Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu - Centralny punkt logowania
Strona główna

Ochrona zabytków

Informacje ogólne

Kod przedmiotu: 1402-32-OZ-S1
Kod Erasmus / ISCED: (brak danych) / (0222) Historia i archeologia Kod ISCED - Międzynarodowa Standardowa Klasyfikacja Kształcenia (International Standard Classification of Education) została opracowana przez UNESCO.
Nazwa przedmiotu: Ochrona zabytków
Jednostka: Wydział Sztuk Pięknych
Grupy: Przedmioty obowiązkowe 3 rok sem. letni Historia sztuki (s1)
Strona przedmiotu: http://brak
Punkty ECTS i inne: 4.00 Podstawowe informacje o zasadach przyporządkowania punktów ECTS:
  • roczny wymiar godzinowy nakładu pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się dla danego etapu studiów wynosi 1500-1800 h, co odpowiada 60 ECTS;
  • tygodniowy wymiar godzinowy nakładu pracy studenta wynosi 45 h;
  • 1 punkt ECTS odpowiada 25-30 godzinom pracy studenta potrzebnej do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się;
  • tygodniowy nakład pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się pozwala uzyskać 1,5 ECTS;
  • nakład pracy potrzebny do zaliczenia przedmiotu, któremu przypisano 3 ECTS, stanowi 10% semestralnego obciążenia studenta.
Język prowadzenia: polski
Wymagania wstępne:

student przystępujący do zajęć powinien mieć podstawową wiedzę z zakresu historii sztuki oraz powinien znać terminologię sztuk pięknych

Rodzaj przedmiotu:

przedmiot obowiązkowy

Całkowity nakład pracy studenta:

Udział w zajęciach (30 h);


Praca indywidualna studenta/ki:


- czytanie wybranych fragmentów literatury przedmiotu (20 h);


- przygotowanie referatów (25 h);


- przygotowanie do zaliczenia ustnego (35 h);


Razem 110 h (4 pkt. ECTS).

Efekty uczenia się - wiedza:

W1 - zna historię ochrony zabytków, doktryn konserwatorskich oraz kształtowania się instytucji związanych z ochroną zbytków w różnych okresach przeszłości i w czasach obecnych (K_W02);


W2 - zna instytucje odpowiedzialne za ochronę dziedzictwa kulturowego (K_W13);


W3 - posiada podstawową wiedzę na temat prawa dotyczącego ochrony zabytków (K_W15).

Efekty uczenia się - umiejętności:

U1 - posiada umiejętność naukowej oceny, z punktu widzenia historyka sztuki, przebiegu prac konserwatorskich i restauratorskich (K_U01);


U2 - posiada umiejętność wartościowania zabytków (K_U03);


U3 - posiada umiejętność praktycznego wykorzystania i właściwej interpretacji dokumentacji zabytków (K_U08);


U4 - posiada umiejętność zastosowania właściwych przepisów prawnych w procesie ochrony zabytków (K_U10).


Efekty uczenia się - kompetencje społeczne:

K1 - docenia i szanuje, jak też jest gotów promować narodowe dziedzictwo kulturowe, powstałe w kraju i poza granicami (na emigracji), swojego regionu i Europy (K_K03);


K2 - uczestniczy w życiu kulturalnym i kreuje je, współdziałając z innymi; korzysta z różnych mediów i sposobów oddziaływania społecznego w zakresie ochrony dziedzictwa narodowego w kraju i za granicą (K_K06);


K3 - ma świadomość odpowiedzialności za zachowanie dziedzictwa kulturowego regionu, kraju, Europy i jego prezentacji, samodzielnie lub poprzez współprace z powołanymi w tym celu instytucjami np. urzędami konserwatorskimi (K_K08).

Metody dydaktyczne:

Pokaz slajdów, wykład problemowy, konwersatoryjny, klasyczna metoda problemowa, metoda referatu,


Metody w kształceniu online: metody odnoszące się do autentycznych lub fikcyjnych sytuacji, metody rozwijające refleksyjne myślenie, metody służące prezentacji treści, metody wymiany i dyskusji.

Metody dydaktyczne eksponujące:

- pokaz

Metody dydaktyczne podające:

- wykład konwersatoryjny
- wykład problemowy

Metody dydaktyczne poszukujące:

- klasyczna metoda problemowa
- referatu

Metody dydaktyczne w kształceniu online:

- metody odnoszące się do autentycznych lub fikcyjnych sytuacji
- metody rozwijające refleksyjne myślenie
- metody służące prezentacji treści
- metody wymiany i dyskusji

Skrócony opis:

Celem zajęć jest poznanie złożonej problematyki ochrony dziedzictwa kultury europejskiej (zabytków). Omawiana będzie tematyka ochrony dzieł sztuki, architektury i historycznych miejsc. Wiedza o historii, teorii i organizacji systemu ochrony zabytków w Europie, w tym szczególnie na ziemiach polskich, będzie tłem do tych rozważań. Uczestnicy zajęć poznają bliżej zagadnienia, metodologii badań oraz konserwacji i restauracji dzieł sztuki i architektury. Celem zajęć jest też przygotowanie absolwenta do pełnienia opiniotwórczej roli w cyklu działań na rzecz ochrony zabytków, między innymi w podejmowaniu decyzji o zakresie ingerencji w ich materialną strukturę.

