Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu - Centralny punkt logowania
Strona główna

Historia sztuki współczesnej

Informacje ogólne

Kod przedmiotu: 1402-HSW-3Z-SJ
Kod Erasmus / ISCED: (brak danych) / (0220) Nauki humanistyczne Kod ISCED - Międzynarodowa Standardowa Klasyfikacja Kształcenia (International Standard Classification of Education) została opracowana przez UNESCO.
Nazwa przedmiotu: Historia sztuki współczesnej
Jednostka: Instytut Zabytkoznawstwa i Konserwatorstwa
Grupy: Przedmioty obowiązkowe - 3 rok, sem. zimowy - Konserwacja i restauracja malarstwa (sj)
Przedmioty obowiązkowe - 3 rok, sem. zimowy - Konserwacja i restauracja papieru i skóry (sj)
Przedmioty obowiązkowe - 3 rok, sem. zimowy - Konserwacja i restauracja rzeźby kamiennej (sj)
Punkty ECTS i inne: 3.00 Podstawowe informacje o zasadach przyporządkowania punktów ECTS:
  • roczny wymiar godzinowy nakładu pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się dla danego etapu studiów wynosi 1500-1800 h, co odpowiada 60 ECTS;
  • tygodniowy wymiar godzinowy nakładu pracy studenta wynosi 45 h;
  • 1 punkt ECTS odpowiada 25-30 godzinom pracy studenta potrzebnej do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się;
  • tygodniowy nakład pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się pozwala uzyskać 1,5 ECTS;
  • nakład pracy potrzebny do zaliczenia przedmiotu, któremu przypisano 3 ECTS, stanowi 10% semestralnego obciążenia studenta.
Język prowadzenia: polski
Wymagania wstępne:

Znajomość zagadnień z historii sztuki z poprzednich epok.

Całkowity nakład pracy studenta:

Godziny realizowane z udziałem nauczycieli: 45 godz.

Łącznie godziny realizowane z udziałem nauczycieli 45 (1,5ECTS)

Czas poświęcony na pracę indywidualną studenta:

Czas poświęcony na pracę indywidualną studenta, konieczny do zaliczenia przedmiotu (przygotowanie i uzupełnienie notatek; zebranie i zapoznanie się z literaturą przedmiotu, przyswojenie materiału ilustracyjnego, definicji, powtórka zagadnień problemowych): 45 godz./ 1,5 pkt.

Łącznie czas poświęcony na pracę indywidualną studenta 45(1,5ECTS)

Łącznie: 90 godz. (3 ECTS)

Efekty uczenia się - wiedza:

W1: Definiuje na poziomie pogłębionym kierunki i zjawiska w architekturze i malarstwie po 1945 roku (K_W07)

W2: Posiada zaawansowaną wiedzę dotyczącą zmian formalnych i treściowych zachodzących w architekturze i malarstwie po II wojnie światowej (K_W11)

W3: Zna dorobek czołowych przedstawicieli malarstwa i architektury współczesnej oraz potrafi przypisać im najważniejsze dzieła (K_W07)


Efekty uczenia się - umiejętności:

U1: W sposób pogłębiony potrafi dokonać analizy formalnej i treściowej dzieła malarskiego i architektonicznego powstałego po 1945 roku stosując przy tym specjalistyczną terminologię (K_U18)

U2: Na poziomie zaawansowanym analizuje i interpretuje dzieło malarskie i architektoniczne na tle przemian formalnych zachodzących w sztuce współczesnej (K_U18)

U3: W pracach pisemnych dotyczących malarstwa i architektury współczesnej potrafi przytoczyć argumenty i sformułować wnioski wykorzystując poglądy innych autorów (K_U18)


Efekty uczenia się - kompetencje społeczne:

K1: Dostrzega znaczenie wartości malarstwa i architektury nowoczesnej (K_K01)

K2: Ma świadomość poziomu wiedzy i własnych umiejętności (K_K05)

K3: Jest gotów do stałego podnoszenia swoich kwalifikacji (K_K05)


Metody dydaktyczne:

Metoda dydaktyczna podająca :

- wykład konwencjonalny z pokazem multimedialnym


Metody dydaktyczne podające:

- wykład informacyjny (konwencjonalny)

Metody dydaktyczne w kształceniu online:

- metody służące prezentacji treści

Skrócony opis:

(dot. architektury – 15 godz.)

Wykłady mają na celu przekazanie wiedzy o najnowszych realizacjach i trendach we współczesnej architekturze światowej oraz przygotowanie studentów do samodzielnej pracy, opartej na właściwej interpretacji współczesnego dzieła architektonicznego, znajomości nowoczesnych technik i materiałów budowlanych.

(dot. malarstwa -30 godz.)

Wykład poświęcony prezentacji zjawisk, tendencji i kierunków artystycznych zachodzących w sztuce europejskiej i amerykańskiej po II wojnie światowej. Przedmiotem zajęć jest rozległy obszar dotyczący sztuki wizualnej. W ujęciu historycznym przedstawione zostaną najważniejsze kierunki, ruchy artystyczne i tendencje jak m.in: socrealizm, abstrakcja, nowa figuracja, pop-art, hiperrealizm, nowa ekspresja.

Pełny opis:

(dot. architektury – 15 godz.)

Wykład poświęcony prezentacji zjawisk i tendencji w architekturze powszechnej XX wieku w ujęciu problemowo-historycznym. Twórczość architektoniczna rozpatrywana będzie na tle przemian społeczno-kulturowych i politycznych.

1. Modernizm

Wskazanie podstaw i założeń stylu; poruszane są zagadnienia twórczości przedstawicieli De Stijl, Konstruktywizmu, Bauhausu w aspekcie odniesień do planowania miast, kształtu i funkcji współczesnej architektury, roli jaką ma ona pełnić w kontekście potrzeb społecznych i ekonomicznych. Prezentowane są sylwetki i twórczość wybranych architektów europejskich. Omawiane jest znaczenie wystawy „Architektura międzynarodowa” w Museum of Modern Art w Nowym Jorku.

Poruszane są zagadnienia z dziedziny architektury mieszkaniowej: nowatorskie rozwiązania, wpływ czynników społeczno-ekonomicznych, estetycznych i politycznych na formę budynków mieszkalnych i - organizujących je w określone struktury miejskie – osiedli. Omawiane są wystawy budowlane, na których prezentowano prototypowe rozwiązania urbanistyczne i architektoniczne. Poruszone są zarówno zagadnienie architektury jednorodzinnej, willowej, jak i wielorodzinnej, w tym koncepcja corbusierowskiej „maszyny do mieszkania”. Temat omówiony w oparciu o twórczość F.L.Wrighta, A.Loosa, L.Miesa van der Rohe, Le Corbusiera, , A.Aalto i in. Osobne zagadnienie stanowi amerykański program Case Study House.

Koncepcje modernistycznych miast w oparciu o projekty niezrealizowane (np. Ville Contemporaine, Plan Voisin, projekt dla Schelde, Algieru, Saint-Dié itp.) oraz konkretne realizacje (np. Brasilia, Chandigarh i in.).

Prezentacja utopijnych koncepcji budowy domów i rozplanowania miast, działalność angielskiej grupy Archigram i matabolistów japońskich oraz recepcja tejże działalności na przełomie XX i XXI wieku; omówienie powojennej architektury japońskiej w oparciu o twórczość Kenzo Tange, Kisho Kurokawy, Araty Isozaki i in.

