Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu - Centralny punkt logowania
Strona główna

Historia krytyki artystycznej i myśli o sztuce

Informacje ogólne

Kod przedmiotu: 1402-HKA-2Zka-S1
Kod Erasmus / ISCED: (brak danych) / (0228) Interdyscyplinarne programy i kwalifikacje związane z naukami humanistycznymi Kod ISCED - Międzynarodowa Standardowa Klasyfikacja Kształcenia (International Standard Classification of Education) została opracowana przez UNESCO.
Nazwa przedmiotu: Historia krytyki artystycznej i myśli o sztuce
Jednostka: Wydział Sztuk Pięknych
Grupy: Przedmioty obowiązkowe - II rok, sem. zimowy, krytyka artystyczna (s1)
Punkty ECTS i inne: 4.00 Podstawowe informacje o zasadach przyporządkowania punktów ECTS:
  • roczny wymiar godzinowy nakładu pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się dla danego etapu studiów wynosi 1500-1800 h, co odpowiada 60 ECTS;
  • tygodniowy wymiar godzinowy nakładu pracy studenta wynosi 45 h;
  • 1 punkt ECTS odpowiada 25-30 godzinom pracy studenta potrzebnej do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się;
  • tygodniowy nakład pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się pozwala uzyskać 1,5 ECTS;
  • nakład pracy potrzebny do zaliczenia przedmiotu, któremu przypisano 3 ECTS, stanowi 10% semestralnego obciążenia studenta.
Język prowadzenia: polski
Wymagania wstępne:

Ogólna znajomość kultury i sztuki europejskiej od końca XVIII do początków XXI wieku. Umiejętność posługiwania się anglojęzyczną literaturą przedmiotu.
Rodzaj przedmiotu:

przedmiot obowiązkowy
Całkowity nakład pracy studenta:

1. Godziny realizowane z udziałem nauczycieli:godziny kontaktowe: 30

2. Czas poświęcony na pracę indywidualną studenta, potrzebny do zaliczenia przedmiotu, tj. przygotowanie do dyskusji na zajęcia, zebranie materiałów, zapoznanie się z literaturą, przygotowanie eseju krytycznego na temat wybranych zagadnień sztuki współczesnej: 25

3. Czas wymagany do przygotowania pracy pisemnej w ramach ćwiczeń oraz czas na konsultacje z prowadzącym: 45


Razem 100 godzin (4 pkt ECTS)
Efekty uczenia się - wiedza:

Student/ka:

W1: Ma ugruntowaną wiedzę o roli nauk humanistycznych w wiedzy ogólnej i ich wzajemnych relacjach (K_W01),

W2: Ma wiedzę z zakresu terminologii stosowanej w naukach o sztuce i estetyce (K_W06),

W3: Zna dziedzictwo światowej myśli o sztuce w zakresie prezentowanym na wykładzie (K_W08),

W4: Ma świadomość historycznej zmienności języka i jego znaczeń w kontekście historii sztuki i myśli o sztuce (K_W13),
Efekty uczenia się - umiejętności:

Student/tka


U1: Umie zdobywać wiedzę dotyczącą światowej myśli o sztuce i w krytyczny sposób z niej korzystać (K_U03),

U2: Potrafi posługiwać się omawianymi na zajęciach ujęciami teoretycznymi i odnosić je do interpretowania dzieł sztuki (K_U04),

U3: Dysponuje warsztatem naukowym w zakresie krytycznego omówienia dzieła sztuki drugiej połowy XX wieku (K_U11).
Efekty uczenia się - kompetencje społeczne:

Student/ka:


K1: Ma świadomość poziomu swej wiedzy i kompetencji oraz ich niedostatków (K_K01),

K2: Posiada zrozumienie dla idei społecznych wpływających na sztukę i strategie artystyczne II połowy XX wieku (K_K05),

K3: Czynnie uczestniczy w życiu kulturalnym, artystycznym i społecznym, samodzielnie rozwijając wiedzę o sztuce współczesnej (K_K08).
Metody dydaktyczne:

Przedmiot składa się z cyklu wykładów i powiązanych z nimi tematycznie ćwiczeń.


W ramach wykładu prezentowane są nurty artystyczne modernizmu, począwszy od lat 60. XIX wieku do przełomu lat 50. i 60. wieku XX.

Wykładowca przedstawia sylwetki artystów tego okresu oraz prezentuje i omawia przykłady krytyki artystycznej i myśli o sztuce związane z danym nurtem.

Wykładowca prezentuje studentom adresy bibliograficzne literatury omawianej na zajęciach.

Wykładowi towarzyszy bogaty materiał ilustracyjny w postaci reprodukcji dzieł sztuki i hasłowych opracowań poszczególnych stylów, postaci artystów, teoretyków i krytyków sztuki.


Wykład może być prowadzony tradycyjnie lub w trybie zdalnym, za pomocą aplikacji MS Teams.


Ćwiczenia, składają się z prezentacji przez prowadzącego treści wstępnych (w oparciu o materiał ilustracyjny), a następnie dyskusji w grupie na temat uprzednio przeczytanych przez studentów lektur (przykładów modernistycznej krytyki artystycznej i myśli o sztuce). Lektury przekazywane są studentom z wyprzedzeniem i dotyczą tematów z poszczególnych punktów harmonogramu zajęć.


Ćwiczenia mogą być prowadzone w trybie tradycyjnym lub zdalnym, za pomocą aplikacji MS Teams.
Metody dydaktyczne eksponujące:

- pokaz
Metody dydaktyczne podające:

- wykład konwersatoryjny
- wykład problemowy
Metody dydaktyczne poszukujące:

- ćwiczeniowa
- referatu
Metody dydaktyczne w kształceniu online:

- metody rozwijające refleksyjne myślenie
- metody służące prezentacji treści
- metody wymiany i dyskusji
Skrócony opis:

Wykład:

Celem wykładu jest prezentacja dyskursu krytycznego towarzyszącego nurtom artystycznym modernizmu, począwszy od lat 60. XIX wieku do przełomu lat 50. i 60. wieku XX. Krytyczne koncepcje, oceny zjawisk artystycznych i manifesty artystyczne prezentowane są w ścisłym powiązaniu z nurtami sztuki drugiej połowy XIX i pierwszej połowy XX wieku, na przykładzie wybranych tekstów i dzieł sztuki.

Ćwiczenia:

Celem ćwiczeń jest przedstawienie refleksji nad sztuką wybranych nurtów modernizmu zawartej w pismach artystów, krytyków i teoretyków, prezentacja teoretycznego podłoża i krytycznego odbioru modernistycznych „-izmów", przedstawienie polemik toczących się wokół ich ideowych i estetycznych założeń, określenie oddziaływania tych dyskusji na formowanie się i ewolucję twórczych postaw artystów.
Pełny opis:

Wykład:

1. Charles Baudelaire i Malarz życia nowoczesnego, czyli sztuka i krytyka u źródeł modernizmu. Pojęcia la cité infernale, modernité, flanêur. Émile Zola i jego krytyka akademizmu.

2. Krytyka u źródeł modernizmu, ciąg dalszy.

Bracia de Goncourt, spór Jamesa Whistlera z Johnem Ruskinem, Félix Fénéon i pochwała impresjonizmu, Maurice Denis i teoria dwuwymiarowej płaszczyzny malarskiej.

3. Malarstwo Paula Cézanne’a jako punkt wyjścia dla awangard artystycznych. Koncepcje zawarte w listach malarza.

4. Ekspresjonizm w poszukiwaniu nowej energii sztuki. Herwarth Walden i czasopismo „Der Sturm”.

Ugrupowania Die Brücke i Der Blaue Reiter. Teoretyczne rozważania artystów takich, jak August Macke, Franz Marc, Emil Nolde, Wassily Kandinsky.