Pełny opis:

Zagadnienia dotyczące ochrony zabytków będą omawiane wieloaspektowo. Poczynając od historii ochrony zabytków, poprzez podstawy prawne i organizację ochrony zabytków, metody badań i zasady ochrony dzieł sztuki aż po dobór metod konserwacji bezpiecznych dla różnych typów obiektów architektury, a także zasady prowadzenia dokumentacji zabytków.

- Ochrona zabytków w Europie – rys historyczny;

- Ochrona zabytków na ziemiach polskich – rys historyczny;

- Struktura ochrony zabytków w Polsce - instytucje, kompetencje, organizacja

- Prawne aspekty ochrony zabytków;

- Inwentaryzacja i katalogi zabytków jako podstawowe metody

rozpoznania zróżnicowanych zabytków na określonym terytorium;

- Metody badań konserwatorskich;

- Interdyscyplinarny charakter ochrony zabytków;

- Ochrona zabytków architektury: metody, zasady i środki

- Analiza wybranych realizacji konserwatorskich;

- Oryginał a granice ingerencji w jego strukturę artystyczną i materialną – problematyka konserwatorska;

- Dokumentacja konserwatorska.

Literatura:

Literatura (wybór):

Arszyński M., Idea, pamięć, troska. Rola zabytków w przestrzeni społecznej i formy działań na rzecz ich zachowania od starożytności do połowy XX wieku, Malbork 2007;

Badania i ochrona zabytków w Polsce w XX wieku, praca zbiorowa. W 100 rocznicę urodzin prof. Jana Zachwatowicza, Warszawa 2000;

Ekspert kontra dzieło sztuki. Rozpoznawanie falsyfikatów oraz fałszywych atrybucji w sztukach plastycznych, pod red. R. D. Spencera, Warszawa 2009;

Frycz J., Restauracja i konserwacja zabytków architektury w Polsce 1795-1918, Warszawa 1975;

Frodl W., Pojęcia i kryteria wartościowania zabytków, ich oddziaływanie na praktykę konserwatorską [w:] Biblioteka Muzealnictwa i Ochrony Zabytków, Seria B, T. XIII, Warszawa 1966;

Kadłuczka A., Ochrona zabytków architektury,t.1, Zarys doktryn i teorii, Kraków 2001;

Kajzer L., Wstęp do badań archeologiczno-historycznych, Łódź 1984.

Kilarski M., Odbudowa i konserwacja zespołu zamkowego w Malborku w latach 1945-2000, Malbork 2007;

Kurzątkowski M., Mały słownik ochrony zabytków, Warszawa 1989.

Majewski P., Ideologia i konserwacja. Architektura zabytkowa w Polsce w czasach socrealizmu, Warszawa 2009;

Małachowicz E., Ochrona środowiska kulturowego, T. 1-2, Wrocław 1982; wyd. 2, Warszawa 1988;

Małachowicz E., Konserwacja i rewaloryzacja architektury w zespołach i krajobrazie, Wrocław 1994;

Ochrona i konserwacja zabytków w Polsce w latach 1944-89. Uwarunkowania polityczne i społeczne, T. 1, red. Andrzej Tomaszewski, Warszawa 1996;

Pasierb J., Ochrona zabytków sztuki kościelnej, Warszawa 1995;

Pawlicki M., Strategia konserwacji zabytków architektury w Polsce, Kraków 1993, Politechnika Krakowska im. Tadeusza Kościuszki, Monografia nr 142;

Problematyka autentyczności dzieł sztuki na polskim rynku. Teoria-praktyka-prawo, Warszawa 2012;

Jan Pruszyński, Ochrona zabytków w Polsce. Geneza, organizacja, prawo, Warszawa 1989;

Pruszyński J., Dziedzictwo kultury Polski – jego straty i ochrona prawna, t.1 i 2, Warszawa 2001;

Rymaszewski B., Polska ochrona zabytków, Warszawa 2005;

Szmygin B., Kształtowanie koncepcji zabytku i doktryny konserwatorskiej w Polsce w XX wieku, Lublin 2000;

System ochrony zabytków w Polsce – analiza, diagnoza, propozycje, pod red. B. Szmygina, Lublin-Warszawa 2011;

Władysław Ślesiński, Konserwacja zabytków sztuki, T. 1, Malarstwo sztalugowe i ścienne, Warszawa 1989; T. 2, Rzeźba, Warszawa 1990; T. 3 Rzemiosło artystyczne, Warszawa 1995;

Ślesiński W., Fałszerstwa rzemiosła artystycznego, Wrocław –Warszawa -Kraków, 1994;

Świeczyński J., Grabieżcy kultury i fałszerze sztuki, Warszawa 1986;

Tomaszewski A., Ku nowej filozofii dziedzictwa. Wybór i opracowanie E. Święcka, Kraków 2012;

Waźbiński Z., Muzeum i zbiory artystyczne epoki nowożytnej, t. 2, Wiek XVII i XVII, Toruń 1988;