2. Postmodernizm

W trakcie wykładu omawiane są podstawy i założenia stylu, prezentowane są zagadnienia krytyki architektonicznej, zwłaszcza w odniesieniu do twórczości czołowych przedstawicieli modernizmu; istotne będzie odnajdywanie i rozumienie cytatów architektonicznych oraz pastiszu w dziełach postmodernistycznych; omówiony zostanie nurt neomodernizmu i nowego odczytania spuścizny architektonicznej pochodzącej z 1 połowy XX wieku. Różnorodność rozwiązań architektonicznych omówiona zostanie w oparciu o zrealizowane obiekty (m.in. autorstwa R.Venturiego, R.Meiera, Ch.Moora, M.Gravesa, J.Stirlinga i in.).

3. Dekonstruktywizm

W trakcie wykładu omawiane są podstawy i założenia programowe stylu; wskazane jest znaczenie konstruktywizmu rosyjskiego i modernizmu na ukształtowanie nowego języka wypowiedzi architektonicznej; omówiona jest wystawa inaugurująca działalność dekonstruktywistów z przedstawieniem sylwetek i twórczości uczestników; Wykład poparty jest licznymi przykładami niezrealizowanych koncepcji i rysunków architektonicznych pochodzących z wczesnych lat 80-tych XX wieku oraz wykonanych obiektów z końca XX wieku i początku XXI.

(cz. MALARSTWO 30h)

W trakcie wykładu omawiane są najważniejsze nurty w malarstwie europejskim i amerykańskim od połowy lat 40 tych XX wieku do początku XXI wieku. W kontekście wymienionych poniżej tematów duży nacisk został położony na zachodzące w tym okresie zmiany formalne i treściowe. Dlatego w ramach wykładu szczegółowo charakteryzowane są kierunki, grupy artystyczne i dorobek twórców o charakterze przełomowym.

TEMATY

1. Lata 1945-1948 w malarstwie polskim, Wystawa Sztuki Nowoczesnej w Krakowie, Andrzej Wróblewski (2h)

2. Geneza i cechy realizmu socjalistycznego. Przedstawiciele tego nurtu w malarstwie polskim (2h)

3. Malarstwo abstrakcyjne lata 40.te i 50.te. Geneza szkoły nowojorskiej. Malarze imigranci. (Arshile Gorky). Ekspresjonizm abstrakcyjny

(Jackson Pollock). Willem de Kooning, Robert Motherwell, Franz Kline. Color field painting (Mark Rothko, Clyfford Still, Ad Reinhard).

Szkoła Pacyfiku (Mark George Tobey). (4h)

4. Malarstwo materii ( Jean Fautrier, Wols). Art brut (Jean Dubuffet). COBRA (2h)

5. Arsenał 1955 i jego znaczenie dla malarstwa polskiego. Waldemar Cwenarski, Jacek Sempoliński, Jacek Sienicki, Jan Dziędziora,

Marek Oberländer (2h)

6. Malarstwo polskie po połowie lat 50.tych: Grupa 55; Grupa Zamek; II Grupa Krakowska

(m.in.:Tadeusz Kantor, Tadeusz Brzozowski, Maria Jarema, Jadwiga Maziarska, Erna Rosenstein, Kazimierz Mikulski, Jerzy Nowosielski)

(4h)

7. Koloryzm w malarstwie polskim po II wojnie światowej: szkoła sopocka, Artur Nacht-Samborski, Piotr Potworowski, Jan Cybis, Tadeusz

Dominik, Stanisław Fijałkowski, Aleksander Kobzdej, Rajmund Ziemski, Wojciech Fangor, Stefan Gierowski, Leon Tarasewicz (3h)

8. Nowy Realizm (Gerhard Richter, Sigmar Polke). Szkoła londyńska (Francis Bacon, Lucian Freud) (2h)

9. Pop-art w Europie (Richard Hamilton, Eduardo Poalozzi) Independent Group, Wystawa This is Tommorow. Przedstawiciele pop-artu w

Stanach Zjednoczonych (Jasper Johns, Robert Rauschenberg, Andy Warchol, Roy Lichtenstein, Claes Oldenburg, Tom Wesselmann) (2h)

10. Hiperrealizm w malarstwie amerykańskim (Ralph Goings, Chucks Close) (3h)

11. Grupa Neo-Neo-Neo, Grupa Śmietanka, Łukasz Korolkiewicz, Ewa Kuryluk, Edward Dwurnik, Roman Opałka, Wojciech Fangor (2h)

12. Grupa Wprost, Gruppa i nurt neoekspresjonizmu (2h)

Literatura:

(Literatura z dziedziny malarstwa-wybrane fragmenty podane na zajęciach)

Sztuka Świata, t.10, Warszawa 1996

Alicja Kępińska, Nowa Sztuka. Sztuka polska w latach 1945-1978, Warszawa 1981

Adam Kotula, Krakowski Piotr, Sztuka abstrakcyjna, Warszawa 1973

Izabela Kowalczyk, Ciało i władza. Polska sztuka krytyczna lat 90. Warszawa 2002

Piotr Krakowski, O sztuce nowe i najnowszej, Warszawa 1984

Piotr Piotrowski, Awangarda w cieniu Jałty: sztuka w Europie Środkowo-Wschodniej w latach 1945-1989, Rebis, Poznań, 2005

Barbara Rose, Malarstwo amerykańskie XX wieku, Warszawa 1991

Anda Rottenberg, Sztuka w Polsce 1945-2005, Warszawa 2005

Aleksander Wojciechowski, Młode malarstwo polskie, 1944-1974, wyd. 2, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk-Łódź 1983

Wojciech Włodarczyk, Socrealizm. Sztuka polska w latach 1950-1954, Kraków 1991

Aleksander Wojciechowski, Czas nadziei, czas smutku. Sztuka niezależna lat osiemdziesiątych, Warszawa 1992

Małgorzata Geron, The early years of the Faculty of Fine Arts at the Nicolaus Copernicus University in Toruń (1945-1950), [w:]Edukacja artystyczna i krytyka artystyczna w Europie Środkowej i Wschodniej w 20 i 21 wieku / Geron Małgorzata, Malinowski Jerzy (red.), Sztuka Europy Wschodniej / Искусство Восточной Европы / Art of the East Europe, 2021, vol. 9, Warszawa | Toruń, Polski Instytut Studiów nad Sztuką Świata, Wydawnictwo Tako, s.49-60.

Literatura z dziedziny architektury:

Podstawowa:

1. Gössel P., Leuthäuser G., Architektura XX wieku, Kolonia 2006 (Architecture in the Twentieth Centry, Köln 1991)

2. Ghirardo D., Architektura po modernizmie, wyd.VIA, 1999.

3. Jencks Ch., Architektura postmodernistyczna, Warszawa 1987.

4. Wujek J., Mity i utopie architektury XX wieku, Warszawa 1986.

5. Watkin D., Historia architektury zachodniej, Warszawa 2001

Uzupełniająca:

