Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu - Centralny punkt logowania
Strona główna

Historia sztuki Europy (w tym polskiej) do XVIII w.

Informacje ogólne

Kod przedmiotu: 1402-HSE-1Zka-S1
Kod Erasmus / ISCED: (brak danych) / (0228) Interdyscyplinarne programy i kwalifikacje związane z naukami humanistycznymi Kod ISCED - Międzynarodowa Standardowa Klasyfikacja Kształcenia (International Standard Classification of Education) została opracowana przez UNESCO.
Nazwa przedmiotu: Historia sztuki Europy (w tym polskiej) do XVIII w.
Jednostka: Wydział Sztuk Pięknych
Grupy: Przedmioty obowiązkowe - I rok, sem. zimowy, krytyka artystyczna (s1)
Punkty ECTS i inne: 6.00 Podstawowe informacje o zasadach przyporządkowania punktów ECTS:
  • roczny wymiar godzinowy nakładu pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się dla danego etapu studiów wynosi 1500-1800 h, co odpowiada 60 ECTS;
  • tygodniowy wymiar godzinowy nakładu pracy studenta wynosi 45 h;
  • 1 punkt ECTS odpowiada 25-30 godzinom pracy studenta potrzebnej do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się;
  • tygodniowy nakład pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się pozwala uzyskać 1,5 ECTS;
  • nakład pracy potrzebny do zaliczenia przedmiotu, któremu przypisano 3 ECTS, stanowi 10% semestralnego obciążenia studenta.

zobacz reguły punktacji
Język prowadzenia: polski
Wymagania wstępne:

Wiedza historyczna na poziomie szkoły średniej.

Całkowity nakład pracy studenta:

1. Godziny realizowane z udziałem nauczyciela: wykłady 30h (1 p.ECTS),

2. Czas poświęcony na indywidualną pracę studenta: przyswajanie treści z podanej literatury (15h -0,5p.- ECTS)

3. Przyswajanie i powtarzanie zagadnień przedstawionych na wykładach ( 15h- 0,5p. ECTS)

Łącznie: 60 godz.(2 p. ECTS)


Efekty uczenia się - wiedza:

W 1 Student dysponuje wiedzą o roli nauk humanistycznych w systemie nauk, a przede wszystkim zdobywa wiedzę o metodologicznej i podmiotowej odrębności Historii Sztuki Średniowiecznej jako dziedziny naukowej.[K_W01, K_W09]

W 2 Przyswaja terminologię niezbędną do opisu sztuk plastycznych (w tym technik) oraz opisu ikonograficznego w zakresie sztuki średniowiecznej. [K_W10, K_W11]

W 3 Student dysponuje usystematyzowaną wiedzą ogólną na poziomie podstawowym z zakresu historii sztuki średniowiecznej.[ K_W03, K_W05, K_W06]

W 5 Zna i rozumie genezę, cechy stylów artystycznych oraz zakres czasowy poszczególnych okresów stylowych w sztuce średniowiecznej. Zdobywa też wiedzę o współczesnych poglądach dotyczących interpretacji tej sztuki.[K_W03]

W 6 Zdobywa wiedzę o teoriach i metodologii badań dotyczących sztuki i estetyki średniowiecznej. Poznaje terminologię niezbędną w tego typu badaniach.[K_W02]

W 7 Zdobywa fachową wiedzę na temat dziedzictwa artystycznego sztuki średniowiecznej. Poznaje rolę sztuki średniowiecznej w kontekście kulturowych aspektów dialogu między cywilizacjami świata.[K_W03,K_W07 ]

W 8 Dysponuje wiedzą dotyczącą światowej myśli o sztuce średniowiecznej, wskazuje też kierunki rozwoju tej nauki.[K_W06]

W 9 Zdobywa ugruntowaną wiedzę pozwalającą wskazać złożoność zjawisk kształtujących sztukę średniowieczną i w tym kontekście potrafi ustalić powiązania nauki o sztuce z innymi dyscyplinami humanistycznymi oraz działalnością artystyczną.[K_W01, K_W03, K_W05]

W 10 Zdobywa wiedzę o wierzeniach religijnych i systemach filozoficznych epoki średniowiecznej, które wpływają na współczesną sztukę i kulturę [K_W10].

W 11 Student zdobywa wiedzę o podstawowych metodach analizy i interpretacji średniowiecznych dzieł sztuki (analiza stylu, analiza ikonografii). Przyswaja wiedzę o roli tych obiektów w kształtowaniu kultury wizualnej.[K_W05]


Efekty uczenia się - umiejętności:

U 1 Student samodzielnie wyszukuje i opracowuje materiał ilustracyjny i źródła pisane, dotyczące sztuki średniowiecznej powszechnej i polskiej; selekcjonuje i użytkuje informacje ze źródeł tradycyjnych i elektronicznych.[K_U03]

U 2 Posiada umiejętności analizy i interpretacji problemów naukowych związanych ze sztuką średniowieczną. [K_U02]

U 3 Student potrafi samodzielnie zdobywać wiedzę, określać problemy badawcze związane ze sztuką średniowieczną. Zdobywa umiejętności krytycznej oceny zgromadzonego materiału i potrzebę ciągłego rozwoju naukowego.[K_U02]

U 5 Student potrafi samodzielnie ustalić podstawowe cechy stylu i opisać formę dzieła sztuki średniowiecznej (materiał, technikę). Dzięki temu właściwie datuje i rozpoznaje reprezentatywne dla poszczególnych okresów średniowiecza zabytki, określa ramy chronologiczne stylów doby średniowiecza (wczesne chrześcijaństwo, romanizm, gotyk).[K_U06, K_U08]

U 6 Dokonuje wstępnej analizy ikonograficznej dzieł reprezentatywnych dla średniowiecza. Dzięki temu ustala treści symboliczne dzieła (identyfikuje, datuje) i wpisuje zabytek w szeroki kontekst kulturowy.

U 8 Wykorzystując fachową wiedzę badaczy zajmujących się sztuką średniowieczną, student potrafi merytorycznie argumentować swoje poglądy oraz formułować wnioski dotyczące różnych aspektów sztuki średniowiecznej.

U11 Zdobywa podstawowe umiejętności (warsztat naukowy), aby merytorycznie ocenić wartość artystyczną i zabytkową dzieła sztuki średniowiecznej.[K_U01,K_U02, K_U03]

U13 Zdobywa umiejętności, aby prowadzić merytoryczną dyskusję o sztuce średniowiecznej.[K_U08]

U14. Rozpoznaje dzieło sztuki średniowiecznej pod kątem materiału i techniki, datowania, określenia stylu i środowiska artystycznego [K_U05]


Efekty uczenia się - kompetencje społeczne:

K 1 Student ma świadomość poziomu swojej wiedzy z zakresu sztuki średniowiecznej, rozumie potrzebą ciągłego rozwoju naukowego i zawodowego. Przestrzega zasad etyki zawodowej. Rozumie nowe zjawiska w sztuce, kulturze oraz naukach humanistycznych, które dotyczą m. in. sztuki średniowiecznej. [K_K03] [K_K04][K_K05].

K 6 Student ma świadomość wartości sztuki średniowiecznej i rozumie potrzebę jej obecności jako ważnego składnika dziedzictwa kulturowego regionu, kraju, Europy.[K_K07]

K 8 Student czynnie uczestniczy w życiu kulturalnym, artystycznym i społecznym. Dostrzega potrzebę poznawania ekspozycji zbiorów sztuki średniowiecznej, poszukuje nowych wydawnictw, uczestniczy w dyskusjach.[K_K01]


Metody dydaktyczne:

Wykład wzbogacony prezentacją multimedialną



Metody dydaktyczne eksponujące:

- pokaz

Metody dydaktyczne podające:

- opis
- wykład informacyjny (konwencjonalny)
- wykład problemowy

Metody dydaktyczne poszukujące:

- ćwiczeniowa
- obserwacji

Metody dydaktyczne w kształceniu online:

- metody ewaluacyjne
- metody rozwijające refleksyjne myślenie
- metody służące prezentacji treści

Skrócony opis:

Starożytność:

Wykład poświęcony kluczowym zagadnieniom sztuki starożytnej obejmującej swym zasięgiem kultury Mezopotamii, kraje Lewantu, Egipt, obszary egejskie, Grecję, Etrurię i Rzym. Przedstawione zostaną zjawiska artystyczne (rozwój architektury, sztuki reliefowej i portretu) i kulturowe (wpływ religii i mitologii na kształtowanie się języka obrazowego ludów i ich symboliki).

Średniowiecze:

Celem wykładu jest przekazanie wiedzy o sztuce średniowiecznej powszechnej od czasów wczesnego chrześcijaństwa do późnego średniowiecza. Zwraca się szczególną uwagę na przemiany, jakim podlega sztuka, począwszy od sztuki wczesnochrześcijańskiej, bizantyńskiej, karolińskiej, ottońskiej, romańskiej – aż do sztuki gotyckiej. Analiza zjawisk artystycznych prezentowana jest w kontekście wydarzeń historycznych determinujących kształtowanie się głównych prądów artystycznych omawianego okresu. Wykład obejmuje także metody badawcze i terminologie dotyczące sztuki średniowiecznej.

Pełny opis:

Na wykładzie przekazywana jest podstawowa wiedza z zakresu historii sztuki średniowiecznej powszechnej i polskiej. W toku wykładu omawia się główne okresy stylowe tego czasu i analizuje dzieła sztuki. Analizowanymi obiektami są wybrane zabytki architektury, rzeźby, malarstwa i rzemiosła artystycznego. Zabytki te stanowią podstawowe źródło poznawcze. Na wykładzie omawiane są cechy stylu, ikonografia , program ikonologiczny, datowanie zarówno poszczególnych obiektów jak i całych zespołów zabytków. Omawiany jest też wpływ indywidualnych twórców na przemiany formalno-ikonograficzne zachodzące w sztuce średniowiecznej. Szczególną uwagę poświęca się zagadnieniom genezy, nowatorstwa i kontynuacji form artystycznych. Wykład obejmuje interpretacje niżej wymienionego zakresu zjawisk artystycznych:

• Historia sztuki wczesnochrześcijańskiej do Edyktu Mediolańskiego i po roku 313 (malarstwo, rzeźba, architektura)

• Historia sztuki bizantyńskiej – ze szczególnym uwzględnieniem zabytków z tzw. Pierwszego okresu sztuki – architektura, malarstwo, rzeźba, rzemiosło artystyczna. Dzieje i zabytki sztuki Rawenny

• Historia sztuki karolińskiej – omówienie problemu „renesansu” kultury karolińskiej. Architektura, rzeźba, malarstwo – rola malarstwa miniaturowego. Historia sztuki ottońskiej (sztuka dynastii saskiej i salickiej): architektura, malarstwo, znaczenie ikonografii w miniatorstwie ottońskim.

• Historia sztuki romańskiej. Architektura i rzeźba – omówienie odmian regionalnych w sztuce francuskiej. Architektura, rzeźba, malarstwo w sztuce europejskiej

• Sztuka cysterska i najważniejsze pierwsze realizacje

• Historia sztuki gotyckiej – architektura, rzeźba, malarstwo, Omówienie genezy i rozwoju architektury gotyckiej we Francji – katedra gotycka. Recepcja architektury gotyckiej w Europie. Omówienie przemian stylowych w malarstwie i rzeźbie gotyckiej w Europie (styl międzynarodowy, styl łamany). Analiza wybranych przykładów reprezentatywnych dla poszczególnych nurtów.

Omawia się również percepcję i egzemplifikację głównych prądów artystycznych średniowiecza w sztuce polskiej ze szczególnym uwzględnieniem aspektów dotyczących odrębności polskiej sztuki.

Szczegółowo tematy omawiane na wykładzie podano w punkcie „Informacje o zajęciach w cyklu 2021/22– Wykład - informacje wspólne dla wszystkich grup

Literatura:

LITERATURA PODSTAWOWA :HISTORIA SZTUKI ŚREDNIOWIECZNEJ POWSZECHNEJ (do zapoznania w wybranych fragmentach)

Białostocki J, Sztuka XV w. od Parlerów do Dürera, przek. G. Przewłocki, Warszawa 2010

Duby G., Czasy katedr, Sztuka i społeczeństwo 980-1420, tłum. K. Dolatowska, Warszawa 2006

Gotyk. Architektura, rzeźba, malarstwo, red. Rolf Toman, Köln 2004; też Kraków 2007

Henderson G., Wczesne średniowiecze, tłum. P. Paszkiewicz, Warszawa 2000

Jastrzębowska E., Sztuka wczesnochrześcijańska, Kraków 2008, (też Warszawa 1988)

Kłosińska J., Sztuka bizantyńska, Warszawa 1976

Koch W., Style w architekturze. Arcydzieła budownictwa europejskiego od antyku po czasy współczesne, Warszawa 2011

Kurmann-Schwarz B., Chartres, die Kathedrale,[ Zodiaque],Yonne 2001

Marcinkowski W., Sztuka około roku 1400 – spór o pojęcia, [w:] Magistro et amico amici discipulique. Lechowi Kalinowskiemu w osiemdziesięciolecie urodzin, Kraków 2002, s. 51-62.

Der Naumburger Meister. Bildhauer und Architekt im Europa der Kathedralen, Katalog wystawy, Naumburg 2011,Bd. 1–2, Petersberg 2011.

Nowiński Janusz, "Lapides vivi, Deus est lux, ecclesia est paradisus – kościół cysterski w średniowieczu nośnikiem znaczeń symbolicznych", Architectus 2 (46)2016, s. 25-39

Pevsner N., Historia architektury europejskiej, tłum. A. Morawińska, H. Pawlikowska, Warszawa 1976 albo tłum. J. Wydro, t. 1, Warszawa 1979

Sauerländer W., Rzeźba średniowieczna, tlum. A. Porębska, wyd. 2-Warszawa 2001

Simson O. von, Katedra gotycka, tłum. A. Palińska, Warszawa 1989

Skubiszewska M., Malarstwo w Italii 1250-1400, Warszawa 1980

Skubiszewski P., Sztuka Eropy Łacińskiej od VI do IX w., Lublin 2001

Skubiszewski P.,Malarstwo karolińskie i przedromańskie, Warszawa 1973

Świechowski Z., Nowak L., Gumińska B., Sztuka romańska, Warszawa 1976

-Sztuka romańska. Architektura, rzeźba, malarstwo, red. Rolf Toman, Köln 2004; też Königswinter 2008

Ziemba A. Sztuka Burgundii i Niderlandów 1380- 1500,t.2.,Niderlandzkie malarstwo tablicowe 1430-1500, Warszawa 2011

LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA :HISTORIA SZTUKI ŚREDNIOWIECZNEJ POWSZECHNEJ

Białostocki J., Spätmittelalter und beginnende Neuzeit, Berlin 1972, 1984 (Propyläen Kunstgeschichte 7) (materiał ilustracyjny)

Brenk B., Die Christianisierung der spätrömischen , Welt, Stadt, Land, Haus, Kirche und Kloster frühchristlicher Zeit, Wiesbaden 2003

Brenk B., Spätantike und frühes Christentum. Berlin 1983 (Propyläen Kunstgeschichte, Supplementband) (materiał ilustracyjny)

Deichman F. W. Archeologia chrześcijańska, tłum. E. Jastrzębowska, Warszawa 1994

Dębicki J. Zachodni portal katedry świętego Łazarza w Autun: studium z historii sztuki i historii idei, Kraków 2002.