Waźbiński Z., Muzeum i zbiory artystyczne epoki nowożytnej, t. 1, Wiek XV i XVI,Toruń 2006;

Włodarski J., Zeidler K., Prawo muzeów, Warszawa 2008;

Współczesne problemy teorii konserwatorskiej w Polsce, pod red. B. Szmygina, Warszawa – Lublin 2008;

Vademecum właściciela i użytkownika zabytków. Prawna i organizacyjna problematyka użytkowania zabytków nieruchomych, Warszawa 1997;

Zarys problematyki ochrony zabytków. Skrypt dla uczestników kursów Towarzystwa Opieki nad Zabytkami, Warszawa 1996;

Zeidler K., Prawo ochrony dziedzictwa kultury, Kraków-Warszaw 2007

Akty prawne (wybór):

Ustawa z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (Dz.U. 2003 nr 162 poz. 1568 ze zm.);

Rozporządzenie Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z dnia 18 kwietnia 2011 r. w sprawie wywozu zabytków za granicę (Dz.U. 2011 nr 89 poz. 510)

Rozporządzenie Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z dnia 28 sierpnia 2019 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie prowadzenia prac konserwatorskich, prac restauratorskich i badań konserwatorskich przy zabytku wpisanym do rejestru zabytków albo na Listę Skarbów Dziedzictwa oraz robót budowlanych, badań architektonicznych i innych działań przy zabytku wpisanym do rejestru zabytków, a także badań archeologicznych i poszukiwań zabytków (Dz.U. 2019 poz. 1721);

Rozporządzenie Ministra Kultury z dnia 9 kwietnia 2004 r. w sprawie organizacji wojewódzkich urzędów ochrony zabytków (Dz.U. 2004 nr 75 poz. 706)

Rozporządzenie Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z dnia 10 września 2019 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie prowadzenia rejestru zabytków, krajowej, wojewódzkiej i gminnej ewidencji zabytków oraz krajowego wykazu zabytków skradzionych lub wywiezionych za granicę niezgodnie z prawem (Dz.U. 2019 poz. 1886).

Strony internetowe:

strona KOBIDZ:www.zabytki.pl

https://www.nid.pl/pl/

Metody i kryteria oceniania:

- obecność na zajęciach (akceptowalne 3 nieusprawiedliwione nieobecności; W2, W13–W14; U1, U3, U8, U10; K3, K6, K8)

- aktywność na zajęciach (W2, W13–W14; K8);

- przygotowanie dwóch referatów zgodnych z tematyką zajęć (W2, W13–W14; U1, U3, U8, U10; K3, K6, K8);

- końcowe zaliczenie ustne (W2, W13–W14; U1, U3, U8, U10; K3).

Praktyki zawodowe:

nie dotyczy

Zajęcia w cyklu "Semestr letni 2021/22" (zakończony)

Okres: 2022-02-21 - 2022-09-30
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Konwersatorium, 30 godzin, 5 miejsc więcej informacji
Koordynatorzy: Ewa Doleżyńska-Sewerniak
Prowadzący grup: Ewa Doleżyńska-Sewerniak
Strona przedmiotu: http://brak
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Przedmiot - Zaliczenie na ocenę
Konwersatorium - Zaliczenie na ocenę
Skrócony opis:

Celem zajęć jest poznanie złożonej problematyki ochrony dziedzictwa kultury europejskiej (zabytków). Omawiana będzie tematyka ochrony dzieł sztuki, architektury i historycznych miejsc. Wiedza o historii, teorii i organizacji systemu ochrony zabytków w Europie, w tym szczególnie na ziemiach polskich, będzie tłem do tych rozważań. Uczestnicy zajęć poznają bliżej zagadnienia konserwacji i restauracji dzieł sztuki i architektury.

Celem zajęć jest też przygotowanie absolwenta do pełnienia opiniotwórczej roli w cyklu działań na rzecz ochrony zabytków, między innymi w podejmowaniu decyzji o zakresie ingerencji w ich materialną strukturę.

Pełny opis:

Zagadnienia dotyczące ochrony zabytków będą omawiane wieloaspektowo. Poczynając od roli zabytku w przestrzeni społecznej, metod ochrony dzieł sztuki w różnych okresach historycznych, doboru metod konserwacji bezpiecznej dla obiektu, a następnie problemów prawnych związanych z materialną wartością zabytków i ich kolekcjonowaniem, aż po zagadnienia dotyczące ich bezpieczeństwa podczas ekspozycji i transportu. Omówione zostaną także zasady prowadzenia dokumentacji zabytków oraz problematyka oceny ich autentyczności w oparciu o najnowsze osiągnięcia wielu nauk.

