Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu - Centralny punkt logowania
Strona główna

Historia filozofii z elementami estetyki

Informacje ogólne

Kod przedmiotu: 1402-HFE-1Z-SJ
Kod Erasmus / ISCED: (brak danych) / (0218) Interdyscyplinarne programy i kwalifikacje związane ze sztuką Kod ISCED - Międzynarodowa Standardowa Klasyfikacja Kształcenia (International Standard Classification of Education) została opracowana przez UNESCO.
Nazwa przedmiotu: Historia filozofii z elementami estetyki
Jednostka: Instytut Zabytkoznawstwa i Konserwatorstwa
Grupy: Przedmioty obowiązkowe - 1 rok, sem. zimowy - Konserwacja i restauracja dzieł sztuki (sj)
Punkty ECTS i inne: 3.00 Podstawowe informacje o zasadach przyporządkowania punktów ECTS:
  • roczny wymiar godzinowy nakładu pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się dla danego etapu studiów wynosi 1500-1800 h, co odpowiada 60 ECTS;
  • tygodniowy wymiar godzinowy nakładu pracy studenta wynosi 45 h;
  • 1 punkt ECTS odpowiada 25-30 godzinom pracy studenta potrzebnej do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się;
  • tygodniowy nakład pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się pozwala uzyskać 1,5 ECTS;
  • nakład pracy potrzebny do zaliczenia przedmiotu, któremu przypisano 3 ECTS, stanowi 10% semestralnego obciążenia studenta.
Język prowadzenia: polski
Wymagania wstępne:

Brak wstępnych wymagań.

Zajęcia będę prowadzone za pośrednictwem programu Microsoft Teams, materiały dydaktyczne będą udostępniane drogą mailową i poprzez platformę MS Teams. Egzamin będzie oparty na pracy pisemnej i należy go przesłać pocztą u-mail.

Rodzaj przedmiotu:

przedmiot obowiązkowy

Całkowity nakład pracy studenta:

Łącznie 100 godzin. W tym:

- 30 godz. wykład (zajęcia z nauczycielem),

- 60 godz. praca własna (lektury; przygotowanie i opracowanie zagadnień egzaminacyjnych).

Efekty uczenia się - wiedza:

Student:

• Ma podstawową wiedzę o głównych nurtach i kierunkach filozofii (od starożytności do czasów współczesnych) w relacji do wybranych wydarzeń z historii powszechnej.

• Zna podstawową terminologię, periodyzację oraz systematykę filozoficzną.

• Uświadamia sobie zakres, różnorodność i złożoność nauk humanistycznych oraz znaczenie filozofii w ich powstaniu i formowaniu się.

• Ma elementarną wiedzę o metodologii nauk humanistycznych (orientuje się w głównych zagadnieniach teorii poznania, metodach badawczych, walorach i ograniczeniach nauk humanistycznych).

Efekty uczenia się - umiejętności:

Student:

• Potrafi odnosić posiadaną wiedzę szczegółową (z zakresu historii sztuki) do zdobytej wiedzy z zakresu historii filozofii.

• Stawia tezy i poprawnie je uzasadnia (posługując się odpowiednią terminologią i wiedzą historyczno-filozoficzną).

Efekty uczenia się - kompetencje społeczne:

Student:

• Docenia znaczenie norm moralnych (w tym norm moralnych określających standardy pracy naukowej).

• Rozumie i szanuje różnorodność stanowisk i poglądów (stara się poznać ich przyczyny i docenić ich walory).

Metody dydaktyczne:

Wykład częściowo ilustrowany prezentacjami multimedialnymi.

Podczas zajęć wykorzystywane są teksty źródłowe.

Pod koniec wykładu przewidziany jest czas na pytania i dyskusję.