Duby G., Czasy katedr, Sztuka i społeczeństwo 980-1420, tłum. K. Dolatowska, Warszawa 2006

Elbern H.V., Magia i wiara w złotnictwie wczesnego średniowiecza, „Biuletyn Historii Sztuki) 38, 1976, nr 3, s. 195-217

Fillitz H., Das Mittelalter I, Berlin 1969, 1984 (Propyläen Kunstgeschichte 5) (materiał ilustracyjny)

Frankl P., Gothic Architecture, Harmondsworth 1962 (The Pelican History of Art) (materiał ilustracyjny)

Gotik Schätze Oberösterreich, katalog, Linz 2002( materiał ilustracyjny)

Huizinga J. Jesień średniowiecza, tłum. T. Brzostowski, Warszawa 2005 (też 2003)

Le Goff J., Długie średniowiecze, tłum. M. Żurowska, Warszawa 2007

Kalinowski L. „Dwie osie malowideł ściennych Giotta w Capella ell’Arena w Padwie [w] Ars Graeca – ars Latina. Studia dedykowane Profesor Annie Różyckiej Bryzek, Kraków 2001, str 275-286

Krautheimer R., Early Christian and Byzantine Architecture, Harmondsworth, 1981, 1986 (The Pelican History of Art) (materiał ilustracyjny)

Marcinkowski W., Przedstawienia dewocyjne jako kategoria sztuki gotyckiej, Kraków 1994

Samsonowicz H., Dziedzictwo średniowiecza. Mity i rzeczywistość, Wrocław – Warszawa – Kraków 2009

Simon M., Cywilizacja wczesnego chrześcijaństwa, Warszawa 1992

Simson O. von, Das Mittelalter II, Das hohe Mittelaltern Berlin 1972, 1984 (Propyläen Kunstgeschichte 6) (materiał ilustracyjny)

Volbach W.F., J. Lafontaine-Dosogne. Byzanz und christliche Osten, Berlin 1984 (Propyläen Kunstgeschichte, 3) (materiał ilustracyjny)

Zakrzewski K., Historia Bizancjum, Kraków 1999

Zarnecki J., Sztuka romańska, Kraków 2005

PODSTAWOWA LITERATURA. HISTORIA SZTUKI ŚREDNIOWIECZNEJ POLSKIEJ (do zapoznania w wybranych fragmentach)

Architektura gotycka w Polsce pod red. T. Mroczko, M. Arszyńskiego 1995

Chrzanowski T., Sztuka w Polsce( 1), Od Piastów do Jagiellonów,wyd.2 , Warszawa 2008

Kalinowski L.,„Treści ideowe sztuki przedromańskiej i romańskiej w Polsce” [w] „Speculum artis.” „Treści dzieła sztuki średniowiecza i renesansu”. Warszawa 1989 lub w „Studia źródłoznawcze” X, 1966, str. 1-32

Kębłowski J., Polska sztuka gotycka, Warszawa 1976, 1983

Kalinowski L.,„Treści ideowe sztuki przedromańskiej i romańskiej w Polsce” [w] „Speculum artis.” „Treści dzieła sztuki średniowiecza i renesansu”. Warszawa 1989 lub w „Studia źródłoznawcze” X, 1966, str. 1-32

Kębłowski J., Polska sztuka gotycka, Warszawa 1976, 1983

Nowakowski A., Blask. Ołtarz Mariacki Wita Stwosza, Kraków 2011

Świechowski Z., „Sztuka romańska”, Warszawa 2005 (Dzieje sztuki polskiej, t.1).

LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA :HISTORIA SZTUKI ŚREDNIOWIECZNEJ POLSKIEJ

Domasłowski J., A. Karłowska-Kamzowa A., Labuda A.S.„Malarstwo gotyckie na Pomorzu Wschodnim” Warszawa-Poznań 1990

Gadomski J., „Gotyckie malarstwo tablicowe Małopolski”, t.1 (1420- 1470), Warszawa 1981; t.2 (1460-1500), Warszawa 1988; t.3 (1500-1540) Warszwa-Kraków 1995

Kalinowski L., Sztuka przedromańska i romańska w Polsce a dziedzictwo karolińskie i ottońskie, „Folia Historiae Artium” XVI, 1980, s. 5-20 oraz przedruk tegoż: Speculum Artis. Treści dzieła sztuki średniowiecza i renesansu, Warszawa 1989, s. 57-80

Malarstwo gotyckie w Polsce pod red. A.S.Labudy, K.Secomskiej. T 1 Synteza, T 2 Katalog zabytków, T 3 Album Ilustracji, Warszawa 2004

Skibiński Sz., „Polskie katedry gotyckie” Poznań 1996

Skubiszewska M., „Program ikonograficzny nagrobka króla Kazimierza Jagiellończyka” Studia do Dziejów Wawelu IV, 1978

Skubiszewski P. „Wit Stwosz”, Warszawa 1985

Świechowski Z., „Architektura romańska w Polsce”, Warszawa 2000

Węcławowicz T., „Gotyckie bazyliki Krakowa” Kraków 1993

Metody i kryteria oceniania:

Starożytność:

Cyklicznie opracowywane i przekazywane prowadzącej wykład zadania pisemne oraz końcowe zaliczenie przedmiotu w formie testu wizualnego i faktograficznego; analiza i komentarz prowadzącej wykład do otrzymanych opracowań na zajęciach i/lub dodatkowych konsultacjach.

Średniowiecze:

Warunkiem uzyskania oceny jest zaliczenie materiału ustnie. Materiał zaliczeniowy- obejmuje pytania problemowe oraz identyfikację dzieł sztuki zaprezentowanych na ilustracjach. Obowiązuje zaliczenie ustne materiału na ocenę po 1. semestrze (identyfikacja obiektu i pytania problemowe) oraz zaliczenie ustne na ocenę po 2. semestrze ( identyfikacja obiektu i pytania problemowe). W 1 – W 3; W 6; W9-W11; U1-U3; U 6- U 8. Warunkiem zaliczenia wykładu jest uczestnictwo w zajęciach.

Ocena uzyskany % punktów

dostateczny 50

dostateczny + 60

dobry - 70

dobry 80

dobry + 85

bardzo dobry - 90

bardzo dobry 95

Praktyki zawodowe:

Nie dotyczy

Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy 2021/22" (zakończony)

Okres: 2021-10-01 - 2022-02-20
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Wykład, 90 godzin więcej informacji
Koordynatorzy: Magdalena Maciudzińska-Kamczycka, Halina Turska
Prowadzący grup: Magdalena Maciudzińska-Kamczycka, Halina Turska
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Przedmiot - Zaliczenie na ocenę
Wykład - Zaliczenie na ocenę
Skrócony opis:

Celem wykładu jest przekazanie podstawowej wiedzy o sztuce średniowiecznej powszechnej od czasów wczesnego chrześcijaństwa do późnego średniowiecza. W ramach wykładu omawiane są chronologicznie główne style średniowiecza. Zwraca się szczególną uwagę na przemiany, jakim podlega sztuka, począwszy od sztuki wczesnochrześcijańskiej, bizantyńskiej, karolińskiej, ottońskiej, romańskiej – aż do sztuki gotyckiej. Analiza zjawisk artystycznych prezentowana jest w kontekście wydarzeń historycznych determinujących kształtowanie się głównych prądów artystycznych omawianego okresu. Wykład obejmuje także metody badawcze i terminologie dotyczące sztuki średniowiecznej.