- Ochrona zabytków: teoria – historia - praktyka. Wprowadzenie do tematu;

- Tradycja ochrony zabytków w Europie – rys historyczny;

- Tradycja ochrony zabytków na ziemiach polskich – rys historyczny;

- Prawne aspekty ochrony zabytków;

- Struktura ochrony zabytków w Polsce - instytucje, kompetencje, organizacja

- Interdyscyplinarny charakter ochrony zabytków;

- Ochrona zabytków architektury – sztuka kompromisu;

- Metody, zasady i środki stosowane w konserwacji architektury;

- Analiza wybranych realizacji konserwatorskich;

- Oryginał, replika, kopia, falsyfikat – problematyka prawna;

- Oryginał a granice ingerencji w jego strukturę artystyczną i materialną – problematyka konserwatorska;

- Naukowa ocena autentyczności dzieła sztuki;

- Inwentaryzacja i katalogi zabytków jako podstawowe metody

rozpoznania zróżnicowanych zabytków na określonym terytorium;

- Metody badań konserwatorskich;

- Dokumentacja konserwatorska;

Literatura:

Literatura (wybór):

Arszyński M., Idea, pamięć, troska. Rola zabytków w przestrzeni społecznej i formy działań na rzecz ich zachowania od starożytności do połowy XX wieku, Malbork 2007;

Badania i ochrona zabytków w Polsce w XX wieku, praca zbiorowa. W 100 rocznicę urodzin prof. Jana Zachwatowicza, Warszawa 2000;

Ekspert kontra dzieło sztuki. Rozpoznawanie falsyfikatów oraz fałszywych atrybucji w sztukach plastycznych, pod red. R. D. Spencera, Warszawa 2009;

Frycz J., Restauracja i konserwacja zabytków architektury w Polsce 1795-1918, Warszawa 1975;

Frodl W., Pojęcia i kryteria wartościowania zabytków, ich oddziaływanie na praktykę konserwatorską [w:] Biblioteka Muzealnictwa i Ochrony Zabytków, Seria B, T. XIII, Warszawa 1966;

Kadłuczka A., Ochrona zabytków architektury,t.1, Zarys doktryn i teorii, Kraków 2001;

Kajzer L., Wstęp do badań archeologiczno-historycznych, Łódź 1984.

Kilarski M., Odbudowa i konserwacja zespołu zamkowego w Malborku w latach 1945-2000, Malbork 2007;

Kurzątkowski M., Mały słownik ochrony zabytków, Warszawa 1989.

Majewski P., Ideologia i konserwacja. Architektura zabytkowa w Polsce w czasach socrealizmu, Warszawa 2009;

Małachowicz E., Ochrona środowiska kulturowego, T. 1-2, Wrocław 1982; wyd. 2, Warszawa 1988;

Małachowicz E., Konserwacja i rewaloryzacja architektury w zespołach i krajobrazie, Wrocław 1994;

Ochrona i konserwacja zabytków w Polsce w latach 1944-89. Uwarunkowania polityczne i społeczne, T. 1, red. Andrzej Tomaszewski, Warszawa 1996;

Pasierb J., Ochrona zabytków sztuki kościelnej, Warszawa 1995;

Pawlicki M., Strategia konserwacji zabytków architektury w Polsce, Kraków 1993, Politechnika Krakowska im. Tadeusza Kościuszki, Monografia nr 142;

Problematyka autentyczności dzieł sztuki na polskim rynku. Teoria-praktyka-prawo, Warszawa 2012;

Jan Pruszyński, Ochrona zabytków w Polsce. Geneza, organizacja, prawo, Warszawa 1989;

Pruszyński J., Dziedzictwo kultury Polski – jego straty i ochrona prawna, t.1 i 2, Warszawa 2001;

Rymaszewski B., Polska ochrona zabytków, Warszawa 2005;

Szmygin B., Kształtowanie koncepcji zabytku i doktryny konserwatorskiej w Polsce w XX wieku, Lublin 2000;

System ochrony zabytków w Polsce – analiza, diagnoza, propozycje, pod red. B. Szmygina, Lublin-Warszawa 2011;

Władysław Ślesiński, Konserwacja zabytków sztuki, T. 1, Malarstwo sztalugowe i ścienne, Warszawa 1989; T. 2, Rzeźba, Warszawa 1990; T. 3 Rzemiosło artystyczne, Warszawa 1995;

Ślesiński W., Fałszerstwa rzemiosła artystycznego, Wrocław –Warszawa -Kraków, 1994;

Świeczyński J., Grabieżcy kultury i fałszerze sztuki, Warszawa 1986;

Tomaszewski A., Ku nowej filozofii dziedzictwa. Wybór i opracowanie E. Święcka, Kraków 2012;

Waźbiński Z., Muzeum i zbiory artystyczne epoki nowożytnej, t. 2, Wiek XVII i XVII, Toruń 1988;

Waźbiński Z., Muzeum i zbiory artystyczne epoki nowożytnej, t. 1, Wiek XV i XVI,Toruń 2006;

Włodarski J., Zeidler K., Prawo muzeów, Warszawa 2008;

Współczesne problemy teorii konserwatorskiej w Polsce, pod red. B. Szmygina, Warszawa – Lublin 2008;

Vademecum właściciela i użytkownika zabytków. Prawna i organizacyjna problematyka użytkowania zabytków nieruchomych, Warszawa 1997;

Zarys problematyki ochrony zabytków. Skrypt dla uczestników kursów Towarzystwa Opieki nad Zabytkami, Warszawa 1996;

