Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu - Centralny punkt logowania
Strona główna

Historia filozofii

Informacje ogólne

Kod przedmiotu: 1402-HF-1Zka-S1
Kod Erasmus / ISCED: (brak danych) / (0228) Interdyscyplinarne programy i kwalifikacje związane z naukami humanistycznymi Kod ISCED - Międzynarodowa Standardowa Klasyfikacja Kształcenia (International Standard Classification of Education) została opracowana przez UNESCO.
Nazwa przedmiotu: Historia filozofii
Jednostka: Wydział Sztuk Pięknych
Grupy: Przedmioty obowiązkowe - I rok, sem. zimowy, krytyka artystyczna (s1)
Punkty ECTS i inne: 3.00 Podstawowe informacje o zasadach przyporządkowania punktów ECTS:
  • roczny wymiar godzinowy nakładu pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się dla danego etapu studiów wynosi 1500-1800 h, co odpowiada 60 ECTS;
  • tygodniowy wymiar godzinowy nakładu pracy studenta wynosi 45 h;
  • 1 punkt ECTS odpowiada 25-30 godzinom pracy studenta potrzebnej do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się;
  • tygodniowy nakład pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się pozwala uzyskać 1,5 ECTS;
  • nakład pracy potrzebny do zaliczenia przedmiotu, któremu przypisano 3 ECTS, stanowi 10% semestralnego obciążenia studenta.

zobacz reguły punktacji
Język prowadzenia: polski
Wymagania wstępne:

Brak wstępnych wymagań.



Rodzaj przedmiotu:

przedmiot obowiązkowy

Całkowity nakład pracy studenta:

Łącznie 120 godzin. W tym:

- 30 godz. wykład (zajęcia z nauczycielem), 1ECTS

- 90 godz. praca własna (lektury; przygotowanie i opracowanie zagadnień egzaminacyjnych).3 ECTS



Efekty uczenia się - wiedza:

W1.Posiada wiedzę za zakresu historii filozofii dotyczącą podstawowych pojęć, terminów, najważniejszych postaci, wiodących poglądów i tradycji (K_W02).


W2.Posiada wiedzę o roli i miejscu nauk humanistycznych i nauk o sztuce w nauce. Zna historyczne podstawy wyodrębniania się tych nauk i ich początki (K_W01)


W3. Ma ugruntowaną wiedzę o powiązaniach nauk o sztuce z filozofią (K_W09).


W4. Zna najważniejsze systemy filozoficzne i orientuje się w ich elementach składowych: teorii poznania, etyce i estetyce oraz ich oddziaływaniu na współczesną globalną sztukę i kulturę (K_W10).




Efekty uczenia się - umiejętności:

U1.Samodzielnie zdobywa wiedzę z zakresu historii filozofii i estetyki filozoficznej

poprzez zalecane lektury (K_U01).


U2.Poprawnie stosuje podstawową wiedzę z historii filozofii, a zwłaszcza

poznaną terminologię filozoficzną do rozumienia sytuacji człowieka w świecie, w tym poznawania wytworów kultury, jakimi są filozofia i twórczość artystyczna (K_U03).


U3.Samodzielnie przeprowadza prostą analizę tekstów filozoficznych; umie krytycznie ocenić analizowane materiały (K_U06).



Efekty uczenia się - kompetencje społeczne:

K1.Rozumie potrzebę ciągłego zdobywania wiedzy w zakresie filozofii

jako ważnej drogi rozwoju indywidualnego i uczestniczenia w kulturze (K_K01).

K2. Zdaje sobie sprawę ze znaczenia filozofii wraz z jej tradycją dla

zachowania dziedzictwa kulturowego regionu, kraju, Europy oraz roli myślenia

filozoficznego w integracji wiedzy o szeroko pojętej kulturze (K_K06).

K3. Zdaje sobie sprawę z autonomiczności wyborów podejmowanych przez innych ludzi, szanuje je i rozumie podstawy ich odrębności (K_K04).



Metody dydaktyczne:

Wykład częściowo ilustrowany prezentacjami multimedialnymi.

Podczas zajęć wykorzystywane są teksty źródłowe.

Pod koniec każdego wykładu przewidziany jest czas na pytania i dyskusję.

Zajęcia mogą być prowadzone za pośrednictwem programu Microsoft Teams, materiały dydaktyczne będą udostępniane drogą mailową i poprzez platformę MS Teams.

