Prawo cywilne (zobowiązania)

Student posiada wiedzę z zakresu części ogólnej prawa cywilnego.

przedmiot obligatoryjny

Punkty ECTS: 12 = 300 godzin

300 godzin, w tym:

- godziny realizowane z udziałem nauczycieli:

27 godzin wykładu

27 godzin ćwiczeń

10 godzin konsultacji, zaliczenie, egzamin

- czas poświęcony na prace indywidualna Studenta:

138 godzin pracy własnej

- czas wymagany do przygotowania i uczestnictwa w procesie oceniania

98 godzin przygotowania do oceniania i uczestnictwa w tym procesie

Po odbyciu zajęć Student:

W1: posiada znajomość podstawowych pojęć, zasad oraz instytucji prawa zobowiązań (K_W01)

W2: rozumie wpływ prawa UE na prawo zobowiązań (zwłaszcza w kontekście tzw. europeizacji prawa prywatnego) (K_W02)

W3: posiada wiedzę odnośnie do orzecznictwa Sądu Najwyższego oraz sądów powszechnych w zakresie przedmiotu prawa zobowiązań (K_W03)

W4: potrafi dokonać analizy i syntezy w ramach jednej lub kilku instytucji prawnych, dostrzega podstawowe problemy prawne (K_W04)

Po odbyciu zajęć Student:

U1: potrafi dokonać analizy i odpowiedniej kwalifikacji stanu faktycznego względem norm prawnych oraz rozwiązać przedstawione zagadnienie prawne (zarówno w oparciu o model subsumcyjny, jak i argumentacyjny) (K_U01)

U2: posiada umiejętność analizy orzecznictwa, wyciągania wniosków z takiej analizy odnoszących się do interpretacji norm prawnych (K_U02)

U3: potrafi analizować możliwości interpretacyjne tekstu prawnego pod kątem uzasadnienia własnego stanowiska; formułuje swoje stanowisko w odniesieniu do zagadnień problematycznych (K_U03)

Po ukończeniu kursu student przyjmuje aktywną postawę polegającą na tym, że:

K1: ma świadomość występowania problemów w aktualnym stanie prawnym oraz dostrzega potrzebę ustawicznego kształcenia i poszerzania własnej wiedzy w celu jak najlepszego ich rozwiązywania (K_K01)

K2: udzielania podstawowych porad prawnych (K_K02)

K3: formułowania pism procesowych w sprawach z zakresu prawa cywilnego (K_K03)

Wykład, ćwiczenia

- wykład informacyjny (konwencjonalny)
- wykład konwersatoryjny

- ćwiczeniowa
- referatu
- studium przypadku

W ramach wykładu omówione zostają najistotniejsze zagadnienia dotyczące części ogólnej prawa zobowiązań (III Księgi kodeksu cywilnego). W szczególności ujęte zostają treści odnoszące się do budowy stosunku zobowiązaniowego (jego elementów), koncepcji świadczenia i jego postaci (ze szczególnym uwzględnieniem świadczeń pieniężnych), zobowiązań solidarnych, wykonania zobowiązań (w tym tzw. surogatów wykonania zobowiązania) oraz zmian podmiotowych po stronie długu i wierzytelności, a także bezpodstawnego wzbogacenia. Przedstawione instytucje zostaną ukazane w ujęciu dogmatycznym oraz w praktyce obrotu prawnego, a także z perspektywy najważniejszego i najnowszego orzecznictwa Sądu Najwyższego i sądów powszechnych. Student rozpoczynający naukę przedmiotu powinien posiadać wiedzę z zakresu prawa cywilnego - części ogólnej.

Treść programowa:

Wykład

Celem wykładu jest w szczególności umożliwienie Studentowi zdobycia i poszerzenia wiedzy oraz umiejętności z zakresu prawa zobowiązań, poprzez zapoznanie go z następującą materią dydaktyczną:

1. Istota stosunku zobowiązaniowego, źródła, struktura podmiotowa, treść. Zobowiązania cywilne a naturalne.

2. Świadczenie – istota, rodzaje, postaci świadczeń (wyodrębnione w oparciu o wybrane kryteria)

3. Świadczenie pieniężne - istota, postaci, wykonanie (zapłata). Reguły prawne odnoszące się do zobowiązań pieniężnych (waloryzacja, nominalizm, zasada walutowości)

4. Odsetki

5. Zagadnienia dotyczące wykonania zobowiązań (czasu, miejsca, sposobu i terminu spełnienia świadczenia); klauzula rebus sic stantibus

6. Surogaty wykonania zobowiązania (datio in solutum, novatio, compensatio, zwolnienia z długu, złożenie przedmiotu świadczenia do depozytu sądowego).

7. Zmiany podmiotowe po stronie długu i wierzytelności (cesja, subrogacja, przejęcie długu, kumulatywne przystąpienie do długu).

8. Instytucja zobowiązań wielopodmiotowych - solidarność dłużników i wierzycieli. Regres.

9. Ochrona wierzyciela w razie niewypłacalności dłużnika (actio Pauliana).

10. Prawo umów:

7.1. Zasada swobody umów: treść, znaczenie w obrocie prawnym, ograniczenia;

7.2. Instytucja wzorców umów (lex contractus); incydentalna i abstrakcyjna kontrola treści wzorca; tzw. niedozwolone klauzule w umowach konsumenckich;

7.3. Postaci, charakter prawny i funkcja dodatkowych zastrzeżeń umownych (pacta adiecta - zadatek, umowne prawo odstąpienia, odstępne, kara umowna).

