Historia kolekcjonerstwa polskiego
Informacje ogólne
Kod przedmiotu: | 1402-HKP-2L-S1 |
Kod Erasmus / ISCED: |
(brak danych)
/
(0228) Interdyscyplinarne programy i kwalifikacje związane z naukami humanistycznymi
|
Nazwa przedmiotu: | Historia kolekcjonerstwa polskiego |
Jednostka: | Instytut Zabytkoznawstwa i Konserwatorstwa |
Grupy: |
Przedmioty obowiązkowe - 2 rok, sem. letni - ODK, zabytkoznawstwo i muzealnictwo (s1) |
Punkty ECTS i inne: |
(brak)
|
Język prowadzenia: | polski |
Wymagania wstępne: | orientacja w historii sztuki powszechnej i polskiej oraz historii Polski |
Rodzaj przedmiotu: | przedmiot obowiązkowy |
Całkowity nakład pracy studenta: | 1. Godziny realizowane z udziałem nauczycieli: godziny kontaktowe: 30 2. Czas poświęcony na pracę indywidualną studenta, potrzebny do pomyślnego zaliczenia przedmiotu (zebranie materiałów, zapoznanie się z literaturą), stałe, bieżące przyswajanie i powtarzanie materiału z zajęć, materiałów e-learningowych, literatury: 60 3. Czas wymagany do przygotowania się i do uczestnictwa w procesie oceniania (zal. z oceną – przygotowanie i przedstawienie referatu / prezentacji, powtórzenie materiału do kolokwium końcowego):30 4. Czas poświęcony na konsultacje: 5 |
Efekty uczenia się - wiedza: | W 01: ma podstawową wiedzę o miejscu i znaczeniu historii kolekcjonerstwa polskiego w systemie nauk humanistycznych oraz ich specyfice przedmiotowej i metodologicznej; W 07: ma podstawowe wiadomości z zakresu muzeologii a szczególnie historii kolekcjonerstwa W 10: ma elementarną wiedzę o powiązaniach pomiędzy dyscyplinami humanistycznymi, wynikających ze specyfiki ochrony dóbr kultury; W 11: rozumie interdyscyplinarny charakter interpretacji dzieła sztuki w różnych aspektach (z uwzględnieniem historii, filozofii, teologii, technik i technologii sztuk plast. itd.); W 16: uzyskuje pogłębioną świadomość warsztatu naukowego, problemów |
Efekty uczenia się - umiejętności: | U 01: potrafi przeprowadzić kwerendę merytoryczną (wyszukać, przeanalizować, wyselekcjonować informacje), korzystając z materiałów bibliograficznych, źródłowych (w tym – niepublikowanych), ICT; U 03: ma podstawowe umiejętności w zakresie krytycznego podejścia do literatury z dziedziny historii sztuki (typy publikacji, charakter wywodów, ocena argumentacji itd.); U 07: potrafi posługiwać się podstawowymi ujęciami teoretycznymi i pojęciami właściwymi dla historii sztuki, ochrony zabytków i muzeologii oraz wykorzystywać tę umiejętność w sytuacjach profesjonalnych, wymagających analizy struktury, sensu i wartości zabytku; U 23: posiada umiejętność przygotowania klarownych i spójnych wystąpień ustnych, dotyczących zagadnień szczegółowych historii sztuki i ochrony zabytków |
Efekty uczenia się - kompetencje społeczne: | K 01: ma świadomość poziomu swojej wiedzy – swych kompetencji i niedostatków, rozumie potrzebę ciągłego rozwoju naukowego i zawodowego K 04: jest wrażliwy na problematykę właściwego podejścia do materialnego dziedzictwa kulturowego, potrafi dostrzec i ocenić niewłaściwe postępowanie w tym zakresie K 06: ma świadomość odpowiedzialności za zachowanie dziedzictwa kulturowego regionu, kraju, Europy |
Metody dydaktyczne: | Wykład problemowy naświetlający zagadnienia historii kolekcjonerstwa polskiego w sposób ogólny wraz z analizą wybranych kolekcji i zbiorów artystycznych |
Metody dydaktyczne eksponujące: | - pokaz |
Metody dydaktyczne podające: | - wykład konwersatoryjny |
Skrócony opis: |
Celem zajęć jest przekazanie studentom podstaw wiedzy o kulturze artystycznej na ziemiach polskich oraz jej uwarunkowań historycznych i cywilizacyjnych w aspekcie recepcji sztuki i kolekcjonerstwa jako odzwierciedlenia stosunku do rzeczywistości Obejmują one dzieje kolekcjonerstwa i kolekcji oraz muzeów w Polsce |
Pełny opis: |
1. Zagadnienia wstępne: Ogólna charakterystyka polskiego kolekcjonerstwa artystycznego ze szczególnym zaakcentowaniem dychotomii między stosunkiem do sztuki europejskiej a stosunkiem do dziedzictwa narodowego i sztuki „narodowej”; analiza przykładowych, stosunkowo dobrze zachowanych kolekcji (kolekcja Ludwika Michała Paca i Cypriana Lachnickiego); recepcja sztuki europejskiej na ziemiach polskich; sygnalizacja dziejów kolekcjonerstwa polskiego do czasów obecnych; analiza kolekcji malarstwa europejskiego Andrzeja Mniszcha oraz kolekcjonerstwa Feliksa Mannghi-Jasieńskiego. 2. Omówienie najwybitniejszych polskich kolekcji malarstwa europejskiego. 3. Analiza kolekcji europejskiej sztuki nowoczesnej; kolekcjonerstwa antyku, średniowiecza; zabytków pozaeuropejskich 4. Zagadnienia znaczenia i interpretacji dziedzictwa narodowego w kolekcjonerstwie polskich XIX i XX stulecia: uwarunkowania historyczne; tzw. starożytnictwo narodowe, (zestaw „polskich semioforów”, działalność wystawiennicza), zagadnienie fundacji narodowej oraz muzeum narodowego: m.in. kolekcjonerstwo Czartoryskich 5. Problematyka sztuki polskiej: zabytki przeszłości narodowej, krystalizowanie się świadomości polskiego autonomicznego obszaru artystycznego, rozwój historii sztuki polskiej; sygnalizacja procesu kształtowania się tego naczelnego obszaru polskich zainteresowań kolekcjonerskich 6. Omówienie najwybitniejszych kolekcji sztuki polskiej 7. Analiza zniszczenia kolekcjonerstwa polskiego w wyniku II wojny światowej i jej konsekwencji (PRL); sygnalizacja odrodzenia się kolekcji prywatnych w Polsce i ich rozwoju w czasach ostatnich |
Literatura: |
AJEWSKI K., Zbiory artystyczne i galeria muzealna Ordynacji Zamojskiej w Warszawie, Kozłówka 1997. BIAŁOSTOCKI J., WALICKI M., Malarstwo europejskie w zbiorach polskich, Warszawa 1958. DOBROWOLSKI W., Posłowie [w:] R. B. Bandinelli, Archeologia klasyczna jako historia sztuki, Warszawa 1988, s. 173-242. DOBRZYCKA A., Atanazy Raczyński, w: Mysl o sztuce. Materiały Sesji Stowarzyszenia Historyków Sztuki Warszawa 1972, Warszawa 1976, s. 235-252. Galeria rogalńska Edwarda Raczyńskiego, (kat. wyst. Muzeum Narodowe w Poznaniu) Poznań 1998. GROTTOWA K., Zbiory Jana Feliksa i Walerii Tarnowskich w Dzikowie (1803-1849), Wrocław 1957. HENSEL J., Mecenat finansjery warszawskiej w zakresie plastyki w drugiej połowie XIX wieku [w :] Dzieje burżuazji w Polsce. Studia i materiały pod red. R. Kołodziejczyka, t. I, Warszawa 1974, s. 30-100. JAKIMOWICZ I., Tomasz Zieliński – kolekcjoner i mecenas, Wrocław 1973. JAKIMOWICZ T. Od kolekcji „curiosités artistiques” ku muzeum. Zbierac¬two artystyczne Izabelli z Czartoryskich Działyńskiej, „Studia muzealne” t. 13 (1982), s. 15-73. Kolekcja dla króla. Obrazy dawnych mistrzów ze zbiorów Dulwich Picture Galleru w Londynie, (katalog wystawy Zamek Królewski w Warszawie 5 05 – 2 –8. 1992) Warszawa 1992. KOLENDO J., Największy skandal w dziejach badań nad gliptyką antyczną. Kolekcja gemm ks. Stanisława Poniatowskiego, „Studia Archeologiczne” 1, 1981, s. 81-99. KOWALCZYK J., Starożytnicy warszawscy połowy XIX wieku i ich rola w popularyzacji zabytków ojczystych [w:] Edukacja historyczna społeczeństwa polskiego w XIX wieku, Warszawa 1981, s. 157-202. LORENTZ S., Przewodnik po zbiorach i muzeach w Polsce (gł. Wstęp), Warszawa 1982. MAJEWSKA-MASZKOWSKA B., Mecenat artystyczny Izabelli z Czartoryskich Lubomirskiej 1736-1816, Wrocław 1976. Manggha. Wystawa kolekcji Feliksa Mangghi Jasieńskiego, Muzeum Narodowe w Krakowie, Kraków [1989]. MANIKOWSKA E., Zbiór obrazów i rzeźb Zofii i Artura Potockich z Krzeszowic. Ze studiów nad XIX-wiecznym kolekcjonerstwem w Polsce, „Rocznik Historii Sztuki” XXV (2000), s. 145-199. MANIKOWSKA E., Sztuka – ceremoniał – informacja. Studium wokół królewskich kolekcji Stanisława Augusta, Warszawa: Zamek Królewski, 2007. MAŃKOWSKI T., Galeria Stanisława Augusta, Lwów 1932. Mecenas, kolekcjoner, odbiorca. Materiały Sesji Stowarzyszenia Historyków Sztuki Katowice 1981, Warszawa 1984 (artykuły: T. S. Jaroszewskiego, A. Ryszkiewicza, I. Rejduch-Samkowej, W. Rudzińskiej). MIKOCKI T., Najstarsze kolekcje starożytności w Polsce (1750-1830, Wrocła-Warszawa-Kraków-Gdańsk-Łódź 1990. Muzeum Czartoryskich, historia i zbiory, Kraków 1998. NAGANOWSKI T., Gromadzenie pamiątek narodowych na zamku kórnickim w XIX w., Pamiętnik Biblioteki Kórnickiej, 1981, z. 18, s. 17-56. OSTROWSKI Jan K., PETRUS Jerzy T., Podhorce: dzieje wnętrz pałacowych i galerii obrazów, Kraków 2002. ROSSET. T. F. (de), „Vente Potocki 1885”.Katalog aukcyjny jako źródło do dziejów kolekcjonerstwa polskiego, Acta Universitatis Nicolai Copernici. Zabytkoznawstwo i Konserwatorstwo, z. XXVII, Toruń 1996, s. 171-184. ROSSET T. F. (de), Vente Zygmunt Radziwiłł (1865-1866) – contribution à l’histoire de la galerie de Nieborów, Bulletin du Musée national de Varsovie, t. XL, nr 2-4, Varsovie 1999. ROSSET T. F. (de), „Pyszna galeria obrazów” hrabiego Paca, Acta Universitatis Nicolai Copernici. Zabytkoznawstwo i Konserwatorstwo, z. XXXI, Toruń 2000, s. 61-118. ROSSET T. F. (de), Galeria Aleksandra Kokulara i kilka innych kolekcji artystycznych warszawskich malarzy w pierwszej połowie XIX wieku, Rocznik Historii Sztuki, t. XXV, Warszawa 2000, s. 105-144. ROSSET T. F. (de), Polacy wobec sztuki francuskich impresjonistów i postimpresjonistów [w:] Od Maneta do Gauguina. Impresjoniści i postimpresjoniści z Musée d’Orsay w Paryżu (katalog wystawy, Muzeum Narodowe w Warszawie, Muzeum Narodowe w Krakowie, Muzeum Narodowe w Poznaniu), Warszawa 2001. ROSSET T. F. de, Kolekcja Andrzeja Mniszcha – od wołyńskich chrząszczy do obrazów Fransa Halsa, Toruń 2003. ROSSET T.F. (de), Polskie kolekcje i zbiory artystyczne we Francji, Toruń 2005. ROSSET T.F. (de) "By skreślić historię naszych zbiorów" Polskie kolekcje artystyczne, Toruń 2021. ROTTERMUND A., O warszawskiej galerii obrazów Wincentego Potockiego, „Roczniki Humani¬styczne”, t. XXXV, z. 4, Lublin 1987, s. 151-156. RYSZKIEWICZ A., Muzea i wystawy w Polsce w latach 1760-1830, „Rocznik Historii Sztuki”, t. XVI (1986), nr 1-2, s. 253-256. RYSZKIEWICZ A., Zbieracze i obrazy, Warszawa 1976. RYSZKIEWICZ A., Kolekcjo¬nerzy i miło¬śnicy, Warszawa 1981 (całość). RZEMPOŁUCH A., Krasicki na Warmii [w:] Ignacy Krasicki (1735-1801). Ostatni z wielkich mieszkańców lidzbarskiego zamku. Pamiątka wystawy w 200 rocznicę śmierci Księcia Poetów, Olsztyn 2001, s. 19-57. VOISE I., Kilka uwag o galerii Stanisława Kostki Potockiego w Wilanowie, „Biuletyn Historii Sztuki 1972, s. 151-160. VOISE I., GŁOWACKA-POCHEĆ T., Galeria malarstwa Stanisława Kostki Potockiego w Wilanowie. Wuzeum Narodowe w Warszawie. Katalog zbiorów artystycznych I, Warszawa 1974 ZIEMBA A., Stanisława Augusta „holenderski pochop”. Obrazy holenderskich mistrzów w kolekcji królewskiej [w:] „De gustibus”. Studia ofiarowane przez przyjaciół Tadeuszowi Stefanowi Jaroszewskiemu, Warszawa 1996, s. 41-52. ŻYGULSKI Z. jun., Dzieje zbiorów puławskich. Świątynia Sybilli i Dom Gotycki, „Rozprawy i Sprawozdania Muzeum Narodowego w Krakowie”, t. 7 (1962). ŻYGULSKI Z jun., Muzea na świecie, Warszawa 1982 (rdz. Zarys historii muzealnictwa) |
Metody i kryteria oceniania: |
Egzamin weryfikujący osiągnięcie przez studentów założonych efektów kształcenia. |
Praktyki zawodowe: |
nie dotyczy |
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu.