Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu - Centralny punkt logowania
Strona główna

Dzieje doktryn artystycznych etap I

Informacje ogólne

Kod przedmiotu: 1402-DDA-11-S2
Kod Erasmus / ISCED: (brak danych) / (0222) Historia i archeologia Kod ISCED - Międzynarodowa Standardowa Klasyfikacja Kształcenia (International Standard Classification of Education) została opracowana przez UNESCO.
Nazwa przedmiotu: Dzieje doktryn artystycznych etap I
Jednostka: Wydział Sztuk Pięknych
Grupy: Przedmioty obowiązkowe 1 rok sem. zimowy Historia sztuki (s2)
Punkty ECTS i inne: (brak) Podstawowe informacje o zasadach przyporządkowania punktów ECTS:
  • roczny wymiar godzinowy nakładu pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się dla danego etapu studiów wynosi 1500-1800 h, co odpowiada 60 ECTS;
  • tygodniowy wymiar godzinowy nakładu pracy studenta wynosi 45 h;
  • 1 punkt ECTS odpowiada 25-30 godzinom pracy studenta potrzebnej do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się;
  • tygodniowy nakład pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się pozwala uzyskać 1,5 ECTS;
  • nakład pracy potrzebny do zaliczenia przedmiotu, któremu przypisano 3 ECTS, stanowi 10% semestralnego obciążenia studenta.

zobacz reguły punktacji
Język prowadzenia: polski
Wymagania wstępne:

brak

Rodzaj przedmiotu:

przedmiot obowiązkowy

Efekty uczenia się - wiedza:

K_W05 Definiuje i objaśnia pozycję i znaczenie nauk historycznych, a w szczególności historii sztuki w obszarze nauk humanistycznych i społecznych; rozumie cele prowadzenia badań w tej ostatniej dziedzinie.


K_W07 Ma poszerzoną wiedzę z zakresu formowania się, rozwoju i ewolucji doktryn artystycznych, gustu i norm estetycznych w perspektywie czasowej i geograficznej. Zna formowanie się i rozwój szkolnictwa artystycznego w czasach nowożytnych i towarzyszącego im piśmiennictwa o charakterze

dydaktycznym i dyskursywnym. Ma wiedzę na temat formowania się i specyfiki języka opisującego sztukę.


K_W08 Zna i rozumie zaawansowane metody analizy oraz interpretacji dzieł sztuki, wartościowania i syntetyzowania różnych zjawisk artystycznych i kulturowych, przekazywanych poprzez rozmaite źródła

informacji.

Efekty uczenia się - umiejętności:

K_U02 Opanował w stopniu zaawansowanym i potrafi zastosować w praktyce wiedzę z zakresu myśli, teorii i praktyki artystycznej.


K_U04 W badaniach historyka sztuki potrafi integrować wiedzę z różnych obszarów. Potrafi w praktyce wykorzystać ją w pracy badawczej historyka sztuki.



Efekty uczenia się - kompetencje społeczne:

K_K01 Dostrzega i formułuje problemy etyczne związane z pracą historyka sztuki i popularyzacją wiedzy o sztuce.


K_K02 Uznaje i szanuje różnice rzetelnie ukazanych punktów widzenia, warunkowane światem wartości i postawami ludzi w różnych okresach i kontekstach historyczno-kulturowych, wykazując

Metody dydaktyczne:

Zajęcia prowadzone są w formie wykładów z zarezerwowanym czasem dla otwartej dyskusji i kontekstowego objaśnienia wybranych zagadnień. Każdy wykład wspomagany jest prezentacją multimedialną zawierającą zarówno objaśniające diagramy, cytaty źródłowe, tabele,, dane biograficzne oraz materiał ilustracyjny o charakterze poglądowym.

