Antropologia Sztuki
Informacje ogólne
Kod przedmiotu: | 1401-OG-ASZ-3Z-S1 |
Kod Erasmus / ISCED: |
03.1
|
Nazwa przedmiotu: | Antropologia Sztuki |
Jednostka: | Wydział Sztuk Pięknych |
Grupy: |
Przedmioty obowiązkowe-3 rok, sem. letni- edukacja artystyczna, intermedia i multimedia (dz) Przedmioty obowiązkowe-3 rok, sem. letni- edukacja artystyczna, media rysunkowe (dz) |
Punkty ECTS i inne: |
2.00
LUB
5.00
(w zależności od programu)
|
Język prowadzenia: | polski |
Wymagania wstępne: | Zakres wymaganych kompetencji studentów obejmuje wiedzę na temat historii sztuki oraz czynników poza artystycznych tworzących złożony kontekst dla jej występowania. Chodzi m.in. o kontekst historyczny, społeczno-socjologiczny, filozoficzny, polityczny oraz antropologiczny. |
Rodzaj przedmiotu: | przedmiot obowiązkowy |
Całkowity nakład pracy studenta: | Godziny realizowane z udziałem nauczycieli (30 godz.): - udział w wykładach (30 godz.). Czas poświęcony na pracę indywidualną studenta ( 30 godz.): - czytanie literatury (10 godz.) - przygotowanie do egzaminu (20 godz.) Łącznie: 60 godz. ( 2 pkt. ECTS) |
Efekty uczenia się - wiedza: | K_W05: Ma ogólną i uporządkowaną wiedzę w zakresie antropologii, filozofii oraz społecznego, twórczego i artystycznego rozwoju człowieka K_W06: Ma ogólną wiedzę o naukach humanistycznych i społecznych, zwłaszcza w zakresie filozofii oraz antropologii |
Efekty uczenia się - umiejętności: | K_U10: Potrafi umiejętnie i odpowiedzialnie wypowiadać się w mowie i w piśmie w języku polskim i języku obcym na tematy związane z kulturą, sztuką (jej antropologicznym wymiarem) i edukacją wizualną w tym prezentować publicznie swoje realizacje twórcze wzbogacając je o komentarz autorski K_U13: Posiada umiejętność formułowania opinii krytycznych o wytworach kultury i prezentacji opracowań krytycznych na podstawie wiedzy z zakresu sztuki mediów i edukacji wizualnej a także na podstawie wiedzy o antropologicznym wymiarze sztuki |
Efekty uczenia się - kompetencje społeczne: | K_K01: Jest wrażliwy na społeczny, a zwłaszcza antropologiczny kontekst sztuki, świadomie wykorzystuje ten kontekst w swojej pracy zawodowej i posiada umiejętność krytycznej oceny K_K04: Jest zdolny do samodzielnego integrowania nabytej wiedzy oraz podejmowania w zorganizowany sposób nowych i kompleksowych działań w obszarze obiegu artystycznego, jak i w wybranej przestrzeni publicznej, społecznej i pozaartystycznej K_K05: Posiada świadomość poziomu swoich umiejętności i wiedzy, rozumie potrzebę ciągłego ich doskonalenia oraz potrafi inspirować i organizować proces uczenia się innych osób K_K06: Dostrzega i wartościuje problemy moralne i etyczne związane z własną i cudzą twórczością osadzoną w różnych kontekstach społecznych oraz prawidłowo identyfikuje i rozstrzyga dylematy związane z wykonywaniem zawodu K_K07: Jest wrażliwy na problemy drugiego człowieka, charakteryzuje się postawą prospołeczną i poczuciem odpowiedzialności za innych oraz aktywnie uczestniczy w działaniach na rzecz zachowania dziedzictwa kulturowego regionu, kraju, Europy |
Metody dydaktyczne: | Metody dydaktyczne eksponujące (pokaz, prezentacja) Metody dydaktyczne podające (opis, pogadanka, wykład konwencjonalny, wykład konwersatoryjny) |
Metody dydaktyczne eksponujące: | - pokaz |
Metody dydaktyczne podające: | - opis |
Skrócony opis: |