Metody dydaktyczne podające:

- opis
- wykład konwersatoryjny
- wykład problemowy

Skrócony opis:

Głównym celem przedmiotu jest prezentacja podstawowych zagadnień z zakresu historii filozofii i podstaw estetyki. Przedmiot oparty jest na cyklu wykładów poświęconych określonym momentom w historii ludzkości, kiedy to dochodziły do głosu najważniejsze systemy filozoficzne, a wraz z nimi i myśl estetyczna. Omawiane są zarówno klasyczne pojęcia i kategorie, jak i te bardziej peryferyjne, czy zapomniane idee. Uzupełnienie wykładu stanowią fragmenty słuchowisk, spektakli teatralnych i filmów.

Pełny opis:

Ze względu na powiązanie tematyki filozoficznej z estetyczną przyjmuję historyczny sposób wyłożenia poszczególnych koncepcji filozoficznych wraz z towarzyszącymi im poglądami natury estetycznej. Dzięki temu student widzi te wzajemne powiązania, które świadczą o charakterystyczności i odrębności poszczególnych systemów myślowych i może śledzić, jak z myśli filozoficznej wyrastają estetyczne analizy. Poza tym, dzięki tej metodzie, można lepiej dostrzec związki zależności, jakie łączą następujące po sobie koncepcje filozoficzne.

Celem wykładu jest więc zapoznanie studenta z najważniejszymi systemami filozoficznymi i podstawami estetyki filozoficznej. Będzie on mógł poznać takie pojęcia i kategorie jak: idea, substancja, przedmiot, podmiot, zmysły, wyobraźnia, rozum, intelekt, smak, geniusz, twórczość, piękno czy wzniosłość. Poza tym, każda przywołana koncepcja omówiona jest wraz ze swym tłem historycznym i podłożem, z którego wyrosła. Jest to więc dodatkowa okazja do lepszego zrozumienia człowieka w otaczającym go świecie i sposobie, w jaki w nim się orientuje.

Literatura:

Arystoteles, Metafizyka, tłum. K. Leśniak, [w:] Dzieła wszystkie, tom 2, PWN, Warszawa.

Arystoteles, O duszy, tłum. P. Siwek [w:] Dzieła wszystkie, tom 3, PWN, Warszawa.

Bacon F., Novum Organum, tłum. J. Wikariak, BKF, Warszawa.

Bergson H., Śmiech. Esej o komizmie, tłum. S. Cichowicz, Wydanie dowolne.

Berkeley G., Traktat o zasadach ludzkiego poznania, tłum. J. Salamon, Kraków.

Burke E., Dociekania filozoficzne o pochodzeniu naszych idei wzniosłości i piękna, tłum. Piotr Graff, PWN, Warszawa 1968 (Wstęp, cz. I - III)

Cassirer E., Sztuka. [w:] Esej o człowieku, przeł. A. Staniewska, Warszawa 1971, 1998.

Claude L. S., Wiedza konkretu. [w:] Myśl nieoswojona, przeł. A. Zajączkowski, Warszawa 2001, s. 9-52.

Copleston F., Historia filozofii, t. 4 i 5, PAX, Warszawa.

Crombie A. C., Nauka średniowieczna i początki nauki nowożytnej, tom II, PAX, Warszawa

Descartes R., Medytacje o pierwszej filozofii, UKF, Warszawa.

Descartes R., Rozprawa o metodzie, UKF, Warszawa.

Descartes R., Zasady filozofii, UKF, Warszawa.

Dilthey W., O istocie filozofii, PWN, Warszawa

Gadamer H. G., Aktualność piękna. Sztuka jako gra, symbol i święto, Oficyna Naukowa, tłum. K. Krzemieniowa, Warszawa 1993.

Gasset J. O., Dehumanizacja sztuki, [w:] Dehumanizacja sztuki i inne eseje, przeł. P. Niklowicz, Warszawa 1996.

Gasset J. O., Wokół Galileusza, Wydawnictwo SPACJA, Warszawa

Grzeliński A., Angielski spór o istotę piękna. Koncepcje Shaftesbury’ego i Burke’a, Toruń 2001.

Grzeliński A., Kategorie „podmiotu” i „przedmiotu” w Dawida Hume`a nauce

o naturze ludzkiej, Wydawnictwo UMK, Toruń.

Hazard P., Myśl europejska w XVIII wieku od Monteskiusza do Lessinga, PWN, Warszawa

Hegel G. W. F., Fenomenologia ducha, Aletheia, Warszawa.

Hegel G. W. F., Wykłady z historii filozofii, PWN, Warszawa .

Hegel, Wstęp do estetyki [w:] Wykłady o estetyce, t. I, Warszawa 1964.

Heidegger M., Źródło dzieła sztuki, przeł. L. Falkiewicz „Sztuka i filozofia" 1992. nr 5. lub [w:] Drogi lasu. przeł. J. Mizera, Fundacja Aletheia. Warszawa 1997.

Hobbes T., Lewiatan czyli materia, forma i władza państwa kościelnego i świeckiego, tłum. Cz. Znamierowski, PWN, Warszawa.

Hume D., Badania dotyczące rozumu ludzkiego, tłum. J. Łukasiewicz

i K. Twardowski, PWN, Warszawa.

Hume D., Sprawdzian smaku [w:] Eseje z dziedziny moralności i literatury, tłum. T Tatarkiewiczowa, PWN, Warszawa 1955

Hume D., Traktat o naturze ludzkiej, tłum. Cz. Znamierowski, Aletheia, Warszawa.

Kant I., Krytyka czystego rozumu, tłum. R. Ingarden, PWN, Warszawa .

Kant I., Krytyka władzy sądzenia, tłum. J. Gałecki, PWN, Warszawa.

Kant I., Rozważania o uczuciu piękna i wzniosłości

Kant I., Uzasadnienie metafizyki moralności, Antyk, Kęty.

Kaśkiewicz K., Wpływ francuskich estetyków naturalistycznych osiemnastego wieku na klasyczną estetykę niemiecką, Toruń 2010.

Krokiewicz A., Zarys filozofii greckiej, Warszawa – wydanie dowolne.

Kuderowicz Z., Filozofia nowożytnej Europy, PWN, Warszawa.

Locke J., Dwa traktaty o rządzie, tłum. Z. Rau, PWN, Warszawa.

Locke J., Rozważania dotyczące rozumu ludzkiego, tłum. B. J. Gawecki, PWN,Kraków.

Platon, Fajdros, wydanie dowolne

Platon, Państwo, tłum. W. Witwicki, Antyk, Kęty.

Platon, Uczta, wydanie dowolne

Pseudo–Longinos, O górności, [w:] Trzy poetyki klasyczne. Arystoteles, Horacy, Pseudo–Longinos, przeł. T. Sinko, Wrocław 1951.

Reale G., Historia filozofii starożytnej t. 1- 5, Redakcja Wydawnictw KUL, Lublin.

Rousseau J. J., Trzy rozprawy z filozofii społecznej, PWN, Warszawa.

Rousseau, J. J. Szkic o pochodzeniu języków, tłum. B. Banasiak, Kraków 2001.

Sartre J.-P., Dzieło sztuki, [w:] tegoż., Wyobrażenie, Warszawa, s. 343-354.

Scheler M., O zjawisku tragiczności, [w:] Arystoteles, Hume, Scheler, O tragedii i tragiczności, Kraków 1976.

Schiller F., Kallias, czyli o pięknie, tłum. K. Kaśkiewicz, s. 53-67, Kęty 2007.

Schiller F., O istocie piękna. [w:] M. J. Siemek, Fryderyk Schiller

Schiller F., O wzniosłości, tłum. J. Prokopiuk. [w:] Listy o estetycznym wychowaniu człowieka i inne rozprawy. Warszawa 1972.

Shaftesbury, Moraliści, [w:] List o entuzjazmie. Moraliści, przeł. A. Grzeliński, Toruń 2007.