Pełny opis:

Na wykładzie przekazywana jest podstawowa wiedza z zakresu historii sztuki średniowiecznej powszechnej i polskiej. W toku wykładu omawia się główne okresy stylowe tego czasu i analizuje dzieła sztuki. Analizowanymi obiektami są wybrane zabytki architektury, rzeźby, malarstwa i rzemiosła artystycznego. Zabytki te stanowią podstawowe źródło poznawcze. Na wykładzie omawiane są cechy stylu, ikonografia , program ikonologiczny, datowanie zarówno poszczególnych obiektów jak i całych zespołów zabytków. Omawiany jest też wpływ indywidualnych twórców na przemiany formalno-ikonograficzne zachodzące w sztuce średniowiecznej. Szczególną uwagę poświęca się zagadnieniom genezy, nowatorstwa i kontynuacji form artystycznych. Wykład obejmuje interpretacje niżej wymienionego zakresu zjawisk artystycznych:

• Historia sztuki wczesnochrześcijańskiej do Edyktu Mediolańskiego i po roku 313 (malarstwo, rzeźba, architektura)

• Historia sztuki bizantyńskiej – ze szczególnym uwzględnieniem zabytków z tzw. Pierwszego okresu sztuki – architektura, malarstwo, rzeźba, rzemiosło artystyczna. Dzieje i zabytki sztuki Rawenny

• Historia sztuki karolińskiej – omówienie problemu „renesansu” kultury karolińskiej. Architektura, rzeźba, malarstwo – rola malarstwa miniaturowego. Historia sztuki ottońskiej (sztuka dynastii saskiej i salickiej): architektura, malarstwo, znaczenie ikonografii w miniatorstwie ottońskim.

• Historia sztuki romańskiej. Architektura i rzeźba – omówienie odmian regionalnych w sztuce francuskiej. Architektura, rzeźba, malarstwo w sztuce europejskiej

• Sztuka cysterska i najważniejsze pierwsze realizacje

• Historia sztuki gotyckiej – architektura, rzeźba, malarstwo, Omówienie genezy i rozwoju architektury gotyckiej we Francji – katedra gotycka. Recepcja architektury gotyckiej w Europie. Omówienie przemian stylowych w malarstwie i rzeźbie gotyckiej w Europie (styl międzynarodowy, styl łamany). Analiza wybranych przykładów reprezentatywnych dla poszczególnych nurtów.

Omawia się również percepcję i egzemplifikację głównych prądów artystycznych średniowiecza w sztuce polskiej ze szczególnym uwzględnieniem aspektów dotyczących odrębności polskiej sztuki.

Szczegółowo tematy omawiane na wykładzie podano w punkcie „Informacje o zajęciach w cyklu 2021/22 – Wykład - informacje wspólne dla wszystkich grup

Literatura:

LITERATURA PODSTAWOWA :HISTORIA SZTUKI ŚREDNIOWIECZNEJ POWSZECHNEJ

Białostocki J, Sztuka XV w. od Parlerów do Dürera, przek. G. Przewłocki, Warszawa 2010

Duby G., Czasy katedr, Sztuka i społeczeństwo 980-1420, tłum. K. Dolatowska, Warszawa 2006

Gotyk. Architektura, rzeźba, malarstwo, red. Rolf Toman, Köln 2004; też Kraków 2007

Henderson G., Wczesne średniowiecze, tłum. P. Paszkiewicz, Warszawa 2000

Jastrzębowska E., Sztuka wczesnochrześcijańska, Kraków 2008, (też Warszawa 1988)

Kłosińska J., Sztuka bizantyńska, Warszawa 1976

Koch W., Style w architekturze. Arcydzieła budownictwa europejskiego od antyku po czasy współczesne, Warszawa 2011

Kurmann-Schwarz B., Chartres, die Kathedrale,[ Zodiaque],Yonne 2001

Marcinkowski W., Sztuka około roku 1400 – spór o pojęcia, [w:] Magistro et amico amici discipulique. Lechowi Kalinowskiemu w osiemdziesięciolecie urodzin, Kraków 2002, s. 51-62.

Der Naumburger Meister. Bildhauer und Architekt im Europa der Kathedralen, Katalog wystawy, Naumburg 2011,Bd. 1–2, Petersberg 2011.

Nowiński Janusz, "Lapides vivi, Deus est lux, ecclesia est paradisus – kościół cysterski w średniowieczu nośnikiem znaczeń symbolicznych", Architectus 2 (46)2016, s. 25-39

Pevsner N., Historia architektury europejskiej, tłum. A. Morawińska, H. Pawlikowska, Warszawa 1976 albo tłum. J. Wydro, t. 1, Warszawa 1979

Sauerländer W., Rzeźba średniowieczna, tlum. A. Porębska, wyd. 2-Warszawa 2001

Simson O. von, Katedra gotycka, tłum. A. Palińska, Warszawa 1989

Skubiszewska M., Malarstwo w Italii 1250-1400, Warszawa 1980

Skubiszewski P., Sztuka Eropy Łacińskiej od VI do IX w., Lublin 2001

Skubiszewski P.,Malarstwo karolińskie i przedromańskie, Warszawa 1973

Świechowski Z., Nowak L., Gumińska B., Sztuka romańska, Warszawa 1976

-Sztuka romańska. Architektura, rzeźba, malarstwo, red. Rolf Toman, Köln 2004; też Königswinter 2008

Ziemba A. Sztuka Burgundii i Niderlandów 1380- 1500,t.2.,Niderlandzkie malarstwo tablicowe 1430-1500, Warszawa 2011

LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA :HISTORIA SZTUKI ŚREDNIOWIECZNEJ POWSZECHNEJ

Białostocki J., Spätmittelalter und beginnende Neuzeit, Berlin 1972, 1984 (Propyläen Kunstgeschichte 7) (materiał ilustracyjny)

Brenk B., Die Christianisierung der spätrömischen , Welt, Stadt, Land, Haus, Kirche und Kloster frühchristlicher Zeit, Wiesbaden 2003

Brenk B., Spätantike und frühes Christentum. Berlin 1983 (Propyläen Kunstgeschichte, Supplementband) (materiał ilustracyjny)

Deichman F. W. Archeologia chrześcijańska, tłum. E. Jastrzębowska, Warszawa 1994

Dębicki J. Zachodni portal katedry świętego Łazarza w Autun: studium z historii sztuki i historii idei, Kraków 2002.