7.4. Umowa przedwstępna i umowa ramowa

8. Bezpodstawne wzbogacenie – istota, przesłanki, skutki prawne. Instytucja świadczenia nienależnego.

Ćwiczenia:

Celem ćwiczeń jest w szczególności zdobycie i doskonalenie przez Studenta wiedzy, umiejętności oraz kompetencji społecznych (w oparciu o już posiadaną, uzyskane w toku wykładu oraz pracy własnej). Cel ten jest realizowany między innymi w oparciu o analizę i podejmowanie prób rozwiązanie wybranych problemów jurydycznych (w tym argumentowania na rzecz prezentowanych tez i podjęcie próby oceny trafności zajętego stanowiska), zapoznanie się i analiza najnowszego oraz najbardziej istotnego orzecznictwa Sądu Najwyższego i sądów powszechnych, a także dyskusję nad najważniejszymi aktualnymi zagadnieniami prawnymi (ważkimi zarówno w sferze teoretyczno-prawnej, jak i praktyce obrotu gospodarczego). Preferowana jest metoda kazusowa.

Zakres materii obejmuje

1. Świadczenia. Rodzaje świadczeń

2. Zobowiązania pieniężne. Waloryzacja, odsetki

3. Zobowiązania wielopodmiotowe i wielostronne – solidarność

4. Wykonanie zobowiązania (spełnienie świadczenia) i inne przypadki umorzenia zobowiązania (surogaty wykonania zobowiązania)

5. Zmiany podmiotowe po stronie długu i wierzytelności

6. Prawo umów

7. Ochrona wierzyciela w razie niewypłacalności dłużnika

8. Zarys prawa odszkodowawczego - przesłanki rodzaje i reżimy

odpowiedzialności (naprawienie szkody jako postać świadczenia)

Z.Radwański, A.Olejniczak, J. Grykiel Zobowiązania-część ogólna, Warszawa 2024, wyd. XVI

A. Brzozowski, J. Jastrzębski,M. Kaliński, E. Skowrońska-Bocian Zobowiązania. Część ogólna, Warszawa 2024

Literatura uzupełniająca:

E. Łętowska, Prawo zobowiązań - część ogólna. System Prawa Prywatnego, Tom 5, Wydanie: 2, Warszawa 2012

A. Olejniczak, Prawo zobowiązań - część ogólna. System Prawa Prywatnego, Tom 6, Warszawa 2009

J. Rajski, Prawo zobowiązań – część szczegółowa. System Prawa Prywatnego, Tom 7, Wydanie: 3, Warszawa 2011

J. Panowicz-Lipska, Prawo zobowiązań – część szczegółowa. System Prawa Prywatnego, Tom 8, Wydanie 2, Warszawa 2011

W. Katner, Prawo zobowiązań – umowy nienazwane. System Prawa Prywatnego, Tom 9, Warszawa 2010

Zbiory urzędowe orzeczeń Sądu Najwyższego (w szczególności: Orzecznictwo Sądu Najwyższego. Izba Cywilna, Wydawnictwo Lexis Nexis)

Komentarze do księgi III kodeksu cywilnego

Wykład: W1, W2, U1, U2

Egzamin pisemny. Egzamin składa się z 15 pytań - 2/3 ma postać pytań, na które należy udzielić odpowiedzi opisowej w przeznaczonym do tego miejscu (np. scharakteryzować określoną konstrukcję prawną, wyjaśnić pojęcie) albo w 1/3 postać testową (test a,b,c jednokrotnego wyboru lub prawda/fałsz). Pytania opisowe są odpowiednio uszczegółowione (nie wymaga się opisania "całej" instytucji np. odsetek bądź skargi pauliańskiej, ale pewnych kwestii jej dotyczących, np. przesłanek wystąpienia z powództwem pauliańskim)

Odpowiedzi oceniane są wg. następujących zasad:

- poprawność merytoryczna odpowiedzi - max. 1 pkt za pytanie opisowe (możliwe jest uzyskanie 0,5 pkt lub 0,75 pkt), 1 pkt lub 0 pkt za pytanie testowe;

- nie przewiduje się punktów ujemnych (za niepoprawna odpowiedź)

- egzamin jest zdany w razie uzyskania 7,5 pkt; 14-15 pkt to ocena bdb

- student ma prawo do I terminu i terminu II - poprawkowego

- egzamin zerowy przeprowadzany z inicjatywy studentów jest egzaminem z konsekwencjami

- możliwość zdawania ustnie należy ustalić z prowadzącym (w razie większej liczby chętnych możliwe jest wskazanie kryteriów pierwszeństwa np. oceny bdb z ćwiczeń czy uczestnictwa w wykładach.

Ćwiczenia: W1, W2, U1, U2, K1, K2

Ocena ciągła (bieżące przygotowanie do zajęć i aktywność) oraz min. 1 kolokwium na semestr. Kryteria oceny kolokwium i skalę ocen ustalają prowadzący grup ćwiczeniowych.

Nie dotyczy