Metody dydaktyczne eksponujące:

- pokaz

Metody dydaktyczne podające:

- pogadanka
- wykład informacyjny (konwencjonalny)
- wykład konwersatoryjny
- wykład problemowy

Metody dydaktyczne poszukujące:

- biograficzna
- klasyczna metoda problemowa

Metody dydaktyczne w kształceniu online:

- metody ewaluacyjne
- metody rozwijające refleksyjne myślenie
- metody służące prezentacji treści
- metody wymiany i dyskusji

Skrócony opis:

Podstawy wiedzy odnośnie piśmiennictwa i teorii o sztuce od starożytności po schyłek nowożytności (VIII w. p.n.e. - XVIII w. n.e.).

Pełny opis:

Wykład ma za zadanie ukazanie szerokiego kontekstu ideowego, estetycznego i społecznego europejskiej tradycji artystycznej. Zajęcia prowadzone są w kilku zasadniczych blokach problemowych ujętych w ramy chronologiczne. W pierwszej kolejności omówione zostaną w szerokim kontekście (filozofia z ontologią, historiografia, świadomość społeczna oraz praktyka artystyczna) podstawowe pojęcia i definicje towarzyszące wczesnej refleksji nad sztuką. W następnym bloku omówione zostaną powstające na przestrzeni stuleci teorie na temat kulturowej i społecznej roli sztuki oraz artysty. Kolejny wątek stanowi prezentacja podstawowych wiadomości z zakresu estetyki starożytnej, średniowiecznej i nowożytnej uzupełniona o informacje dotyczące specyfiki języka sztuki i etymologii najważniejszych dla kultury europejskiej pojęć z tego zakresu. W osobnym boku omówiona zostanie specyfika refleksji teoretycznej wynikającej bezpośrednio z praktyki artystycznej (indywidualne przemyślenia artystów, traktaty oraz piśmiennictwo o charakterze dydaktycznym) i jej wpływ na kształtowanie świadomości artystycznej i estetycznej w Europie czasów nowożytnych. Ostatnią częścią wykładu jest zestawienie teorii powstających w środowiskach artystycznych z praktyką i kształceniem artysty. Prezentowane materiał we wszystkich blokach tematycznych oparty został na źródłowych cytatach oraz wizualnej egzemplifikacji.

Literatura:

1. Materiały źródłowe

Alberti L. B., Ksiąg dziesięć o sztuce budowania, Warszawa 1960,

Alberti L.B., O malarstwie, oprac. M. Rzepińska, tłum. L. Winniczuk, Warszawa-Wrocław-Kraków 1963,

Arystoteles, Poetyka, tłum. H. Podbierski, 1983,

Barozzi da Vignola J., O pięciu porządkach w architekturze, Warszawa 1955

Białostocki J. (red.), Myśliciele, kronikarze i artyści o sztuce od starożytności do 1500 roku, Gdańsk 2001,

Białostocki J. (red.), Teoretycy, historiografowie i artyści o sztuce: 1500-1600, Warszawa 1985,

Białostocki, J. M. Poprzęcka, A. Ziemba (red.), Teoretycy, historiografowie i artyści o sztuce: 1600-1700, Warszawa 1994,

Cennino Cennini, Rzecz o malarstwie, Wrocław 1955,

Dionizjusz z Furny, Hermeneia, Kraków 2003,

Filostrat Starszy, Obrazy, tłum. i wstępem opatrzył R. Popowski, Warszawa 2004, s. 13-93

Grabska E., Poprzęcka M. (red.), Teoretycy, artyści i krytycy o sztuce: 1700-1870, Warszawa 1974, Leonardo da Vinci, Traktat o Malarstwie, przeł. M. Rzepińska, Wrocław – Warszawa – Kraków – Gdańsk - Łódź 1984,

Lessing G.E., Laokoon czyli o granicach malarstwa i poezji, Kraków 2012,

Palladio A., Cztery księgi o architekturze, Warszawa 1955,

Platon, Państwo, tłum. W. Witwicki, Warszawa 1990,

Pliniusz St., Historia naturalna (wybór), przekład, komentarz oraz wprowadzenie. I. i T. Zawadzcy, różne wydania

Teoflil Prezbiter, Diversarum Artium Schedula. Średniowieczny zbiór przepisów o sztukach rozmaitych, przedkł. i oprac., S. Kobielus, Kraków 1998

Witruwiusz, O architekturze ksiąg dziesięć, Warszawa 2004,

Vasari G., Żywoty najsłynniejszych malarzy, rzeźbiarzy i architektów, Warszawa – Kraków, od 1985.

2. Opracowania – literatura podstawowa

Albrecht Durer jako pisarz i teoretyk sztuki, opr. Jan Białostocki, Warszawa 1956

Barasch M., Theories of art from Plato to Winckelmann NY 1985

Dagron G., Ikonoklazm i ustanowienie ortodoksji [w:] G. Dagron, P. Riché, A. Vauchez, Biskupi, mnisi i cesarze, 610-1054, Warszawa 1999, s. 86-144

Eco U., Sztuka i piękno w średniowieczu, Kraków 2007

Freedberg D., Potęga wizerunków: studia z historii i teorii oddziaływania, Kraków 2005

Haskell, F. Penny N., Taste and the Antique, New Haven – London 1981

Lorenc I., Logos i mit estetyczności, Warszawa 1993

Krasny P., Visibilia signa ad pietatem excitantes. Teoria sztuki sakralnej w pismach pisarzy kościelnych epoki nowożytnej, Kraków 2010

Kruft H. W., A History of Architectural Theory, PAP 1994

Michalski S., Protestanci a sztuka, Warszawa 1989

Morawski S., Studia z historii myśli estetycznej XVIII i XIX wieku, Warszawa 1961

Mossakowski S., Pitagorejska teoria piękna i jej rola w teoriach artystycznych i naukowych doby renesansu, Rocznik Historii Sztuki, X: 1974, s. 28-38

Poussin i teoria klasycyzmu, oprac. J. Białostocki, Wrocław 1953

Rzepińska M., Historia koloru w dziejach malarstwa europejskiego, t.1-2, Warszawa 1989,

Tatarkiewicz W., Historia estetyki, (T. 1: Estetyka starożytna, T. 2: Estetyka średniowieczna, T. 3: Estetyka nowożytna), Wyd.Arkady, Warszawa 1985-1991

Tatarkiewicz W., Dzieje sześciu pojęć, Warszawa 2006

Waźbiński Z., O rozpoznawaniu i wartościowaniu obrazów, Toruń 1975

Waźbiński Z., Vasari i nowożytna historiografia sztuki, Wrocław 1975

literatura uzupełniająca

opracowania

Białostocki J., "Barok": styl, epoka, postawa, [w:] tenże, Pięć wieków myśli o sztuce, Warszawa 1976, s. 220-248.

Białostocki J., G.P. Belloriego „Idea malarza, rzeźbiarza i architekta” – manifest barokowego klasycyzmu, [w:] tenże, Sztuka i myśl humanistyczna, Warszawa 1966

Białostocki J., Literatura o sztuce w wieku XVII, "Studia estetyczne", 4, 1967

Białostocki J., Pojęcie natury w teorii sztuki Renesansu, [w:] Sztuka i myśl humanistyczna, Warszawa 1966, s. 44nn.

Białostocki J., Potęga piękna. O utopijnej idei Leone Battisty Albertiego, [w:] tegoż, Sztuka i myśl humanistyczna, Warszawa 1966

Castelnuovo E., Artysta, [w:] Człowiek średniowiecza, red. J. Le Goff, tłum. M. Radożycka-Paoletti, Warszawa 1996, s. 265-302

Chastel A., Artysta, [w] Człowiek renesansu, red. E. Garin, tłum. A. Osmólska-Mętrak, Warszawa 2001, s. 249-281

Dębińska-Siury D., Plotyn, Warszawa 1995

Harasimowicz J., Rola sztuki w doktrynie i praktyce kultowej reformacji, „Euhemer” 1980, nr 4 (118), s. 71–86

Jarzewicz J., Rysunek architektów średniowiecza (Villard de Honnecourt i inni) [w:] Disegno – rysunek u źródeł sztuki nowożytnej, Toruń 2001, s. 65-83

Kobielus S., Pojęcie piękna w pismach Albrechta Durera, „Folia Historiae Artium”, XV 1979

Komorowski M., Postać ludzka w teorii sztuki humanizmu, [w:] O ikonografii świeckiej doby humanizmu, red. J. Białostocki, Warszawa 1977

Kuczyńska A., Sztuka jako filozofia w kulturze renesansu włoskiego, Warszawa 1988

Meyendorff J., Teologia bizantyjska. Historia i doktryna, tłum. J. Prokopiuk, Kraków 2007

Panofsky E., Rozwój teorii proporcji jako odzwierciedlenie teorii stylu, tłum. A. Kozak, [w:] tegoż, Średniowiecze, tłum. G. Jurkowlaniec et al., Warszawa 2001, s. 5-66

Panofsky E., Suger, opat St-Denis, [w:] tegoż, Studia z historii sztuki, red. J. Białostocki, Warszawa 1971, s. 66–94

Pasierb J., Problematyka sztuki w postanowieniach soborów, "Znak", 1964, nr 12, s. 1460-1482.

Podbielski H. , Znaczenie i funkcja mimesis w Poetyce Arystotelesa, „Rocz. Hum.”, XXIX, z. 3, 1981, s. 33-44

Podbielski H., Pojęcie mimesis w ujęciu Platona i Arystotelesa, [w:] Sztuka. Mimesis czy kreacja? Referaty XXXIV Tygodnia Filozoficznego, Lublin 1992, s. 7-22

Pomian K., Zbieracze i osobliwości. Paryż – Wenecja XVI-XVIII wiek, Lublin 2001

Schnayder J., Periegeza Pauzaniasza po Grecji, „Meander”, XIX, 1964, z. 5, s. 187-208

Secomska K., Spór o starożytność, Warszawa 1991

Simson von O., Miara i światło, [w:] tenże, Katedra gotycka, Warszawa 1989.

Stróżowski W., Próba systematyzacji określeń piękna występujących w tekstach św. Tomasza, „Roczniki Filozoficzne” IV, 1958, z. 1, s. 19-51

Szczepańska A., Idea postępu w myśli o sztuce (XVI-XVIII w.), w: Myśl o sztuce i sztuka XVII i XVIII wieku, Warszawa 1970

Tatarkiewicz Wł., Kolor i rysunek, [w:] tegoż, Droga przez estetykę, Warszawa 1972

Uspienski L., Teologia ikony, tłum. M. Żurowska, Warszawa 2009, s. 55-141

Ut pictura poesis, red. M. Skwara, S. Wysłouch, Gdańsk 2006

Waźbiński Z., Disegno w teorii artystycznej XVI wieku: Italia, [w:] Disegno –rysunek u źrodeł sztuki nowożytnej (Materiały sesji naukowej w Toruniu 26–27X 2000), , red. S. Dudzik, T.J. Żuchowski, Toruń 2001, s. 85-101

Waźbiński Z., Pietro Aretino a pojęcie disegno w krytyce artystycznej Wenecji XVI w., [w:] Pogranicza i korespondencjie sztuk, red. T. Cieslikowska, J. Sławinski, Ossolineum 1980

Waźbiński Z., Twórca w koncepcji renesansu. U źródeł nowożytnego mitu sztuki, Toruń 1968

Waźbiński Z., Vasari i jego dzieje „sztuk rysunku”, Toruń 1972

Wolicka E., Mimetyka i mitologia Platona, Lublin 1994

Wronikowska B., Poglądy Ojców Kościoła na sztukę w ciągu pierwszych dwóch stuleci istnienia Kościoła, „Rocz. Hum.”, XXVI, 1978, z. 4, s. 5–12

Metody i kryteria oceniania:

egzamin pisemny

Przedmiot nie jest oferowany w żadnym z aktualnych cykli dydaktycznych.
Opisy przedmiotów w USOS i USOSweb są chronione prawem autorskim.
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu.
ul. Jurija Gagarina 11, 87-100 Toruń tel: +48 56 611-40-10 https://usosweb.umk.pl/ kontakt deklaracja dostępności USOSweb 7.0.2.0-1 (2024-03-12)