Duby G., Czasy katedr, Sztuka i społeczeństwo 980-1420, tłum. K. Dolatowska, Warszawa 2006

Elbern H.V., Magia i wiara w złotnictwie wczesnego średniowiecza, „Biuletyn Historii Sztuki) 38, 1976, nr 3, s. 195-217

Fillitz H., Das Mittelalter I, Berlin 1969, 1984 (Propyläen Kunstgeschichte 5) (materiał ilustracyjny)

Frankl P., Gothic Architecture, Harmondsworth 1962 (The Pelican History of Art) (materiał ilustracyjny)

Gotik Schätze Oberösterreich, katalog, Linz 2002( materiał ilustracyjny)

Huizinga J. Jesień średniowiecza, tłum. T. Brzostowski, Warszawa 2005 (też 2003)

Le Goff J., Długie średniowiecze, tłum. M. Żurowska, Warszawa 2007

Kalinowski L. „Dwie osie malowideł ściennych Giotta w Capella ell’Arena w Padwie [w] Ars Graeca – ars Latina. Studia dedykowane Profesor Annie Różyckiej Bryzek, Kraków 2001, str 275-286

Krautheimer R., Early Christian and Byzantine Architecture, Harmondsworth, 1981, 1986 (The Pelican History of Art) (materiał ilustracyjny)

Marcinkowski W., Przedstawienia dewocyjne jako kategoria sztuki gotyckiej, Kraków 1994

Samsonowicz H., Dziedzictwo średniowiecza. Mity i rzeczywistość, Wrocław – Warszawa – Kraków 2009

Simon M., Cywilizacja wczesnego chrześcijaństwa, Warszawa 1992

Simson O. von, Das Mittelalter II, Das hohe Mittelaltern Berlin 1972, 1984 (Propyläen Kunstgeschichte 6) (materiał ilustracyjny)

Volbach W.F., J. Lafontaine-Dosogne. Byzanz und christliche Osten, Berlin 1984 (Propyläen Kunstgeschichte, 3) (materiał ilustracyjny)

Zakrzewski K., Historia Bizancjum, Kraków 1999

Zarnecki J., Sztuka romańska, Kraków 2005

PODSTAWOWA LITERATURA. HISTORIA SZTUKI ŚREDNIOWIECZNEJ POLSKIEJ

Architektura gotycka w Polsce pod red. T. Mroczko, M. Arszyńskiego 1995

Chrzanowski T., Sztuka w Polsce( 1), Od Piastów do Jagiellonów,wyd.2 , Warszawa 2008

Kalinowski L.,„Treści ideowe sztuki przedromańskiej i romańskiej w Polsce” [w] „Speculum artis.” „Treści dzieła sztuki średniowiecza i renesansu”. Warszawa 1989 lub w „Studia źródłoznawcze” X, 1966, str. 1-32

Kębłowski J., Polska sztuka gotycka, Warszawa 1976, 1983

Kalinowski L.,„Treści ideowe sztuki przedromańskiej i romańskiej w Polsce” [w] „Speculum artis.” „Treści dzieła sztuki średniowiecza i renesansu”. Warszawa 1989 lub w „Studia źródłoznawcze” X, 1966, str. 1-32

Kębłowski J., Polska sztuka gotycka, Warszawa 1976, 1983

Nowakowski A., Blask. Ołtarz Mariacki Wita Stwosza, Kraków 2011

Świechowski Z., „Sztuka romańska”, Warszawa 2005 (Dzieje sztuki polskiej, t.1).

LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA :HISTORIA SZTUKI ŚREDNIOWIECZNEJ POLSKIEJ

Domasłowski J., A. Karłowska-Kamzowa A., Labuda A.S.„Malarstwo gotyckie na Pomorzu Wschodnim” Warszawa-Poznań 1990

Gadomski J., „Gotyckie malarstwo tablicowe Małopolski”, t.1 (1420- 1470), Warszawa 1981; t.2 (1460-1500), Warszawa 1988; t.3 (1500-1540) Warszwa-Kraków 1995

Kalinowski L., Sztuka przedromańska i romańska w Polsce a dziedzictwo karolińskie i ottońskie, „Folia Historiae Artium” XVI, 1980, s. 5-20 oraz przedruk tegoż: Speculum Artis. Treści dzieła sztuki średniowiecza i renesansu, Warszawa 1989, s. 57-80

Malarstwo gotyckie w Polsce pod red. A.S.Labudy, K.Secomskiej. T 1 Synteza, T 2 Katalog zabytków, T 3 Album Ilustracji, Warszawa 2004

Skibiński Sz., „Polskie katedry gotyckie” Poznań 1996

Skubiszewska M., „Program ikonograficzny nagrobka króla Kazimierza Jagiellończyka” Studia do Dziejów Wawelu IV, 1978

Skubiszewski P. „Wit Stwosz”, Warszawa 1985

Świechowski Z., „Architektura romańska w Polsce”, Warszawa 2000

Wawel 1000-2000. Wystawa Jubileuszowa. Katalog, t. I-III, Kraków 2000

Węcławowicz T., „Gotyckie bazyliki Krakowa” Kraków 1993

Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy 2022/23" (zakończony)

Okres: 2022-10-01 - 2023-02-19
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Wykład, 90 godzin więcej informacji
Koordynatorzy: Magdalena Maciudzińska-Kamczycka, Witold Miedziak
Prowadzący grup: Magdalena Maciudzińska-Kamczycka, Witold Miedziak
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Przedmiot - Zaliczenie na ocenę
Wykład - Zaliczenie na ocenę
Skrócony opis:

Celem wykładu jest przekazanie podstawowej wiedzy o sztuce średniowiecznej powszechnej od czasów wczesnego chrześcijaństwa do późnego średniowiecza. W ramach wykładu omawiane są chronologicznie główne style średniowiecza. Zwraca się szczególną uwagę na przemiany, jakim podlega sztuka, począwszy od sztuki wczesnochrześcijańskiej, bizantyńskiej, karolińskiej, ottońskiej, romańskiej – aż do sztuki gotyckiej. Analiza zjawisk artystycznych prezentowana jest w kontekście wydarzeń historycznych determinujących kształtowanie się głównych prądów artystycznych omawianego okresu. Wykład obejmuje także metody badawcze i terminologie dotyczące sztuki średniowiecznej.

Pełny opis:

Na wykładzie przekazywana jest podstawowa wiedza z zakresu historii sztuki średniowiecznej powszechnej i polskiej. W toku wykładu omawia się główne okresy stylowe tego czasu i analizuje dzieła sztuki. Analizowanymi obiektami są wybrane zabytki architektury, rzeźby, malarstwa i rzemiosła artystycznego. Zabytki te stanowią podstawowe źródło poznawcze. Na wykładzie omawiane są cechy stylu, ikonografia , program ikonologiczny, datowanie zarówno poszczególnych obiektów jak i całych zespołów zabytków. Omawiany jest też wpływ indywidualnych twórców na przemiany formalno-ikonograficzne zachodzące w sztuce średniowiecznej. Szczególną uwagę poświęca się zagadnieniom genezy, nowatorstwa i kontynuacji form artystycznych. Wykład obejmuje interpretacje niżej wymienionego zakresu zjawisk artystycznych:

• Historia sztuki wczesnochrześcijańskiej do Edyktu Mediolańskiego i po roku 313 (malarstwo, rzeźba, architektura)

• Historia sztuki bizantyńskiej – ze szczególnym uwzględnieniem zabytków z tzw. Pierwszego okresu sztuki – architektura, malarstwo, rzeźba, rzemiosło artystyczna. Dzieje i zabytki sztuki Rawenny

• Historia sztuki karolińskiej – omówienie problemu „renesansu” kultury karolińskiej. Architektura, rzeźba, malarstwo – rola malarstwa miniaturowego. Historia sztuki ottońskiej (sztuka dynastii saskiej i salickiej): architektura, malarstwo, znaczenie ikonografii w miniatorstwie ottońskim.