6. Banham R., Rewolucja w architekturze, Warszawa 1979

7. Baumgarth Ch., Futuryzm, Warszawa 1987

8. Berkel B., Bos C., Niepoprawni wizjonerzy, Warszawa 2000

9. Biegański P., U źródeł architektury współczesnej, Warszawa 1972.

10. Blake P., Ludwig Mies van der Rohe – architektura i struktura, Warszawa 1991.

11. Boesiger W., Le Corbusier. Oeuvre complète, Zurich 1929-1958

12. Bonta J., Ludwig Mies van der Rohe, Warszawa 1983.

13. Fiałkowski W., Siedmiu architektów XX wieku, Warszawa 1981

14. Gans D., The Le Corbusier Guide, New York 2000

15. Giedion S., Przestrzeń-czas-architektura, Warszawa 1975.

16. Jencks Ch., Architektura późnego modernizmu, Warszawa 1989

17. Jencks Ch., Ruch nowoczesny w architekturze, Warszawa 1987.

18. Kotula A., Krakowski P., Architektura współczesna, Kraków 1967.

19. Kosa Z., Kenzo Tange, Warszawa 1977.

20. Kucharzewska J., Współczesna architektura i urbanistyka Pekinu w kontekście warunków politycznych, Toruń 2016.

21. Lahti L., Alvar Aalto 1898-1976. Raj dla zwykłego człowieka, Köln 2006

22. Máté P., Richard Neutra, Warszawa 1978.

23. Naylor G., Bauhaus, Warszawa 1977.

24. Nagy E., Le Corbusier, Warszawa 1977

25. Norberg-Schulz Ch., Znaczenie w architekturze Zachodu, Warszawa 1999

26. Olszewski A., Nowa forma w architekturze polskiej, 1900-1925, Warszawa 1967

27. Overy P., De Stijl, Warszawa 1979.

28. Pawley M., Norman Foster. A Global Architecture, London 1999

29. Rasmussen S.E., Odczuwanie architektury, Warszawa 1999

30. Sakellaridou I., Mario Botta. Architectural Poetics, New York 2000

31. Sarnitz A., Adolf Loos, Bonn 2003

32. Sławińska J., Ekspresja sił w nowoczesnej architekturze, Warszawa 1997

33. Springer, Źle urodzone. Reportaże o architekturze PRL-u, Kraków 2011.

34. Stopczyk S., Ekspresjonizm, Warszawa 1987.

35. Tzonis A., Santiago Calatrava. The Poetics of Movement, London 2000

36. Włodarczyk J., Prawda i kłamstwa architektury, Wydawnictwo Politechniki Białostockiej 2009.

37. Winskowski P., Modernizm przebudowany. Inspiracje techniką w architekturze u progu XXI wieku, Kraków 2000.

38. Wisłocka I., Dom i miasto jutra, Warszawa 1971

39. Zumthor P., Myślenie architekturą, Kraków 2011

Metody i kryteria oceniania:

Metody oceniania:

- egzamin pisemny pozwalającego na weryfikację wiedzy, umiejętności i kompetencji: K_W07, K_W11,K_U18, K_K01, K_K05

Kryteria oceniania: test pisemny

Skala ocen:

100 % – 95 % 5

94 % – 85 % 4+

84 % – 75 % 4

74 % – 65 % 3+

64 % – 50 % 3

49 % – 0 % 2

Praktyki zawodowe:

nie dotyczy

Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy 2022/23" (zakończony)

Okres: 2022-10-01 - 2023-02-19
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Wykład, 45 godzin więcej informacji
Koordynatorzy: Małgorzata Geron, Joanna Kucharzewska
Prowadzący grup: Małgorzata Geron, Joanna Kucharzewska
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Przedmiot - Egzamin
Wykład - Egzamin
Skrócony opis:

(dot. malarstwa-30 godz.)

Wykład poświęcony prezentacji zjawisk, tendencji i kierunków artystycznych zachodzących w sztuce europejskiej i amerykańskiej po II wojnie światowej. Przedmiotem zajęć jest rozległy obszar dotyczący sztuki wizualnej. W ujęciu historycznym przedstawione zostaną najważniejsze kierunki, ruchy artystyczne i tendencje jak m.in: socrealizm, abstrakcja, nowa figuracja, pop-art, hiperrealizm, nowa ekspresja.

(dot. architektury – 15 godz.)

Wykłady mają na celu przekazanie wiedzy o najnowszych realizacjach i trendach we współczesnej architekturze światowej oraz przygotowanie studentów do samodzielnej pracy, opartej na właściwej interpretacji współczesnego dzieła architektonicznego, znajomości nowoczesnych technik i materiałów budowlanych.

Pełny opis:

(dot. malarstwa- 30h)

W trakcie wykładu omawiane są najważniejsze nurty w malarstwie europejskim i amerykańskim od połowy lat 40 tych XX wieku do początku XXI wieku. W kontekście wymienionych poniżej tematów duży nacisk został położony na zachodzące w tym okresie zmiany formalne i treściowe. Dlatego w ramach wykładu szczegółowo charakteryzowane są kierunki, grupy artystyczne i dorobek twórców o charakterze przełomowym.

TEMATY

1. Lata 1945-1948 w malarstwie polskim, Wystawa Sztuki Nowoczesnej w Krakowie, Andrzej Wróblewski (2h)

2. Geneza i cechy realizmu socjalistycznego. Przedstawiciele tego nurtu w malarstwie polskim (2h)

3. Malarstwo abstrakcyjne lata 40.te i 50.te. Geneza szkoły nowojorskiej. Malarze imigranci. (Arshile Gorky). Ekspresjonizm abstrakcyjny

(Jackson Pollock). Willem de Kooning, Robert Motherwell, Franz Kline. Color field painting (Mark Rothko, Clyfford Still, Ad Reinhard).

Szkoła Pacyfiku (Mark George Tobey). (4h)

4. Malarstwo materii ( Jean Fautrier, Wols). Art brut (Jean Dubuffet). COBRA (2h)

5. Arsenał 1955 i jego znaczenie dla malarstwa polskiego. Waldemar Cwenarski, Jacek Sempoliński, Jacek Sienicki, Jan Dziędziora,

Marek Oberländer (2h)

6. Malarstwo polskie po połowie lat 50.tych: Grupa 55; Grupa Zamek; II Grupa Krakowska

(m.in.:Tadeusz Kantor, Tadeusz Brzozowski, Maria Jarema, Jadwiga Maziarska, Erna Rosenstein, Kazimierz Mikulski, Jerzy Nowosielski)

(4h)

7. Koloryzm w malarstwie polskim po II wojnie światowej: szkoła sopocka, Artur Nacht-Samborski, Piotr Potworowski, Jan Cybis, Tadeusz

Dominik, Stanisław Fijałkowski, Aleksander Kobzdej, Rajmund Ziemski, Wojciech Fangor, Stefan Gierowski, Leon Tarasewicz (3h)

8. Nowy Realizm (Gerhard Richter, Sigmar Polke). Szkoła londyńska (Francis Bacon, Lucian Freud) (2h)

9. Pop-art w Europie (Richard Hamilton, Eduardo Poalozzi) Independent Group, Wystawa This is Tommorow. Przedstawiciele pop-artu w

Stanach Zjednoczonych (Jasper Johns, Robert Rauschenberg, Andy Warchol, Roy Lichtenstein, Claes Oldenburg, Tom Wesselmann) (2h)

10. Hiperrealizm w malarstwie amerykańskim (Ralph Goings, Chucks Close) (3h)

11. Grupa Neo-Neo-Neo, Grupa Śmietanka, Łukasz Korolkiewicz, Ewa Kuryluk, Edward Dwurnik, Roman Opałka, Wojciech Fangor (2h)

12. Grupa Wprost, Gruppa i nurt neoekspresjonizmu (2h)

(dot. architektury – 15 godz.)

Wykład poświęcony prezentacji zjawisk i tendencji w architekturze powszechnej XX wieku w ujęciu problemowo-historycznym. Twórczość architektoniczna rozpatrywana będzie na tle przemian społeczno-kulturowych i politycznych.