Antropologiczny charakter sztuki przedstawiony zostanie studentom poprzez odwołanie się do dorobku wybranych twórców sztuki i kultury, których dokonania mają głęboki wymiar humanistyczny, a przy tym wciąż bardzo aktualny. Student po zajęciach ma więc dysponować nie tylko określonym zasobem wiedzy na ten temat, ale powinien również umieć wykorzystać zdobyte wiadomości dla osobistej refleksji nad antropologicznym wymiarem sztuki w świecie współczesnym. |
Pełny opis: |
Przedmiot Antropologia sztuki realizowany jest w formie wykładów. Zakres wymaganych kompetencji studentów obejmuje wiedza na temat historii sztuki oraz czynników tworzących kontekst jej występowania. Chodzi m.in. o kontekst historyczny, społeczny, filozoficzny, polityczny. Realizowane bloki tematyczne: • Ryszard Kapuściński, Mariusz Wilk, Nicolas Bouvier, Bruce Chatwin, Tiziano Terzani, Jarosław Mikołajewski – sztuka tłumaczenia świata; antropologiczny wymiar sztuki polegający na opisywaniu i tłumaczeniu rzeczywistości odmiennej kulturowo. Idea zbliżenia między ludźmi na gruncie sztuki poprzez tłumaczenie „Innego”. Sztuka jako czynnik budzenia empatii i zainteresowania dla inności, nośnik porozumienia międzykulturowego i międzyludzkiego. Podróż jako wyzwanie kulturowe, antropologiczne i egzystencjalne. Bycie w drodze rozumiane jako filozofia życia. • Czesław Miłosz – poezja jako odzwierciedlenie idei apokatastasis; głęboko antropologiczna idea przywrócenia rzeczy minionych zanim nastąpiło ich unicestwienie przez czas. Idea powrotu do rzeczywistości pełnej harmonii, ładu i spełnienia: świat przyrody, dzieciństwo, strony rodzinne. Ludzie, którzy odeszli. Poezja jako instrument pozwalający przywołać czas miniony i wejść w stan bezczasowości. • Joseph Conrad, Antoni Czechow, Josif Brodski, Wieniedikt Jerofiejew – pochwała postawy aideologicznej; antropologiczny wymiar sztuki (pisarstwa), która pozwala budować postawę aideologicznego zdystansowania wobec jednostronnego ideologicznie wymiaru rzeczywistości. Sztuka upominająca się o jednostkę i jej kondycję moralno-etyczną. Sztuka głęboko ideowa (jej zasadniczą ideą jest człowiek) i zarazem skrajnie anty-ideologiczna (zasadniczą ideą ideologii jest abstrakcyjna ludzkość). • Basho – zen codzienny; sztuka praktykowania piękna w japońskiej poezji haiku. Odwołanie się do tradycji haiku jako drogi bezinteresownej afirmacji rzeczywistości. Buddyzm zen, satori i antropologia wschodu. Haiku jako sztuka kondensacji doświadczenia; piękna, smutku, melancholii • Witold Gombrowicz – „ja” niepodległe; antropologiczny wymiar sztuki stającej w obronie indywidualnego „ja”, które ma charakter procesualny i narażone jest na kształtowanie przez siły „międzyludzkiego” oddziaływania. „Kościół międzyludzki”. Stwarzająca siła formy • Stanisław Ignacy Witkiewicz – sztuka przeciw jednostronnej racjonalności świata; antropologiczny wymiar sztuki wzbogacającej ogląd świata odbiorcy o wymiar irracjonalny. Jednostronność racjonalnej wizji rzeczywistości i zubożenie kondycji człowieka. Sztuka odkrywająca pokłady irracjonalności w racjonalnie zrytualizowanych formach rzeczywistości. Wyobraźnia i poczucie humoru jako media dekonstrukcji ładu racjonalnego • G. K. Chesterton, Stefan Kisielewski – „apostołowie” zdrowego rozsądku; antropologiczny wymiar sztuki felietonu prasowego polegający na zdystansowaniu się do tego, co najbardziej nieludzkie, czyli zgiełku ideologii i odwołaniu się do tego, co najbardziej ludzkie, czyli do przyrodzonego człowiekowi zdrowego rozsądku. Sztuka „pomniejszająca zakres nieodpowiedzialności”, demagogii i fanatyzmu. Sztuka stająca w obronie człowieka. • Romuald Jakub Weksler-Waszkinel - człowiek wobec historii - znaczenie indywidualnego świadectwa dla zachowania pamięci o anonimowych ofiarach Zagłady |
Literatura: |
Literatura wymagana (obowiązkowa) Bouvier N. (2001). Pochwała Szwajcarii wędrownej (w:) B. Toruńczyk (red.) Zeszyty Literackie nr 4, 111-125 Chatwin B. (2008). Pieśni stworzenia. Warszawa: Świat Książki, 89-97, 220-271, 335-341 Chesterton G. K. (2008). Obrona człowieka. Warszawa-Ząbki: Fronda, Apostolicum, 11-14, 43-47, 245-250 Gombrowicz W. (2001). Testament. Rozmowy z Dominique de Roux. Kraków: Wydawnictwo Literackie, s. 65-79 Kapuściński R. (2006). Ten Inny. Kraków: Znak Kisielewski S. (1990). Abecadło. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Mikołajewski, J. (2015). Wielki przypływ. Fundacja Instytutu Reportażu (Dowody na Istnienie), Warszawa Miłosz Cz. (2001). Haiku. Kraków: Znak Nabokov V. (2002). Wykłady o literaturze rosyjskiej. Warszawa: Muza, 313-373 Pomianowski J. (2006). Wybór wrażeń. Lublin: Universitas, 13-33 Rosiak D. (2013). Człowiek o twardym karku. Historia księdza Romualda Jakuba Wekslera-Waszkinela, Wołowiec, Wydawnictwo Czarne Suzuki D.T. (1995). Wykłady o buddyzmie zen. (w:) E. Fromm, D.T. Suzuki, R. De Martino, Buddyzm, zen i psychoanaliza. Poznań: Rebis, 9-109 Prudowski L., Jerofiejew W. (2000). Wariatem można być w każdym wieku (w:) Wieniedikt Jerofiejew, Dzieła prawie wszystkie. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 409-434 Terzani T. (2009). Nic nie zdarza się przypadkiem, Warszawa: Świat Książki Wilk M. (2006). Wołoka. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 140-253 Witkiewicz S. I. (2005). Listy do żony (1923-1927). Warszawa: PIW, 7-46 S. Wołkow, Świat poety. Rozmowy z Josifem Brodskim. Warszawa: 2001, 56-72 Filmy dokumentalne: P. Pawlikowski, Z Moskwy do Pietuszek z Wieneditktem Jerofiejewem, Wielka Brytania 1990 – film dokumentalny R. Kernster, Torn (Na rozstaju), Izrael, 2011 Literatura zalecana (uzupełniająca) Brodski J. (1996). Mowa na stadionie (w:) J. Brodski, Pochwała nudy. Kraków: Znak, 119-128 Bouvier N. (1999). Ryba –Skorpion. Warszawa: Noir Sur Blanc Brodski J. (1996). Poezje wybrane. Kraków: Znak Chatwin B. (2006). Co ja tu robię? Warszawa: PIW Czechow A. (1989). Sala nr 6 (w:) A. Czechow, Opowiadania i opowieści. Wybór Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich Gombrowicz W. (1997). Dziennik 1953-1956. Kraków: Wydawnictwo Literackie Gorczyńska R. (1992). Podróżny świata. Rozmowy z Czesławem Miłoszem. Komentarze. Kraków: Wydawnictwo Literackie Wieniedikt Jerofiejew (2000). Dzieła prawie wszystkie. Kraków: Wydawnictwo Literackie Kapuściński R. (2005). Podróże z Herodotem. Kraków: Znak Kisielewski S. (1996). Dzienniki. Warszawa: 1996 Miłosz Cz. (2000). Wypisy z ksiąg użytecznych. Kraków: Znak Terzani T. (2008). Powiedział mi wróżbita. Poznań: Zysk-Ska Wydawnictwo Wilkoszewska (2005). (red.) Estetyka japońska. Antologia, t. 3. Estetyka życia i piękno umierania. Kraków: Universitas Zagańczyk M. (2001). Cichy gość na końcu stołu (w:) B. Toruńczyk (red.) Zeszyty Literackie nr 4, 127-130 |
Efekty uczenia się: |