• Historia sztuki romańskiej. Architektura i rzeźba – omówienie odmian regionalnych w sztuce francuskiej. Architektura, rzeźba, malarstwo w sztuce europejskiej

• Sztuka cysterska i najważniejsze pierwsze realizacje

• Historia sztuki gotyckiej – architektura, rzeźba, malarstwo, Omówienie genezy i rozwoju architektury gotyckiej we Francji – katedra gotycka. Recepcja architektury gotyckiej w Europie. Omówienie przemian stylowych w malarstwie i rzeźbie gotyckiej w Europie (styl międzynarodowy, styl łamany). Analiza wybranych przykładów reprezentatywnych dla poszczególnych nurtów.

Omawia się również percepcję i egzemplifikację głównych prądów artystycznych średniowiecza w sztuce polskiej ze szczególnym uwzględnieniem aspektów dotyczących odrębności polskiej sztuki.

Szczegółowo tematy omawiane na wykładzie podano w punkcie „Informacje o zajęciach w cyklu 2021/22 – Wykład - informacje wspólne dla wszystkich grup

Literatura:

LITERATURA PODSTAWOWA :HISTORIA SZTUKI ŚREDNIOWIECZNEJ POWSZECHNEJ

Białostocki J, Sztuka XV w. od Parlerów do Dürera, przek. G. Przewłocki, Warszawa 2010

Duby G., Czasy katedr, Sztuka i społeczeństwo 980-1420, tłum. K. Dolatowska, Warszawa 2006

Gotyk. Architektura, rzeźba, malarstwo, red. Rolf Toman, Köln 2004; też Kraków 2007

Henderson G., Wczesne średniowiecze, tłum. P. Paszkiewicz, Warszawa 2000

Jastrzębowska E., Sztuka wczesnochrześcijańska, Kraków 2008, (też Warszawa 1988)

Kłosińska J., Sztuka bizantyńska, Warszawa 1976

Koch W., Style w architekturze. Arcydzieła budownictwa europejskiego od antyku po czasy współczesne, Warszawa 2011

Kurmann-Schwarz B., Chartres, die Kathedrale,[ Zodiaque],Yonne 2001

Marcinkowski W., Sztuka około roku 1400 – spór o pojęcia, [w:] Magistro et amico amici discipulique. Lechowi Kalinowskiemu w osiemdziesięciolecie urodzin, Kraków 2002, s. 51-62.

Der Naumburger Meister. Bildhauer und Architekt im Europa der Kathedralen, Katalog wystawy, Naumburg 2011,Bd. 1–2, Petersberg 2011.

Nowiński Janusz, "Lapides vivi, Deus est lux, ecclesia est paradisus – kościół cysterski w średniowieczu nośnikiem znaczeń symbolicznych", Architectus 2 (46)2016, s. 25-39

Pevsner N., Historia architektury europejskiej, tłum. A. Morawińska, H. Pawlikowska, Warszawa 1976 albo tłum. J. Wydro, t. 1, Warszawa 1979

Sauerländer W., Rzeźba średniowieczna, tlum. A. Porębska, wyd. 2-Warszawa 2001

Simson O. von, Katedra gotycka, tłum. A. Palińska, Warszawa 1989

Skubiszewska M., Malarstwo w Italii 1250-1400, Warszawa 1980

Skubiszewski P., Sztuka Eropy Łacińskiej od VI do IX w., Lublin 2001

Skubiszewski P.,Malarstwo karolińskie i przedromańskie, Warszawa 1973

Świechowski Z., Nowak L., Gumińska B., Sztuka romańska, Warszawa 1976

-Sztuka romańska. Architektura, rzeźba, malarstwo, red. Rolf Toman, Köln 2004; też Königswinter 2008

Ziemba A. Sztuka Burgundii i Niderlandów 1380- 1500,t.2.,Niderlandzkie malarstwo tablicowe 1430-1500, Warszawa 2011

LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA :HISTORIA SZTUKI ŚREDNIOWIECZNEJ POWSZECHNEJ

Białostocki J., Spätmittelalter und beginnende Neuzeit, Berlin 1972, 1984 (Propyläen Kunstgeschichte 7) (materiał ilustracyjny)

Brenk B., Die Christianisierung der spätrömischen , Welt, Stadt, Land, Haus, Kirche und Kloster frühchristlicher Zeit, Wiesbaden 2003

Brenk B., Spätantike und frühes Christentum. Berlin 1983 (Propyläen Kunstgeschichte, Supplementband) (materiał ilustracyjny)

Deichman F. W. Archeologia chrześcijańska, tłum. E. Jastrzębowska, Warszawa 1994

Dębicki J. Zachodni portal katedry świętego Łazarza w Autun: studium z historii sztuki i historii idei, Kraków 2002.

Duby G., Czasy katedr, Sztuka i społeczeństwo 980-1420, tłum. K. Dolatowska, Warszawa 2006

Elbern H.V., Magia i wiara w złotnictwie wczesnego średniowiecza, „Biuletyn Historii Sztuki) 38, 1976, nr 3, s. 195-217

Fillitz H., Das Mittelalter I, Berlin 1969, 1984 (Propyläen Kunstgeschichte 5) (materiał ilustracyjny)

Frankl P., Gothic Architecture, Harmondsworth 1962 (The Pelican History of Art) (materiał ilustracyjny)

Gotik Schätze Oberösterreich, katalog, Linz 2002( materiał ilustracyjny)

Huizinga J. Jesień średniowiecza, tłum. T. Brzostowski, Warszawa 2005 (też 2003)

Le Goff J., Długie średniowiecze, tłum. M. Żurowska, Warszawa 2007

Kalinowski L. „Dwie osie malowideł ściennych Giotta w Capella ell’Arena w Padwie [w] Ars Graeca – ars Latina. Studia dedykowane Profesor Annie Różyckiej Bryzek, Kraków 2001, str 275-286

Krautheimer R., Early Christian and Byzantine Architecture, Harmondsworth, 1981, 1986 (The Pelican History of Art) (materiał ilustracyjny)

Marcinkowski W., Przedstawienia dewocyjne jako kategoria sztuki gotyckiej, Kraków 1994

Samsonowicz H., Dziedzictwo średniowiecza. Mity i rzeczywistość, Wrocław – Warszawa – Kraków 2009

Simon M., Cywilizacja wczesnego chrześcijaństwa, Warszawa 1992

Simson O. von, Das Mittelalter II, Das hohe Mittelaltern Berlin 1972, 1984 (Propyläen Kunstgeschichte 6) (materiał ilustracyjny)

Volbach W.F., J. Lafontaine-Dosogne. Byzanz und christliche Osten, Berlin 1984 (Propyläen Kunstgeschichte, 3) (materiał ilustracyjny)

Zakrzewski K., Historia Bizancjum, Kraków 1999

Zarnecki J., Sztuka romańska, Kraków 2005

PODSTAWOWA LITERATURA. HISTORIA SZTUKI ŚREDNIOWIECZNEJ POLSKIEJ

Architektura gotycka w Polsce pod red. T. Mroczko, M. Arszyńskiego 1995

Chrzanowski T., Sztuka w Polsce( 1), Od Piastów do Jagiellonów,wyd.2 , Warszawa 2008

Kalinowski L.,„Treści ideowe sztuki przedromańskiej i romańskiej w Polsce” [w] „Speculum artis.” „Treści dzieła sztuki średniowiecza i renesansu”. Warszawa 1989 lub w „Studia źródłoznawcze” X, 1966, str. 1-32

Kębłowski J., Polska sztuka gotycka, Warszawa 1976, 1983

Kalinowski L.,„Treści ideowe sztuki przedromańskiej i romańskiej w Polsce” [w] „Speculum artis.” „Treści dzieła sztuki średniowiecza i renesansu”. Warszawa 1989 lub w „Studia źródłoznawcze” X, 1966, str. 1-32

Kębłowski J., Polska sztuka gotycka, Warszawa 1976, 1983

Nowakowski A., Blask. Ołtarz Mariacki Wita Stwosza, Kraków 2011

Świechowski Z., „Sztuka romańska”, Warszawa 2005 (Dzieje sztuki polskiej, t.1).

LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA :HISTORIA SZTUKI ŚREDNIOWIECZNEJ POLSKIEJ

Domasłowski J., A. Karłowska-Kamzowa A., Labuda A.S.„Malarstwo gotyckie na Pomorzu Wschodnim” Warszawa-Poznań 1990

Gadomski J., „Gotyckie malarstwo tablicowe Małopolski”, t.1 (1420- 1470), Warszawa 1981; t.2 (1460-1500), Warszawa 1988; t.3 (1500-1540) Warszwa-Kraków 1995

Kalinowski L., Sztuka przedromańska i romańska w Polsce a dziedzictwo karolińskie i ottońskie, „Folia Historiae Artium” XVI, 1980, s. 5-20 oraz przedruk tegoż: Speculum Artis. Treści dzieła sztuki średniowiecza i renesansu, Warszawa 1989, s. 57-80

Malarstwo gotyckie w Polsce pod red. A.S.Labudy, K.Secomskiej. T 1 Synteza, T 2 Katalog zabytków, T 3 Album Ilustracji, Warszawa 2004

Skibiński Sz., „Polskie katedry gotyckie” Poznań 1996

Skubiszewska M., „Program ikonograficzny nagrobka króla Kazimierza Jagiellończyka” Studia do Dziejów Wawelu IV, 1978

Skubiszewski P. „Wit Stwosz”, Warszawa 1985

Świechowski Z., „Architektura romańska w Polsce”, Warszawa 2000

Wawel 1000-2000. Wystawa Jubileuszowa. Katalog, t. I-III, Kraków 2000

Węcławowicz T., „Gotyckie bazyliki Krakowa” Kraków 1993

Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy 2023/24" (zakończony)

Okres: 2023-10-01 - 2024-02-19
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Wykład, 90 godzin więcej informacji
Koordynatorzy: Magdalena Maciudzińska-Kamczycka, Witold Miedziak
Prowadzący grup: Magdalena Maciudzińska-Kamczycka, Witold Miedziak
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Przedmiot - Zaliczenie na ocenę
Wykład - Zaliczenie na ocenę
Skrócony opis:

Celem wykładu jest przekazanie podstawowej wiedzy o sztuce średniowiecznej powszechnej od czasów wczesnego chrześcijaństwa do późnego średniowiecza. W ramach wykładu omawiane są chronologicznie główne style średniowiecza. Zwraca się szczególną uwagę na przemiany, jakim podlega sztuka, począwszy od sztuki wczesnochrześcijańskiej, bizantyńskiej, karolińskiej, ottońskiej, romańskiej – aż do sztuki gotyckiej. Analiza zjawisk artystycznych prezentowana jest w kontekście wydarzeń historycznych determinujących kształtowanie się głównych prądów artystycznych omawianego okresu. Wykład obejmuje także metody badawcze i terminologie dotyczące sztuki średniowiecznej.

Pełny opis:

Na wykładzie przekazywana jest podstawowa wiedza z zakresu historii sztuki średniowiecznej powszechnej i polskiej. W toku wykładu omawia się główne okresy stylowe tego czasu i analizuje dzieła sztuki. Analizowanymi obiektami są wybrane zabytki architektury, rzeźby, malarstwa i rzemiosła artystycznego. Zabytki te stanowią podstawowe źródło poznawcze. Na wykładzie omawiane są cechy stylu, ikonografia , program ikonologiczny, datowanie zarówno poszczególnych obiektów jak i całych zespołów zabytków. Omawiany jest też wpływ indywidualnych twórców na przemiany formalno-ikonograficzne zachodzące w sztuce średniowiecznej. Szczególną uwagę poświęca się zagadnieniom genezy, nowatorstwa i kontynuacji form artystycznych. Wykład obejmuje interpretacje niżej wymienionego zakresu zjawisk artystycznych:

• Historia sztuki wczesnochrześcijańskiej do Edyktu Mediolańskiego i po roku 313 (malarstwo, rzeźba, architektura)

• Historia sztuki bizantyńskiej – ze szczególnym uwzględnieniem zabytków z tzw. Pierwszego okresu sztuki – architektura, malarstwo, rzeźba, rzemiosło artystyczna. Dzieje i zabytki sztuki Rawenny

• Historia sztuki karolińskiej – omówienie problemu „renesansu” kultury karolińskiej. Architektura, rzeźba, malarstwo – rola malarstwa miniaturowego. Historia sztuki ottońskiej (sztuka dynastii saskiej i salickiej): architektura, malarstwo, znaczenie ikonografii w miniatorstwie ottońskim.

• Historia sztuki romańskiej. Architektura i rzeźba – omówienie odmian regionalnych w sztuce francuskiej. Architektura, rzeźba, malarstwo w sztuce europejskiej

• Sztuka cysterska i najważniejsze pierwsze realizacje

• Historia sztuki gotyckiej – architektura, rzeźba, malarstwo, Omówienie genezy i rozwoju architektury gotyckiej we Francji – katedra gotycka. Recepcja architektury gotyckiej w Europie. Omówienie przemian stylowych w malarstwie i rzeźbie gotyckiej w Europie (styl międzynarodowy, styl łamany). Analiza wybranych przykładów reprezentatywnych dla poszczególnych nurtów.

Omawia się również percepcję i egzemplifikację głównych prądów artystycznych średniowiecza w sztuce polskiej ze szczególnym uwzględnieniem aspektów dotyczących odrębności polskiej sztuki.

Szczegółowo tematy omawiane na wykładzie podano w punkcie „Informacje o zajęciach w cyklu 2021/22 – Wykład - informacje wspólne dla wszystkich grup

Literatura:

LITERATURA PODSTAWOWA :HISTORIA SZTUKI ŚREDNIOWIECZNEJ POWSZECHNEJ

Białostocki J, Sztuka XV w. od Parlerów do Dürera, przek. G. Przewłocki, Warszawa 2010

Duby G., Czasy katedr, Sztuka i społeczeństwo 980-1420, tłum. K. Dolatowska, Warszawa 2006

Gotyk. Architektura, rzeźba, malarstwo, red. Rolf Toman, Köln 2004; też Kraków 2007

Henderson G., Wczesne średniowiecze, tłum. P. Paszkiewicz, Warszawa 2000

Jastrzębowska E., Sztuka wczesnochrześcijańska, Kraków 2008, (też Warszawa 1988)

Kłosińska J., Sztuka bizantyńska, Warszawa 1976

Koch W., Style w architekturze. Arcydzieła budownictwa europejskiego od antyku po czasy współczesne, Warszawa 2011

Kurmann-Schwarz B., Chartres, die Kathedrale,[ Zodiaque],Yonne 2001

Marcinkowski W., Sztuka około roku 1400 – spór o pojęcia, [w:] Magistro et amico amici discipulique. Lechowi Kalinowskiemu w osiemdziesięciolecie urodzin, Kraków 2002, s. 51-62.

Der Naumburger Meister. Bildhauer und Architekt im Europa der Kathedralen, Katalog wystawy, Naumburg 2011,Bd. 1–2, Petersberg 2011.