Zeidler K., Prawo ochrony dziedzictwa kultury, Kraków-Warszaw 2007

Akty prawne (wybór):

Ustawa z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (Dz.U. 2003 nr 162 poz. 1568 ze zm.);

Rozporządzenie Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z dnia 18 kwietnia 2011 r. w sprawie wywozu zabytków za granicę (Dz.U. 2011 nr 89 poz. 510)

Rozporządzenie Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z dnia 28 sierpnia 2019 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie prowadzenia prac konserwatorskich, prac restauratorskich i badań konserwatorskich przy zabytku wpisanym do rejestru zabytków albo na Listę Skarbów Dziedzictwa oraz robót budowlanych, badań architektonicznych i innych działań przy zabytku wpisanym do rejestru zabytków, a także badań archeologicznych i poszukiwań zabytków (Dz.U. 2019 poz. 1721);

Rozporządzenie Ministra Kultury z dnia 9 kwietnia 2004 r. w sprawie organizacji wojewódzkich urzędów ochrony zabytków (Dz.U. 2004 nr 75 poz. 706)

Rozporządzenie Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z dnia 10 września 2019 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie prowadzenia rejestru zabytków, krajowej, wojewódzkiej i gminnej ewidencji zabytków oraz krajowego wykazu zabytków skradzionych lub wywiezionych za granicę niezgodnie z prawem (Dz.U. 2019 poz. 1886).

Strony internetowe:

strona KOBIDZ:www.zabytki.pl

https://www.nid.pl/pl/

Uwagi:

W roku akademickim 2020/2021 zajęcia będą prowadzone w trybie STACJONARNYMM ORAZ 20% ZAJĘĆ W TRYBIE ZDALNYM za pośrednictwem Google Meet.

Zajęcia w cyklu "Semestr letni 2022/23" (zakończony)

Okres: 2023-02-20 - 2023-09-30
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Konwersatorium, 30 godzin, 5 miejsc więcej informacji
Koordynatorzy: Ewa Doleżyńska-Sewerniak
Prowadzący grup: Ewa Doleżyńska-Sewerniak
Strona przedmiotu: http://brak
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Przedmiot - Zaliczenie na ocenę
Konwersatorium - Zaliczenie na ocenę
Skrócony opis:

Celem zajęć jest poznanie złożonej problematyki ochrony dziedzictwa kultury europejskiej (zabytków). Omawiana będzie tematyka ochrony dzieł sztuki, architektury i historycznych miejsc. Wiedza o historii, teorii i organizacji systemu ochrony zabytków w Europie, w tym szczególnie na ziemiach polskich, będzie tłem do tych rozważań. Uczestnicy zajęć poznają bliżej zagadnienia konserwacji i restauracji dzieł sztuki i architektury.

Celem zajęć jest też przygotowanie absolwenta do pełnienia opiniotwórczej roli w cyklu działań na rzecz ochrony zabytków, między innymi w podejmowaniu decyzji o zakresie ingerencji w ich materialną strukturę.

Pełny opis:

Zagadnienia dotyczące ochrony zabytków będą omawiane wieloaspektowo. Poczynając od roli zabytku w przestrzeni społecznej, metod ochrony dzieł sztuki w różnych okresach historycznych, doboru metod konserwacji bezpiecznej dla obiektu, a następnie problemów prawnych związanych z materialną wartością zabytków i ich kolekcjonowaniem, aż po zagadnienia dotyczące ich bezpieczeństwa podczas ekspozycji i transportu. Omówione zostaną także zasady prowadzenia dokumentacji zabytków oraz problematyka oceny ich autentyczności w oparciu o najnowsze osiągnięcia wielu nauk.

- Ochrona zabytków: teoria – historia - praktyka. Wprowadzenie do tematu;

- Tradycja ochrony zabytków w Europie – rys historyczny;

- Tradycja ochrony zabytków na ziemiach polskich – rys historyczny;

- Prawne aspekty ochrony zabytków;

- Struktura ochrony zabytków w Polsce - instytucje, kompetencje, organizacja

- Interdyscyplinarny charakter ochrony zabytków;

- Ochrona zabytków architektury – sztuka kompromisu;

- Metody, zasady i środki stosowane w konserwacji architektury;

- Analiza wybranych realizacji konserwatorskich;

- Oryginał, replika, kopia, falsyfikat – problematyka prawna;

- Oryginał a granice ingerencji w jego strukturę artystyczną i materialną – problematyka konserwatorska;

- Naukowa ocena autentyczności dzieła sztuki;

- Inwentaryzacja i katalogi zabytków jako podstawowe metody

rozpoznania zróżnicowanych zabytków na określonym terytorium;

- Metody badań konserwatorskich;

- Dokumentacja konserwatorska;

Literatura:

Literatura (wybór):

Arszyński M., Idea, pamięć, troska. Rola zabytków w przestrzeni społecznej i formy działań na rzecz ich zachowania od starożytności do połowy XX wieku, Malbork 2007;

Badania i ochrona zabytków w Polsce w XX wieku, praca zbiorowa. W 100 rocznicę urodzin prof. Jana Zachwatowicza, Warszawa 2000;