Wiedza Student: K_W04: Posiada podstawową wiedzę o powiązaniach antropologii sztuki z innymi dyscyplinami i subdyscyplinami naukowymi zwłaszcza humanistycznymi i społecznymi. K_W05: Posiada podstawową, uporządkowaną wiedzę w zakresie wybranych aspektów filozofii, antropologii sztuki, historii sztuki, kultury, socjologii oraz na temat społecznego i artystycznego rozwoju człowieka w wymienionych aspektach w trzech zasadniczych okresach: przednowoczesnym, nowoczesnym i ponowoczesnym. K_W06: Zna podstawową terminologię nauk humanistycznych i społecznych, zwłaszcza w zakresie filozofii, antropologii i sztuki i łączy ją z opisem konkretnych egzemplifikacji z obszaru sztuki. K_W07: Posiada podstawową wiedzę z obszaru antropologii, historii sztuki, kultury, zjawisk w sztuce dawnej, współczesnej i najnowszej ze szczególnym uwzględnieniem antropologicznego wymiaru określonych wytworów, dzieł, idei i teorii. Umiejętności K_U08: Posiada doświadczenie w realizowaniu własnych działań artystycznych opartych na zróżnicowanych stylistycznie i ideowo koncepcjach wynikających ze swobodnego i niezależnego wykorzystywania wyobraźni, intuicji i emocjonalności – dostrzega ich antropologiczny wymiar aktywności artystycznej i potrafi go świadomie wykorzystać do tych realizacji nadając tym działaniom autorski wymiar. K_U11: Potrafi precyzyjnie i spójnie wypowiadać się na tematy związane z kulturą, sztuką, a zwłaszcza z antropologicznym wymiarem sztuki; z określonymi postaciami, które swoją aktywnością na polu szeroko rozumianej kultury reprezentują antropologiczny wymiar sztuki - w tym prezentować publicznie swój autorski komentarz do tych zagadnień. Kompetencje społeczne: K_K01: Jest wrażliwy na społeczne, a zwłaszcza antropologiczny kontekst sztuki i świadomie wykorzystuje ten kontekst w swojej pracy zawodowej; rozpoznaje ten kontekst w konkretnych egzemplifikacjach. K_K04: Posiada świadomość poziomu swoich umiejętności i wiedzy, rozumie potrzebę ciągłego ich doskonalenia poprzez uczestniczenie w procesie tworzenia i recepcji sztuki, pobudza i kształtuje swoją ciekawość poznawczą. K_K05: Dostrzega i wartościuje problemy moralne i etyczne związane z własną i cudzą twórczością osadzoną w różnych kontekstach społecznych, a zwłaszcza w kontekście antropologii sztuki reprezentowanej przez konkretnych twórców. |
Metody i kryteria oceniania: |
Wymagania dotyczące zaliczenia: • zaliczenie semestru (roku) polega na odpowiedzi ustnej (egzamin ustny) na ocenę składa się: obecność na zajęciach i ocena z egzaminu. |
Praktyki zawodowe: |
Nie dotyczy. |
Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy 2021/22" (zakończony)
Okres: | 2021-10-01 - 2022-02-20 |
Przejdź do planu
PN WYK
WT ŚR CZ PT |
Typ zajęć: |
Wykład, 30 godzin
|
|
Koordynatorzy: | Marcin Jaworski | |
Prowadzący grup: | Marcin Jaworski | |
Lista studentów: | (nie masz dostępu) | |
Zaliczenie: |
Przedmiot -
Egzamin lub zaliczenie
Wykład - Egzamin lub zaliczenie |
|
Skrócony opis: |
Antropologiczny charakter sztuki przedstawiony zostanie studentom poprzez odwołanie się do dorobku wybranych twórców sztuki i kultury, których dokonania mają głęboki wymiar humanistyczny, a przy tym wciąż bardzo aktualny. Student po zajęciach ma więc dysponować nie tylko określonym zasobem wiedzy na ten temat, ale powinien również umieć wykorzystać zdobyte wiadomości dla osobistej refleksji nad antropologicznym wymiarem sztuki w świecie współczesnym. |
|
Pełny opis: |