1. Modernizm

Wskazanie podstaw i założeń stylu; poruszane są zagadnienia twórczości przedstawicieli De Stijl, Konstruktywizmu, Bauhausu w aspekcie odniesień do planowania miast, kształtu i funkcji współczesnej architektury, roli jaką ma ona pełnić w kontekście potrzeb społecznych i ekonomicznych. Prezentowane są sylwetki i twórczość wybranych architektów europejskich. Omawiane jest znaczenie wystawy „Architektura międzynarodowa” w Museum of Modern Art w Nowym Jorku.

Poruszane są zagadnienia z dziedziny architektury mieszkaniowej: nowatorskie rozwiązania, wpływ czynników społeczno-ekonomicznych, estetycznych i politycznych na formę budynków mieszkalnych i - organizujących je w określone struktury miejskie – osiedli. Omawiane są wystawy budowlane, na których prezentowano prototypowe rozwiązania urbanistyczne i architektoniczne. Poruszone są zarówno zagadnienie architektury jednorodzinnej, willowej, jak i wielorodzinnej, w tym koncepcja corbusierowskiej „maszyny do mieszkania”. Temat omówiony w oparciu o twórczość F.L.Wrighta, A.Loosa, L.Miesa van der Rohe, Le Corbusiera, , A.Aalto i in. Osobne zagadnienie stanowi amerykański program Case Study House.

Koncepcje modernistycznych miast w oparciu o projekty niezrealizowane (np. Ville Contemporaine, Plan Voisin, projekt dla Schelde, Algieru, Saint-Dié itp.) oraz konkretne realizacje (np. Brasilia, Chandigarh i in.).

Prezentacja utopijnych koncepcji budowy domów i rozplanowania miast, działalność angielskiej grupy Archigram i matabolistów japońskich oraz recepcja tejże działalności na przełomie XX i XXI wieku; omówienie powojennej architektury japońskiej w oparciu o twórczość Kenzo Tange, Kisho Kurokawy, Araty Isozaki i in.

2. Postmodernizm

W trakcie wykładu omawiane są podstawy i założenia stylu, prezentowane są zagadnienia krytyki architektonicznej, zwłaszcza w odniesieniu do twórczości czołowych przedstawicieli modernizmu; istotne będzie odnajdywanie i rozumienie cytatów architektonicznych oraz pastiszu w dziełach postmodernistycznych; omówiony zostanie nurt neomodernizmu i nowego odczytania spuścizny architektonicznej pochodzącej z 1 połowy XX wieku. Różnorodność rozwiązań architektonicznych omówiona zostanie w oparciu o zrealizowane obiekty (m.in. autorstwa R.Venturiego, R.Meiera, Ch.Moora, M.Gravesa, J.Stirlinga i in.).

3. Dekonstruktywizm

W trakcie wykładu omawiane są podstawy i założenia programowe stylu; wskazane jest znaczenie konstruktywizmu rosyjskiego i modernizmu na ukształtowanie nowego języka wypowiedzi architektonicznej; omówiona jest wystawa inaugurująca działalność dekonstruktywistów z przedstawieniem sylwetek i twórczości uczestników; Wykład poparty jest licznymi przykładami niezrealizowanych koncepcji i rysunków architektonicznych pochodzących z wczesnych lat 80-tych XX wieku oraz wykonanych obiektów z końca XX wieku i początku XXI.

Literatura:

(Literatura z dziedziny malarstwa-wybrane fragmenty podane na zajęciach)

Sztuka Świata, t.10, Warszawa 1996

Alicja Kępińska, Nowa Sztuka. Sztuka polska w latach 1945-1978, Warszawa 1981

Adam Kotula, Krakowski Piotr, Sztuka abstrakcyjna, Warszawa 1973

Izabela Kowalczyk, Ciało i władza. Polska sztuka krytyczna lat 90. Warszawa 2002

Piotr Krakowski, O sztuce nowe i najnowszej, Warszawa 1984

Piotr Piotrowski, Awangarda w cieniu Jałty: sztuka w Europie Środkowo-Wschodniej w latach 1945-1989, Rebis, Poznań, 2005

Barbara Rose, Malarstwo amerykańskie XX wieku, Warszawa 1991

Anda Rottenberg, Sztuka w Polsce 1945-2005, Warszawa 2005

Aleksander Wojciechowski, Młode malarstwo polskie, 1944-1974, wyd. 2, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk-Łódź 1983

Wojciech Włodarczyk, Socrealizm. Sztuka polska w latach 1950-1954, Kraków 1991

Aleksander Wojciechowski, Czas nadziei, czas smutku. Sztuka niezależna lat osiemdziesiątych, Warszawa 1992

Małgorzata Geron, The early years of the Faculty of Fine Arts at the Nicolaus Copernicus University in Toruń (1945-1950), [w:]Edukacja artystyczna i krytyka artystyczna w Europie Środkowej i Wschodniej w 20 i 21 wieku / Geron Małgorzata, Malinowski Jerzy (red.), Sztuka Europy Wschodniej / Искусство Восточной Европы / Art of the East Europe, 2021, vol. 9, Warszawa | Toruń, Polski Instytut Studiów nad Sztuką Świata, Wydawnictwo Tako, s.49-60.

Literatura z dziedziny architektury:

Podstawowa:

1. Gössel P., Leuthäuser G., Architektura XX wieku, Kolonia 2006 (Architecture in the Twentieth Centry, Köln 1991)

2. Ghirardo D., Architektura po modernizmie, wyd.VIA, 1999.

3. Jencks Ch., Architektura postmodernistyczna, Warszawa 1987.

4. Wujek J., Mity i utopie architektury XX wieku, Warszawa 1986.

5. Watkin D., Historia architektury zachodniej, Warszawa 2001

Uwagi:

brak

Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy 2023/24" (zakończony)

Okres: 2023-10-01 - 2024-02-19
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Wykład, 45 godzin więcej informacji
Koordynatorzy: Małgorzata Geron, Joanna Kucharzewska
Prowadzący grup: Małgorzata Geron, Joanna Kucharzewska
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Przedmiot - Egzamin
Wykład - Egzamin
Skrócony opis:

(dot. malarstwa-30 godz.)

Wykład poświęcony prezentacji zjawisk, tendencji i kierunków artystycznych zachodzących w sztuce europejskiej i amerykańskiej po II wojnie światowej. Przedmiotem zajęć jest rozległy obszar dotyczący sztuki wizualnej. W ujęciu historycznym przedstawione zostaną najważniejsze kierunki, ruchy artystyczne i tendencje jak m.in: socrealizm, abstrakcja, nowa figuracja, pop-art, hiperrealizm, nowa ekspresja.

(dot. architektury – 15 godz.)

Wykłady mają na celu przekazanie wiedzy o najnowszych realizacjach i trendach we współczesnej architekturze światowej oraz przygotowanie studentów do samodzielnej pracy, opartej na właściwej interpretacji współczesnego dzieła architektonicznego, znajomości nowoczesnych technik i materiałów budowlanych.

Pełny opis:

(dot. malarstwa- 30h)

W trakcie wykładu omawiane są najważniejsze nurty w malarstwie europejskim i amerykańskim od połowy lat 40 tych XX wieku do początku XXI wieku. W kontekście wymienionych poniżej tematów duży nacisk został położony na zachodzące w tym okresie zmiany formalne i treściowe. Dlatego w ramach wykładu szczegółowo charakteryzowane są kierunki, grupy artystyczne i dorobek twórców o charakterze przełomowym.