Suchodolski B., Narodziny nowożytnej filozofii człowieka, PWN, Warszawa

Tatarkiewicz W., Historia filozofii, Warszawa – wydanie dowolne.

Wawrzonkowski K., Smak, geniusz, sztuka. Filozofia piękna Alexandra Gerarda w świetle estetyki kantowskiej, Wydawnictwo Naukowe UMK, Toruń 2009.

Wawrzonkowski K., Wyobraźnia i wzniosłość. Teoriopoznawcze podstawy wybranych brytyjskich koncepcji estetycznych XVIII wieku, Tako, Toruń 2010.

Władysław Tatarkiewicz, Dzieje sześciu pojęć, wydanie dowolne.

Żelazny M., Idea wolności w filozofii Kanta, Wydawnictwo Rolewski, Toruń.

Żelazny M., Wolność jako problem estetycznej i teleologicznej władzy sądzenia, [w:] Idea wolności w filozofii Kanta. Toruń 1994 .

Metody i kryteria oceniania:

Wykłady kończą się egzaminem pisemnym.

Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy 2021/22" (zakończony)

Okres: 2021-10-01 - 2022-02-20
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Wykład, 30 godzin więcej informacji
Koordynatorzy: Krzysztof Wawrzonkowski
Prowadzący grup: Krzysztof Wawrzonkowski
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Przedmiot - Egzamin
Wykład - Egzamin
Skrócony opis:

Zajęcia odbywają się w sposób zdalny. Link do kanału MS Teams:

https://teams.microsoft.com/l/channel/19%3ad4ed25b4cd1a48a595b25df71bc71700%40thread.tacv2/Wyk%25C5%2582ady?groupId=b1a6c422-473c-4079-85ae-656ee83d6f92&tenantId=e80a627f-ef94-4aa9-82d6-c7ec9cfca324

Pełny opis:

j. w.

Literatura:

j. w.

Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy 2022/23" (zakończony)

Okres: 2022-10-01 - 2023-02-19
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Wykład, 30 godzin więcej informacji
Koordynatorzy: Krzysztof Wawrzonkowski
Prowadzący grup: Krzysztof Wawrzonkowski
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Przedmiot - Egzamin
Wykład - Egzamin
Skrócony opis:

Zajęcia odbywają się w sposób zdalny. Link do kanału MS Teams:

https://teams.microsoft.com/l/channel/19%3ad4ed25b4cd1a48a595b25df71bc71700%40thread.tacv2/Wyk%25C5%2582ady?groupId=b1a6c422-473c-4079-85ae-656ee83d6f92&tenantId=e80a627f-ef94-4aa9-82d6-c7ec9cfca324

Pełny opis:

j. w.

Literatura:

j. w.

Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy 2023/24" (zakończony)

Okres: 2023-10-01 - 2024-02-19
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Wykład, 30 godzin więcej informacji
Koordynatorzy: Krzysztof Wawrzonkowski
Prowadzący grup: Krzysztof Wawrzonkowski
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Przedmiot - Egzamin
Wykład - Egzamin
Skrócony opis:

Zajęcia odbywają się w sposób zdalny. Link do kanału MS Teams:

https://teams.microsoft.com/l/channel/19%3ad4ed25b4cd1a48a595b25df71bc71700%40thread.tacv2/Wyk%25C5%2582ady?groupId=b1a6c422-473c-4079-85ae-656ee83d6f92&tenantId=e80a627f-ef94-4aa9-82d6-c7ec9cfca324

Pełny opis:

j. w.

Literatura:

j. w.

Opisy przedmiotów w USOS i USOSweb są chronione prawem autorskim.
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu.
ul. Jurija Gagarina 11, 87-100 Toruń tel: +48 56 611-40-10 https://usosweb.umk.pl/ kontakt deklaracja dostępności USOSweb 7.0.2.0-1 (2024-03-12)