Nowiński Janusz, "Lapides vivi, Deus est lux, ecclesia est paradisus – kościół cysterski w średniowieczu nośnikiem znaczeń symbolicznych", Architectus 2 (46)2016, s. 25-39

Pevsner N., Historia architektury europejskiej, tłum. A. Morawińska, H. Pawlikowska, Warszawa 1976 albo tłum. J. Wydro, t. 1, Warszawa 1979

Sauerländer W., Rzeźba średniowieczna, tlum. A. Porębska, wyd. 2-Warszawa 2001

Simson O. von, Katedra gotycka, tłum. A. Palińska, Warszawa 1989

Skubiszewska M., Malarstwo w Italii 1250-1400, Warszawa 1980

Skubiszewski P., Sztuka Eropy Łacińskiej od VI do IX w., Lublin 2001

Skubiszewski P.,Malarstwo karolińskie i przedromańskie, Warszawa 1973

Świechowski Z., Nowak L., Gumińska B., Sztuka romańska, Warszawa 1976

-Sztuka romańska. Architektura, rzeźba, malarstwo, red. Rolf Toman, Köln 2004; też Königswinter 2008

Ziemba A. Sztuka Burgundii i Niderlandów 1380- 1500,t.2.,Niderlandzkie malarstwo tablicowe 1430-1500, Warszawa 2011

LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA :HISTORIA SZTUKI ŚREDNIOWIECZNEJ POWSZECHNEJ

Białostocki J., Spätmittelalter und beginnende Neuzeit, Berlin 1972, 1984 (Propyläen Kunstgeschichte 7) (materiał ilustracyjny)

Brenk B., Die Christianisierung der spätrömischen , Welt, Stadt, Land, Haus, Kirche und Kloster frühchristlicher Zeit, Wiesbaden 2003

Brenk B., Spätantike und frühes Christentum. Berlin 1983 (Propyläen Kunstgeschichte, Supplementband) (materiał ilustracyjny)

Deichman F. W. Archeologia chrześcijańska, tłum. E. Jastrzębowska, Warszawa 1994

Dębicki J. Zachodni portal katedry świętego Łazarza w Autun: studium z historii sztuki i historii idei, Kraków 2002.

Duby G., Czasy katedr, Sztuka i społeczeństwo 980-1420, tłum. K. Dolatowska, Warszawa 2006

Elbern H.V., Magia i wiara w złotnictwie wczesnego średniowiecza, „Biuletyn Historii Sztuki) 38, 1976, nr 3, s. 195-217

Fillitz H., Das Mittelalter I, Berlin 1969, 1984 (Propyläen Kunstgeschichte 5) (materiał ilustracyjny)

Frankl P., Gothic Architecture, Harmondsworth 1962 (The Pelican History of Art) (materiał ilustracyjny)

Gotik Schätze Oberösterreich, katalog, Linz 2002( materiał ilustracyjny)

Huizinga J. Jesień średniowiecza, tłum. T. Brzostowski, Warszawa 2005 (też 2003)

Le Goff J., Długie średniowiecze, tłum. M. Żurowska, Warszawa 2007

Kalinowski L. „Dwie osie malowideł ściennych Giotta w Capella ell’Arena w Padwie [w] Ars Graeca – ars Latina. Studia dedykowane Profesor Annie Różyckiej Bryzek, Kraków 2001, str 275-286

Krautheimer R., Early Christian and Byzantine Architecture, Harmondsworth, 1981, 1986 (The Pelican History of Art) (materiał ilustracyjny)

Marcinkowski W., Przedstawienia dewocyjne jako kategoria sztuki gotyckiej, Kraków 1994

Samsonowicz H., Dziedzictwo średniowiecza. Mity i rzeczywistość, Wrocław – Warszawa – Kraków 2009

Simon M., Cywilizacja wczesnego chrześcijaństwa, Warszawa 1992

Simson O. von, Das Mittelalter II, Das hohe Mittelaltern Berlin 1972, 1984 (Propyläen Kunstgeschichte 6) (materiał ilustracyjny)

Volbach W.F., J. Lafontaine-Dosogne. Byzanz und christliche Osten, Berlin 1984 (Propyläen Kunstgeschichte, 3) (materiał ilustracyjny)

Zakrzewski K., Historia Bizancjum, Kraków 1999

Zarnecki J., Sztuka romańska, Kraków 2005

PODSTAWOWA LITERATURA. HISTORIA SZTUKI ŚREDNIOWIECZNEJ POLSKIEJ

Architektura gotycka w Polsce pod red. T. Mroczko, M. Arszyńskiego 1995

Chrzanowski T., Sztuka w Polsce( 1), Od Piastów do Jagiellonów,wyd.2 , Warszawa 2008

Kalinowski L.,„Treści ideowe sztuki przedromańskiej i romańskiej w Polsce” [w] „Speculum artis.” „Treści dzieła sztuki średniowiecza i renesansu”. Warszawa 1989 lub w „Studia źródłoznawcze” X, 1966, str. 1-32

Kębłowski J., Polska sztuka gotycka, Warszawa 1976, 1983

Kalinowski L.,„Treści ideowe sztuki przedromańskiej i romańskiej w Polsce” [w] „Speculum artis.” „Treści dzieła sztuki średniowiecza i renesansu”. Warszawa 1989 lub w „Studia źródłoznawcze” X, 1966, str. 1-32

Kębłowski J., Polska sztuka gotycka, Warszawa 1976, 1983

Nowakowski A., Blask. Ołtarz Mariacki Wita Stwosza, Kraków 2011

Świechowski Z., „Sztuka romańska”, Warszawa 2005 (Dzieje sztuki polskiej, t.1).

LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA :HISTORIA SZTUKI ŚREDNIOWIECZNEJ POLSKIEJ

Domasłowski J., A. Karłowska-Kamzowa A., Labuda A.S.„Malarstwo gotyckie na Pomorzu Wschodnim” Warszawa-Poznań 1990

Gadomski J., „Gotyckie malarstwo tablicowe Małopolski”, t.1 (1420- 1470), Warszawa 1981; t.2 (1460-1500), Warszawa 1988; t.3 (1500-1540) Warszwa-Kraków 1995

Kalinowski L., Sztuka przedromańska i romańska w Polsce a dziedzictwo karolińskie i ottońskie, „Folia Historiae Artium” XVI, 1980, s. 5-20 oraz przedruk tegoż: Speculum Artis. Treści dzieła sztuki średniowiecza i renesansu, Warszawa 1989, s. 57-80

Malarstwo gotyckie w Polsce pod red. A.S.Labudy, K.Secomskiej. T 1 Synteza, T 2 Katalog zabytków, T 3 Album Ilustracji, Warszawa 2004

Skibiński Sz., „Polskie katedry gotyckie” Poznań 1996

Skubiszewska M., „Program ikonograficzny nagrobka króla Kazimierza Jagiellończyka” Studia do Dziejów Wawelu IV, 1978

Skubiszewski P. „Wit Stwosz”, Warszawa 1985

Świechowski Z., „Architektura romańska w Polsce”, Warszawa 2000

Wawel 1000-2000. Wystawa Jubileuszowa. Katalog, t. I-III, Kraków 2000

Węcławowicz T., „Gotyckie bazyliki Krakowa” Kraków 1993

Opisy przedmiotów w USOS i USOSweb są chronione prawem autorskim.
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu.
ul. Jurija Gagarina 11, 87-100 Toruń tel: +48 56 611-40-10 https://usosweb.umk.pl/ kontakt deklaracja dostępności USOSweb 7.0.3.0-1 (2024-04-02)