5. Sztuka przeciwko kołtunerii i wojnie. Manifesty dadaizmu; Marcel Duchamp i Tristan Tzara.

6. Dążenie do abstrakcji. Suprematyzm Kazimierza Malewicza i neoplastycyzm Pieta Mondriana.

7. Przygody surrealizmu. Przegląd poetyk surrealistycznych w sztuce, manifesty André Bretona i przemyślenia Maxa Ernsta.

8. Ekspresjonizm abstrakcyjny, artyści, koncepcje, krytyka.

Pojęcia action painting, dripping, all-over.

9. Ekspresjonizm abstrakcyjny, artyści, koncepcje, krytyka - ciąg dalszy.

10. Tuż przed pop-artem. Rola twórczości Roberta Rauschenberga i Jaspera Johnsa w sztuce amerykańskiej.

11. Pop-art. Zatarcie granic między sztuką wysoką a kulturą masową. Polemika amerykańskich krytyków, Henry Geldzahlera, Hiltona Kramera i Leo Steinberga.

12. Podsumowanie cyklu w semestrze zimowym i esej Leo Steinberga Sztuka współczesna i niedola publiczności.

Ćwiczenia

1. Sztuka około 1900. Konflikty pokoleń i nowe tendencje artystyczne.

2. Krytyka artystyczna w okresie kubizmu. Guillaume Apollinaire.

3. Awangarda artystyczna w okresie kubizmu, futuryzmu i orfizmu.

4. Utopie awangardy i konstruktywizm rosyjski. Totalitaryzm wobec sztuki.

5. Mitologie awangardy na podstawie tekstów Rosalind Krauss i Johna Bergera.

6. Surrealizm i koncepcje André Bretona.

7. Formalizm Clementa Greenberga i jego obrona modernizmu.

8. Krytyka wobec powojennej sztuki abstrakcyjnej na podstawie tekstów Leo Steinberga i Clementa Greenberga.

9. Harold Rosenberg i Donald Kuspit. Odmienne oceny różnych zjawisk sztuki powojennej.

10. Susan Sontag o estetyce Kampu.

11. Harold Rosenberg i wielkoformatowe malarstwo amerykańskie.

12. Dylematy młodej krytyki artystycznej na przykładzie tekstu Andrew Beardiniego "How to Write About Contemporary Art".
Literatura:

Wykład:

______

Literatura obowiązkowa:

*Charles Baudelaire, "Malarz życia nowoczesnego", [w:] idem, Rozmaitości estetyczne, wstęp i przekład J. Guze, Gdańsk 2000,

* Edmond de Goncourt, "Z Dzienników [1883]", [w:] oprac. E. Grabska, Moderniści o sztuce, Warszawa 1971, s. 77-78, tłum. H. Ostrowska-Grabska,

* James McNeill Whistler, "Ten o'clock [1885]", [w:] oprac. E. Grabska, Moderniści o sztuce, Warszawa 1971, s. 78-86, tłum. A. Potocki,

* Félix Fénéon, "Impresjoniści w 1886 r. VIII Wystawa Impresjonistów od 15 maja do 15 czerwca na rue Laffitte 1" [w:] oprac. E. Grabska, Moderniści o sztuce, Warszawa 1971, s. 93-98, tłum. H. Ostrowska-Grabska,

* Maurice Denis, Definicja neotradycjonizmu oraz Od Gauguina i van Gogha do klasycyzmu, tłum. H. Morawska, [w:] (red.) E. Grabska, H. Morawska, Artyści o sztuce. Od van Gogha do Picassa, Warszawa 1969, s. 70-88,

Émile Bernard, Paul Cézanne, 1890 [w:] oprac. E. Grabska, Moderniści o sztuce, Warszawa 1971, s. 349-352, tłum. H. Morawska,

* Reiner Maria Rilke, Z listów o Cézanne’ie, 1907 [w:] oprac. E. Grabska, Moderniści o sztuce, Warszawa 1971, s. 442-445, tłum. H. Ostrowska-Grabska,

* August Macke, "Masks" (1912) [w:] (eds.) Ch. Harrison, P. Wood, Art In Theory. An Anthology of Changing Ideas, Oxford, Malden 1999,

* Emil Nolde, "On Primitive Art" (1912-1914) [w:] (eds.) Ch. Harrison, P. Wood, Art In Theory. An Anthology of Changing Ideas, Oxford, Malden 1999,

* Hermann Bahr, "Expressionism" (1916) [w:] (eds.) Ch. Harrison, P. Wood, Art In Theory. An Anthology of Changing Ideas, Oxford, Malden 1999, s. 116-121,

* Marcel Duchamp, "The Richard Mutt Case" (1917) [w:] (eds.) Ch. Harrison, P. Wood, Art In Theory. An Anthology of Changing Ideas, Oxford, Malden 1999,

* Tristan Tzara, "Dada Manifesto" (1918) [w:] (eds.) Ch. Harrison, P. Wood, Art In Theory. An Anthology of Changing Ideas, Oxford, Malden 1999,

* Tristan Tzara, Franz Jung, Georg Grosz, Marcel Janco, Richard Hülsenbeck, Gerhard Preisz, Raoul Hausmann, "Manifest dadaistyczny" (1918), tłum. Z. Klimowiczowa [w:] (red.) E. Grabska, H. Morawska, Artyści o sztuce. Od van Gogha do Picassa, Warszawa 1969,

* Amédée Ozenfant, "Foundations of Modern Art" (1925) [w:] (eds.) Ch. Harrison, P. Wood, Art In Theory 1900 - 1990. An Anthology of Changing Ideas, Oxford, Malden 1999,

* Piet Mondrian, "Neoplastycyzm w malarstwie" (1917), tłum. W. Juszczak [w:] (red.) E. Grabska, H. Morawska, Artyści o sztuce. Od van Gogha do Picassa, Warszawa 1969.

* Kazimierz Malewicz, "Suprematyzm" (1927), tłum. J. Maurin-Białostocka [w:] (red.) E. Grabska, H. Morawska, Artyści o sztuce. Od van Gogha do Picassa, Warszawa 1969,

* André Breton, "Geneza i perspektywa nadrealizmu" (1941), tłum. Z. Bieńkowski [w:] (red.) E. Grabska, H. Morawska, Artyści o sztuce. Od van Gogha do Picassa,Warszawa 1969,

* Max Ernst, "Collages" (1936), tłum. Z. Bieńkowski [w:] (red.) E. Grabska, H. Morawska, Artyści o sztuce. Od van Gogha do Picassa, Warszawa 1969.

* Harold Rosenberg, "The American Action Painters" (1952) [w:] (eds.) Ch. Harrison, P. Wood, Art In Theory 1900 - 1990. An Anthology of Changing Ideas, Oxford, Malden 1999,

* Clement Greenberg, "'American-Type' Painting (1955) [w:] Art and Culture. Critical Essays, Boston 1989,

* Leo Steinberg, "Other Criteria" [w:] Other Criteria. Confrontations with Twentieth-Century Art, 2007, Chicago, London 2007, s. 55-91,

* Henry Geldzahler, Hilton Kramer, Leo Steinberg, "A Symposium on Pop-Art" (1963) [w:] P.F. Fabozzi, Artists, Critics, Context, Reading In and Around American Art Since 1945, New Jersey 2002,

* Leo Steinberg, "Contemporary Art and the Plight of Its Public" [w:] Other Criteria, Confrontations with Twentieth-Century Art, Chicago, London 2007.

Literatura uzupełniająca:

* Cézanne. Listy, oprac. John Rewald, tłum. i przedmowa Joanna Guze, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1968,

* Filip Pręgowski, „Być nie tylko malarzem. O dyskursie artystycznym wokół XIX-wiecznego realizmu w malarstwie francuskim”, Acta Universitatis Nicolai Copernici. Zabytkoznawstwo i Konserwatorstwo, nr XLVIII, Wydawnictwo Naukowe UMK, Toruń 2018,

* Alfred H. Barr Jr, "Cubism and Abstract Art" (1936) [w:] (eds.) Ch. Harrison, P. Wood, Art In Theory 1900 - 1990. An Anthology of Changing Ideas, Oxford, Malden 1999,

* Jackson Pollock, "Answers to a Questionnaire" (1944) [w:] (eds.) Ch. Harrison, P. Wood, Art In Theory 1900 - 1990. An Anthology of Changing Ideas, Oxford, Malden 1999,

* Barnett Newman, "The Sublime is Now" (1948) [w:] (eds.) Ch. Harrison, P. Wood, Art In Theory 1900 - 1990. An Anthology of Changing Ideas, Oxford, Malden 1999,

* David Sylvester, "Interview with Jasper Johns" (1965) [w:] (eds.) Ch. Harrison, P. Wood, Art In Theory. An Anthology of Changing Ideas,Oxford, Malden 1999,

Ćwiczenia:

_________

Literatura obowiązkowa:

* (oprac.) Elżbieta Grabska, Moderniści o sztuce, Warszawa 1971 (fragmenty)

* Guillaume Apollinaire, "Rozważania estetyczne" [w:] opr. E. Grabska, H. Morawska, Artyści o sztuce. Od Van Gogha do Picassa, Warszawa 1969,

* Guillaume Apollinaire, "Malarstwo nowoczesne" [w:] opr. E. Grabska, H. Morawska, Artyści o sztuce. Od Van Gogha do Picassa, Warszawa 1969,

* Mieczysław Porębski, Kubizm. Wprowadzenie do sztuki XX wieku, Warszawa 1986 (fragmenty),

* Grzegorz Sztabiński,"Idea wspólnoty w wieku awangardy" [w:](red.) L. Bieszczad, Wiek awangardy, Kraków 2006,

* Włodzimierz Majakowski, Wassilij Kamienski, Dawid Burluk, "Dekter nr 1" (1918); Osip Brik, "Do przemysłu" (1923); Antoine Pevsner i Naum Gabo, "Manifest realistyczny"; Gustaw Kłucis, "Fotomontaż jako nowy rodzaj sztuki propagandowej" [w]: (oprac.) E. Grabska, H. Morawska, Artyści o sztuce. Od Van Gogha do Picassa, Warszawa 1969,

* Adolf Hitler, "Speech Inaugurating 'The Great Exhibition of German Art'", 1937 (Haus der Deutschen Kunst, Monachium) [w:] (ed.) Ch. Harrison, P.Wood, Art In Theory 1900-1990. An Anthology of Changing Ideas, Oxford. Massachusetts, 1993

* Rosalind E. Krauss, "Siatki"; "Oryginalność awangardy" [w:] eadem, Oryginalność awangardy i inne mity modernistyczne (tłum. M. Szuba), Gdańsk 2011,

* John Berger, "Przedmiot wiary" [w:] idem, O patrzeniu, Warszawa 1999.

* André Breton, "Nadrealizm i malarstwo" [w:] (oprac.) E. Grabska, H. Morawska, Artyści o sztuce. Od Van Gogha do Picassa, Warszawa 1969,

* Leo Steinberg, "Pollock’s First Retrospective" (1955), [w:] idem, Other Criteria. Confrontations with Twentieth-Century Art, Chicago, London 1992,

* Clement Greenberg, "Kryzys sztuki abstrakcyjnej" [w:] idem, Obrona modernizmu. Wybór esejów, (tłum. G. Dziamski, M. Śpik-Dziamska), Kraków 2006.

* Harold Rosenberg, "Object poems" [w:] idem, Artworks and Packages, N. York 1971,

* Donald Kuspit, "Schyłek kultu nieświadomości" [w:] idem, Koniec sztuki (tłum.) J. Borowski, Gdańsk 2004.

* Susan Sontag, "Notatki o kampie" (tłum.) W. Wertenstein [w:] (red.) P.Czapliński, A. Mizerka, Kamp. Antologia przekładów, Kraków 2012.

Literatura uzupełniająca:

* Mieczysław Porębski, Krytycy i sztuka, Kraków 2004,

* Elżbieta Grabska, 'Moderne' i straż przednia: Apollinaire wśród krytyków i artystów 1900-1918, Kraków 2003,

* Mieczysław Porębski, Granica współczesności 1909-1925, Warszawa 1925,

* Krystyna Janicka, Światopogląd surrealizmu, Warszawa 1985,

* Jolanta Dąbkowska-Zydroń, Kulturotwórcza rola surrealizmu, Poznań 1999,
Metody i kryteria oceniania:

Wykład:

Zaliczenie ustne sprawdzające sposób opanowania materiału prezentowanego podczas wykładu i zawartego w lekturach oraz umiejętność charakteryzowania podstawowych zjawisk i nurtów z zakresu refleksji o sztuce, teorii i krytyki artystycznej. W1, W6, W8, W13, U4, U11, K5.

W przypadku egzaminu w trybie zdalnym rozmowa przeprowadzona będzie po wcześniejszym umówieniu za pośrednictwem aplikacji Microsoft Teams.

Kryteria oceniania:

wymagany próg na ocenę dostateczną - 40 %; dostateczny plus – 50%; dobry - 60%; dobry plus - 70%; bardzo dobry - 80%.

Ćwiczenia:

Ocena końcowa jest wypadkową trzech elementów:

1) oceny za pracę pisemną na jeden z wybranych z harmonogramu zajęć tematów, charakteryzującą sztukę danego stylu modernizmu i towarzyszącą jej refleksję krytyczną (ok. 15.000 znaków): W1,W6, U11

2) oceny z testu wyboru, dotyczącego zagadnień obecnych w harmonogramie ćwiczeń: W1, W6, W8, U4 --> 60-65% dst; 66-75% dst +; 76-85% db; 86-90% db +; 91-100% bdb

3) oceny aktywności na zajęciach i bieżącej znajomości lektur: U4, K1, K5

Test wybory może być przeprowadzony tradycyjnie, z zastosowaniem arkuszy papierowych lub w trybie on-line, za pomocą platformy do zdalnego przeprowadzania testów.

Praktyki zawodowe:

nie dotyczy

Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy 2021/22" (zakończony)

Okres: 2021-10-01 - 2022-02-20
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Ćwiczenia, 30 godzin więcej informacji
Wykład, 30 godzin więcej informacji
Koordynatorzy: Dorota Kamińska-Jones, Filip Pręgowski
Prowadzący grup: Filip Pręgowski
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Przedmiot - Zaliczenie na ocenę
Ćwiczenia - Zaliczenie na ocenę
Wykład - Zaliczenie na ocenę
Skrócony opis:

Wykład:

Celem wykładu jest prezentacja przemian zachodzących w sztuce światowej w drugiej połowie XX wieku w związku z modernistyczną krytyką artystyczną i myślą o sztuce. Prezentowana jest estetyka nurtów modernizmu, począwszy od impresjonizmu, a skończywszy na pop-arcie. Istotą wykładu jest równoległe przedstawianie modernistycznej sztuki i literatury o sztuce, a także programów i manifestów artystycznych.

