Estetyka
Informacje ogólne
Kod przedmiotu: | 1402-E-1Lka-S1 |
Kod Erasmus / ISCED: |
(brak danych)
/
(0228) Interdyscyplinarne programy i kwalifikacje związane z naukami humanistycznymi
|
Nazwa przedmiotu: | Estetyka |
Jednostka: | Wydział Sztuk Pięknych |
Grupy: |
Przedmioty obowiązkowe - I rok, sem. letni, krytyka artystyczna (s1) |
Punkty ECTS i inne: |
2.00
|
Język prowadzenia: | polski |
Wymagania wstępne: | Brak wstępnych wymagań. |
Całkowity nakład pracy studenta: | 1. Godziny kontaktowe: 30 godzin 2. Godziny pracy indywidualnej: 90 godzin, w tym 70 godzin na przeczytanie materiałów do zajęć (również literatury uzupełniającej) i przygotowanie się do nich, oraz 20 godzin na przygotowanie się do kolokwium końcowego. Łącznie: 120 godzin.4 pkt ECTS |
Efekty uczenia się - wiedza: | W1.Posiada wiedzę za zakresu estetyki dotyczącą podstawowych pojęć, terminów, najważniejszych postaci, wiodących poglądów i tradycji (K_W02). W2. Ma uporządkowaną wiedzę na temat terminologii, teorii i metodologii badań w zakresie estetyki (K_W06). W3. Zna wybrane koncepcje estetyczne i orientuje się w ich powiązaniu z poglądami filozoficznymi i religijnymi (K_W09). W4. Ma ugruntowaną wiedzę o koncepcjach estetycznych, które oddziałują na współczesną globalną sztukę i kulturę (K_W10). |
Efekty uczenia się - umiejętności: | U1. Samodzielnie zdobywa wiedzę z zakresu estetyki filozoficznej poprzez zalecane lektury i dodatkową literaturę; umie samodzielnie krytycznie analizować materiały źródłowe i literaturę przedmiotową; ma świadomość potrzeby stałego poszerzania swej wiedzy (K_U01, K_U03) U2.Poprawnie stosuje podstawową wiedzę z estetyki, zwłaszcza poznaną terminologię do rozumienia współczesnych zjawisk estetycznych, artystycznych; potrafi formułować samodzielne sądy estetyczne i uzasadniać je (K_U08). U3. Samodzielnie przeprowadza analizę tekstów estetycznych; umie krytycznie ocenić analizowane materiały (K_U06) |
Efekty uczenia się - kompetencje społeczne: | K1.Rozumie potrzebę ciągłego zdobywania wiedzy z zakresu estetyki i nauki o sztuce, jest świadomy konieczności rozwoju indywidualnego i uczestniczenia w kulturze, ma świadomość ograniczeń własnej wiedzy (K_K01). K2. Zdaje sobie sprawę ze znaczenia oryginalności i twórczości artystycznej dla rozwoju i zachowania tradycji (K_K06). K3.Potrafi ze zrozumieniem i poszanowaniem podejść do dzieł z innych kręgów kulturowych, rozumie ich odrębność i uwarunkowania; zdaje sobie sprawę możliwości konstruowania autonomicznych, przeczących sobie, hierarchii wartości; docenia wartość wszelkich przejawów kultury wysokiej, potrafi wskazać wartości, które im przynależą (K_K04, K_K07). |
Metody dydaktyczne: | Analiza tekstów źródłowych i materiałów audiowizualnych, dyskusja. Możliwość zajęć zdalnych na platformie MS Teams. |
Metody dydaktyczne podające: | - tekst programowany |
Metody dydaktyczne poszukujące: | - ćwiczeniowa |
Skrócony opis: |