Metody dydaktyczne podające:

- opis
- wykład konwersatoryjny
- wykład problemowy

Metody dydaktyczne w kształceniu online:

- metody odnoszące się do autentycznych lub fikcyjnych sytuacji
- metody rozwijające refleksyjne myślenie
- metody służące prezentacji treści
- metody wymiany i dyskusji

Skrócony opis:

Głównym celem przedmiotu jest prezentacja podstawowych zagadnień z zakresu historii filozofii i podstaw estetyki. Przedmiot oparty jest na cyklu wykładów poświęconych określonym momentom w historii ludzkości, kiedy to dochodziły do głosu najważniejsze systemy filozoficzne, a wraz z nimi i myśl estetyczna. Omawiane są zarówno klasyczne pojęcia i kategorie, jak i te bardziej peryferyjne, czy zapomniane idee. Uzupełnienie wykładu stanowią fragmenty słuchowisk, spektakli teatralnych i filmów.

Pełny opis:

Ze względu na powiązanie tematyki filozoficznej z estetyczną przyjmuję historyczny sposób wyłożenia poszczególnych koncepcji filozoficznych wraz z towarzyszącymi im poglądami natury estetycznej. Dzięki temu student widzi te wzajemne powiązania, które świadczą o charakterystyczności i odrębności poszczególnych systemów myślowych i może śledzić, jak z myśli filozoficznej wyrastają estetyczne analizy. Poza tym, dzięki tej metodzie, można lepiej dostrzec związki zależności, jakie łączą następujące po sobie koncepcje filozoficzne.

Celem wykładu jest więc zapoznanie studenta z najważniejszymi systemami filozoficznymi i podstawami estetyki filozoficznej. Będzie on mógł poznać takie pojęcia i kategorie jak: idea, substancja, przedmiot, podmiot, zmysły, wyobraźnia, rozum, intelekt, smak, geniusz, twórczość, piękno czy wzniosłość. Poza tym, każda przywołana koncepcja omówiona jest wraz ze swym tłem historycznym i podłożem, z którego wyrosła. Jest to więc dodatkowa okazja do lepszego zrozumienia człowieka w otaczającym go świecie i sposobie, w jaki w nim się orientuje.

Literatura:

Literatura obowiązkowa:

Copleston F., Historia filozofii, t. 1, 4 i 5, PAX, Warszawa, wybrane fragmenty dotyczące Filozofii przedskokratejskiej, Sokratesa, Platona, Arystotelesa, Bacona, Kartezjusza, Hobbesa, Locke`a, Berekeleya, Hume, Rousseau, Kanta.

Kuderowicz Z., Filozofia nowożytnej Europy, PWN, Warszawa - fragmenty dotyczące omawianych filozofów.

Tatarkiewicz W., Historia filozofii, t. 1 i 2, PWN - fragmenty dotyczące omawianych filozofów.

Wawrzonkowski K., Smak, geniusz, sztuka. Filozofia piękna Alexandra Gerarda w świetle estetyki kantowskiej, Wydawnictwo Naukowe UMK, Toruń 2009.

Wawrzonkowski K., Wyobraźnia i wzniosłość. Teoriopoznawcze podstawy wybranych brytyjskich koncepcji estetycznych XVIII wieku, Tako, Toruń 2010.

Żelazny M, Estetyka filozoficzna, WN UMK, Toruń.

Cała literatura obowiązkowa jest udostępniana studentom na bieżąco drogą elektroniczną. Materiały dostępne są również na kanale MS Teams.

Literatura uzupełniająca:

Arystoteles, Metafizyka, tłum. K. Leśniak, [w:] Dzieła wszystkie, tom 2, PWN, Warszawa.

Arystoteles, O duszy, tłum. P. Siwek [w:] Dzieła wszystkie, tom 3, PWN, Warszawa.

Bacon F., Novum Organum, tłum. J. Wikariak, BKF, Warszawa.

Bergson H., Śmiech. Esej o komizmie, rozdziały 1-3, tłum. S. Cichowicz, Wydanie dowolne.

Berkeley G., Traktat o zasadach ludzkiego poznania, tłum. J. Salamon, Kraków.

Burke E., Dociekania filozoficzne o pochodzeniu naszych idei wzniosłości i piękna, tłum. Piotr Graff, PWN, Warszawa 1968 (Wstęp, cz. I - III)

Cassirer E., Sztuka. [w:] Esej o człowieku, przeł. A. Staniewska, Warszawa 1971, 1998.

Descartes R., Medytacje o pierwszej filozofii, UKF, Warszawa.