Ćwiczenia:

Celem ćwiczeń jest przedstawienie refleksji nad sztuką wybranych nurtów modernizmu zawartej w pismach artystów, krytyków i teoretyków, prezentacja teoretycznego podłoża i krytycznego odbioru modernistycznych „-izmów", przedstawienie polemik toczących się wokół ich ideowych i estetycznych założeń, określenie oddziaływania tych dyskusji na formowanie się i ewolucję twórczych postaw artystów.
Pełny opis:

Wykład:

1. Charles Baudelaire i Malarz życia nowoczesnego, czyli sztuka i krytyka u źródeł modernizmu. Pojęcia la cité infernale, modernité, flanêur. Émile Zola i jego krytyka akademizmu.

2. Krytyka u źródeł modernizmu, ciąg dalszy.

Bracia de Goncourt, spór Jamesa Whistlera z Johnem Ruskinem, Félix Fénéon i pochwała impresjonizmu, Maurice Denis i teoria dwuwymiarowej płaszczyzny malarskiej.

3. Malarstwo Paula Cézanne’a jako punkt wyjścia dla awangard artystycznych. Koncepcje zawarte w listach malarza.

4. Ekspresjonizm w poszukiwaniu nowej energii sztuki. Herwarth Walden i czasopismo „Der Sturm”.

Ugrupowania Die Brücke i Der Blaue Reiter. Teoretyczne rozważania artystów takich, jak August Macke, Franz Marc, Emil Nolde, Wassily Kandinsky.

5. Sztuka przeciwko kołtunerii. Manifesty dadaizmu; Marcel Duchamp i Tristan Tzara.

6. Dążenie do abstrakcji. Suprematyzm Kazimierza Malewicza i neoplastycyzm Pieta Mondriana.

7. Przygody surrealizmu. Przegląd poetyk surrealistycznych w sztuce, manifesty André Bretona i przemyślenia Maxa Ernsta.

8. Ekspresjonizm abstrakcyjny, artyści, koncepcje, krytyka.

Pojęcia action painting, dripping, all-over.

9. Ekspresjonizm abstrakcyjny, artyści, koncepcje, krytyka - ciąg dalszy.

10. Tuż przed pop-artem. Rola twórczości Roberta Rauschenberga i Jaspera Johnsa w sztuce amerykańskiej.

11. Pop-art. Zatarcie granic między sztuką wysoką a kulturą masową. Polemika amerykańskich krytyków, Henry Geldzahlera, Hiltona Kramera i Leo Steinberga.

12. Podsumowanie cyklu w semestrze zimowym i esej Leo Steinberga Sztuka współczesna i niedola publiczności.

Ćwiczenia

1. Sztuka około 1900. Konflikty pokoleń i nowe tendencje artystyczne.

2. Krytyka artystyczna w okresie kubizmu. Guillaume Apollinaire.

3. Awangarda artystyczna w okresie kubizmu, futuryzmu i orfizmu.

4. Utopie awangardy i konstruktywizm rosyjski. Totalitaryzm wobec sztuki.

5. Mitologie awangardy na podstawie tekstów Rosalind Krauss i Johna Bergera.

6. Surrealizm i koncepcje André Bretona.

7. Formalizm Clementa Greenberga i jego obrona modernizmu.

8. Krytyka wobec powojennej sztuki abstrakcyjnej na podstawie tekstów Leo Steinberga i Clementa Greenberga.

9. Harold Rosenberg i Donald Kuspit. Odmienne oceny różnych zjawisk sztuki powojennej.

10. Susan Sontag o estetyce Kampu.

11. Harold Rosenberg i wielkoformatowe malarstwo amerykańskie.

12. Dylematy młodej krytyki artystycznej na przykładzie tekstu Andrew Beardiniego "How to Write About Contemporary Art".
Literatura:

Wykład:

* August Macke, "Masks" (1912) [w:] (eds.) Ch. Harrison, P. Wood, Art In Theory. An Anthology of Changing Ideas, Oxford, Malden 1999,

* Emil Nolde, "On Primitive Art" (1912-1914) [w:] (eds.) Ch. Harrison, P. Wood, Art In Theory. An Anthology of Changing Ideas, Oxford, Malden 1999,

* Hermann Bahr, "Expressionism" (1916) [w:] (eds.) Ch. Harrison, P. Wood, Art In Theory. An Anthology of Changing Ideas, Oxford, Malden 1999, s. 116-121,

* Marcel Duchamp, "The Richard Mutt Case" (1917) [w:] (eds.) Ch. Harrison, P. Wood, Art In Theory. An Anthology of Changing Ideas, Oxford, Malden 1999,

* Tristan Tzara, "Dada Manifesto" (1918) [w:] (eds.) Ch. Harrison, P. Wood, Art In Theory. An Anthology of Changing Ideas, Oxford, Malden 1999,

* Tristan Tzara, Franz Jung, Georg Grosz, Marcel Janco, Richard Hülsenbeck, Gerhard Preisz, Raoul Hausmann, "Manifest dadaistyczny" (1918), tłum. Z. Klimowiczowa [w:] (red.) E. Grabska, H. Morawska, Artyści o sztuce. Od van Gogha do Picassa, Warszawa 1969,

* Amédée Ozenfant, "Foundations of Modern Art" (1925) [w:] (eds.) Ch. Harrison, P. Wood, Art In Theory 1900 - 1990. An Anthology of Changing Ideas, Oxford, Malden 1999,

* Alfred H. Barr Jr, "Cubism and Abstract Art" (1936) [w:] (eds.) Ch. Harrison, P. Wood, Art In Theory 1900 - 1990. An Anthology of Changing Ideas, Oxford, Malden 1999,

* Piet Mondrian, "Neoplastycyzm w malarstwie" (1917), tłum. W. Juszczak [w:] (red.) E. Grabska, H. Morawska, Artyści o sztuce. Od van Gogha do Picassa, Warszawa 1969.

* Kazimierz Malewicz, "Suprematyzm" (1927), tłum. J. Maurin-Białostocka [w:] (red.) E. Grabska, H. Morawska, Artyści o sztuce. Od van Gogha do Picassa, Warszawa 1969,

* André Breton, "Geneza i perspektywa nadrealizmu" (1941), tłum. Z. Bieńkowski [w:] (red.) E. Grabska, H. Morawska, Artyści o sztuce. Od van Gogha do Picassa,Warszawa 1969,

* Max Ernst, "Collages" (1936), tłum. Z. Bieńkowski [w:] (red.) E. Grabska, H. Morawska, Artyści o sztuce. Od van Gogha do Picassa, Warszawa 1969.

* Jackson Pollock, "Answers to a Questionnaire" (1944) [w:] (eds.) Ch. Harrison, P. Wood, Art In Theory 1900 - 1990. An Anthology of Changing Ideas, Oxford, Malden 1999,

* Barnett Newman, "The Sublime is Now" (1948) [w:] (eds.) Ch. Harrison, P. Wood, Art In Theory 1900 - 1990. An Anthology of Changing Ideas, Oxford, Malden 1999,

* Harold Rosenberg, "The American Action Painters" (1952) [w:] (eds.) Ch. Harrison, P. Wood, Art In Theory 1900 - 1990. An Anthology of Changing Ideas, Oxford, Malden 1999,

* Clement Greenberg, "'American-Type' Painting (1955) [w:] Art and Culture. Critical Essays, Boston 1989,

* David Sylvester, "Interview with Jasper Johns" (1965) [w:] (eds.) Ch. Harrison, P. Wood, Art In Theory. An Anthology of Changing Ideas,Oxford, Malden 1999,

* Leo Steinberg, "Other Criteria" [w:] Other Criteria. Confrontations with Twentieth-Century Art, 2007, Chicago, London 2007, s. 55-91,

* Henry Geldzahler, Hilton Kramer, Leo Steinberg, "A Symposium on Pop-Art" (1963) [w:] P.F. Fabozzi, Artists, Critics, Context, Reading In and Around American Art Since 1945, New Jersey 2002,

* Leo Steinberg, "Contemporary Art and the Plight of Its Public" [w:] Other Criteria, Confrontations with Twentieth-Century Art, Chicago, London 2007.

Ćwiczenia:

* Mieczysław Porębski, Krytycy i sztuka, Kraków 2004 (fragmety)

* (oprac.) Elżbieta Grabska, Moderniści o sztuce, Warszawa 1971 (fragmenty)

* Guillaume Apollinaire, "Rozważania estetyczne" [w:] opr. E. Grabska, H. Morawska, Artyści o sztuce. Od Van Gogha do Picassa, Warszawa 1969,

* Guillaume Apollinaire, "Malarstwo nowoczesne" [w:] opr. E. Grabska, H. Morawska, Artyści o sztuce. Od Van Gogha do Picassa, Warszawa 1969,

* Elżbieta Grabska, 'Moderne' i straż przednia: Apollinaire wśród krytyków i artystów 1900-1918, Kraków 2003 (fragmenty),

* Mieczysław Porębski, Granica współczesności 1909-1925, Warszawa 1925 (fragmenty),

* Mieczysław Porębski, Kubizm. Wprowadzenie do sztuki XX wieku, Warszawa 1986 (fragmenty),

* Grzegorz Sztabiński,"Idea wspólnoty w wieku awangardy" [w:](red.) L. Bieszczad, Wiek awangardy, Kraków 2006,

* Włodzimierz Majakowski, Wassilij Kamienski, Dawid Burluk, "Dekter nr 1" (1918); Osip Brik, "Do przemysłu" (1923); Antoine Pevsner i Naum Gabo, "Manifest realistyczny"; Gustaw Kłucis, "Fotomontaż jako nowy rodzaj sztuki propagandowej" [w]: (oprac.) E. Grabska, H. Morawska, Artyści o sztuce. Od Van Gogha do Picassa, Warszawa 1969,

* Adolf Hitler, "Speech Inaugurating 'The Great Exhibition of German Art'", 1937 (Haus der Deutschen Kunst, Monachium) [w:] (ed.) Ch. Harrison, P.Wood, Art In Theory 1900-1990. An Anthology of Changing Ideas, Oxford. Massachusetts, 1993

* Rosalind E. Krauss, "Siatki"; "Oryginalność awangardy" [w:] eadem, Oryginalność awangardy i inne mity modernistyczne (tłum. M. Szuba), Gdańsk 2011,

* John Berger, "Przedmiot wiary" [w:] idem, O patrzeniu, Warszawa 1999.

* André Breton, "Nadrealizm i malarstwo" [w:] (oprac.) E. Grabska, H. Morawska, Artyści o sztuce. Od Van Gogha do Picassa, Warszawa 1969,

* Krystyna Janicka, Światopogląd surrealizmu, Warszawa 1985 (fragmenty),

* Jolanta Dąbkowska-Zydroń, Kulturotwórcza rola surrealizmu, Poznań 1999 (fragmenty),

* Leo Steinberg, "Pollock’s First Retrospective" (1955), [w:] idem, Other Criteria. Confrontations with Twentieth-Century Art, Chicago, London 1992,

* Clement Greenberg, "Kryzys sztuki abstrakcyjnej" [w:] idem, Obrona modernizmu. Wybór esejów, (tłum. G. Dziamski, M. Śpik-Dziamska), Kraków 2006.

* Harold Rosenberg, "Object poems" [w:] idem, Artworks and Packages, N. York 1971,

* Donald Kuspit, "Schyłek kultu nieświadomości" [w:] idem, Koniec sztuki (tłum.) J. Borowski, Gdańsk 2004.

* Susan Sontag, "Notatki o kampie" (tłum.) W. Wertenstein [w:] (red.) P.Czapliński, A. Mizerka, Kamp. Antologia przekładów, Kraków 2012.
Uwagi:

Wkład i ćwiczenia mogą być przeprowadzone w formie on-line za pomocą narzędzi do zdalnego nauczania.

Zaliczenie wykładu i ćwiczeń może być przeprowadzone za pomocą narzędzi do zdalnego nauczania oraz platform do przeprowadzania testów wiedzy.

Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy 2022/23" (zakończony)

Okres: 2022-10-01 - 2023-02-19
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Ćwiczenia, 30 godzin więcej informacji
Wykład, 30 godzin więcej informacji
Koordynatorzy: Filip Pręgowski
Prowadzący grup: Filip Pręgowski
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Przedmiot - Zaliczenie na ocenę
Ćwiczenia - Zaliczenie na ocenę
Wykład - Zaliczenie na ocenę
Skrócony opis:

Wykład:

Celem wykładu jest prezentacja przemian zachodzących w sztuce światowej w drugiej połowie XX wieku w związku z modernistyczną krytyką artystyczną i myślą o sztuce. Prezentowana jest estetyka nurtów modernizmu, począwszy od impresjonizmu, a skończywszy na pop-arcie. Istotą wykładu jest równoległe przedstawianie modernistycznej sztuki i literatury o sztuce, a także programów i manifestów artystycznych.

Ćwiczenia:

Celem ćwiczeń jest przedstawienie refleksji nad sztuką wybranych nurtów modernizmu zawartej w pismach artystów, krytyków i teoretyków, prezentacja teoretycznego podłoża i krytycznego odbioru modernistycznych „-izmów", przedstawienie polemik toczących się wokół ich ideowych i estetycznych założeń, określenie oddziaływania tych dyskusji na formowanie się i ewolucję twórczych postaw artystów.
Pełny opis:

Wykład:

1. Charles Baudelaire i Malarz życia nowoczesnego, czyli sztuka i krytyka u źródeł modernizmu. Pojęcia la cité infernale, modernité, flanêur. Émile Zola i jego krytyka akademizmu.

2. Krytyka u źródeł modernizmu, ciąg dalszy.

Bracia de Goncourt, spór Jamesa Whistlera z Johnem Ruskinem, Félix Fénéon i pochwała impresjonizmu, Maurice Denis i teoria dwuwymiarowej płaszczyzny malarskiej.

3. Malarstwo Paula Cézanne’a jako punkt wyjścia dla awangard artystycznych. Koncepcje zawarte w listach malarza.

4. Ekspresjonizm w poszukiwaniu nowej energii sztuki. Herwarth Walden i czasopismo „Der Sturm”.

Ugrupowania Die Brücke i Der Blaue Reiter. Teoretyczne rozważania artystów takich, jak August Macke, Franz Marc, Emil Nolde, Wassily Kandinsky.

5. Sztuka przeciwko kołtunerii. Manifesty dadaizmu; Marcel Duchamp i Tristan Tzara.

6. Dążenie do abstrakcji. Suprematyzm Kazimierza Malewicza i neoplastycyzm Pieta Mondriana.

7. Przygody surrealizmu. Przegląd poetyk surrealistycznych w sztuce, manifesty André Bretona i przemyślenia Maxa Ernsta.

8. Ekspresjonizm abstrakcyjny, artyści, koncepcje, krytyka.

Pojęcia action painting, dripping, all-over.

9. Ekspresjonizm abstrakcyjny, artyści, koncepcje, krytyka - ciąg dalszy.

10. Tuż przed pop-artem. Rola twórczości Roberta Rauschenberga i Jaspera Johnsa w sztuce amerykańskiej.

11. Pop-art. Zatarcie granic między sztuką wysoką a kulturą masową. Polemika amerykańskich krytyków, Henry Geldzahlera, Hiltona Kramera i Leo Steinberga.

12. Podsumowanie cyklu w semestrze zimowym i esej Leo Steinberga Sztuka współczesna i niedola publiczności.

Ćwiczenia

1. Sztuka około 1900. Konflikty pokoleń i nowe tendencje artystyczne.

2. Krytyka artystyczna w okresie kubizmu. Guillaume Apollinaire.

3. Awangarda artystyczna w okresie kubizmu, futuryzmu i orfizmu.

4. Utopie awangardy i konstruktywizm rosyjski. Totalitaryzm wobec sztuki.

5. Mitologie awangardy na podstawie tekstów Rosalind Krauss i Johna Bergera.

6. Surrealizm i koncepcje André Bretona.

7. Formalizm Clementa Greenberga i jego obrona modernizmu.

8. Krytyka wobec powojennej sztuki abstrakcyjnej na podstawie tekstów Leo Steinberga i Clementa Greenberga.

9. Harold Rosenberg i Donald Kuspit. Odmienne oceny różnych zjawisk sztuki powojennej.

10. Susan Sontag o estetyce Kampu.

11. Harold Rosenberg i wielkoformatowe malarstwo amerykańskie.

12. Dylematy młodej krytyki artystycznej na przykładzie tekstu Andrew Beardiniego "How to Write About Contemporary Art".
Literatura:

Wykład:

* August Macke, "Masks" (1912) [w:] (eds.) Ch. Harrison, P. Wood, Art In Theory. An Anthology of Changing Ideas, Oxford, Malden 1999,

* Emil Nolde, "On Primitive Art" (1912-1914) [w:] (eds.) Ch. Harrison, P. Wood, Art In Theory. An Anthology of Changing Ideas, Oxford, Malden 1999,

* Hermann Bahr, "Expressionism" (1916) [w:] (eds.) Ch. Harrison, P. Wood, Art In Theory. An Anthology of Changing Ideas, Oxford, Malden 1999, s. 116-121,

* Marcel Duchamp, "The Richard Mutt Case" (1917) [w:] (eds.) Ch. Harrison, P. Wood, Art In Theory. An Anthology of Changing Ideas, Oxford, Malden 1999,

* Tristan Tzara, "Dada Manifesto" (1918) [w:] (eds.) Ch. Harrison, P. Wood, Art In Theory. An Anthology of Changing Ideas, Oxford, Malden 1999,

* Tristan Tzara, Franz Jung, Georg Grosz, Marcel Janco, Richard Hülsenbeck, Gerhard Preisz, Raoul Hausmann, "Manifest dadaistyczny" (1918), tłum. Z. Klimowiczowa [w:] (red.) E. Grabska, H. Morawska, Artyści o sztuce. Od van Gogha do Picassa, Warszawa 1969,

* Amédée Ozenfant, "Foundations of Modern Art" (1925) [w:] (eds.) Ch. Harrison, P. Wood, Art In Theory 1900 - 1990. An Anthology of Changing Ideas, Oxford, Malden 1999,

* Alfred H. Barr Jr, "Cubism and Abstract Art" (1936) [w:] (eds.) Ch. Harrison, P. Wood, Art In Theory 1900 - 1990. An Anthology of Changing Ideas, Oxford, Malden 1999,

* Piet Mondrian, "Neoplastycyzm w malarstwie" (1917), tłum. W. Juszczak [w:] (red.) E. Grabska, H. Morawska, Artyści o sztuce. Od van Gogha do Picassa, Warszawa 1969.

* Kazimierz Malewicz, "Suprematyzm" (1927), tłum. J. Maurin-Białostocka [w:] (red.) E. Grabska, H. Morawska, Artyści o sztuce. Od van Gogha do Picassa, Warszawa 1969,

* André Breton, "Geneza i perspektywa nadrealizmu" (1941), tłum. Z. Bieńkowski [w:] (red.) E. Grabska, H. Morawska, Artyści o sztuce. Od van Gogha do Picassa,Warszawa 1969,

* Max Ernst, "Collages" (1936), tłum. Z. Bieńkowski [w:] (red.) E. Grabska, H. Morawska, Artyści o sztuce. Od van Gogha do Picassa, Warszawa 1969.

* Jackson Pollock, "Answers to a Questionnaire" (1944) [w:] (eds.) Ch. Harrison, P. Wood, Art In Theory 1900 - 1990. An Anthology of Changing Ideas, Oxford, Malden 1999,

* Barnett Newman, "The Sublime is Now" (1948) [w:] (eds.) Ch. Harrison, P. Wood, Art In Theory 1900 - 1990. An Anthology of Changing Ideas, Oxford, Malden 1999,

* Harold Rosenberg, "The American Action Painters" (1952) [w:] (eds.) Ch. Harrison, P. Wood, Art In Theory 1900 - 1990. An Anthology of Changing Ideas, Oxford, Malden 1999,

* Clement Greenberg, "'American-Type' Painting (1955) [w:] Art and Culture. Critical Essays, Boston 1989,

* David Sylvester, "Interview with Jasper Johns" (1965) [w:] (eds.) Ch. Harrison, P. Wood, Art In Theory. An Anthology of Changing Ideas,Oxford, Malden 1999,

* Leo Steinberg, "Other Criteria" [w:] Other Criteria. Confrontations with Twentieth-Century Art, 2007, Chicago, London 2007, s. 55-91,

* Henry Geldzahler, Hilton Kramer, Leo Steinberg, "A Symposium on Pop-Art" (1963) [w:] P.F. Fabozzi, Artists, Critics, Context, Reading In and Around American Art Since 1945, New Jersey 2002,

* Leo Steinberg, "Contemporary Art and the Plight of Its Public" [w:] Other Criteria, Confrontations with Twentieth-Century Art, Chicago, London 2007.

Ćwiczenia:

* Mieczysław Porębski, Krytycy i sztuka, Kraków 2004 (fragmety)

* (oprac.) Elżbieta Grabska, Moderniści o sztuce, Warszawa 1971 (fragmenty)

* Guillaume Apollinaire, "Rozważania estetyczne" [w:] opr. E. Grabska, H. Morawska, Artyści o sztuce. Od Van Gogha do Picassa, Warszawa 1969,

* Guillaume Apollinaire, "Malarstwo nowoczesne" [w:] opr. E. Grabska, H. Morawska, Artyści o sztuce. Od Van Gogha do Picassa, Warszawa 1969,

* Elżbieta Grabska, 'Moderne' i straż przednia: Apollinaire wśród krytyków i artystów 1900-1918, Kraków 2003 (fragmenty),

* Mieczysław Porębski, Granica współczesności 1909-1925, Warszawa 1925 (fragmenty),

* Mieczysław Porębski, Kubizm. Wprowadzenie do sztuki XX wieku, Warszawa 1986 (fragmenty),

* Grzegorz Sztabiński,"Idea wspólnoty w wieku awangardy" [w:](red.) L. Bieszczad, Wiek awangardy, Kraków 2006,

* Włodzimierz Majakowski, Wassilij Kamienski, Dawid Burluk, "Dekter nr 1" (1918); Osip Brik, "Do przemysłu" (1923); Antoine Pevsner i Naum Gabo, "Manifest realistyczny"; Gustaw Kłucis, "Fotomontaż jako nowy rodzaj sztuki propagandowej" [w]: (oprac.) E. Grabska, H. Morawska, Artyści o sztuce. Od Van Gogha do Picassa, Warszawa 1969,

* Adolf Hitler, "Speech Inaugurating 'The Great Exhibition of German Art'", 1937 (Haus der Deutschen Kunst, Monachium) [w:] (ed.) Ch. Harrison, P.Wood, Art In Theory 1900-1990. An Anthology of Changing Ideas, Oxford. Massachusetts, 1993

* Rosalind E. Krauss, "Siatki"; "Oryginalność awangardy" [w:] eadem, Oryginalność awangardy i inne mity modernistyczne (tłum. M. Szuba), Gdańsk 2011,

* John Berger, "Przedmiot wiary" [w:] idem, O patrzeniu, Warszawa 1999.

* André Breton, "Nadrealizm i malarstwo" [w:] (oprac.) E. Grabska, H. Morawska, Artyści o sztuce. Od Van Gogha do Picassa, Warszawa 1969,

* Krystyna Janicka, Światopogląd surrealizmu, Warszawa 1985 (fragmenty),

* Jolanta Dąbkowska-Zydroń, Kulturotwórcza rola surrealizmu, Poznań 1999 (fragmenty),

* Leo Steinberg, "Pollock’s First Retrospective" (1955), [w:] idem, Other Criteria. Confrontations with Twentieth-Century Art, Chicago, London 1992,

* Clement Greenberg, "Kryzys sztuki abstrakcyjnej" [w:] idem, Obrona modernizmu. Wybór esejów, (tłum. G. Dziamski, M. Śpik-Dziamska), Kraków 2006.

* Harold Rosenberg, "Object poems" [w:] idem, Artworks and Packages, N. York 1971,

* Donald Kuspit, "Schyłek kultu nieświadomości" [w:] idem, Koniec sztuki (tłum.) J. Borowski, Gdańsk 2004.

* Susan Sontag, "Notatki o kampie" (tłum.) W. Wertenstein [w:] (red.) P.Czapliński, A. Mizerka, Kamp. Antologia przekładów, Kraków 2012.
Uwagi:

Wkład i ćwiczenia mogą być przeprowadzone w formie on-line za pomocą narzędzi do zdalnego nauczania.

Zaliczenie wykładu i ćwiczeń może być przeprowadzone za pomocą narzędzi do zdalnego nauczania oraz platform do przeprowadzania testów wiedzy.

Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy 2023/24" (zakończony)

Okres: 2023-10-01 - 2024-02-19
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Ćwiczenia, 30 godzin więcej informacji
Wykład, 30 godzin więcej informacji
Koordynatorzy: Filip Pręgowski
Prowadzący grup: Filip Pręgowski
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Przedmiot - Zaliczenie na ocenę
Ćwiczenia - Zaliczenie na ocenę
Wykład - Zaliczenie na ocenę
Skrócony opis:

Wykład:

Celem wykładu jest prezentacja przemian zachodzących w sztuce światowej w drugiej połowie XX wieku w związku z modernistyczną krytyką artystyczną i myślą o sztuce. Prezentowana jest estetyka nurtów modernizmu, począwszy od impresjonizmu, a skończywszy na pop-arcie. Istotą wykładu jest równoległe przedstawianie modernistycznej sztuki i literatury o sztuce, a także programów i manifestów artystycznych.

Ćwiczenia:

Celem ćwiczeń jest przedstawienie refleksji nad sztuką wybranych nurtów modernizmu zawartej w pismach artystów, krytyków i teoretyków, prezentacja teoretycznego podłoża i krytycznego odbioru modernistycznych „-izmów", przedstawienie polemik toczących się wokół ich ideowych i estetycznych założeń, określenie oddziaływania tych dyskusji na formowanie się i ewolucję twórczych postaw artystów.
Pełny opis:

Wykład:

1. Charles Baudelaire i Malarz życia nowoczesnego, czyli sztuka i krytyka u źródeł modernizmu. Pojęcia la cité infernale, modernité, flanêur. Émile Zola i jego krytyka akademizmu.

2. Krytyka u źródeł modernizmu, ciąg dalszy.

Bracia de Goncourt, spór Jamesa Whistlera z Johnem Ruskinem, Félix Fénéon i pochwała impresjonizmu, Maurice Denis i teoria dwuwymiarowej płaszczyzny malarskiej.

3. Malarstwo Paula Cézanne’a jako punkt wyjścia dla awangard artystycznych. Koncepcje zawarte w listach malarza.

4. Ekspresjonizm w poszukiwaniu nowej energii sztuki. Herwarth Walden i czasopismo „Der Sturm”.

Ugrupowania Die Brücke i Der Blaue Reiter. Teoretyczne rozważania artystów takich, jak August Macke, Franz Marc, Emil Nolde, Wassily Kandinsky.

5. Sztuka przeciwko kołtunerii. Manifesty dadaizmu; Marcel Duchamp i Tristan Tzara.

6. Dążenie do abstrakcji. Suprematyzm Kazimierza Malewicza i neoplastycyzm Pieta Mondriana.

7. Przygody surrealizmu. Przegląd poetyk surrealistycznych w sztuce, manifesty André Bretona i przemyślenia Maxa Ernsta.

8. Ekspresjonizm abstrakcyjny, artyści, koncepcje, krytyka.

Pojęcia action painting, dripping, all-over.

9. Ekspresjonizm abstrakcyjny, artyści, koncepcje, krytyka - ciąg dalszy.

10. Tuż przed pop-artem. Rola twórczości Roberta Rauschenberga i Jaspera Johnsa w sztuce amerykańskiej.

11. Pop-art. Zatarcie granic między sztuką wysoką a kulturą masową. Polemika amerykańskich krytyków, Henry Geldzahlera, Hiltona Kramera i Leo Steinberga.

12. Podsumowanie cyklu w semestrze zimowym i esej Leo Steinberga Sztuka współczesna i niedola publiczności.

Ćwiczenia

1. Sztuka około 1900. Konflikty pokoleń i nowe tendencje artystyczne.

2. Krytyka artystyczna w okresie kubizmu. Guillaume Apollinaire.

3. Awangarda artystyczna w okresie kubizmu, futuryzmu i orfizmu.

4. Utopie awangardy i konstruktywizm rosyjski. Totalitaryzm wobec sztuki.

5. Mitologie awangardy na podstawie tekstów Rosalind Krauss i Johna Bergera.

6. Surrealizm i koncepcje André Bretona.

7. Formalizm Clementa Greenberga i jego obrona modernizmu.

8. Krytyka wobec powojennej sztuki abstrakcyjnej na podstawie tekstów Leo Steinberga i Clementa Greenberga.

9. Harold Rosenberg i Donald Kuspit. Odmienne oceny różnych zjawisk sztuki powojennej.

10. Susan Sontag o estetyce Kampu.

11. Harold Rosenberg i wielkoformatowe malarstwo amerykańskie.

12. Dylematy młodej krytyki artystycznej na przykładzie tekstu Andrew Beardiniego "How to Write About Contemporary Art".
Literatura:

Wykład:

* August Macke, "Masks" (1912) [w:] (eds.) Ch. Harrison, P. Wood, Art In Theory. An Anthology of Changing Ideas, Oxford, Malden 1999,

* Emil Nolde, "On Primitive Art" (1912-1914) [w:] (eds.) Ch. Harrison, P. Wood, Art In Theory. An Anthology of Changing Ideas, Oxford, Malden 1999,

* Hermann Bahr, "Expressionism" (1916) [w:] (eds.) Ch. Harrison, P. Wood, Art In Theory. An Anthology of Changing Ideas, Oxford, Malden 1999, s. 116-121,

* Marcel Duchamp, "The Richard Mutt Case" (1917) [w:] (eds.) Ch. Harrison, P. Wood, Art In Theory. An Anthology of Changing Ideas, Oxford, Malden 1999,

* Tristan Tzara, "Dada Manifesto" (1918) [w:] (eds.) Ch. Harrison, P. Wood, Art In Theory. An Anthology of Changing Ideas, Oxford, Malden 1999,

* Tristan Tzara, Franz Jung, Georg Grosz, Marcel Janco, Richard Hülsenbeck, Gerhard Preisz, Raoul Hausmann, "Manifest dadaistyczny" (1918), tłum. Z. Klimowiczowa [w:] (red.) E. Grabska, H. Morawska, Artyści o sztuce. Od van Gogha do Picassa, Warszawa 1969,

* Amédée Ozenfant, "Foundations of Modern Art" (1925) [w:] (eds.) Ch. Harrison, P. Wood, Art In Theory 1900 - 1990. An Anthology of Changing Ideas, Oxford, Malden 1999,

* Alfred H. Barr Jr, "Cubism and Abstract Art" (1936) [w:] (eds.) Ch. Harrison, P. Wood, Art In Theory 1900 - 1990. An Anthology of Changing Ideas, Oxford, Malden 1999,

* Piet Mondrian, "Neoplastycyzm w malarstwie" (1917), tłum. W. Juszczak [w:] (red.) E. Grabska, H. Morawska, Artyści o sztuce. Od van Gogha do Picassa, Warszawa 1969.