TEMATY

1. Lata 1945-1948 w malarstwie polskim, Wystawa Sztuki Nowoczesnej w Krakowie, Andrzej Wróblewski (2h)

2. Geneza i cechy realizmu socjalistycznego. Przedstawiciele tego nurtu w malarstwie polskim (2h)

3. Malarstwo abstrakcyjne lata 40.te i 50.te. Geneza szkoły nowojorskiej. Malarze imigranci. (Arshile Gorky). Ekspresjonizm abstrakcyjny

(Jackson Pollock). Willem de Kooning, Robert Motherwell, Franz Kline. Color field painting (Mark Rothko, Clyfford Still, Ad Reinhard).

Szkoła Pacyfiku (Mark George Tobey). (4h)

4. Malarstwo materii ( Jean Fautrier, Wols). Art brut (Jean Dubuffet). COBRA (2h)

5. Arsenał 1955 i jego znaczenie dla malarstwa polskiego. Waldemar Cwenarski, Jacek Sempoliński, Jacek Sienicki, Jan Dziędziora,

Marek Oberländer (2h)

6. Malarstwo polskie po połowie lat 50.tych: Grupa 55; Grupa Zamek; II Grupa Krakowska

(m.in.:Tadeusz Kantor, Tadeusz Brzozowski, Maria Jarema, Jadwiga Maziarska, Erna Rosenstein, Kazimierz Mikulski, Jerzy Nowosielski)

(4h)

7. Koloryzm w malarstwie polskim po II wojnie światowej: szkoła sopocka, Artur Nacht-Samborski, Piotr Potworowski, Jan Cybis, Tadeusz

Dominik, Stanisław Fijałkowski, Aleksander Kobzdej, Rajmund Ziemski, Wojciech Fangor, Stefan Gierowski, Leon Tarasewicz (3h)

8. Nowy Realizm (Gerhard Richter, Sigmar Polke). Szkoła londyńska (Francis Bacon, Lucian Freud) (2h)

9. Pop-art w Europie (Richard Hamilton, Eduardo Poalozzi) Independent Group, Wystawa This is Tommorow. Przedstawiciele pop-artu w

Stanach Zjednoczonych (Jasper Johns, Robert Rauschenberg, Andy Warchol, Roy Lichtenstein, Claes Oldenburg, Tom Wesselmann) (2h)

10. Hiperrealizm w malarstwie amerykańskim (Ralph Goings, Chucks Close) (3h)

11. Grupa Neo-Neo-Neo, Grupa Śmietanka, Łukasz Korolkiewicz, Ewa Kuryluk, Edward Dwurnik, Roman Opałka, Wojciech Fangor (2h)

12. Grupa Wprost, Gruppa i nurt neoekspresjonizmu (2h)

(dot. architektury – 15 godz.)

Wykład poświęcony prezentacji zjawisk i tendencji w architekturze powszechnej XX wieku w ujęciu problemowo-historycznym. Twórczość architektoniczna rozpatrywana będzie na tle przemian społeczno-kulturowych i politycznych.

1. Modernizm

Wskazanie podstaw i założeń stylu; poruszane są zagadnienia twórczości przedstawicieli De Stijl, Konstruktywizmu, Bauhausu w aspekcie odniesień do planowania miast, kształtu i funkcji współczesnej architektury, roli jaką ma ona pełnić w kontekście potrzeb społecznych i ekonomicznych. Prezentowane są sylwetki i twórczość wybranych architektów europejskich. Omawiane jest znaczenie wystawy „Architektura międzynarodowa” w Museum of Modern Art w Nowym Jorku.

Poruszane są zagadnienia z dziedziny architektury mieszkaniowej: nowatorskie rozwiązania, wpływ czynników społeczno-ekonomicznych, estetycznych i politycznych na formę budynków mieszkalnych i - organizujących je w określone struktury miejskie – osiedli. Omawiane są wystawy budowlane, na których prezentowano prototypowe rozwiązania urbanistyczne i architektoniczne. Poruszone są zarówno zagadnienie architektury jednorodzinnej, willowej, jak i wielorodzinnej, w tym koncepcja corbusierowskiej „maszyny do mieszkania”. Temat omówiony w oparciu o twórczość F.L.Wrighta, A.Loosa, L.Miesa van der Rohe, Le Corbusiera, , A.Aalto i in. Osobne zagadnienie stanowi amerykański program Case Study House.

Koncepcje modernistycznych miast w oparciu o projekty niezrealizowane (np. Ville Contemporaine, Plan Voisin, projekt dla Schelde, Algieru, Saint-Dié itp.) oraz konkretne realizacje (np. Brasilia, Chandigarh i in.).

Prezentacja utopijnych koncepcji budowy domów i rozplanowania miast, działalność angielskiej grupy Archigram i matabolistów japońskich oraz recepcja tejże działalności na przełomie XX i XXI wieku; omówienie powojennej architektury japońskiej w oparciu o twórczość Kenzo Tange, Kisho Kurokawy, Araty Isozaki i in.

2. Postmodernizm

W trakcie wykładu omawiane są podstawy i założenia stylu, prezentowane są zagadnienia krytyki architektonicznej, zwłaszcza w odniesieniu do twórczości czołowych przedstawicieli modernizmu; istotne będzie odnajdywanie i rozumienie cytatów architektonicznych oraz pastiszu w dziełach postmodernistycznych; omówiony zostanie nurt neomodernizmu i nowego odczytania spuścizny architektonicznej pochodzącej z 1 połowy XX wieku. Różnorodność rozwiązań architektonicznych omówiona zostanie w oparciu o zrealizowane obiekty (m.in. autorstwa R.Venturiego, R.Meiera, Ch.Moora, M.Gravesa, J.Stirlinga i in.).

3. Dekonstruktywizm

W trakcie wykładu omawiane są podstawy i założenia programowe stylu; wskazane jest znaczenie konstruktywizmu rosyjskiego i modernizmu na ukształtowanie nowego języka wypowiedzi architektonicznej; omówiona jest wystawa inaugurująca działalność dekonstruktywistów z przedstawieniem sylwetek i twórczości uczestników; Wykład poparty jest licznymi przykładami niezrealizowanych koncepcji i rysunków architektonicznych pochodzących z wczesnych lat 80-tych XX wieku oraz wykonanych obiektów z końca XX wieku i początku XXI.

Literatura:

(Literatura z dziedziny malarstwa-wybrane fragmenty podane na zajęciach)

Sztuka Świata, t.10, Warszawa 1996

Alicja Kępińska, Nowa Sztuka. Sztuka polska w latach 1945-1978, Warszawa 1981

Adam Kotula, Krakowski Piotr, Sztuka abstrakcyjna, Warszawa 1973

Izabela Kowalczyk, Ciało i władza. Polska sztuka krytyczna lat 90. Warszawa 2002

Piotr Krakowski, O sztuce nowe i najnowszej, Warszawa 1984

Piotr Piotrowski, Awangarda w cieniu Jałty: sztuka w Europie Środkowo-Wschodniej w latach 1945-1989, Rebis, Poznań, 2005

Barbara Rose, Malarstwo amerykańskie XX wieku, Warszawa 1991

Anda Rottenberg, Sztuka w Polsce 1945-2005, Warszawa 2005

Aleksander Wojciechowski, Młode malarstwo polskie, 1944-1974, wyd. 2, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk-Łódź 1983

Wojciech Włodarczyk, Socrealizm. Sztuka polska w latach 1950-1954, Kraków 1991

Aleksander Wojciechowski, Czas nadziei, czas smutku. Sztuka niezależna lat osiemdziesiątych, Warszawa 1992

Małgorzata Geron, The early years of the Faculty of Fine Arts at the Nicolaus Copernicus University in Toruń (1945-1950), [w:]Edukacja artystyczna i krytyka artystyczna w Europie Środkowej i Wschodniej w 20 i 21 wieku / Geron Małgorzata, Malinowski Jerzy (red.), Sztuka Europy Wschodniej / Искусство Восточной Европы / Art of the East Europe, 2021, vol. 9, Warszawa | Toruń, Polski Instytut Studiów nad Sztuką Świata, Wydawnictwo Tako, s.49-60.

