Estetyka

Historia filozofii

1. Godziny kontaktowe: 45 godzin (30 godzin wykładów i 15 godzin ćwiczeń)

2. Godziny pracy indywidualnej: 90 godzin

3. Godziny potrzebne do zaliczenia ćwiczeń i egzaminu: 45 godzin

K_W01 ma szczegółową wiedzę w zakresie dotyczącym obszarów sztuki i nauki niezbędną do formułowania i rozwiązywania złożonych zagadnień artystycznych właściwych dla studiowanego kierunku rzeźby

K_W08 dysponuje rozszerzoną wiedzą na temat kontekstu historycznego i kulturowego sztuk plastycznych i ich związków z innymi dziedzinami współczesnego życia oraz samodzielnie rozwija tę wiedzę w sposób odpowiadający studiowanemu kierunkowi rzeźby

K_W11 posiada ogólną wiedzę w zakresie tradycji myśli filozoficznej i estetycznej K_W15 zna i rozumie wzorce leżące u podstaw kreacji artystycznej, umożliwiające swobodę i niezależność wypowiedzi artystycznej K_W18 zna zasady i warunki niezbędne do tego ,aby wypowiedź artystyczna stała się komunikatywna i istotna dla odbiorcy

K_U14 posiada umiejętności wykorzystywania wzorców leżących u podstaw kreacji artystycznej, umożliwiających swobodę i niezależność wypowiedzi artystycznej K_U16 posiada umiejętność przygotowania rozbudowanych prac pisemnych i wystąpień ustnych, dotyczących zagadnień szczegółowych związanych ze studiowanym kierunkiem rzeźby i wybraną specjalnością, z wykorzystaniem podstawowych ujęć teoretycznych, a także różnych źródeł K_U18 w sposób odpowiedzialny podchodzi do publicznych wystąpień związanych z prezentacjami artystycznymi, szczególnie dotyczących obecności dzieła sztuki w przestrzeni publicznej

K_K01 rozumie potrzebę uczenia się przez całe życie, potrafi inspirować i organizować proces uczenia się innych osób

K_K03 potrafi korzystać z wiedzy różnych dyscyplin naukowych poprzez możliwość korzystania z szerokiego wachlarza przedmiotów oferowanych przez uniwersytet K_K07 potrafi komunikować się z odbiorcami dzieł sztuki tworząc pola do dyskusji, edukacji oraz wzajemnego inspirowania się

Wykład informacyjny i/lub konwersatoryjny. Na ćwiczeniach analiza tekstu i dyskusja. Dodatkowo wykłady uzupełniane są fragmentami filmów, pokazami slajdów i słuchowiskiem radiowym.

- pokaz

- wykład informacyjny (konwencjonalny)

Celem wykładu jest zapoznanie studenta z najważniejszymi koncepcjami estetycznymi. Będzie on mógł poznać takie pojęcia i kategorie jak: podmiot, zmysły, wyobraźnia, rozum, intelekt, smak, geniusz, twórczość, sztuka, natura, kultura, piękno, wzniosłość, malowniczość, tragizm, czy komizm.

Wykłady wzbogacone są prezentacjami multimedialnymi: słuchowisko, fragmenty filmów, spektakli teatralnych i utworów muzycznych.

Głównym celem przedmiotu jest prezentacja podstawowych zagadnień z zakresu estetyki filozoficznej. Przedmiot oparty jest na cyklu wykładów poświęconych określonym momentom w historii ludzkości, kiedy to dochodziły do głosu najważniejsze koncepcje estetyczne. Największy rozkwit tego typu myśli można było obserwować w nowożytności, dlatego też to głównie tej epoce poświęcona jest większość wykładów.

A zatem poza estetycznymi poglądami Platona, Arystotelesa i Pseudo-Longinosa, student poznaje m. in. koncepcje Shaftesbury`ego, Addisona, Hume`a, Burke`a, Gerarda, Kanta i Hegla. Myśl współczesną poznaje natomiast z poglądów Diltheya, Junga, Gadamera, Heideggera, Sartre`a i polskich dwudziestowiecznych estetyków.

Całość wykładów uzupełnia słuchowisko i fragmenty utworów audiowizualnych. Odnosząc się do konkretnych zjawisk w dziedzinie estetyki uzupełniają wiedzę studenta i unaoczniają praktyczny wymiar i efekt rozważań teoretycznych.

Celem ćwiczeń jest przybliżenie studentom źródłowych tekstów, ich krytyczna analiza i interpretacja. Dodatkowo uzupełniają one wykłady o dyskusję nad poruszaną na zajęciach problematyką.

Arystoteles, O duszy, tłum. P. Siwek [w:] Dzieła wszystkie, tom 3, PWN, Warszawa.

Arystoteles, Poetyka, wydanie dowolne

Bergson H., Śmiech. Esej o komizmie, tłum. S. Cichowicz, Wydanie dowolne.

Burke E., Dociekania filozoficzne o pochodzeniu naszych idei wzniosłości i piękna, tłum. Piotr Graff, PWN, Warszawa 1968

Cassirer E., Sztuka. [w:] Esej o człowieku, przeł. A. Staniewska, Warszawa 1971, 1998.

Claude L. S., Wiedza konkretu. [w:] Myśl nieoswojona, przeł. A. Zajączkowski, Warszawa 2001, s. 9-52.

Gadamer H. G., Aktualność piękna. Sztuka jako gra, symbol i święto, Oficyna Naukowa, tłum. K. Krzemieniowa, Warszawa 1993.

Gasset J. O., Dehumanizacja sztuki, [w:] Dehumanizacja sztuki i inne eseje, przeł. P. Niklowicz, Warszawa 1996.

Grzeliński A., Angielski spór o istotę piękna. Koncepcje Shaftesbury’ego i Burke’a, Toruń 2001.

Grzeliński A., Kategorie „podmiotu” i „przedmiotu” w Dawida Hume`a nauce o naturze ludzkiej, Wydawnictwo UMK, Toruń.

Hegel, Wstęp do estetyki [w:] Wykłady o estetyce, t. I, Warszawa 1964.

Heidegger M., Źródło dzieła sztuki, przeł. L. Falkiewicz „Sztuka i filozofia" 1992. nr 5. lub [w:] Drogi lasu. przeł. J. Mizera, Fundacja Aletheia. Warszawa 1997.

Hume D., Sprawdzian smaku [w:] Eseje z dziedziny moralności i literatury, tłum. T Tatarkiewiczowa, PWN, Warszawa 1955

Hume D., Traktat o naturze ludzkiej, tłum. Cz. Znamierowski, Aletheia, Warszawa.

Kant I., Krytyka władzy sądzenia, tłum. J. Gałecki, PWN, Warszawa.

Kant I., Rozważania o uczuciu piękna i wzniosłości

Kaśkiewicz K., Wpływ francuskich estetyków naturalistycznych osiemnastego wieku na klasyczną estetykę niemiecką, Toruń 2010.

Platon, Fajdros, wydanie dowolne

Platon, Państwo, tłum. W. Witwicki, Antyk, Kęty.

Platon, Uczta, wydanie dowolne

Pseudo–Longinos, O górności, [w:] Trzy poetyki klasyczne. Arystoteles, Horacy, Pseudo–Longinos, przeł. T. Sinko, Wrocław 1951.

Rousseau, J. J. Szkic o pochodzeniu języków, tłum. B. Banasiak, Kraków 2001.

Sartre J.-P., Dzieło sztuki, [w:] tegoż., Wyobrażenie, Warszawa.

Scheler M., O zjawisku tragiczności, [w:] Arystoteles, Hume, Scheler, O tragedii i tragiczności. Kraków 1976.

Schiller F., Kallias, czyli o pięknie, tłum. K. Kaśkiewicz, Kęty 2007.

Schiller F., O istocie piękna. [w:] M. J. Siemek, Fryderyk Schiller

Schiller F., O wzniosłości, tłum. J. Prokopiuk. [w:] Listy o estetycznym wychowaniu człowieka i inne rozprawy. Warszawa 1972.

Shaftesbury, Moraliści, [w:] List o entuzjazmie. Moraliści, przeł. A. Grzeliński, Toruń 2007.

Wawrzonkowski K., Smak, geniusz, sztuka. Filozofia piękna Alexandra Gerarda w świetle estetyki kantowskiej, Wydawnictwo Naukowe UMK, Toruń 2009.

Wawrzonkowski K., Wyobraźnia i wzniosłość. Teoriopoznawcze podstawy wybranych brytyjskich koncepcji estetycznych XVIII wieku, Tako, Toruń 2010.

Tatarkiewicz W., Dzieje sześciu pojęć, wydanie dowolne.

Żelazny M., Idea wolności w filozofii Kanta, Wydawnictwo Rolewski, Toruń.

Żelazny M., Wolność jako problem estetycznej i teleologicznej władzy sądzenia, [w:] Idea wolności w filozofii Kanta. Toruń 1994 .

Wykład: egzamin pisemny: forma eseju pisanego w domu lub w sali

Ćwiczenia: aktywność na zajęciach i kolokwium końcowe.