Przedmiot Antropologia sztuki realizowany jest w formie wykładów. Zakres wymaganych kompetencji studentów obejmuje wiedza na temat historii sztuki oraz czynników tworzących kontekst jej występowania. Chodzi m.in. o kontekst historyczny, społeczny, filozoficzny, polityczny. Realizowane bloki tematyczne: • Ryszard Kapuściński, Mariusz Wilk, Nicolas Bouvier, Bruce Chatwin, Tiziano Terzani, Jarosław Mikołajewski – sztuka tłumaczenia świata; antropologiczny wymiar sztuki polegający na opisywaniu i tłumaczeniu rzeczywistości odmiennej kulturowo. Idea zbliżenia między ludźmi na gruncie sztuki poprzez tłumaczenie „Innego”. Sztuka jako czynnik budzenia empatii i zainteresowania dla inności, nośnik porozumienia międzykulturowego i międzyludzkiego. Podróż jako wyzwanie kulturowe, antropologiczne i egzystencjalne. Bycie w drodze rozumiane jako filozofia życia. • Czesław Miłosz – poezja jako odzwierciedlenie idei apokatastasis; głęboko antropologiczna idea przywrócenia rzeczy minionych zanim nastąpiło ich unicestwienie przez czas. Idea powrotu do rzeczywistości pełnej harmonii, ładu i spełnienia: świat przyrody, dzieciństwo, strony rodzinne. Ludzie, którzy odeszli. Poezja jako instrument pozwalający przywołać czas miniony i wejść w stan bezczasowości. • Joseph Conrad, Antoni Czechow, Josif Brodski, Wieniedikt Jerofiejew – pochwała postawy aideologicznej; antropologiczny wymiar sztuki (pisarstwa), która pozwala budować postawę aideologicznego zdystansowania wobec jednostronnego ideologicznie wymiaru rzeczywistości. Sztuka upominająca się o jednostkę i jej kondycję moralno-etyczną. Sztuka głęboko ideowa (jej zasadniczą ideą jest człowiek) i zarazem skrajnie anty-ideologiczna (zasadniczą ideą ideologii jest abstrakcyjna ludzkość). • Basho – zen codzienny; sztuka praktykowania piękna w japońskiej poezji haiku. Odwołanie się do tradycji haiku jako drogi bezinteresownej afirmacji rzeczywistości. Buddyzm zen, satori i antropologia wschodu. Haiku jako sztuka kondensacji doświadczenia; piękna, smutku, melancholii • Witold Gombrowicz – „ja” niepodległe; antropologiczny wymiar sztuki stającej w obronie indywidualnego „ja”, które ma charakter procesualny i narażone jest na kształtowanie przez siły „międzyludzkiego” oddziaływania. „Kościół międzyludzki”. Stwarzająca siła formy • Stanisław Ignacy Witkiewicz – sztuka przeciw jednostronnej racjonalności świata; antropologiczny wymiar sztuki wzbogacającej ogląd świata odbiorcy o wymiar irracjonalny. Jednostronność racjonalnej wizji rzeczywistości i zubożenie kondycji człowieka. Sztuka odkrywająca pokłady irracjonalności w racjonalnie zrytualizowanych formach rzeczywistości. Wyobraźnia i poczucie humoru jako media dekonstrukcji ładu racjonalnego • G. K. Chesterton, Stefan Kisielewski – „apostołowie” zdrowego rozsądku; antropologiczny wymiar sztuki felietonu prasowego polegający na zdystansowaniu się do tego, co najbardziej nieludzkie, czyli zgiełku ideologii i odwołaniu się do tego, co najbardziej ludzkie, czyli do przyrodzonego człowiekowi zdrowego rozsądku. Sztuka „pomniejszająca zakres nieodpowiedzialności”, demagogii i fanatyzmu. Sztuka stająca w obronie człowieka. • Romuald Jakub Weksler-Waszkinel - człowiek wobec historii - znaczenie indywidualnego świadectwa dla zachowania pamięci o anonimowych ofiarach Zagłady |
|
Literatura: |
Literatura wymagana (obowiązkowa) Brodski J. (1996). Mowa na stadionie (w:) J. Brodski, Pochwała nudy. Kraków: Znak, s. 119-128 Bouvier N. (2001). Pochwała Szwajcarii wędrownej (w:) B. Toruńczyk (red.) Zeszyty Literackie nr 4, s. 111-125 Chatwin B. (2008). Pieśni stworzenia. Warszawa: Świat Książki, s. 89-97, 220-271, 335-341 Chesterton G. K. (2008). Obrona człowieka. Warszawa-Ząbki: Fronda, Apostolicum, s.11-14, 43-47, 245-250 Gombrowicz W. (2001). Testament. Rozmowy z Dominique de Roux. Kraków: Wydawnictwo Literackie, s. 65-79 Kapuściński R. (2006). Ten Inny. Kraków: Znak Kisielewski S. (1990). Abecadło. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Mikołajewski, J. (2015). Wielki przypływ. Fundacja Instytutu Reportażu (Dowody na Istnienie), Warszawa Miłosz Cz. (2001). Haiku. Kraków: Znak Nabokov V. (2002). Wykłady o literaturze rosyjskiej. Warszawa: Muza, s. 313-373 Pomianowski J. (2006). Wybór wrażeń. Lublin: Universitas, s. 13-33 Rosiak D. (2013). Człowiek o twardym karku. Historia księdza Romualda Jakuba Wekslera-Waszkinela, Wołowiec, Wydawnictwo Czarne Suzuki D.T. (1995). Wykłady o buddyzmie zen. (w:) E. Fromm, D.T. Suzuki, R. De Martino, Buddyzm, zen i psychoanaliza. Poznań: Rebis, s. 9-109 Prudowski L., Jerofiejew W. (2000). Wariatem można być w każdym wieku (w:) Wieniedikt Jerofiejew, Dzieła prawie wszystkie. Kraków: Wydawnictwo Literackie, s. 409-434 Terzani T. (2009). Nic nie zdarza się przypadkiem, Warszawa: Świat Książki Wilk M. (2006). Wołoka. Kraków: Wydawnictwo Literackie, s. 140-253 Witkiewicz S. I. (2005). Listy do żony (1923-1927). Warszawa: PIW, s. 7-46 Filmy dokumentalne: Z Moskwy do Pietuszek z Wieniediktem Jerofiejewem (1990, Wielka Brytania, BBC). Reżyseria: Paweł Pawlikowski Miejsca urodzenia (1992, Polska). Reżyseria: Cezary Łoziński Torn. Na rozstaju, (2011, Izrael). Reżyseria: Ronit Kestner Literatura zalecana (uzupełniająca) Barańczak S. (2007). Fioletowa krowa. Antologia angielskiej i amerykańskiej poezji niepoważnej. Kraków: a5 Bouvier N. (1999). Ryba –Skorpion. Warszawa: Noir Sur Blanc Brodski J. (1996). Poezje wybrane. Kraków: Znak Chatwin B. (2006). Co ja tu robię? Warszawa: PIW Czechow A. (1989). Sala nr 6 (w:) A. Czechow, Opowiadania i opowieści. Wybór Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich Gombrowicz W. (1997). Dziennik 1953-1956. Kraków: Wydawnictwo Literackie Gorczyńska R. (1992). Podróżny świata. Rozmowy z Czesławem Miłoszem. Komentarze. Kraków: Wydawnictwo Literackie Wieniedikt Jerofiejew (2000). Dzieła prawie wszystkie. Kraków: Wydawnictwo Literackie Nowosielski J. (1997). Jerzy Nowosielski o diable (w:) K. Janowska, P. Mucharski, Rozmowy na koniec wieku t.1. Kraków: Znak, s. 171-186 Kapuściński R. (2005). Podróże z Herodotem. Kraków: Znak Kisielewski S. (1996). Dzienniki. Warszawa: 1996 Miłosz Cz. (2000). Wypisy z ksiąg użytecznych. Kraków: Znak Stasiuk A. (2004). Jadąc do Babadag. Wydawnictwo Czarne: Wołowiec Terzani T. (2008). Powiedział mi wróżbita. Poznań: Zysk-Ska Wydawnictwo Tochman W. (2018). Dzisiaj narysujemy śmierć. Kraków: Wydawnictwo Literackie Wilkoszewska (2005). (red.) Estetyka japońska. Antologia, t. 3. Estetyka życia i piękno umierania. Kraków: Universitas Zagańczyk M. (2001). Cichy gość na końcu stołu (w:) B. Toruńczyk (red.) Zeszyty Literackie nr 4, s.127-130 Film dokumentalny: Dybuk: rzecz o wędrówce dusz, (2015, Polska), Reżyseria: K. Kopczyński |
|
Uwagi: |
Brak uwag. |
Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy 2022/23" (zakończony)
Okres: | 2022-10-01 - 2023-02-19 |
Przejdź do planu
PN WT ŚR CZ PT |
Typ zajęć: |
Wykład, 30 godzin
|
|
Koordynatorzy: | Marcin Jaworski | |
Prowadzący grup: | (brak danych) | |
Lista studentów: | (nie masz dostępu) | |
Zaliczenie: |
Przedmiot -
Egzamin lub zaliczenie