Ekspert kontra dzieło sztuki. Rozpoznawanie falsyfikatów oraz fałszywych atrybucji w sztukach plastycznych, pod red. R. D. Spencera, Warszawa 2009;

Frycz J., Restauracja i konserwacja zabytków architektury w Polsce 1795-1918, Warszawa 1975;

Frodl W., Pojęcia i kryteria wartościowania zabytków, ich oddziaływanie na praktykę konserwatorską [w:] Biblioteka Muzealnictwa i Ochrony Zabytków, Seria B, T. XIII, Warszawa 1966;

Kadłuczka A., Ochrona zabytków architektury,t.1, Zarys doktryn i teorii, Kraków 2001;

Kajzer L., Wstęp do badań archeologiczno-historycznych, Łódź 1984.

Kilarski M., Odbudowa i konserwacja zespołu zamkowego w Malborku w latach 1945-2000, Malbork 2007;

Kurzątkowski M., Mały słownik ochrony zabytków, Warszawa 1989.

Majewski P., Ideologia i konserwacja. Architektura zabytkowa w Polsce w czasach socrealizmu, Warszawa 2009;

Małachowicz E., Ochrona środowiska kulturowego, T. 1-2, Wrocław 1982; wyd. 2, Warszawa 1988;

Małachowicz E., Konserwacja i rewaloryzacja architektury w zespołach i krajobrazie, Wrocław 1994;

Ochrona i konserwacja zabytków w Polsce w latach 1944-89. Uwarunkowania polityczne i społeczne, T. 1, red. Andrzej Tomaszewski, Warszawa 1996;

Pasierb J., Ochrona zabytków sztuki kościelnej, Warszawa 1995;

Pawlicki M., Strategia konserwacji zabytków architektury w Polsce, Kraków 1993, Politechnika Krakowska im. Tadeusza Kościuszki, Monografia nr 142;

Problematyka autentyczności dzieł sztuki na polskim rynku. Teoria-praktyka-prawo, Warszawa 2012;

Jan Pruszyński, Ochrona zabytków w Polsce. Geneza, organizacja, prawo, Warszawa 1989;

Pruszyński J., Dziedzictwo kultury Polski – jego straty i ochrona prawna, t.1 i 2, Warszawa 2001;

Rymaszewski B., Polska ochrona zabytków, Warszawa 2005;

Szmygin B., Kształtowanie koncepcji zabytku i doktryny konserwatorskiej w Polsce w XX wieku, Lublin 2000;

System ochrony zabytków w Polsce – analiza, diagnoza, propozycje, pod red. B. Szmygina, Lublin-Warszawa 2011;

Władysław Ślesiński, Konserwacja zabytków sztuki, T. 1, Malarstwo sztalugowe i ścienne, Warszawa 1989; T. 2, Rzeźba, Warszawa 1990; T. 3 Rzemiosło artystyczne, Warszawa 1995;

Ślesiński W., Fałszerstwa rzemiosła artystycznego, Wrocław –Warszawa -Kraków, 1994;

Świeczyński J., Grabieżcy kultury i fałszerze sztuki, Warszawa 1986;

Tomaszewski A., Ku nowej filozofii dziedzictwa. Wybór i opracowanie E. Święcka, Kraków 2012;

Waźbiński Z., Muzeum i zbiory artystyczne epoki nowożytnej, t. 2, Wiek XVII i XVII, Toruń 1988;

Waźbiński Z., Muzeum i zbiory artystyczne epoki nowożytnej, t. 1, Wiek XV i XVI,Toruń 2006;

Włodarski J., Zeidler K., Prawo muzeów, Warszawa 2008;

Współczesne problemy teorii konserwatorskiej w Polsce, pod red. B. Szmygina, Warszawa – Lublin 2008;

Vademecum właściciela i użytkownika zabytków. Prawna i organizacyjna problematyka użytkowania zabytków nieruchomych, Warszawa 1997;

Zarys problematyki ochrony zabytków. Skrypt dla uczestników kursów Towarzystwa Opieki nad Zabytkami, Warszawa 1996;

Zeidler K., Prawo ochrony dziedzictwa kultury, Kraków-Warszaw 2007

Akty prawne (wybór):

Ustawa z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (Dz.U. 2003 nr 162 poz. 1568 ze zm.);

Rozporządzenie Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z dnia 18 kwietnia 2011 r. w sprawie wywozu zabytków za granicę (Dz.U. 2011 nr 89 poz. 510)

Rozporządzenie Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z dnia 28 sierpnia 2019 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie prowadzenia prac konserwatorskich, prac restauratorskich i badań konserwatorskich przy zabytku wpisanym do rejestru zabytków albo na Listę Skarbów Dziedzictwa oraz robót budowlanych, badań architektonicznych i innych działań przy zabytku wpisanym do rejestru zabytków, a także badań archeologicznych i poszukiwań zabytków (Dz.U. 2019 poz. 1721);

Rozporządzenie Ministra Kultury z dnia 9 kwietnia 2004 r. w sprawie organizacji wojewódzkich urzędów ochrony zabytków (Dz.U. 2004 nr 75 poz. 706)

Rozporządzenie Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z dnia 10 września 2019 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie prowadzenia rejestru zabytków, krajowej, wojewódzkiej i gminnej ewidencji zabytków oraz krajowego wykazu zabytków skradzionych lub wywiezionych za granicę niezgodnie z prawem (Dz.U. 2019 poz. 1886).