Literatura z dziedziny architektury:

Podstawowa:

1. Gössel P., Leuthäuser G., Architektura XX wieku, Kolonia 2006 (Architecture in the Twentieth Centry, Köln 1991)

2. Ghirardo D., Architektura po modernizmie, wyd.VIA, 1999.

3. Jencks Ch., Architektura postmodernistyczna, Warszawa 1987.

4. Wujek J., Mity i utopie architektury XX wieku, Warszawa 1986.

5. Watkin D., Historia architektury zachodniej, Warszawa 2001

Uwagi:

brak

Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy 2024/25" (zakończony)

Okres: 2024-10-01 - 2025-02-23
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Wykład, 45 godzin więcej informacji
Koordynatorzy: Małgorzata Geron, Joanna Kucharzewska
Prowadzący grup: Małgorzata Geron, Joanna Kucharzewska
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Przedmiot - Egzamin
Wykład - Egzamin
Skrócony opis:

(dot.malarstwa-30 godz.)

Wykład poświęcony prezentacji zjawisk, tendencji i kierunków artystycznych zachodzących w sztuce europejskiej i amerykańskiej po II wojnie światowej. Przedmiotem zajęć jest rozległy obszar dotyczący sztuki wizualnej. W ujęciu historycznym przedstawione zostaną najważniejsze kierunki, ruchy artystyczne i tendencje jak m.in: socrealizm, abstrakcja, nowa figuracja, pop-art, hiperrealizm, nowa ekspresja.

(dot. architektury – 15 godz.)

Wykłady mają na celu przekazanie wiedzy o najnowszych realizacjach i trendach we współczesnej architekturze światowej oraz przygotowanie studentów do samodzielnej pracy, opartej na właściwej interpretacji współczesnego dzieła architektonicznego, znajomości nowoczesnych technik i materiałów budowlanych.

Pełny opis:

(dot. malarstwa- 30h)

W trakcie wykładu omawiane są najważniejsze nurty w malarstwie europejskim i amerykańskim od połowy lat 40 tych XX wieku do początku XXI wieku. W kontekście wymienionych poniżej tematów duży nacisk został położony na zachodzące w tym okresie zmiany formalne i treściowe. Dlatego w ramach wykładu szczegółowo charakteryzowane są kierunki, grupy artystyczne i dorobek twórców o charakterze przełomowym.

TEMATY

1. Lata 1945-1948 w malarstwie polskim, Wystawa Sztuki Nowoczesnej w Krakowie, Andrzej Wróblewski (2h)

2. Geneza i cechy realizmu socjalistycznego. Przedstawiciele tego nurtu w malarstwie polskim (2h)

3. Malarstwo abstrakcyjne lata 40.te i 50.te. Geneza szkoły nowojorskiej. Malarze imigranci. (Arshile Gorky). Ekspresjonizm abstrakcyjny

(Jackson Pollock). Willem de Kooning, Robert Motherwell, Franz Kline. Color field painting (Mark Rothko, Clyfford Still, Ad Reinhard).

Szkoła Pacyfiku (Mark George Tobey). (4h)

4. Malarstwo materii ( Jean Fautrier, Wols). Art brut (Jean Dubuffet). COBRA (2h)

5. Arsenał 1955 i jego znaczenie dla malarstwa polskiego. Waldemar Cwenarski, Jacek Sempoliński, Jacek Sienicki, Jan Dziędziora,

Marek Oberländer (2h)

6. Malarstwo polskie po połowie lat 50.tych: Grupa 55; Grupa Zamek; II Grupa Krakowska

(m.in.:Tadeusz Kantor, Tadeusz Brzozowski, Maria Jarema, Jadwiga Maziarska, Erna Rosenstein, Kazimierz Mikulski, Jerzy Nowosielski)

(4h)

7. Koloryzm w malarstwie polskim po II wojnie światowej: szkoła sopocka, Artur Nacht-Samborski, Piotr Potworowski, Jan Cybis, Tadeusz

Dominik, Stanisław Fijałkowski, Aleksander Kobzdej, Rajmund Ziemski, Wojciech Fangor, Stefan Gierowski, Leon Tarasewicz (3h)

8. Nowy Realizm (Gerhard Richter, Sigmar Polke). Szkoła londyńska (Francis Bacon, Lucian Freud) (2h)

9. Pop-art w Europie (Richard Hamilton, Eduardo Poalozzi) Independent Group, Wystawa This is Tommorow. Przedstawiciele pop-artu w

Stanach Zjednoczonych (Jasper Johns, Robert Rauschenberg, Andy Warchol, Roy Lichtenstein, Claes Oldenburg, Tom Wesselmann) (2h)

10. Hiperrealizm w malarstwie amerykańskim (Ralph Goings, Chucks Close) (3h)

11. Grupa Neo-Neo-Neo, Grupa Śmietanka, Łukasz Korolkiewicz, Ewa Kuryluk, Edward Dwurnik, Roman Opałka, Wojciech Fangor (2h)

12. Grupa Wprost, Gruppa i nurt neoekspresjonizmu (2h)

(dot. architektury – 15 godz.)

Wykład poświęcony prezentacji zjawisk i tendencji w architekturze powszechnej XX wieku w ujęciu problemowo-historycznym. Twórczość architektoniczna rozpatrywana będzie na tle przemian społeczno-kulturowych i politycznych.

1. Modernizm

Wskazanie podstaw i założeń stylu; poruszane są zagadnienia twórczości przedstawicieli De Stijl, Konstruktywizmu, Bauhausu w aspekcie odniesień do planowania miast, kształtu i funkcji współczesnej architektury, roli jaką ma ona pełnić w kontekście potrzeb społecznych i ekonomicznych. Prezentowane są sylwetki i twórczość wybranych architektów europejskich. Omawiane jest znaczenie wystawy „Architektura międzynarodowa” w Museum of Modern Art w Nowym Jorku.

Poruszane są zagadnienia z dziedziny architektury mieszkaniowej: nowatorskie rozwiązania, wpływ czynników społeczno-ekonomicznych, estetycznych i politycznych na formę budynków mieszkalnych i - organizujących je w określone struktury miejskie – osiedli. Omawiane są wystawy budowlane, na których prezentowano prototypowe rozwiązania urbanistyczne i architektoniczne. Poruszone są zarówno zagadnienie architektury jednorodzinnej, willowej, jak i wielorodzinnej, w tym koncepcja corbusierowskiej „maszyny do mieszkania”. Temat omówiony w oparciu o twórczość F.L.Wrighta, A.Loosa, L.Miesa van der Rohe, Le Corbusiera, , A.Aalto i in. Osobne zagadnienie stanowi amerykański program Case Study House.

Koncepcje modernistycznych miast w oparciu o projekty niezrealizowane (np. Ville Contemporaine, Plan Voisin, projekt dla Schelde, Algieru, Saint-Dié itp.) oraz konkretne realizacje (np. Brasilia, Chandigarh i in.).