Wykład - Egzamin lub zaliczenie |
|
Skrócony opis: |
Antropologiczny charakter sztuki przedstawiony zostanie studentom poprzez odwołanie się do dorobku wybranych twórców sztuki i kultury, których dokonania mają głęboki wymiar humanistyczny, a przy tym wciąż bardzo aktualny. Student po zajęciach ma więc dysponować nie tylko określonym zasobem wiedzy na ten temat, ale powinien również umieć wykorzystać zdobyte wiadomości dla osobistej refleksji nad antropologicznym wymiarem sztuki w świecie współczesnym |
|
Pełny opis: |
Przedmiot Antropologia sztuki realizowany jest w formie wykładów. Zakres wymaganych kompetencji studentów obejmuje wiedza na temat historii sztuki oraz czynników tworzących kontekst jej występowania. Chodzi m.in. o kontekst historyczny, społeczny, filozoficzny, polityczny. Realizowane bloki tematyczne: • Ryszard Kapuściński, Mariusz Wilk, Nicolas Bouvier, Bruce Chatwin, Tiziano Terzani, Jarosław Mikołajewski – sztuka tłumaczenia świata; antropologiczny wymiar sztuki polegający na opisywaniu i tłumaczeniu rzeczywistości odmiennej kulturowo. Idea zbliżenia między ludźmi na gruncie sztuki poprzez tłumaczenie „Innego”. Sztuka jako czynnik budzenia empatii i zainteresowania dla inności, nośnik porozumienia międzykulturowego i międzyludzkiego. Podróż jako wyzwanie kulturowe, antropologiczne i egzystencjalne. Bycie w drodze rozumiane jako filozofia życia. • Czesław Miłosz – poezja jako odzwierciedlenie idei apokatastasis; głęboko antropologiczna idea przywrócenia rzeczy minionych zanim nastąpiło ich unicestwienie przez czas. Idea powrotu do rzeczywistości pełnej harmonii, ładu i spełnienia: świat przyrody, dzieciństwo, strony rodzinne. Ludzie, którzy odeszli. Poezja jako instrument pozwalający przywołać czas miniony i wejść w stan bezczasowości. • Joseph Conrad, Antoni Czechow, Josif Brodski, Wieniedikt Jerofiejew – pochwała postawy aideologicznej; antropologiczny wymiar sztuki (pisarstwa), która pozwala budować postawę aideologicznego zdystansowania wobec jednostronnego ideologicznie wymiaru rzeczywistości. Sztuka upominająca się o jednostkę i jej kondycję moralno-etyczną. Sztuka głęboko ideowa (jej zasadniczą ideą jest człowiek) i zarazem skrajnie anty-ideologiczna (zasadniczą ideą ideologii jest abstrakcyjna ludzkość). • Basho – zen codzienny; sztuka praktykowania piękna w japońskiej poezji haiku. Odwołanie się do tradycji haiku jako drogi bezinteresownej afirmacji rzeczywistości. Buddyzm zen, satori i antropologia wschodu. Haiku jako sztuka kondensacji doświadczenia; piękna, smutku, melancholii • Witold Gombrowicz – „ja” niepodległe; antropologiczny wymiar sztuki stającej w obronie indywidualnego „ja”, które ma charakter procesualny i narażone jest na kształtowanie przez siły „międzyludzkiego” oddziaływania. „Kościół międzyludzki”. Stwarzająca siła formy • Stanisław Ignacy Witkiewicz – sztuka przeciw jednostronnej racjonalności świata; antropologiczny wymiar sztuki wzbogacającej ogląd świata odbiorcy o wymiar irracjonalny. Jednostronność racjonalnej wizji rzeczywistości i zubożenie kondycji człowieka. Sztuka odkrywająca pokłady irracjonalności w racjonalnie zrytualizowanych formach rzeczywistości. Wyobraźnia i poczucie humoru jako media dekonstrukcji ładu racjonalnego • G. K. Chesterton, Stefan Kisielewski – „apostołowie” zdrowego rozsądku; antropologiczny wymiar sztuki felietonu prasowego polegający na zdystansowaniu się do tego, co najbardziej nieludzkie, czyli zgiełku ideologii i odwołaniu się do tego, co najbardziej ludzkie, czyli do przyrodzonego człowiekowi zdrowego rozsądku. Sztuka „pomniejszająca zakres nieodpowiedzialności”, demagogii i fanatyzmu. Sztuka stająca w obronie człowieka. • Romuald Jakub Weksler-Waszkinel - człowiek wobec historii - znaczenie indywidualnego świadectwa dla zachowania pamięci o anonimowych ofiarach Zagłady |