* Kazimierz Malewicz, "Suprematyzm" (1927), tłum. J. Maurin-Białostocka [w:] (red.) E. Grabska, H. Morawska, Artyści o sztuce. Od van Gogha do Picassa, Warszawa 1969,

* André Breton, "Geneza i perspektywa nadrealizmu" (1941), tłum. Z. Bieńkowski [w:] (red.) E. Grabska, H. Morawska, Artyści o sztuce. Od van Gogha do Picassa,Warszawa 1969,

* Max Ernst, "Collages" (1936), tłum. Z. Bieńkowski [w:] (red.) E. Grabska, H. Morawska, Artyści o sztuce. Od van Gogha do Picassa, Warszawa 1969.

* Jackson Pollock, "Answers to a Questionnaire" (1944) [w:] (eds.) Ch. Harrison, P. Wood, Art In Theory 1900 - 1990. An Anthology of Changing Ideas, Oxford, Malden 1999,

* Barnett Newman, "The Sublime is Now" (1948) [w:] (eds.) Ch. Harrison, P. Wood, Art In Theory 1900 - 1990. An Anthology of Changing Ideas, Oxford, Malden 1999,

* Harold Rosenberg, "The American Action Painters" (1952) [w:] (eds.) Ch. Harrison, P. Wood, Art In Theory 1900 - 1990. An Anthology of Changing Ideas, Oxford, Malden 1999,

* Clement Greenberg, "'American-Type' Painting (1955) [w:] Art and Culture. Critical Essays, Boston 1989,

* David Sylvester, "Interview with Jasper Johns" (1965) [w:] (eds.) Ch. Harrison, P. Wood, Art In Theory. An Anthology of Changing Ideas,Oxford, Malden 1999,

* Leo Steinberg, "Other Criteria" [w:] Other Criteria. Confrontations with Twentieth-Century Art, 2007, Chicago, London 2007, s. 55-91,

* Henry Geldzahler, Hilton Kramer, Leo Steinberg, "A Symposium on Pop-Art" (1963) [w:] P.F. Fabozzi, Artists, Critics, Context, Reading In and Around American Art Since 1945, New Jersey 2002,

* Leo Steinberg, "Contemporary Art and the Plight of Its Public" [w:] Other Criteria, Confrontations with Twentieth-Century Art, Chicago, London 2007.

Ćwiczenia:

* Mieczysław Porębski, Krytycy i sztuka, Kraków 2004 (fragmety)

* (oprac.) Elżbieta Grabska, Moderniści o sztuce, Warszawa 1971 (fragmenty)

* Guillaume Apollinaire, "Rozważania estetyczne" [w:] opr. E. Grabska, H. Morawska, Artyści o sztuce. Od Van Gogha do Picassa, Warszawa 1969,

* Guillaume Apollinaire, "Malarstwo nowoczesne" [w:] opr. E. Grabska, H. Morawska, Artyści o sztuce. Od Van Gogha do Picassa, Warszawa 1969,

* Elżbieta Grabska, 'Moderne' i straż przednia: Apollinaire wśród krytyków i artystów 1900-1918, Kraków 2003 (fragmenty),

* Mieczysław Porębski, Granica współczesności 1909-1925, Warszawa 1925 (fragmenty),

* Mieczysław Porębski, Kubizm. Wprowadzenie do sztuki XX wieku, Warszawa 1986 (fragmenty),

* Grzegorz Sztabiński,"Idea wspólnoty w wieku awangardy" [w:](red.) L. Bieszczad, Wiek awangardy, Kraków 2006,

* Włodzimierz Majakowski, Wassilij Kamienski, Dawid Burluk, "Dekter nr 1" (1918); Osip Brik, "Do przemysłu" (1923); Antoine Pevsner i Naum Gabo, "Manifest realistyczny"; Gustaw Kłucis, "Fotomontaż jako nowy rodzaj sztuki propagandowej" [w]: (oprac.) E. Grabska, H. Morawska, Artyści o sztuce. Od Van Gogha do Picassa, Warszawa 1969,

* Adolf Hitler, "Speech Inaugurating 'The Great Exhibition of German Art'", 1937 (Haus der Deutschen Kunst, Monachium) [w:] (ed.) Ch. Harrison, P.Wood, Art In Theory 1900-1990. An Anthology of Changing Ideas, Oxford. Massachusetts, 1993

* Rosalind E. Krauss, "Siatki"; "Oryginalność awangardy" [w:] eadem, Oryginalność awangardy i inne mity modernistyczne (tłum. M. Szuba), Gdańsk 2011,

* John Berger, "Przedmiot wiary" [w:] idem, O patrzeniu, Warszawa 1999.

* André Breton, "Nadrealizm i malarstwo" [w:] (oprac.) E. Grabska, H. Morawska, Artyści o sztuce. Od Van Gogha do Picassa, Warszawa 1969,

* Krystyna Janicka, Światopogląd surrealizmu, Warszawa 1985 (fragmenty),

* Jolanta Dąbkowska-Zydroń, Kulturotwórcza rola surrealizmu, Poznań 1999 (fragmenty),

* Leo Steinberg, "Pollock’s First Retrospective" (1955), [w:] idem, Other Criteria. Confrontations with Twentieth-Century Art, Chicago, London 1992,

* Clement Greenberg, "Kryzys sztuki abstrakcyjnej" [w:] idem, Obrona modernizmu. Wybór esejów, (tłum. G. Dziamski, M. Śpik-Dziamska), Kraków 2006.

* Harold Rosenberg, "Object poems" [w:] idem, Artworks and Packages, N. York 1971,

* Donald Kuspit, "Schyłek kultu nieświadomości" [w:] idem, Koniec sztuki (tłum.) J. Borowski, Gdańsk 2004.

* Susan Sontag, "Notatki o kampie" (tłum.) W. Wertenstein [w:] (red.) P.Czapliński, A. Mizerka, Kamp. Antologia przekładów, Kraków 2012.
Uwagi:

Wkład i ćwiczenia mogą być przeprowadzone w formie on-line za pomocą narzędzi do zdalnego nauczania.

Zaliczenie wykładu i ćwiczeń może być przeprowadzone za pomocą narzędzi do zdalnego nauczania oraz platform do przeprowadzania testów wiedzy.
Opisy przedmiotów w USOS i USOSweb są chronione prawem autorskim.
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu.
ul. Jurija Gagarina 11, 87-100 Toruń tel: +48 56 611-40-10 https://usosweb.umk.pl/ kontakt deklaracja dostępności USOSweb 7.0.3.0-1 (2024-04-02)