Prezentacja utopijnych koncepcji budowy domów i rozplanowania miast, działalność angielskiej grupy Archigram i matabolistów japońskich oraz recepcja tejże działalności na przełomie XX i XXI wieku; omówienie powojennej architektury japońskiej w oparciu o twórczość Kenzo Tange, Kisho Kurokawy, Araty Isozaki i in.

2. Postmodernizm

W trakcie wykładu omawiane są podstawy i założenia stylu, prezentowane są zagadnienia krytyki architektonicznej, zwłaszcza w odniesieniu do twórczości czołowych przedstawicieli modernizmu; istotne będzie odnajdywanie i rozumienie cytatów architektonicznych oraz pastiszu w dziełach postmodernistycznych; omówiony zostanie nurt neomodernizmu i nowego odczytania spuścizny architektonicznej pochodzącej z 1 połowy XX wieku. Różnorodność rozwiązań architektonicznych omówiona zostanie w oparciu o zrealizowane obiekty (m.in. autorstwa R.Venturiego, R.Meiera, Ch.Moora, M.Gravesa, J.Stirlinga i in.).

3. Dekonstruktywizm

W trakcie wykładu omawiane są podstawy i założenia programowe stylu; wskazane jest znaczenie konstruktywizmu rosyjskiego i modernizmu na ukształtowanie nowego języka wypowiedzi architektonicznej; omówiona jest wystawa inaugurująca działalność dekonstruktywistów z przedstawieniem sylwetek i twórczości uczestników; Wykład poparty jest licznymi przykładami niezrealizowanych koncepcji i rysunków architektonicznych pochodzących z wczesnych lat 80-tych XX wieku oraz wykonanych obiektów z końca XX wieku i początku XXI.

Literatura:

(Literatura z dziedziny malarstwa-wybrane fragmenty podane na zajęciach)

Sztuka Świata, t.10, Warszawa 1996

Alicja Kępińska, Nowa Sztuka. Sztuka polska w latach 1945-1978, Warszawa 1981

Adam Kotula, Krakowski Piotr, Sztuka abstrakcyjna, Warszawa 1973

Izabela Kowalczyk, Ciało i władza. Polska sztuka krytyczna lat 90. Warszawa 2002

Piotr Krakowski, O sztuce nowe i najnowszej, Warszawa 1984

Piotr Piotrowski, Awangarda w cieniu Jałty: sztuka w Europie Środkowo-Wschodniej w latach 1945-1989, Rebis, Poznań, 2005

Barbara Rose, Malarstwo amerykańskie XX wieku, Warszawa 1991

Anda Rottenberg, Sztuka w Polsce 1945-2005, Warszawa 2005

Aleksander Wojciechowski, Młode malarstwo polskie, 1944-1974, wyd. 2, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk-Łódź 1983

Wojciech Włodarczyk, Socrealizm. Sztuka polska w latach 1950-1954, Kraków 1991

Aleksander Wojciechowski, Czas nadziei, czas smutku. Sztuka niezależna lat osiemdziesiątych, Warszawa 1992

Małgorzata Geron, The early years of the Faculty of Fine Arts at the Nicolaus Copernicus University in Toruń (1945-1950), [w:]Edukacja artystyczna i krytyka artystyczna w Europie Środkowej i Wschodniej w 20 i 21 wieku / Geron Małgorzata, Malinowski Jerzy (red.), Sztuka Europy Wschodniej / Искусство Восточной Европы / Art of the East Europe, 2021, vol. 9, Warszawa | Toruń, Polski Instytut Studiów nad Sztuką Świata, Wydawnictwo Tako, s.49-60.

Literatura z dziedziny architektury:

Podstawowa:

1. Gössel P., Leuthäuser G., Architektura XX wieku, Kolonia 2006 (Architecture in the Twentieth Centry, Köln 1991)

2. Ghirardo D., Architektura po modernizmie, wyd.VIA, 1999.

3. Jencks Ch., Architektura postmodernistyczna, Warszawa 1987.

4. Wujek J., Mity i utopie architektury XX wieku, Warszawa 1986.

5. Watkin D., Historia architektury zachodniej, Warszawa 2001

Uwagi:

brak

Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy 2025/26" (jeszcze nie rozpoczęty)

Okres: 2025-10-01 - 2026-02-22
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Wykład, 45 godzin więcej informacji
Koordynatorzy: Małgorzata Geron, Joanna Kucharzewska
Prowadzący grup: Małgorzata Geron, Joanna Kucharzewska
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Przedmiot - Egzamin
Wykład - Egzamin
Skrócony opis:

(dot.malarstwa-30 godz.)

Wykład poświęcony prezentacji zjawisk, tendencji i kierunków artystycznych zachodzących w sztuce europejskiej i amerykańskiej po II wojnie światowej. Przedmiotem zajęć jest rozległy obszar dotyczący sztuki wizualnej. W ujęciu historycznym przedstawione zostaną najważniejsze kierunki, ruchy artystyczne i tendencje jak m.in: socrealizm, abstrakcja, nowa figuracja, pop-art, hiperrealizm, nowa ekspresja.

(dot. architektury – 15 godz.)

Wykłady mają na celu przekazanie wiedzy o najnowszych realizacjach i trendach we współczesnej architekturze światowej oraz przygotowanie studentów do samodzielnej pracy, opartej na właściwej interpretacji współczesnego dzieła architektonicznego, znajomości nowoczesnych technik i materiałów budowlanych.

Pełny opis:

(dot. malarstwa- 30h)

W trakcie wykładu omawiane są najważniejsze nurty w malarstwie europejskim i amerykańskim od połowy lat 40 tych XX wieku do początku XXI wieku. W kontekście wymienionych poniżej tematów duży nacisk został położony na zachodzące w tym okresie zmiany formalne i treściowe. Dlatego w ramach wykładu szczegółowo charakteryzowane są kierunki, grupy artystyczne i dorobek twórców o charakterze przełomowym.

TEMATY

1. Lata 1945-1948 w malarstwie polskim, Wystawa Sztuki Nowoczesnej w Krakowie, Andrzej Wróblewski (2h)

2. Geneza i cechy realizmu socjalistycznego. Przedstawiciele tego nurtu w malarstwie polskim (2h)

3. Malarstwo abstrakcyjne lata 40.te i 50.te. Geneza szkoły nowojorskiej. Malarze imigranci. (Arshile Gorky). Ekspresjonizm abstrakcyjny

(Jackson Pollock). Willem de Kooning, Robert Motherwell, Franz Kline. Color field painting (Mark Rothko, Clyfford Still, Ad Reinhard).

Szkoła Pacyfiku (Mark George Tobey). (4h)

4. Malarstwo materii ( Jean Fautrier, Wols). Art brut (Jean Dubuffet). COBRA (2h)

5. Arsenał 1955 i jego znaczenie dla malarstwa polskiego. Waldemar Cwenarski, Jacek Sempoliński, Jacek Sienicki, Jan Dziędziora,

Marek Oberländer (2h)

6. Malarstwo polskie po połowie lat 50.tych: Grupa 55; Grupa Zamek; II Grupa Krakowska

(m.in.:Tadeusz Kantor, Tadeusz Brzozowski, Maria Jarema, Jadwiga Maziarska, Erna Rosenstein, Kazimierz Mikulski, Jerzy Nowosielski)

(4h)

7. Koloryzm w malarstwie polskim po II wojnie światowej: szkoła sopocka, Artur Nacht-Samborski, Piotr Potworowski, Jan Cybis, Tadeusz

Dominik, Stanisław Fijałkowski, Aleksander Kobzdej, Rajmund Ziemski, Wojciech Fangor, Stefan Gierowski, Leon Tarasewicz (3h)

8. Nowy Realizm (Gerhard Richter, Sigmar Polke). Szkoła londyńska (Francis Bacon, Lucian Freud) (2h)

9. Pop-art w Europie (Richard Hamilton, Eduardo Poalozzi) Independent Group, Wystawa This is Tommorow. Przedstawiciele pop-artu w

Stanach Zjednoczonych (Jasper Johns, Robert Rauschenberg, Andy Warchol, Roy Lichtenstein, Claes Oldenburg, Tom Wesselmann) (2h)

10. Hiperrealizm w malarstwie amerykańskim (Ralph Goings, Chucks Close) (3h)

11. Grupa Neo-Neo-Neo, Grupa Śmietanka, Łukasz Korolkiewicz, Ewa Kuryluk, Edward Dwurnik, Roman Opałka, Wojciech Fangor (2h)

12. Grupa Wprost, Gruppa i nurt neoekspresjonizmu (2h)

(dot. architektury – 15 godz.)

Wykład poświęcony prezentacji zjawisk i tendencji w architekturze powszechnej XX wieku w ujęciu problemowo-historycznym. Twórczość architektoniczna rozpatrywana będzie na tle przemian społeczno-kulturowych i politycznych.

1. Modernizm

Wskazanie podstaw i założeń stylu; poruszane są zagadnienia twórczości przedstawicieli De Stijl, Konstruktywizmu, Bauhausu w aspekcie odniesień do planowania miast, kształtu i funkcji współczesnej architektury, roli jaką ma ona pełnić w kontekście potrzeb społecznych i ekonomicznych. Prezentowane są sylwetki i twórczość wybranych architektów europejskich. Omawiane jest znaczenie wystawy „Architektura międzynarodowa” w Museum of Modern Art w Nowym Jorku.

Poruszane są zagadnienia z dziedziny architektury mieszkaniowej: nowatorskie rozwiązania, wpływ czynników społeczno-ekonomicznych, estetycznych i politycznych na formę budynków mieszkalnych i - organizujących je w określone struktury miejskie – osiedli. Omawiane są wystawy budowlane, na których prezentowano prototypowe rozwiązania urbanistyczne i architektoniczne. Poruszone są zarówno zagadnienie architektury jednorodzinnej, willowej, jak i wielorodzinnej, w tym koncepcja corbusierowskiej „maszyny do mieszkania”. Temat omówiony w oparciu o twórczość F.L.Wrighta, A.Loosa, L.Miesa van der Rohe, Le Corbusiera, , A.Aalto i in. Osobne zagadnienie stanowi amerykański program Case Study House.

Koncepcje modernistycznych miast w oparciu o projekty niezrealizowane (np. Ville Contemporaine, Plan Voisin, projekt dla Schelde, Algieru, Saint-Dié itp.) oraz konkretne realizacje (np. Brasilia, Chandigarh i in.).

Prezentacja utopijnych koncepcji budowy domów i rozplanowania miast, działalność angielskiej grupy Archigram i matabolistów japońskich oraz recepcja tejże działalności na przełomie XX i XXI wieku; omówienie powojennej architektury japońskiej w oparciu o twórczość Kenzo Tange, Kisho Kurokawy, Araty Isozaki i in.

2. Postmodernizm

W trakcie wykładu omawiane są podstawy i założenia stylu, prezentowane są zagadnienia krytyki architektonicznej, zwłaszcza w odniesieniu do twórczości czołowych przedstawicieli modernizmu; istotne będzie odnajdywanie i rozumienie cytatów architektonicznych oraz pastiszu w dziełach postmodernistycznych; omówiony zostanie nurt neomodernizmu i nowego odczytania spuścizny architektonicznej pochodzącej z 1 połowy XX wieku. Różnorodność rozwiązań architektonicznych omówiona zostanie w oparciu o zrealizowane obiekty (m.in. autorstwa R.Venturiego, R.Meiera, Ch.Moora, M.Gravesa, J.Stirlinga i in.).

3. Dekonstruktywizm

W trakcie wykładu omawiane są podstawy i założenia programowe stylu; wskazane jest znaczenie konstruktywizmu rosyjskiego i modernizmu na ukształtowanie nowego języka wypowiedzi architektonicznej; omówiona jest wystawa inaugurująca działalność dekonstruktywistów z przedstawieniem sylwetek i twórczości uczestników; Wykład poparty jest licznymi przykładami niezrealizowanych koncepcji i rysunków architektonicznych pochodzących z wczesnych lat 80-tych XX wieku oraz wykonanych obiektów z końca XX wieku i początku XXI.

Literatura:

(Literatura z dziedziny malarstwa-wybrane fragmenty podane na zajęciach)

Sztuka Świata, t.10, Warszawa 1996

Alicja Kępińska, Nowa Sztuka. Sztuka polska w latach 1945-1978, Warszawa 1981

Adam Kotula, Krakowski Piotr, Sztuka abstrakcyjna, Warszawa 1973

Izabela Kowalczyk, Ciało i władza. Polska sztuka krytyczna lat 90. Warszawa 2002

Piotr Krakowski, O sztuce nowe i najnowszej, Warszawa 1984

Piotr Piotrowski, Awangarda w cieniu Jałty: sztuka w Europie Środkowo-Wschodniej w latach 1945-1989, Rebis, Poznań, 2005

Barbara Rose, Malarstwo amerykańskie XX wieku, Warszawa 1991

Anda Rottenberg, Sztuka w Polsce 1945-2005, Warszawa 2005

Aleksander Wojciechowski, Młode malarstwo polskie, 1944-1974, wyd. 2, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk-Łódź 1983

Wojciech Włodarczyk, Socrealizm. Sztuka polska w latach 1950-1954, Kraków 1991

Aleksander Wojciechowski, Czas nadziei, czas smutku. Sztuka niezależna lat osiemdziesiątych, Warszawa 1992

Małgorzata Geron, The early years of the Faculty of Fine Arts at the Nicolaus Copernicus University in Toruń (1945-1950), [w:]Edukacja artystyczna i krytyka artystyczna w Europie Środkowej i Wschodniej w 20 i 21 wieku / Geron Małgorzata, Malinowski Jerzy (red.), Sztuka Europy Wschodniej / Искусство Восточной Европы / Art of the East Europe, 2021, vol. 9, Warszawa | Toruń, Polski Instytut Studiów nad Sztuką Świata, Wydawnictwo Tako, s.49-60.

Literatura z dziedziny architektury:

Podstawowa:

1. Gössel P., Leuthäuser G., Architektura XX wieku, Kolonia 2006 (Architecture in the Twentieth Centry, Köln 1991)

2. Ghirardo D., Architektura po modernizmie, wyd.VIA, 1999.

3. Jencks Ch., Architektura postmodernistyczna, Warszawa 1987.

4. Wujek J., Mity i utopie architektury XX wieku, Warszawa 1986.

5. Watkin D., Historia architektury zachodniej, Warszawa 2001

Uwagi:

brak

Opisy przedmiotów w USOS i USOSweb są chronione prawem autorskim.
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu.
ul. Jurija Gagarina 11, 87-100 Toruń tel: +48 56 611-40-10 https://usosweb.umk.pl/ kontakt deklaracja dostępności mapa serwisu USOSweb 7.1.1.0-7 (2025-03-24)