Descartes R., Rozprawa o metodzie, UKF, Warszawa.

Descartes R., Zasady filozofii, UKF, Warszawa.

Dilthey W., O istocie filozofii, PWN, Warszawa

Gadamer H. G., Aktualność piękna. Sztuka jako gra, symbol i święto, Oficyna Naukowa, tłum. K. Krzemieniowa, Warszawa 1993.

Gasset J. O., Dehumanizacja sztuki, [w:] Dehumanizacja sztuki i inne eseje, przeł. P. Niklowicz, Warszawa 1996.

Gasset J. O., Wokół Galileusza, Wydawnictwo SPACJA, Warszawa

Grzeliński A., Angielski spór o istotę piękna. Koncepcje Shaftesbury’ego i Burke’a, Toruń 2001.

Grzeliński A., Kategorie „podmiotu” i „przedmiotu” w Dawida Hume`a nauce

o naturze ludzkiej, Wydawnictwo UMK, Toruń.

Hazard P., Myśl europejska w XVIII wieku od Monteskiusza do Lessinga, PWN, Warszawa

Hegel G. W. F., Fenomenologia ducha, Aletheia, Warszawa.

Heidegger M., Źródło dzieła sztuki, przeł. L. Falkiewicz „Sztuka i filozofia" 1992. nr 5. lub [w:] Drogi lasu. przeł. J. Mizera, Fundacja Aletheia. Warszawa 1997.

Hobbes T., Lewiatan czyli materia, forma i władza państwa kościelnego i świeckiego, tłum. Cz. Znamierowski, PWN, Warszawa.

Hume D., Badania dotyczące rozumu ludzkiego, tłum. J. Łukasiewicz

i K. Twardowski, PWN, Warszawa.

Hume D., Sprawdzian smaku [w:] Eseje z dziedziny moralności i literatury, tłum. T Tatarkiewiczowa, PWN, Warszawa 1955

Hume D., Traktat o naturze ludzkiej, tłum. Cz. Znamierowski, Aletheia, Warszawa.

Kant I., Krytyka czystego rozumu, tłum. R. Ingarden, PWN, Warszawa .

Kant I., Krytyka władzy sądzenia, tłum. J. Gałecki, PWN, Warszawa.

Kant I., Rozważania o uczuciu piękna i wzniosłości

Kant I., Uzasadnienie metafizyki moralności, Antyk, Kęty.

Kaśkiewicz K., Wpływ francuskich estetyków naturalistycznych osiemnastego wieku na klasyczną estetykę niemiecką, Toruń 2010.

Krokiewicz A., Zarys filozofii greckiej, Warszawa – wydanie dowolne.

Locke J., Dwa traktaty o rządzie, tłum. Z. Rau, PWN, Warszawa.

Locke J., Rozważania dotyczące rozumu ludzkiego, tłum. B. J. Gawecki, PWN,Kraków.

Platon, Fajdros, wydanie dowolne

Platon, Państwo, tłum. W. Witwicki, Antyk, Kęty.

Platon, Uczta, wydanie dowolne

Pseudo–Longinos, O górności, [w:] Trzy poetyki klasyczne. Arystoteles, Horacy, Pseudo–Longinos, przeł. T. Sinko, Wrocław 1951.

Reale G., Historia filozofii starożytnej t. 1- 5, Redakcja Wydawnictw KUL, Lublin.

Rousseau J. J., Trzy rozprawy z filozofii społecznej, PWN, Warszawa.

Rousseau, J. J. Szkic o pochodzeniu języków, tłum. B. Banasiak, Kraków 2001.

Sartre J.-P., Dzieło sztuki, [w:] tegoż., Wyobrażenie, Warszawa, s. 343-354.

Scheler M., O zjawisku tragiczności, [w:] Arystoteles, Hume, Scheler, O tragedii i tragiczności, Kraków 1976.

Schiller F., Kallias, czyli o pięknie, tłum. K. Kaśkiewicz, s. 53-67, Kęty 2007.

Schiller F., O istocie piękna. [w:] M. J. Siemek, Fryderyk Schiller

Schiller F., O wzniosłości, tłum. J. Prokopiuk. [w:] Listy o estetycznym wychowaniu człowieka i inne rozprawy. Warszawa 1972.

Shaftesbury, Moraliści, [w:] List o entuzjazmie. Moraliści, przeł. A. Grzeliński, Toruń 2007.