Celem kursu jest wyjaśnienie przedmiotu zainteresowania estetyki filozoficznej, specyfika pytania o problem prawdziwości sądów estetycznych, ewolucja pojęcia estetyki w historii filozofii, najważniejsze wartości estetyczne (piękno, wzniosłość, komizm, tragizm), antynomia sądu smaku, pojęcie bezinteresowności estetycznej i problem prawdziwości sądów estetycznych, wybrane zagadnienia historii estetyki, klasyczne koncepcje starożytnej, nowożytnej i współczesnej estetyki filozoficznej: Platona, Arystoteles, Pseudo-Longinos, Addisona, Shaftesbury'ego, Burke'a, Hume'a, Kanta, Ortegi y Gasseta , Schillera, Gadamera, Cassirera, Bergsona. Cele: uzyskanie podstawowej wiedzy o estetyce jako nauce o poznaniu zmysłowym oraz wartościach estetycznych a także na temat teorii dzieła sztuki. Omawiane są koncepcje poszczególnych przedstawicieli i szkół nakierowane są na zrozumienie zjawisk estetycznych i wartości oraz informacje przydatne przy zrozumieniu zagadnień z zakresu sztuk pięknych. |
Pełny opis: |
Podstawowym celem ćwiczeń jest ogólna prezentacja specyfiki osiągnięć estetycznych, a także przedstawienie głównych założeń poszczególnych kierunków estetyki i filozofii sztuki oraz poglądów najważniejszych przedstawicieli. Dobór kierunków i estetyków podyktowany jest przez zrozumieniem podstawowych problemów i dylematów tzw. estetyki filozoficznej. Dodatkowym celem jakie stawiają sobie zajęcia z estetyki jest zdobycie wiedzy przydatnej przy rozumieniu prądów w sztuce począwszy od starożytności, aż po XX wiek, od mimetycznego, aż po fenomenologiczne rozumienie sztuki, a także nabycie umiejętności przy analizie zjawisk europejskiego dziedzictwa kulturowego. Zajęcia poruszają szeroką gamę zagadnień estetycznych: a) kwestię prawdziwości sądu smaku, możliwości dyskutowania o pięknie oraz problem subiektywności odczucia; b) kwestię przeżycia estetycznego, jego komunikowalność i wpływ na emocje odbiorcy; c) analiza poszczególnych wartości estetycznych takich, jak komizm, tragizm, patos, wzniosłość, wdzięk, naturalizm itp. Układ ćwiczeń pomyślany jest tak, aby każde zajęcia dotyczyły jednego przedstawiciela z najbardziej charakterystycznym dla niego wątkiem przemyśleń. Szczegółowa dyskusja nad problemami nurtującymi klasyków filozofii ma na celu pogłębienie i lepsze zrozumienie głoszonych przezeń teorii. |
Literatura: |
Literatura obowiązkowa (do zapoznania w wybranych fragmentach): Joseph Addison, "O przyjemności wyobraźni" Arystoteles, "Poetyka", W: "Trzy poetyki klasyczne. Arystoteles, Horacy, Pseudo–Longinos", przeł. T. Sinko, Wrocław 1951. Henri Bergson, "Śmiech. Esej o komizmie". Edmund Burke, "Dociekania filozoficzne o pochodzeniu naszych idei wzniosłości i piękna", (Wstęp, cz. I - III), przeł. P. Graff, Warszawa 1968. Ernest Cassirer, Sztuka. [w:] Esej o człowieku, przeł. A. Staniewska, Warszawa 1971, 1998. Dawid Hume, "Sprawdzian smaku", w: "Eseje", przeł. T. Tatarkiewiczowa, Warszawa 1955. Gadamer H.-G., "Aktualność piękna", przeł. Krystyna Krzemieniowa, Warszawa 1993 (podrozdziały:" Gra", "Symbol", "Święto"). José Ortega y Gasset, "Dehumanizacja sztuk", w: "Dehumanizacja sztuki i inne eseje", przeł. P. Niklowicz, Warszawa 1996. Immanuel Kant, "Analityka piękna", "Analityka wzniosłości", [w:] "Krytyka władzy sądzenia", przeł. M. Żelazny, WN UMK. Shaftesbury, "Moraliści", w: "List o entuzjazmie. Moraliśc"i, przeł. A. Grzeliński, Toruń 2007. Platon, "Fajdros", "List VII". Pseudo–Longinos, "O górności", W: "Trzy poetyki klasyczne. Arystoteles, Horacy, Pseudo–Longinos", przeł. T. Sinko, Wrocław 1951. Sartre J.-P., "Dzieło sztuki", [w:] tegoż., "Wyobrażenie", Warszawa, s. 343-354. Fryderyk Schiller, "Kallias, czyli o pięknie", tłum. K. Kaśkiewicz, s. 53-67, Kęty 2007. Fryderyk Schiller, "O wdzięku i godnośc"i, [w:] "Listy o estetycznym wychowaniu człowieka i inne rozprawy", Warszawa 1972, s.193-277. Krzysztof Wawrzonkowski, "Smak, geniusz, sztuka. Filozofia piękna Alexandra Gerarda w świetle estetyki kantowskiej", Wydawnictwo Naukowe UMK, Toruń 2009. Krzysztof Wawrzonkowski, "Wyobraźnia i wzniosłość. Teoriopoznawcze podstawy wybranych brytyjskich koncepcji estetycznych XVIII wieku", Tako, Toruń 2010. Mirosław Żelazny, "Estetyka filozoficzna", Toruń 2009. Literatura uzupełniająca: Adam Grzeliński, "Angielski spór o istotę piękna. Koncepcje Shaftesbury’ego i Burke’a", Toruń 2001. Władysław Tatarkiewicz, "Dzieje sześciu pojęć". Mirosław Żelazny, "Źródłowy sens pojęcia estetyka", Toruń 1994. Wszystkie materiały źródłowe, jak i dodatkowo literatura przedmiotowa, dostarczana są studentom w formie elektronicznej po zajęciach wprowadzających. Dostępne są również w trakcie kursu na stosownym kanale MS Teams. |
Metody i kryteria oceniania: |
Ćwiczenia kończą się kolokwium pisemnym. W przypadku zdalnej formy zajęć - pracą zaliczeniową: 7-8 stronicowy esej na wybrany temat z zakresu estetyki filozoficznej (W1-4, U 1-3, K 1-3) Kryteria oceny: 3,0 - przedstawia podstawowe informacje dotyczące wybranego przez siebie zagadnienia/zjawiska, przywołuje terminy, definiuje je, umocowuje historycznie; 3,5 - wyjaśnia, opisuje, interpretuje omawiane zagadnienie/zjawisko 4,0 - rozwiązuje i formułuje problemy związane z danym stanowiskiem estetycznym/zjawiskiem/kategorią czy wartością 4,5 - umie zaklasyfikować, porównać, analizować i uzasadniać omawiane zagadnienie/zjawisko/pogląd/trend artystyczny 5,0 - potrafi wyjaśniać, argumentować, uzasadnić i krytycznie odnieść się do omawianej problematyki; potrafi ocenić i interpretować. Student ma możliwość zgromadzenia odpowiedniej liczby plusów za aktywność w czasie zajęć, która zwalnia go z kolokwium lub pracy zaliczeniowej. |
Zajęcia w cyklu "Semestr letni 2021/22" (zakończony)
Okres: | 2022-02-21 - 2022-09-30 |
Przejdź do planu
PN WT ŚR CZ CW
PT |
Typ zajęć: |
Ćwiczenia, 30 godzin
|
|
Koordynatorzy: | Dorota Kamińska-Jones, Krzysztof Wawrzonkowski | |
Prowadzący grup: | Krzysztof Wawrzonkowski | |
Lista studentów: | (nie masz dostępu) | |
Zaliczenie: |
Przedmiot -
Egzamin
Ćwiczenia - Egzamin |
|
Skrócony opis: |
J.w. |
|
Pełny opis: |
J.w. |
|
Literatura: |
Literatura szczegółowa do poszczególnych bloków: 1. Powstanie i zakres pojęcia estetyka [M. Żelazny, Estetyka filozoficzna, Toruń 2009, rozdz.: Źródłowy sens pojęcia estetyka] 2. Pojęcie smaku [M. Żelazny, Estetyka filozoficzna, Toruń 2009, rozdz.: Zmysł smaku i problem prawdziwości sądów estetycznych] 3. Naturalistyczne koncepcje estetyki Addisona i DuBos [A. Grzeliński, Josepha Addison'a przyjemności wyobraźni, w: Terminus, 1/2004 - artykuł dostępny w internecie; K. Kaśkiewicz, Wpływ francuskich estetyków naturalistycznych osiemnastego wieku na klasyczną estetykę niemiecką, rozdz.: Du Bos piękno jako pobudzenie namiętności] - na egzaminie wymagana jest jedna z dwóch koncepcji. 4. Koncepcja powstania sztuki u Rousseau [B. Banasiuk, Szkic o Szkicu Rousseau, w: J.J. Rousseau, Szkic o pochodzeniu języków, Kraków 2001]. 5. Trzy stopnie piękna w koncepcji Andre [K. Kaśkiewicz, Wpływ francuskich estetyków naturalistycznych osiemnastego wieku na klasyczną estetykę niemiecką, rozdz.: Andre Piękno pitagorejskie a piękno natury] 6. Zjawisko wzniosłości: Pseudo-Longinos, Burke, Kant [M. Żelazny, Estetyka filozoficzna, Toruń 2009, rozdz.: Problem wzniosłości; Wzniosłość wzbudzana przez zjawiska przyrody nieożywionej]. 7. Bezinteresowność sądu smaku [M. Żelazny, Estetyka filozoficzna, Toruń 2009, rozdz.: Zmysł smaku i problem prawdziwości sądów estetycznych]. 8. Celowość bez celu w estetyce Kanta [M. Żelazny, Problem celowości realnej i idealnej w aspekcie oceny estetycznej (Kant) w: tegoż, Źródłowy sens pojęcia estetyka, Toruń 1994]. 9. Kolor a forma: Kant, Diderot, Goethe [M. Żelazny, Estetyka filozoficzna, Toruń 2009, rozdz.: Dwie podstawy fenomenu piękna]. 10. Piękno jako wolność w zjawisku [K. Kaśkiewicz, Piękno i wzniosłość w filozofii Fryderyka Schillera, rozdz.: Piękno w przyrodzie oraz Piękno w sztuce]. 11. Zjawisko wdzięku [K. Kaśkiewicz, Wpływ francuskich estetyków naturalistycznych osiemnastego wieku na klasyczną estetykę niemiecką, rozdz.: Koncepcja wdzięku u Schillera w świetle filozofii Andre]. 12. Hegel i pojęcie charakterystyczności [M. Żelazny, Czynnik empiryczny i czynnik idealny jako punkt wyjścia w rozpatrywaniu dzieł sztuki (Hegel) oraz Piękno a idea charakterystyczności w: tegoż, Źródłowy sens pojęcia estetyka, Toruń 1994]. 13. Geniusz: Batteux, Schopenhauer [K. Kaśkiewicz, Samotność geniusza, w: Zrozumieć samotność : studium interdyscyplinarne, Toruń 2006]. 14. Mit dionizyjski i apolliński w estetycznej koncepcji Nietzschego [M. Żelazny, Nietzsche "ten wielki wzgardziciel", Toruń 2007, rozdz: Narodziny tragedii z ducha muzyki oraz Nietzsche jako estetyk i prorok zmierzchu sztuki]. 15. Hermeneutyczne rozumienie dzieła sztuki [Gadamer, Aktualność piękna, podrozdz.: Gra]. |
Zajęcia w cyklu "Semestr letni 2022/23" (zakończony)
Okres: | 2023-02-20 - 2023-09-30 |
Przejdź do planu
PN WT ŚR CZ CW
PT |
Typ zajęć: |
Ćwiczenia, 30 godzin
|
|
Koordynatorzy: | Dorota Kamińska-Jones, Krzysztof Wawrzonkowski | |
Prowadzący grup: | Krzysztof Wawrzonkowski | |
Lista studentów: | (nie masz dostępu) | |
Zaliczenie: |
Przedmiot -
Egzamin
Ćwiczenia - Egzamin |
|
Skrócony opis: |
J.w. |
|
Pełny opis: |
J.w. |
|
Literatura: |
Literatura szczegółowa do poszczególnych bloków: 1. Powstanie i zakres pojęcia estetyka [M. Żelazny, Estetyka filozoficzna, Toruń 2009, rozdz.: Źródłowy sens pojęcia estetyka] 2. Pojęcie smaku [M. Żelazny, Estetyka filozoficzna, Toruń 2009, rozdz.: Zmysł smaku i problem prawdziwości sądów estetycznych] 3. Naturalistyczne koncepcje estetyki Addisona i DuBos [A. Grzeliński, Josepha Addison'a przyjemności wyobraźni, w: Terminus, 1/2004 - artykuł dostępny w internecie; K. Kaśkiewicz, Wpływ francuskich estetyków naturalistycznych osiemnastego wieku na klasyczną estetykę niemiecką, rozdz.: Du Bos piękno jako pobudzenie namiętności] - na egzaminie wymagana jest jedna z dwóch koncepcji. 4. Koncepcja powstania sztuki u Rousseau [B. Banasiuk, Szkic o Szkicu Rousseau, w: J.J. Rousseau, Szkic o pochodzeniu języków, Kraków 2001]. 5. Trzy stopnie piękna w koncepcji Andre [K. Kaśkiewicz, Wpływ francuskich estetyków naturalistycznych osiemnastego wieku na klasyczną estetykę niemiecką, rozdz.: Andre Piękno pitagorejskie a piękno natury] 6. Zjawisko wzniosłości: Pseudo-Longinos, Burke, Kant [M. Żelazny, Estetyka filozoficzna, Toruń 2009, rozdz.: Problem wzniosłości; Wzniosłość wzbudzana przez zjawiska przyrody nieożywionej]. 7. Bezinteresowność sądu smaku [M. Żelazny, Estetyka filozoficzna, Toruń 2009, rozdz.: Zmysł smaku i problem prawdziwości sądów estetycznych]. 8. Celowość bez celu w estetyce Kanta [M. Żelazny, Problem celowości realnej i idealnej w aspekcie oceny estetycznej (Kant) w: tegoż, Źródłowy sens pojęcia estetyka, Toruń 1994]. 9. Kolor a forma: Kant, Diderot, Goethe [M. Żelazny, Estetyka filozoficzna, Toruń 2009, rozdz.: Dwie podstawy fenomenu piękna]. 10. Piękno jako wolność w zjawisku [K. Kaśkiewicz, Piękno i wzniosłość w filozofii Fryderyka Schillera, rozdz.: Piękno w przyrodzie oraz Piękno w sztuce]. 11. Zjawisko wdzięku [K. Kaśkiewicz, Wpływ francuskich estetyków naturalistycznych osiemnastego wieku na klasyczną estetykę niemiecką, rozdz.: Koncepcja wdzięku u Schillera w świetle filozofii Andre]. 12. Hegel i pojęcie charakterystyczności [M. Żelazny, Czynnik empiryczny i czynnik idealny jako punkt wyjścia w rozpatrywaniu dzieł sztuki (Hegel) oraz Piękno a idea charakterystyczności w: tegoż, Źródłowy sens pojęcia estetyka, Toruń 1994]. 13. Geniusz: Batteux, Schopenhauer [K. Kaśkiewicz, Samotność geniusza, w: Zrozumieć samotność : studium interdyscyplinarne, Toruń 2006]. 14. Mit dionizyjski i apolliński w estetycznej koncepcji Nietzschego [M. Żelazny, Nietzsche "ten wielki wzgardziciel", Toruń 2007, rozdz: Narodziny tragedii z ducha muzyki oraz Nietzsche jako estetyk i prorok zmierzchu sztuki]. 15. Hermeneutyczne rozumienie dzieła sztuki [Gadamer, Aktualność piękna, podrozdz.: Gra]. |
Zajęcia w cyklu "Semestr letni 2023/24" (w trakcie)
Okres: | 2024-02-20 - 2024-09-30 |
Przejdź do planu
PN WT ŚR CZ CW
PT |
Typ zajęć: |
Ćwiczenia, 30 godzin
|
|
Koordynatorzy: | Dorota Kamińska-Jones, Krzysztof Wawrzonkowski | |
Prowadzący grup: | Krzysztof Wawrzonkowski | |
Lista studentów: | (nie masz dostępu) | |
Zaliczenie: |
Przedmiot -
Egzamin
Ćwiczenia - Egzamin |
|
Skrócony opis: |
J.w. |
|
Pełny opis: |
J.w. |
|
Literatura: |
Literatura szczegółowa do poszczególnych bloków: 1. Powstanie i zakres pojęcia estetyka [M. Żelazny, Estetyka filozoficzna, Toruń 2009, rozdz.: Źródłowy sens pojęcia estetyka] 2. Pojęcie smaku [M. Żelazny, Estetyka filozoficzna, Toruń 2009, rozdz.: Zmysł smaku i problem prawdziwości sądów estetycznych] 3. Naturalistyczne koncepcje estetyki Addisona i DuBos [A. Grzeliński, Josepha Addison'a przyjemności wyobraźni, w: Terminus, 1/2004 - artykuł dostępny w internecie; K. Kaśkiewicz, Wpływ francuskich estetyków naturalistycznych osiemnastego wieku na klasyczną estetykę niemiecką, rozdz.: Du Bos piękno jako pobudzenie namiętności] - na egzaminie wymagana jest jedna z dwóch koncepcji. 4. Koncepcja powstania sztuki u Rousseau [B. Banasiuk, Szkic o Szkicu Rousseau, w: J.J. Rousseau, Szkic o pochodzeniu języków, Kraków 2001]. 5. Trzy stopnie piękna w koncepcji Andre [K. Kaśkiewicz, Wpływ francuskich estetyków naturalistycznych osiemnastego wieku na klasyczną estetykę niemiecką, rozdz.: Andre Piękno pitagorejskie a piękno natury] 6. Zjawisko wzniosłości: Pseudo-Longinos, Burke, Kant [M. Żelazny, Estetyka filozoficzna, Toruń 2009, rozdz.: Problem wzniosłości; Wzniosłość wzbudzana przez zjawiska przyrody nieożywionej]. 7. Bezinteresowność sądu smaku [M. Żelazny, Estetyka filozoficzna, Toruń 2009, rozdz.: Zmysł smaku i problem prawdziwości sądów estetycznych]. 8. Celowość bez celu w estetyce Kanta [M. Żelazny, Problem celowości realnej i idealnej w aspekcie oceny estetycznej (Kant) w: tegoż, Źródłowy sens pojęcia estetyka, Toruń 1994]. 9. Kolor a forma: Kant, Diderot, Goethe [M. Żelazny, Estetyka filozoficzna, Toruń 2009, rozdz.: Dwie podstawy fenomenu piękna]. 10. Piękno jako wolność w zjawisku [K. Kaśkiewicz, Piękno i wzniosłość w filozofii Fryderyka Schillera, rozdz.: Piękno w przyrodzie oraz Piękno w sztuce]. 11. Zjawisko wdzięku [K. Kaśkiewicz, Wpływ francuskich estetyków naturalistycznych osiemnastego wieku na klasyczną estetykę niemiecką, rozdz.: Koncepcja wdzięku u Schillera w świetle filozofii Andre]. 12. Hegel i pojęcie charakterystyczności [M. Żelazny, Czynnik empiryczny i czynnik idealny jako punkt wyjścia w rozpatrywaniu dzieł sztuki (Hegel) oraz Piękno a idea charakterystyczności w: tegoż, Źródłowy sens pojęcia estetyka, Toruń 1994]. 13. Geniusz: Batteux, Schopenhauer [K. Kaśkiewicz, Samotność geniusza, w: Zrozumieć samotność : studium interdyscyplinarne, Toruń 2006]. 14. Mit dionizyjski i apolliński w estetycznej koncepcji Nietzschego [M. Żelazny, Nietzsche "ten wielki wzgardziciel", Toruń 2007, rozdz: Narodziny tragedii z ducha muzyki oraz Nietzsche jako estetyk i prorok zmierzchu sztuki]. 15. Hermeneutyczne rozumienie dzieła sztuki [Gadamer, Aktualność piękna, podrozdz.: Gra]. |
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu.