merkantylizmu w l. 1660-1814

5.1. Społeczeństwo

5.2. Gospodarka

5.2.1. Merkantylizm w gospodarce norweskiej

5.2.2. Górnictwo i hutnictwo. Manufaktury

5.2.3. Handel zagraniczny. Żegluga. Stocznie

5.2.4. Eksport drewna. Tartaki

5.2.5. Gospodarka rybna

5.2.6. Rzemiosło

5.2.7. Rolnictwo i hodowla

5.2.8. Finanse państwa. Podatki

6. Kultura i sztuka w okresie unii Norwegii z Danią

6.1. Jeden kraj, dwie kultury?

6.2. Piśmiennictwo Norwegii w epoce nowożytnej

6.2.1. Humanizm norweski

6.2.2. Ludzie pióra epoki baroku

6.2.3. Pisarze epoki Oświecenia

6.2.4. Szkolnictwo

6.2.5. Drukarnie i gazety

6.3. Sztuka Norwegii w XVI-XVII w.

6.3.1. Późny gotyk i renesans

6.3.2. Barok i rokoko