Suchodolski B., Narodziny nowożytnej filozofii człowieka, PWN, Warszawa

Wawrzonkowski K., Smak, geniusz, sztuka. Filozofia piękna Alexandra Gerarda w świetle estetyki kantowskiej, Wydawnictwo Naukowe UMK, Toruń 2009.

Wawrzonkowski K., Wyobraźnia i wzniosłość. Teoriopoznawcze podstawy wybranych brytyjskich koncepcji estetycznych XVIII wieku, Tako, Toruń 2010.

Władysław Tatarkiewicz, Dzieje sześciu pojęć, wydanie dowolne.

Żelazny M., Idea wolności w filozofii Kanta, Wydawnictwo Rolewski, Toruń.

Metody i kryteria oceniania:

Wykłady kończą się egzaminem pisemnym. W przypadku zdalnej formy zajęć - praca zaliczeniowa: 7-8 stronicowy esej na wybrany temat filozoficzny lub z zakresu estetyki filozoficznej. (W 1-4, U 1-3, K 1-3).

Egzamin będzie oparty na pracy pisemnej i należy go przesłać pocztą u-mail.

Kryteria oceny:

3,0 - przedstawia podstawowe informacje dotyczące wybranego przez siebie zagadnienia/zjawiska, przywołuje terminy, definiuje je, umocowuje historycznie;

3,5 - wyjaśnia, opisuje, interpretuje omawiane zagadnienie/zjawisko

4,0 - rozwiązuje i formułuje problemy związane z danym stanowiskiem filozoficznym/estetycznym/zjawiskiem

4,5 - umie zaklasyfikować, porównać, analizować i uzasadniać omawiane zagadnienie/zjawisko/pogląd/nurt filozoficzny/trend

5,0 - potrafi wyjaśniać, argumentować, uzasadnić i krytycznie odnieść się do omawianej problematyki; potrafi ocenić i interpretować.

Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy 2021/22" (zakończony)

Okres: 2021-10-01 - 2022-02-20
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Wykład, 30 godzin więcej informacji
Koordynatorzy: Krzysztof Wawrzonkowski
Prowadzący grup: Krzysztof Wawrzonkowski
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Przedmiot - Egzamin
Wykład - Egzamin
Skrócony opis:

Zajęcia odbywają się w sposób zdalny. Link do kanału MS Teams:

https://teams.microsoft.com/l/channel/19%3ad4ed25b4cd1a48a595b25df71bc71700%40thread.tacv2/Wyk%25C5%2582ady?groupId=b1a6c422-473c-4079-85ae-656ee83d6f92&tenantId=e80a627f-ef94-4aa9-82d6-c7ec9cfca324

Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy 2022/23" (zakończony)

Okres: 2022-10-01 - 2023-02-19
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Wykład, 30 godzin więcej informacji
Koordynatorzy: Krzysztof Wawrzonkowski
Prowadzący grup: Krzysztof Wawrzonkowski
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Przedmiot - Egzamin
Wykład - Egzamin
Skrócony opis:

Zajęcia odbywają się w sposób zdalny. Link do kanału MS Teams:

https://teams.microsoft.com/l/channel/19%3ad4ed25b4cd1a48a595b25df71bc71700%40thread.tacv2/Wyk%25C5%2582ady?groupId=b1a6c422-473c-4079-85ae-656ee83d6f92&tenantId=e80a627f-ef94-4aa9-82d6-c7ec9cfca324

Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy 2023/24" (zakończony)

Okres: 2023-10-01 - 2024-02-19
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Wykład, 30 godzin więcej informacji
Koordynatorzy: Krzysztof Wawrzonkowski
Prowadzący grup: Krzysztof Wawrzonkowski
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Przedmiot - Egzamin
Wykład - Egzamin
Skrócony opis:

Zajęcia odbywają się w sposób zdalny. Link do kanału MS Teams:

https://teams.microsoft.com/l/channel/19%3ad4ed25b4cd1a48a595b25df71bc71700%40thread.tacv2/Wyk%25C5%2582ady?groupId=b1a6c422-473c-4079-85ae-656ee83d6f92&tenantId=e80a627f-ef94-4aa9-82d6-c7ec9cfca324

Opisy przedmiotów w USOS i USOSweb są chronione prawem autorskim.
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu.
ul. Jurija Gagarina 11, 87-100 Toruń tel: +48 56 611-40-10 https://usosweb.umk.pl/ kontakt deklaracja dostępności USOSweb 7.0.2.0-1 (2024-03-12)