Strony internetowe:

strona KOBIDZ:www.zabytki.pl

https://www.nid.pl/pl/

Uwagi:

W roku akademickim 2020/2021 zajęcia będą prowadzone w trybie STACJONARNYMM ORAZ 20% ZAJĘĆ W TRYBIE ZDALNYM za pośrednictwem Google Meet.

Zajęcia w cyklu "Semestr letni 2023/24" (w trakcie)

Okres: 2024-02-20 - 2024-09-30
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Konwersatorium, 30 godzin, 5 miejsc więcej informacji
Koordynatorzy: Ewa Doleżyńska-Sewerniak
Prowadzący grup: Ewa Doleżyńska-Sewerniak
Strona przedmiotu: http://brak
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Przedmiot - Zaliczenie na ocenę
Konwersatorium - Zaliczenie na ocenę
Skrócony opis:

Celem zajęć jest poznanie złożonej problematyki ochrony dziedzictwa kultury europejskiej (zabytków). Omawiana będzie tematyka ochrony dzieł sztuki, architektury i historycznych miejsc. Wiedza o historii, teorii i organizacji systemu ochrony zabytków w Europie, w tym szczególnie na ziemiach polskich, będzie tłem do tych rozważań. Uczestnicy zajęć poznają bliżej zagadnienia konserwacji i restauracji dzieł sztuki i architektury.

Celem zajęć jest też przygotowanie absolwenta do pełnienia opiniotwórczej roli w cyklu działań na rzecz ochrony zabytków, między innymi w podejmowaniu decyzji o zakresie ingerencji w ich materialną strukturę.

Pełny opis:

Zagadnienia dotyczące ochrony zabytków będą omawiane wieloaspektowo. Poczynając od roli zabytku w przestrzeni społecznej, metod ochrony dzieł sztuki w różnych okresach historycznych, doboru metod konserwacji bezpiecznej dla obiektu, a następnie problemów prawnych związanych z materialną wartością zabytków i ich kolekcjonowaniem, aż po zagadnienia dotyczące ich bezpieczeństwa podczas ekspozycji i transportu. Omówione zostaną także zasady prowadzenia dokumentacji zabytków oraz problematyka oceny ich autentyczności w oparciu o najnowsze osiągnięcia wielu nauk.

- Ochrona zabytków: teoria – historia - praktyka. Wprowadzenie do tematu;

- Tradycja ochrony zabytków w Europie – rys historyczny;

- Tradycja ochrony zabytków na ziemiach polskich – rys historyczny;

- Prawne aspekty ochrony zabytków;

- Struktura ochrony zabytków w Polsce - instytucje, kompetencje, organizacja

- Interdyscyplinarny charakter ochrony zabytków;

- Ochrona zabytków architektury – sztuka kompromisu;

- Metody, zasady i środki stosowane w konserwacji architektury;

- Analiza wybranych realizacji konserwatorskich;

- Oryginał, replika, kopia, falsyfikat – problematyka prawna;

- Oryginał a granice ingerencji w jego strukturę artystyczną i materialną – problematyka konserwatorska;

- Naukowa ocena autentyczności dzieła sztuki;

- Inwentaryzacja i katalogi zabytków jako podstawowe metody

rozpoznania zróżnicowanych zabytków na określonym terytorium;

- Metody badań konserwatorskich;

- Dokumentacja konserwatorska;

Literatura:

Literatura (wybór):

Arszyński M., Idea, pamięć, troska. Rola zabytków w przestrzeni społecznej i formy działań na rzecz ich zachowania od starożytności do połowy XX wieku, Malbork 2007;

Badania i ochrona zabytków w Polsce w XX wieku, praca zbiorowa. W 100 rocznicę urodzin prof. Jana Zachwatowicza, Warszawa 2000;

Ekspert kontra dzieło sztuki. Rozpoznawanie falsyfikatów oraz fałszywych atrybucji w sztukach plastycznych, pod red. R. D. Spencera, Warszawa 2009;

Frycz J., Restauracja i konserwacja zabytków architektury w Polsce 1795-1918, Warszawa 1975;

Frodl W., Pojęcia i kryteria wartościowania zabytków, ich oddziaływanie na praktykę konserwatorską [w:] Biblioteka Muzealnictwa i Ochrony Zabytków, Seria B, T. XIII, Warszawa 1966;

Kadłuczka A., Ochrona zabytków architektury,t.1, Zarys doktryn i teorii, Kraków 2001;

Kajzer L., Wstęp do badań archeologiczno-historycznych, Łódź 1984.

Kilarski M., Odbudowa i konserwacja zespołu zamkowego w Malborku w latach 1945-2000, Malbork 2007;

Kurzątkowski M., Mały słownik ochrony zabytków, Warszawa 1989.

Majewski P., Ideologia i konserwacja. Architektura zabytkowa w Polsce w czasach socrealizmu, Warszawa 2009;

Małachowicz E., Ochrona środowiska kulturowego, T. 1-2, Wrocław 1982; wyd. 2, Warszawa 1988;

Małachowicz E., Konserwacja i rewaloryzacja architektury w zespołach i krajobrazie, Wrocław 1994;

Ochrona i konserwacja zabytków w Polsce w latach 1944-89. Uwarunkowania polityczne i społeczne, T. 1, red. Andrzej Tomaszewski, Warszawa 1996;

Pasierb J., Ochrona zabytków sztuki kościelnej, Warszawa 1995;

Pawlicki M., Strategia konserwacji zabytków architektury w Polsce, Kraków 1993, Politechnika Krakowska im. Tadeusza Kościuszki, Monografia nr 142;

Problematyka autentyczności dzieł sztuki na polskim rynku. Teoria-praktyka-prawo, Warszawa 2012;

Jan Pruszyński, Ochrona zabytków w Polsce. Geneza, organizacja, prawo, Warszawa 1989;

Pruszyński J., Dziedzictwo kultury Polski – jego straty i ochrona prawna, t.1 i 2, Warszawa 2001;

Rymaszewski B., Polska ochrona zabytków, Warszawa 2005;

Szmygin B., Kształtowanie koncepcji zabytku i doktryny konserwatorskiej w Polsce w XX wieku, Lublin 2000;

System ochrony zabytków w Polsce – analiza, diagnoza, propozycje, pod red. B. Szmygina, Lublin-Warszawa 2011;

Władysław Ślesiński, Konserwacja zabytków sztuki, T. 1, Malarstwo sztalugowe i ścienne, Warszawa 1989; T. 2, Rzeźba, Warszawa 1990; T. 3 Rzemiosło artystyczne, Warszawa 1995;

Ślesiński W., Fałszerstwa rzemiosła artystycznego, Wrocław –Warszawa -Kraków, 1994;

Świeczyński J., Grabieżcy kultury i fałszerze sztuki, Warszawa 1986;

Tomaszewski A., Ku nowej filozofii dziedzictwa. Wybór i opracowanie E. Święcka, Kraków 2012;

Waźbiński Z., Muzeum i zbiory artystyczne epoki nowożytnej, t. 2, Wiek XVII i XVII, Toruń 1988;

Waźbiński Z., Muzeum i zbiory artystyczne epoki nowożytnej, t. 1, Wiek XV i XVI,Toruń 2006;

Włodarski J., Zeidler K., Prawo muzeów, Warszawa 2008;

Współczesne problemy teorii konserwatorskiej w Polsce, pod red. B. Szmygina, Warszawa – Lublin 2008;

Vademecum właściciela i użytkownika zabytków. Prawna i organizacyjna problematyka użytkowania zabytków nieruchomych, Warszawa 1997;

Zarys problematyki ochrony zabytków. Skrypt dla uczestników kursów Towarzystwa Opieki nad Zabytkami, Warszawa 1996;

Zeidler K., Prawo ochrony dziedzictwa kultury, Kraków-Warszaw 2007

Akty prawne (wybór):

Ustawa z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (Dz.U. 2003 nr 162 poz. 1568 ze zm.);

Rozporządzenie Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z dnia 18 kwietnia 2011 r. w sprawie wywozu zabytków za granicę (Dz.U. 2011 nr 89 poz. 510)

Rozporządzenie Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z dnia 28 sierpnia 2019 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie prowadzenia prac konserwatorskich, prac restauratorskich i badań konserwatorskich przy zabytku wpisanym do rejestru zabytków albo na Listę Skarbów Dziedzictwa oraz robót budowlanych, badań architektonicznych i innych działań przy zabytku wpisanym do rejestru zabytków, a także badań archeologicznych i poszukiwań zabytków (Dz.U. 2019 poz. 1721);

Rozporządzenie Ministra Kultury z dnia 9 kwietnia 2004 r. w sprawie organizacji wojewódzkich urzędów ochrony zabytków (Dz.U. 2004 nr 75 poz. 706)

Rozporządzenie Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z dnia 10 września 2019 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie prowadzenia rejestru zabytków, krajowej, wojewódzkiej i gminnej ewidencji zabytków oraz krajowego wykazu zabytków skradzionych lub wywiezionych za granicę niezgodnie z prawem (Dz.U. 2019 poz. 1886).

Strony internetowe:

strona KOBIDZ:www.zabytki.pl

https://www.nid.pl/pl/

Uwagi:

W roku akademickim 2020/2021 zajęcia będą prowadzone w trybie STACJONARNYMM ORAZ 20% ZAJĘĆ W TRYBIE ZDALNYM za pośrednictwem Google Meet.

Opisy przedmiotów w USOS i USOSweb są chronione prawem autorskim.
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu.
ul. Jurija Gagarina 11, 87-100 Toruń tel: +48 56 611-40-10 https://usosweb.umk.pl/ kontakt deklaracja dostępności USOSweb 7.0.2.0-1 (2024-03-12)