|
Literatura: |
Literatura wymagana (obowiązkowa) Bouvier N. (2001). Pochwała Szwajcarii wędrownej (w:) B. Toruńczyk (red.) Zeszyty Literackie nr 4, 111-125 Chatwin B. (2008). Pieśni stworzenia. Warszawa: Świat Książki, 89-97, 220-271, 335-341 Chesterton G. K. (2008). Obrona człowieka. Warszawa-Ząbki: Fronda, Apostolicum, 11-14, 43-47, 245-250 Gombrowicz W. (2001). Testament. Rozmowy z Dominique de Roux. Kraków: Wydawnictwo Literackie, s. 65-79 Kapuściński R. (2006). Ten Inny. Kraków: Znak Kisielewski S. (1990). Abecadło. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Mikołajewski, J. (2015). Wielki przypływ. Fundacja Instytutu Reportażu (Dowody na Istnienie), Warszawa Miłosz Cz. (2001). Haiku. Kraków: Znak Nabokov V. (2002). Wykłady o literaturze rosyjskiej. Warszawa: Muza, 313-373 Pomianowski J. (2006). Wybór wrażeń. Lublin: Universitas, 13-33 Rosiak D. (2013). Człowiek o twardym karku. Historia księdza Romualda Jakuba Wekslera-Waszkinela, Wołowiec, Wydawnictwo Czarne Suzuki D.T. (1995). Wykłady o buddyzmie zen. (w:) E. Fromm, D.T. Suzuki, R. De Martino, Buddyzm, zen i psychoanaliza. Poznań: Rebis, 9-109 Prudowski L., Jerofiejew W. (2000). Wariatem można być w każdym wieku (w:) Wieniedikt Jerofiejew, Dzieła prawie wszystkie. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 409-434 Terzani T. (2009). Nic nie zdarza się przypadkiem, Warszawa: Świat Książki Wilk M. (2006). Wołoka. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 140-253 Witkiewicz S. I. (2005). Listy do żony (1923-1927). Warszawa: PIW, 7-46 S. Wołkow, Świat poety. Rozmowy z Josifem Brodskim. Warszawa: 2001, 56-72 Filmy dokumentalne: P. Pawlikowski, Z Moskwy do Pietuszek z Wieneditktem Jerofiejewem, Wielka Brytania 1990 – film dokumentalny R. Kernster, Torn (Na rozstaju), Izrael, 2011 Literatura zalecana (uzupełniająca) Brodski J. (1996). Mowa na stadionie (w:) J. Brodski, Pochwała nudy. Kraków: Znak, 119-128 Bouvier N. (1999). Ryba –Skorpion. Warszawa: Noir Sur Blanc Brodski J. (1996). Poezje wybrane. Kraków: Znak Chatwin B. (2006). Co ja tu robię? Warszawa: PIW Czechow A. (1989). Sala nr 6 (w:) A. Czechow, Opowiadania i opowieści. Wybór Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich Gombrowicz W. (1997). Dziennik 1953-1956. Kraków: Wydawnictwo Literackie Gorczyńska R. (1992). Podróżny świata. Rozmowy z Czesławem Miłoszem. Komentarze. Kraków: Wydawnictwo Literackie Wieniedikt Jerofiejew (2000). Dzieła prawie wszystkie. Kraków: Wydawnictwo Literackie Kapuściński R. (2005). Podróże z Herodotem. Kraków: Znak Kisielewski S. (1996). Dzienniki. Warszawa: 1996 Miłosz Cz. (2000). Wypisy z ksiąg użytecznych. Kraków: Znak Terzani T. (2008). Powiedział mi wróżbita. Poznań: Zysk-Ska Wydawnictwo Wilkoszewska (2005). (red.) Estetyka japońska. Antologia, t. 3. Estetyka życia i piękno umierania. Kraków: Universitas Zagańczyk M. (2001). Cichy gość na końcu stołu (w:) B. Toruńczyk (red.) Zeszyty Literackie nr 4, 127-130 |
|
Uwagi: |
Brak uwag. |
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu.