Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu - Centralny punkt logowania
Strona główna

Grafika artystyczna XIX-XXI w.

Informacje ogólne

Kod przedmiotu: 1402-GA-1Zka-S1
Kod Erasmus / ISCED: (brak danych) / (0228) Interdyscyplinarne programy i kwalifikacje związane z naukami humanistycznymi Kod ISCED - Międzynarodowa Standardowa Klasyfikacja Kształcenia (International Standard Classification of Education) została opracowana przez UNESCO.
Nazwa przedmiotu: Grafika artystyczna XIX-XXI w.
Jednostka: Wydział Sztuk Pięknych
Grupy: Przedmioty obowiązkowe - I rok, sem. zimowy, krytyka artystyczna (s1)
Punkty ECTS i inne: (brak) Podstawowe informacje o zasadach przyporządkowania punktów ECTS:
  • roczny wymiar godzinowy nakładu pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się dla danego etapu studiów wynosi 1500-1800 h, co odpowiada 60 ECTS;
  • tygodniowy wymiar godzinowy nakładu pracy studenta wynosi 45 h;
  • 1 punkt ECTS odpowiada 25-30 godzinom pracy studenta potrzebnej do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się;
  • tygodniowy nakład pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się pozwala uzyskać 1,5 ECTS;
  • nakład pracy potrzebny do zaliczenia przedmiotu, któremu przypisano 3 ECTS, stanowi 10% semestralnego obciążenia studenta.

zobacz reguły punktacji
Język prowadzenia: polski
Wymagania wstępne:

ogólna orientacja z zakresu sztuki nowoczesnej

Rodzaj przedmiotu:

przedmiot obowiązkowy

Całkowity nakład pracy studenta:

1. Godziny realizowane z udziałem nauczycieli:

godziny realizowane z udziałem nauczycieli: 30 h; 1 ECTS

konsultacje z nauczycielem akademickim podczas dyżuru: 15 h; 0,5 ECTS


2. Czas poświęcony na pracę indywidualną studenta:

- bieżące przyswajanie i powtarzanie materiału z zajęć, przygotowanie do dyskusji, zapoznanie się z literaturą, zbieranie materiałów do referatu, pisanie recenzji i/ lub eseju: 30 h; 1 ECTS

- przygotowanie prezentacji w grupie (zapoznanie się z literaturą, przygotowanie materiału ilustracyjnego, zebranie informacji, konsultacje z osobą/osobami z grupy): 45 h; 1,5 ECTS

- czas wymagany do przygotowania się i do uczestnictwa w procesie oceniania (zal. z oceną –przyswojenie materiału ilustracyjnego, powtórzenie materiału do kolokwium końcowego): 30 h; 1 ECTS


Łącznie 150 godzin (5 ECTS)


Efekty uczenia się - wiedza:

Student/studentka:

W1 zna elementarną terminologię z dziedziny grafiki artystycznej, pomocną w dalszej nauce; orientuje się w specyfice poszczególnych technik graficznych (technik wklęsłodruku, wypukłodruku, druku płaskiego i grafiki multimedialnej oraz tzw. technik z pogranicza) i literaturze przedmiotu (K_W02)

W2 ma wiedzę z zakresu historii grafiki artystycznej XIX-XXI wieku (K_W04)

W3 posiada podstawową wiedzę o specyfice przedmiotowej i metodologicznej badań krytyki grafiki nowoczesnej i współczesnej (K_W06)

W4 zna zasady wydzielenia grafiki jako odrębnego pola badawczego wśród dyscyplin sztuk pięknych (K_W09)

W5 zna i rozumie podstawowe metody opisu, analizy i interpretacji dzieł grafiki artystycznej, ze szczególnym uwzględnieniem grafiki XIX-XXI w. (K_W11)



Efekty uczenia się - umiejętności:

Student/studentka:

U1 wyszukuje i przetwarza informacje z zakresu historii grafiki XIX-XXI w. (K_U01)

U2 na poziomie podstawowym rozpoznaje i datuje dzieła grafiki artystycznej nowoczesnej i współczesnej, potrafi określić styl i wskazać środowisko artystyczne, w którym powstało (K_U05, K_U6)

U3 charakteryzuje dzieło grafiki nowoczesnej i współczesnej od strony formy artystycznej/ oddziaływania artystycznego, krytycznie je analizuje i interpretuje, określając jego rolę w ewolucji sztuki; potrafi określić specyfikę przemian w nowoczesnej i współczesnej grafice artystycznej (K_U07)

U4 posiada elementarne umiejętności pozwalające na opracowanie i przedstawienie wyników pracy w formie pisemnej (w tym: potrafi merytorycznie argumentować i formułować wnioski z wykorzystaniem poglądów teoretyków i krytyków sztuki w zakresie grafiki artystycznej (K_U10; K_U08)

U5 ma podstawy profesjonalnego warsztatu krytyka sztuki (grafiki artystycznej) (K_U04, K_U11)


Efekty uczenia się - kompetencje społeczne:

Student/studentka:

K1 ma świadomość poziomu swojej wiedzy, rozumie potrzebę ciągłego rozwoju naukowego i zawodowego (K_K01)

K2 posiada zrozumienie dla nowych idei (społecznych i in.) oraz ich związku z nowatorskimi zjawiskami w grafice artystycznej (K_K05)

K3 czynnie uczestniczy w życiu kulturalnym, artystycznym i społecznym, śledząc bieżące wydarzenia (wystawy i przeglądy / konkursy grafiki), dyskusje programowe na temat kondycji i grafiki współczesnej i jej interakcji z innymi obszarami sztuki, nowe publikacje dotyczące grafiki) (K_K08)

K4 potrafi współdziałać i współpracować w grupie przygotowującej prezentację (analiza porównawcza twórczości dwóch/dwojga artystów/artystek); w związku z tym zadaniem potrafi odpowiednio określić priorytety służące jego realizacji (K_K02, K_K03)

K5 posiada świadomość odpowiedzialności za zachowanie dziedzictwa regionu, kraju, Europy z zakresu grafiki dawnej i nowoczesnej (K_K06)



Metody dydaktyczne:

• zapoznanie studentów z podstawami warsztatu graficznego w zakresie wklęsłodruku, wypukłodruku, druku płaskiego w trakcie wykładu oraz prezentacji procesu wykonywania odbitki w różnych technikach graficznych „na żywo” w poszczególnych pracowniach graficznych WSP UMK; w roku 2020/21 możliwe jedynie za pośrednictwem filmów


• wykład problemowy / konwersatoryjny z prezentacją multimedialną zakończony z dyskusją ze studentami


• metoda studium przypadku na podstawie wybranego dzieła / dzieł grafiki nowoczesnej / współczesnej


• dyskusja w oparciu o przeczytane teksty moderowana przez prowadzącego


• komentarz prowadzącego na temat przygotowanej przez studenta prezentacji twórczości wybranego artysty grafika /grafików; dyskusja na temat jakości poszczególnych prezentacji


• komentarz prowadzącego na temat pisemnych wypowiedzi studentów:

1) próby recenzji wystawy grafiki nowoczesnej/ współczesnej lub eseju

2) próby krytycznego odniesienia się do wskazanego tekstu


W roku 2020/21 zajęcia odbywają się zdalnie, synchronicznie poprzez MS Teams.


Metody dydaktyczne eksponujące:

- pokaz
- wystawa

Metody dydaktyczne podające:

- wykład konwersatoryjny
- wykład problemowy

Metody dydaktyczne poszukujące:

- ćwiczeniowa
- referatu
- studium przypadku

Metody dydaktyczne w kształceniu online:

- metody służące prezentacji treści
- metody wymiany i dyskusji

Skrócony opis:

Konwersatorium ma na celu przygotowanie studentów do samodzielnej pracy na poziomie licencjatu; zaznajamia studentów z technikami grafiki artystycznej w XIX – XXI w., terminologią, przemianami w zakresie ikonografii, formy, stylu, technologii i nowych materiałów stosowanych od 2. poł. XX w. do chwili obecnej oraz miejscem grafiki wśród innych dyscyplin sztuki. Zajęcia mają na celu zbudowanie profesjonalnego warsztatu krytyka w zakresie współczesnej grafiki opartej na właściwej interpretacji dzieła / obiektu, znajomości terminologii z zakresu grafiki, technik grafiki warsztatowej i specyfiki tzw. technik mieszanych (własnych), obiektów graficznych oraz podstawowych zagadnień krytyki artystycznej z tego obszaru.

Zajęcia zdalne synchroniczne będę prowadzone za pośrednictwem Microsoft Teams, materiały dydaktyczne będą udostępniane na dysku Google i drogą U-mailową.

Pełny opis:

Celem i oczekiwanym efektem kształcenia w ramach tego przedmiotu jest znajomość i umiejętność zastosowania podstawowych pojęć z dziedziny grafiki artystycznej, świadomość przemian, które nastąpiły w grafice od pocz. XIX w. do chwili obecnej. Student zdobędzie wiedzę z zakresu technik graficznych, które uprawiano w tym okresie, włączając modyfikacje technik tradycyjnych i powstanie nowych oraz tzw. technik na pograniczu. Pozna twórczość najwybitniejszych grafików w kontekście epoki, stylu i relacji z innymi dziedzinami sztuki.

Student zapozna się z literaturą dotyczącą przedmiotu i będzie potrafił ją wykorzystać dla pogłębienia wiedzy; zdobędzie umiejętność określania podstawowych technik grafiki artystycznej, umiejętność analizy i interpretacji dzieła grafiki artystycznej nowoczesnej i współczesnej.

Student zdobędzie wiedzę na temat problematyki współczesnej grafiki artystycznej jako dziedziny wychodzącej poza tradycyjny warsztat i anektującej różne media, w tym cyfrowe; pozna konkursy i przeglądy grafiki w Polsce i na świecie.

Znając poglądy współczesnych krytyków, historyków sztuki oraz artystów grafików - będzie potrafił zająć stanowisko w dyskusji na temat statusu i kondycji współczesnej grafiki, jej miejsca w sztuce najnowszej.

Zagadnienia:

1. Wprowadzenie do specyfiki grafiki warsztatowej / artystycznej/ oryginalnej. Grafika autorska, grafika interpretacyjna. 2 h

2. Terminologia, klasyfikacja technik graficznych; grupy technik - charakterystyka. Matryca - proces graficzny - odbitki. 4 h

3. Wizyta w poszczególnych pracowniach grafiki warsztatowej na WSzP UMK (pracownia wypukłodruku, wklęsłodruku, litografii, serigrafii). Poznanie specyfiki technik, narzędzi, procesu graficznego 4 h

4. Techniki mieszane; techniki unikatowe / autorskie; techniki „na pograniczu”. Graficzne formy przestrzenne, obiekty graficzne. Druk cyfrowy. 4 h

5. Przemiany w grafice XIX – XXI w. Grafika na przełomie XIX i XX w. – proces usamodzielniania się. Pluralizm nurtów, tendencji i postaw w grafice XX w. Specyfika grafiki na przełomie XX i XXI w. jako dziedziny na pograniczu sztuk, wykorzystującej różne media, w tym cyfrowe. Warsztat. Nowe tworzywa. Redefinicja matrycy. 10 h

6. Współczesna dyskusja dotycząca miejsca, statusu grafiki we współczesnym świecie i kondycji medium. Hybrydowość grafiki; granice grafiki. 3 h

7. Współczesne konkursy i przeglądy grafiki na świecie i w Polsce. 1 h

8. Wspólne wyjście na wystawę - dyskusja, komentarz, recenzja. 2 h

Literatura:

Literatura obowiązkowa (do zapoznania w wybranych fragmentach):

-Catafal J., Oliva C., Techniki graficzne, tłum. Marta Boberska, konsultacja i uzupełnienia tekstu Jolanta Talbierska, Warszawa 2004.

-Folga-Januszewska D., Współczesne grafiki techniczne [I], I – III 1992, Muzeum Narodowe w Warszawie, [kat. wraz z A. Manicką] [II], XII 1992 – II 1993, Muzeum Narodowe w Warszawie, 1993.

-Folga-Januszewska D., Co to jest oryginał graficzny?, „Pokaz” Pismo Galerii Krytyków, VIII 1994, nr 4 [7]

-Folga-Januszewska D., Niepowtarzalność i oryginał. Dylematy grafiki współczesnej, [w:] 75 razy Irena Jakimowicz, Muzeum narodowe w Warszawie, Warszawa 1997,

-Folga-Januszewska D., Podwójny byt grafiki / The double beeing of print-making art, [w:] D. Folga-Januszewska, Grafika współczesna między unikatem a elektroniczną kopią, materiał sesji zorganizowanej w ramach MTG Kraków ’97, Kraków 1999, s. 28-31.

-Grafika wczoraj i dziś, Materiały sesji Rola i miejsce grafiki współczesnej zorganizowanej 17 -18 maja 1972 r. przez Instytut Historii Sztuki Uniwersytetu Jagiellońskiego przy współudziale Komitetu IV Międzynarodowego Biennale Grafiki w Krakowie Warszawa 1974. [wybrane teksty]

-Grafika współczesna: między unikatem a elektroniczną kopią : referaty z sesji naukowej zorganizowanej w ramach programu Międzynarodowego Triennale Grafiki Kraków '97 / red. nauk. Tomasz Gryglewicz; Instytut Historii Sztuki Uniwersytetu Jagiellońskiego, Stowarzyszenie Międzynarodowe Triennale Grafiki w Krakowie, Kraków 1999. [wybrane teksty]

-Graf/o/mania. Teksty o współczesnej grafice warsztatowej, BWA Wrocław, ASP we Wrocławiu, Wrocław 2012.

-Jurkiewicz A., Podręcznik metod grafiki artystycznej. Warszawa 1975 [wybrane fragmenty]

-Krejča A., Techniki sztuk graficznych, Warszawa 1984 [wybrane fragmenty]

-Kroki w historii grafiki. Katalog wydany do Sesji Naukowej Jubileuszu 40-lecia MTG w Krakowie, red. R. Lewandowski, Kraków 2006.

-Noyce R., Contemporary graphic art in Poland, Sydney 1997.

-Noyce R., Critical Mass: Printmaking Beyond the Edge, 2010. [wybrane fragmenty]

-Wielość w jedności - katalogi wystaw polskiej grafiki artystycznej i powiązane z nimi tomy pokonferencyjne (red. M. F. Woźniak, B. Chojnacka), wydane przez Muzeum Okręgowe w Bydgoszczy w latach 2009-2019 (Drzeworyt polski po 1900 r.; Techniki wklęsłodruku w Polsce po 1900 r.; Litografia i techniki druku płaskiego w Polsce po 1900 r.; Offset, serigrafia, techniki cyfrowe i działania intermedialne w grafice polskiej) - wskazane przez prowadzącą konkretne teksty

Literatura uzupełniająca:

-Adhemar J., Twentieth-Century Graphics, London 1971.

-Castleman R., Prints of the 20th Century. A History, London 1997.

-Cleaver J., A History of Graphic Art, London 1963.

-Folga-Januszewska D., Grafika – między historią kultury a żywą sztuką, w: Polskie kolekcjonerstwo grafiki. Ludzie i instytucje, pod red. E. Frąckowiak, A. Grochali, Warszawa 2008, s.11-13.

Grafika artystyczna. Podręcznik warsztatowy, red. J. Ficner, A. Romaniuk, ASP Poznań 2007.

-Grońska M., Nowoczesny drzeworyt polski (do 1945 r.), Ossolineum 1971.

-Interpretacje: tradycje warszawskiej grafiki warsztatowej /Interpretations : Warsaw printmaking traditions / red. Anna Grochala, Warszawa 2008.

-Jakimowicz I., Pięć wieków grafiki polskiej, Warszawa 1997.

-Koschatzky W., Die Kunst der Graphik. Technik, Geschichte, Meisterwerke, Augsburg 1972.

-Kossowska I., Narodziny polskiej grafiki artystycznej 1897-1917, Kraków 2000.

- Kulpińska K., Matryce, odbitki - ślady kobiet. Polskie graficzki i ich twórczość w dwudziestoleciu międzywojennym, Wyd. Naukowe UMK, Toruń 2017 [wybrane fragmenty]

-Kulpińska K., Polska grafika artystyczna dwudziestolecia międzywojennego - spór o miejsce wśród sztuk plastycznych w ówczesnej teorii i krytyce [w:] Metodologia, metoda i terminologia grafiki i rysunku. Teoria i praktyka, pod red. J. Talbierskiej, Warszawa 2014.

- Kulpińska K., Codzienność przez pryzmat litografii. Grafika amerykańskich i polskich artystek lat 30. XX w., w: Litografia i techniki druku płaskiego w Polsce po 1900 roku. Materiały z sesji naukowej, Wyd. Muzeum Okręgowe w Bydgoszczy, Bydgoszcz 2015, s. 69-82.

-Kulpińska K., Polskie krytyczki dwudziestolecia międzywojennego o grafice. Przegląd wybranych tekstów w: Krytyka artystyczna kobiet. Sztuka w perspektywie kobiecego doświadczenia XIX-XXI w., pod red. B. Łazarz, J. M. Sosnowskiej, IS PAN, Warszawa 2019.

-Stubbe W., Die Graphik des zwanzigsten Jahrhunderts, Berlin 1962 / wyd. ang.: Graphic Art in the Twentieth Century, New York 1963.

-Werner J., Technika i technologia sztuk graficznych, Kraków 1972.

-Wilder H., Grafika. Drzeworyt, miedzioryt, litografia. Wskazówki dla bibliotekarzy i miłośników sztuki, Lwów 1922.

-Wprowadzenie do problemów i warsztatu grafiki artystycznej, praca zbiorowa pod kierownictwem prof. Mieczysława Wejmana, "Zeszyty Naukowe" ASP w Krakowie nr 3, Kraków 1969.

• „Zeszyty Artystyczne” (ASP Poznań) 2011, nr 20, BGS 1999–2009 / GRAFIKA (monograficzny numer dotyczący zagadnień współczesnej grafiki)

• pismo krytyki artystycznej „Pokaz” (1997, nr 19; 2000, nr 29)

• comiesięczne Newslettery Stowarzyszenia MTG

Prowadząca zapewnia także dostęp do własnych zbiorów (artykuły przesyłane w formie pdf lub skany tekstów zamieszczone na dysku Google Suit z podanym linkiem dostępu)

Metody i kryteria oceniania:

Zaliczenie na ocenę po I semestrze.

Na ocenę końcową składają się następujące oceny cząstkowe:

- ocena z testu otwartego: ocenie podlega poprawność stosowania terminologii, identyfikacji grup technik tradycyjnych i unikatowych (W1,W2,W3, U2), umiejętności podstawowej atrybucji i przybliżonego datowania dzieł grafiki (W5, U05), umiejętność określenia kierunków ewolucji w grafice artystycznej w ciągu XIX, XX i pocz. XXI w.

Punktacja:

15-16 pkt: bdb (5)

14 pkt: db+ (4+)

12-13 pkt: db (4)

11 pkt: dst+ (3+)

9-10 pkt: dst (3)

- ocena recenzji z wystawy grafiki (lub pisemnego komentarza do wskazanego tekstu dot. współczesnej grafiki) oraz prezentacji przygotowanej przez studenta na zadany temat (W1, W2, W5, U1, U3, U4, U5, K2, K4, K5)

- ocenianie ciągłe - weryfikacja wiedzy i umiejętności na podstawie bieżącego przygotowania do zajęć – ocena udziału i zaangażowania studenta w prowadzoną dyskusję w oparciu o podaną literaturę oraz umiejętności, w oparciu o zdobytą wiedzę, zaprezentowania własnego stanowiska (W3, W4, W5, U1, U3, K1, K2, K3)

W roku 2020/21 zaliczenia mogą odbywać się zdalnie, synchronicznie poprzez MS Teams.

Praktyki zawodowe:

nie dotyczy

Przedmiot nie jest oferowany w żadnym z aktualnych cykli dydaktycznych.
Opisy przedmiotów w USOS i USOSweb są chronione prawem autorskim.
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu.
ul. Jurija Gagarina 11, 87-100 Toruń tel: +48 56 611-40-10 https://usosweb.umk.pl/ kontakt deklaracja dostępności USOSweb 7.0.2.0-1 (2024-03-12)