Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu - Centralny punkt logowania
Strona główna

Historia sztuki Europy (w tym polskiej) i Ameryki Północnej od końca XVIII w. do 1945 r.

Informacje ogólne

Kod przedmiotu: 1402-HSzEiA-2Zka-S1
Kod Erasmus / ISCED: (brak danych) / (0288) Interdyscyplinarne programy i kwalifikacje obejmujące sztuki i przedmioty humanistyczne Kod ISCED - Międzynarodowa Standardowa Klasyfikacja Kształcenia (International Standard Classification of Education) została opracowana przez UNESCO.
Nazwa przedmiotu: Historia sztuki Europy (w tym polskiej) i Ameryki Północnej od końca XVIII w. do 1945 r.
Jednostka: Wydział Sztuk Pięknych
Grupy: Przedmioty obowiązkowe - II rok, sem. zimowy, krytyka artystyczna (s1)
Punkty ECTS i inne: 2.00 LUB 6.00 (zmienne w czasie) Podstawowe informacje o zasadach przyporządkowania punktów ECTS:
  • roczny wymiar godzinowy nakładu pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się dla danego etapu studiów wynosi 1500-1800 h, co odpowiada 60 ECTS;
  • tygodniowy wymiar godzinowy nakładu pracy studenta wynosi 45 h;
  • 1 punkt ECTS odpowiada 25-30 godzinom pracy studenta potrzebnej do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się;
  • tygodniowy nakład pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się pozwala uzyskać 1,5 ECTS;
  • nakład pracy potrzebny do zaliczenia przedmiotu, któremu przypisano 3 ECTS, stanowi 10% semestralnego obciążenia studenta.

zobacz reguły punktacji
Język prowadzenia: polski
Wymagania wstępne:

Brak

Całkowity nakład pracy studenta:

1. Godziny realizowane z udziałem nauczyciela (godziny kontaktowe wykładu, przewidziane w programie) 30 godz./1 pkt ECTS

2. Konsultacje z wykładowcą podczas dyżuru: 15 godz./0,5 pkt ECTS

3. Indywidualna praca studenta konieczna do zaliczenia przedmiotu (zebranie i zapoznanie się z literaturą, materiałem ilustracyjnym, powtórzenie i utrwalenie materiału): 15 godz./0,5 pkt ECTS

łącznie 60 godz. 2 pkt ECTS


Efekty uczenia się - wiedza:

MALARSTWO

Student:

W1: posiada wiedzę o głównych kierunkach, zjawiskach w nowoczesnym malarstwie europejskim i amerykańskim. Zna elementarną terminologię dotyczącą malarstwa (K_W01, K_W02).

W2:zna czołowych przedstawicieli głównych kierunków w malarstwie nowoczesnym oraz potrafi przypisać im najważniejsze dzieła malarskie (K_W04).

W3:posiada wiedzę na temat podstawowych metod analizy oraz interpretacji dzieł malarskich powstałych od końca XVIII w. do 1945 r. (K_W05).

W4: posiada zaawansowaną wiedzę dotyczącą miejsca i znaczenia nowoczesnego malarstwa w kulturowym dziedzictwie ludzkości, a także jego roli w procesie dialogu pomiędzy środowiskami artystycznymi (K_W07)


ARCHITEKTURA

W1: Ma wiedzę o głównych kierunkach, zjawiskach i trendach w architekturze nowoczesnej na świecie. Zna elementarną terminologię architektoniczną pomocną w dalszej nauce. (K_W01, K_W02).

W2: Zna czołowych przedstawicieli kierunków oraz potrafi przypisać im konkretne realizacje. (K_W04).

W3: Zna i rozumie podstawowe metody analizy oraz

interpretacji obiektów architektonicznych (K_W05).

W4: Charakteryzuje obiekty o określonych cechach stylowych , orientuje się w sposobie użycia nowoczesnych technik i materiałów budowlanych w celu osiągnięcia przez architekta określonego wrażenia wizualnego (K_W07).


Efekty uczenia się - umiejętności:

MALARSTWO

U1: pod kątem zastosowanej techniki i materiałów, używając specjalistycznej terminologii analizuje dzieło malarskie, określając jego styl oraz przybliżone datowanie w kontekście sztuki nowoczesnej (K_U05)

U2: potrafi dokonać interpretacji elementów treściowych i symbolicznych zawartych w pracach malarskich reprezentujących sztukę nowoczesną (K_U06)

U3:analizuje i interpretuje dzieło malarskie na tle przemian formalnych zachodzących w sztuce nowoczesnej (K_U07)


ARCHITEKTURA

U1: Wykorzystuje wiedzę z zakresu budownictwa i architektury do opisu szerszych zjawisk kulturowych i społecznych (K_U05)


U2: Analizuje dzieła architektoniczne z wykorzystaniem specjalistycznej terminologii oraz wiedzy na temat specyfiki stylistycznej (K_U07)




Efekty uczenia się - kompetencje społeczne:

K1: potrafi określić poziom swojej wiedzy, a także ewentualnych niedostatków, motywujących do dalszego rozwoju naukowego (K_K01)

K2: posiada świadomość znaczenia roli dziedzictwa kulturowego i jego wpływu na rozwój malarstwa i architektury okresu nowoczesnosci (K_K07)

K3: posiada świadomość odpowiedzialności za zachowanie dziedzictwa kulturowego reprezentowanego przez sztukę nowoczesną w regionie, kraju, Europie i świecie (K_K06)



Metody dydaktyczne:

Wykład połączony z prezentacją multimedialną



Metody dydaktyczne podające:

- wykład problemowy

Metody dydaktyczne w kształceniu online:

- metody służące prezentacji treści

Skrócony opis:

MALARSTWO

Wykład trwający trzy semestry poświęcony jest problematyce malarstwa europejskiego i amerykańskiego od 2 poł. XVIII w. do 1945 r. Tematyka zajęć ma na celu poszerzenie wiedzy o głównych nurtach i czołowych przedstawicielach malarstwa nowoczesnego od klasycyzmu po l. 30.i 40. XX w. Charakterystyka poszczególnych kierunków i ich twórców uczy podstawowych metod analizy i interpretacji wybranych prac. Formuła zajęć wyrabia umiejętność samodzielnego zastosowania tej wiedzy w praktyce, umożliwiającej analizę dzieła sztuki pod kątem stylu, datowania a także warstwy treściowej.

ARCHITEKTURA

Zajęcia mają na celu przekazanie wiedzy o architektury nowoczesnej na świecie od poł. XVIII w. do 1945 r. Zajęcia uczą właściwej interpretacji nowoczesnego dzieła architektonicznego, trendów i szkół architektonicznych, znajomości technik i materiałów budowlanych oraz podstawowych zagadnień krytyki artystycznej.

Pełny opis:

MALARSTWO

W trakcie wykładu omawiane są najważniejsze zagadnienia dotyczące malarstwa od drugiej połowy wieku XVIII do wybuchu II wojny światowej. Pod względem geograficznym zajęcia obejmują między innymi środowiska artystyczne rozwijające się na terenie Polski, Francji, Italii, Hiszpanii, Niemiec i Austrii, Anglii, Skandynawii, Rosji oraz Ameryki Północnej. W ramach wykładu szczegółowo charakteryzowane są najważniejsze nurty oraz twórczość wybranych artystów na tle przemian społeczno-kulturowych i politycznych. Punktem wyjścia jest geneza klasycyzmu i preromantyzmu w II połowie XVIII wieku, następnie malarstwo XIX wieku (akademizm, realizm, romantyzm, symbolizm), przełom impresjonistyczny, awangarda pocz. XX wieku i sztuka po I wojnie światowej. Wykład w znaczny sposób poszerza wiedzę z zakresu malarstwa nowoczesnego, obejmującą specjalistyczną terminologię, znajomość najważniejszych kierunków, twórców i dzieł o charakterze przełomowym. Jednocześnie podkreśla znaczenie malarstwa nowoczesnego w kulturowym dziedzictwie oraz zwraca uwagę na rolę w procesie dialogu między środowiskami. Uczy metod analizy i interpretacji dzieł malarskich powstałych od końca XVIII w. do 1945 roku. Problematyka i formuła zajęć wyrabia umiejętność analizy i interpretacji wybranych dzieł pod kątem techniki, datowania, stylu, warstwy formalnej, treściowej i symbolicznej, a także w kontekście przemian zachodzących w sztuce nowoczesnej. Jednocześnie zajęcia motywują do poszerzania wiedzy z zakresu malarstwa nowoczesnego, a także wyrabiają świadomość jego znaczenia w rozwoju sztuki, wpływając na wykształcenie postawy odpowiedzialności za zachowanie dla kolejnych pokoleń dziedzictwa sztuki nowoczesnej.

TEMATY (I semestr)

1. Neoklasycyzm: analiza twórczości wybranych artystów (J.L. David i jego szkoła); teoria Winckelmanna 2h

2. Malarstwo doby Oświecenia w Polsce - Mecenat króla Stanisława Augusta Poniatowskiego; Malarnia i jej krąg; Marcello Bacciarelli; Canaletto; Jan Piotr Norblin; Franciszek Smuglewicz. 2h

3. Sztuka brytyjska XVIII - poł. XIX w.– artyści cudzoziemscy, założenie Royal Academy, związki z Oświeceniem ; Hogarth, Reynolds, Gainsborough, Constable, Turner; West; Wright (eksperymenty naukowe) ; Fuseli, Blake – symbolika, fantastyka; Prerafaelici – program, opozycja przeciw akademizmowi, Hunt, Millais, Rosetti. 4h

4. Akademizm – doktryna, rola akademii sztuk pięknych i salonów; treści filozoficzne, symboliczne i moralne; inspiracje sztuką dawną, ewolucja stylu, fantastyka; rola Ingresa; akademizm we Francji - Delaroche, Chenavard, Gleyre, Couture, Cabanel, Bougereau, Cormon, Austrii i Niemczech (Winterhalter, Piloty, Makart), W. Brytanii (Watts, Leighton), Czech (Brožik), Rosji ( Briułłow, Iwanow, Ajwazowski). 2h

5. Klasycyzm i geneza romantyzmu w malarstwie polskim (Brodowski, Orłowski) 2h

6. Romantyzm – doktryna, termin, postawa artystyczna; sentymentalizm i zapowiedzi romantyzmu w sztuce francuskiej – „Primitifs”, Proud’hon, Girodet-Trioson, Gros; romantycy – Géricault, Delacroix; ideologia (Schlegel, Wackenroder) i nurty romantyzmu niemieckiego: protestancki – Friedrich, Runge, Carus; katolicki - Lukasbund Nazareńczycy – Overbeck, Pforr; Hiszpania-Goya. 4h

7. Romantyzm i historyzm w malarstwie polskim (Wańkowicz, Rusiecki, Michałowski, Suchodolski, Lesser, Simmler, Rodakowski, Grottger, Matejko 2h

8. Realizm i naturalizm – doktryna, pojęcie; Corot, Szkoła z Barbizon i pejzaż intymny – Diaz de la Pena, Troyon, Rousseau, Daubigny; Millet; Courbet – doktryna naturalizmu (Champfleury, P.J. Proudhon), ikonografia (sceny obyczajowe, motyw pracy); Daumier ; realizm w Niemczech – Menzel, Leibl, Thoma, v. Uhde); pieriedwiżnicy – założenia artystyczne i ideowe. 2h

9. Malarstwo realistyczne w Polsce, realizm społeczny (Gerson, Kostrzewski, Szermentowski, Kotsis 2h

10. Szkoła monachijska: Brandt, Chełmoński, Wierusz-Kowalski, Maksymilian Gierymski 2h

11. Grupa „Wedrowca” (m.in.: Stanisław Witkiewicz, Aleksander Gierymski) 2h

12. Nurt symbolizmu– założenia, cechy, ikonografia Böcklin; francuscy symboliści: Puvis de Chavannes, Moreau, Redon, Carrière; symbolizm w innych krajach: Rops, Ensor, Hodler; Ecole de Pont-Aven; Nabis – założenia, cechy; Serussier, Denis, Valloton, Bonnard; symbolizm w Niemczech –v. Stuck, v.Hofman,; symbolizm w Skandynawii (Munch, Viegeland), Czechach, Rosji (Wróbel, Mir iskusstwa) secesja wiedeńska – Klimt, Kubin, Schiele. 4h

ARCHITEKTURA:

Przedmiotem zajęć będą najważniejsze zagadnienia i tendencje dotyczące architektury od połowy XVIII wieku do 1945 roku. Zaprezentowane zostaną wiodące kierunki, sylwetki architektów oraz ich dzieła na tle zachodzących przemian społecznych.

Omawiane będą - w układzie chronologicznym - najważniejsze zjawiska, osadzone na tle zmiennych uwarunkowań historycznych, społecznych i kulturowych oraz podkreślane będą czynniki ideowe i funkcjonalne, decydujące o wyborze form architektonicznych, technik budowlanych i zdobniczych. Uwzględnione są budynki o różnych funkcjach (mieszkalne, sakralne, muzealne, municypalne).

Zajęcia podzielono na kilka bloków tematycznych:

1. klasycyzm (6 godz.)

którego podstawą stał się nurt oświeceniowy, badania historyczne i archeologiczne.

- recepcja wzorów antycznych w oparciu o twórczość W.Kenta, J.Soane`a, R.Smirka, J.Nasha, J.A.Gabriela, J.G.Soufflota i in.

- niezrealizowane projekty francuskich rewolucjonistów (E.L.Boullee i C.N.Ledoux)

- polska architektura doby stanisławowskiej i dzieła dojrzałego klasycyzmu

2. historyzm (8 godz.),

- podstawy architektury historyzmu;

- odmiany neogotyku

- historyzm dojrzały (Parlament w Londynie, Reichstag w Berlinie, Opera w Paryżu itd.).

- historyzm na terenie Polski pod zaborami

- przebudowa Paryża i percepcja stylu haussmannowskiego w innych miastach europejskich

- zabudowa czynszowa

3. architektura doby rewolucji przemysłowej (4 godz.)

4. secesja w różnych krajach Europy (4 godz.)

5. styl zakopiański (2 godz.)

6. architektura amerykańska – od szkoły chicagowskiej do art deco (2 godz.);

7. awangarda architektoniczna okresu 20-lecia międzywojennego (4 godz.).

Literatura:

MALARSTWO

Do zapoznania się z wybranymi fragmentami wskazanymi przez prowadzącego

(I semestr)

Podstawowa

Cassou J., Encyklopedia symbolizmu, Warszawa 1992.

Ciseri L., Romantyzm, Warszawa 2009.

Claudon F., Encyklopedia romantyzmu, Warszawa 1992.

Hofstätter H., Symbolizm, Warszawa 1980.

Lorenz S., Rottermund A., Klasycyzm w Polsce, Arkady 1990.

Malinowski J., Malarstwo polskie XIX wieku, Warszawa 2003.

Micke-Broniarek E., Malarstwo polskie. Realizm, naturalizm, Warszawa 2006.

Poprzęcka M. , Akademizm, Warszawa 1989.

Ryszkiewicz A., Malarstwo polskie. Romantyzm, historyzm, realizm, Warszawa 1989.

Sztuka świata, t.8, Warszawa 1994.

Uzupełniająca

Bühler H.P., Józef Brandt, Alfred Wierusz-Kowalski i inni: polska szkoła monachijska, Warszawa 1998.

Józef Brandt 1841-1915, t.1-3, red. E. Micke-Broniarek, Muzeum Narodowe w Warszawie 2018.

Konopacki A., Prerafaelici, Warszawa 1989.

Konopacki Adam, William Blake, Warszawa 1987.

Kozakiewiczowie H. i S., Bernardo Bellotto zwany Canaletto, Warszawa 1980.

Krypczyk A., Maksymilian Gierymski (1848-1874): katalog dzieł zebranych, Muzeum Narodowe w Krakowie 2019.

Krzysztofowicz-Kozakowska S., Aleksander Gierymski. Malarstwo, Olszanica 2018.

Melbechowska-Luty A., Chełmoński: malarz polskich żywiołów, 2014

Monneret S., David and neo-classicism, 1999.

Nanteuil L., Jacques – Louis David, London 1990.

Nowakowski A., Arnold Böcklin. Chwała i zapomnienie, Kraków 1994.

Pérez Sànchez A.E., Goya, Warszawa 1994.

Ryszkiewicz A., Francusko-polskie związki artystyczne w kręgu J. L. Davida, Warszawa 1967.

Turner: malarz żywiołów, Muzeum Narodowe w Krakowie 2011.

Zeńczak A., Piotr Michałowski, Muzeum Narodowe Kraków 2008.

Żuchowski T. J., Patriotyczne mity i toposy, malarstwo niemieckie 1800-1848, Poznań 1991.

Żuchowski T. J., Między naturą a historią, malarstwo Caspara Davida Friedricha, Szczecin 1993.

Berkel B., Bos C., Niepoprawni wizjonerzy, Warszawa 2000

Czyżewski A., Trzewia Lewiatana. Miasta ogrody i narodziny przedmieścia kulturalnego, Warszawa 2009

Dzieje architektury w Polsce, wyd. Kluszczyński, (b.r.w).

Erich Mendelsohn. Dynamika i funkcja, pod red. R.Stephan, Wrocław 2001

Harbison R., Zbudowane, niezbudowane i nie do zbudowania. W poszukiwaniu znaczenia architektonicznego, Warszawa 2001

Gutowski M., Gutowski B., Architektura secesyjna Galicji, Warszawa 2001

Jaroszewski T.S., Od klasycyzmu do nowoczesności O architekturze polskiej XVIII, XIX i XX wieku, Warszawa 1996

Kucharzewska J., Architektura i urbanistyka Torunia w latach 1871-1920, Warszawa 2004.

Norberg-Schulz Ch., Znaczenie w architekturze Zachodu, Warszawa 1999

Rasmussen S.E., Odczuwanie architektury, Warszawa 1999

Stefański K., Architektura XIX wieku na ziemiach polskich, Warszawa 2005.

Walis M., Secesja, Warszawa 1984

Watkin D., Historia architektury zachodniej, Warszawa 2001.

Włodarczyk J., Prawda i kłamstwa architektury, Wydawnictwo Politechniki Białostockiej 2009

Metody i kryteria oceniania:

MALARSTWO

wykład

po semestrze 3 i 4 student musi zaliczyć kolokwium obejmujące materiał wizualny pozwalający na weryfikację wiedzy, umiejętności i kompetencji:

W1-4, U1-3, K1-3

Zaliczenia mogą być prowadzone w trybie tradycyjnym lub zdalnym, za pomocą aplikacji MS Teams

ARCHITEKTURA

zaliczenie w formie pisemnej - test

pozwalający zweryfikować wiedzę pozyskaną na wykładach oraz rozpoznać nabyte kompetencje i umiejętności W1-4, U1-3, K1-3

Praktyki zawodowe:

Nie dotyczy

Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy 2021/22" (zakończony)

Okres: 2021-10-01 - 2022-02-20
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Wykład, 30 godzin więcej informacji
Koordynatorzy: Małgorzata Geron, Dorota Kamińska-Jones
Prowadzący grup: Małgorzata Geron
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Przedmiot - Zaliczenie na ocenę
Wykład - Zaliczenie na ocenę

Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy 2022/23" (zakończony)

Okres: 2022-10-01 - 2023-02-19
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Ćwiczenia, 30 godzin więcej informacji
Wykład, 60 godzin więcej informacji
Koordynatorzy: Lidia Gerc, Małgorzata Geron, Joanna Kucharzewska
Prowadzący grup: Lidia Gerc, Małgorzata Geron, Joanna Kucharzewska
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Przedmiot - Zaliczenie na ocenę
Ćwiczenia - Zaliczenie na ocenę
Wykład - Zaliczenie na ocenę

Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy 2023/24" (zakończony)

Okres: 2023-10-01 - 2024-02-19
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Ćwiczenia, 30 godzin więcej informacji
Wykład, 60 godzin więcej informacji
Koordynatorzy: Lidia Gerc, Małgorzata Geron, Joanna Kucharzewska
Prowadzący grup: Lidia Gerc, Małgorzata Geron, Joanna Kucharzewska
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Przedmiot - Zaliczenie na ocenę
Ćwiczenia - Zaliczenie na ocenę
Wykład - Zaliczenie na ocenę
Skrócony opis:

Architektura:

Zajęcia mają na celu przekazanie wiedzy o architekturze nowoczesnej na świecie od połowy XVIII wieku do 1945 roku. Zajęcia uczą właściwej interpretacji nowoczesnego dzieła architektonicznego, trendów i szkół architektonicznych, znajomości technik i materiałów budowlanych oraz podstawowych zagadnień krytyki artystycznej.

Pełny opis:

Architektura:

Przedmiotem zajęć będą najważniejsze zagadnienia i tendencje dotyczące architektury od połowy XVIII wieku do 1945 roku. Zaprezentowane zostaną wiodące kierunki, sylwetki architektów oraz ich dzieła na tle zachodzących przemian społecznych.

Omawiane będą - w układzie chronologicznym - najważniejsze zjawiska, osadzone na tle zmiennych uwarunkowań historycznych, społecznych i kulturowych oraz podkreślane będą czynniki ideowe i funkcjonalne, decydujące o wyborze form architektonicznych, technik budowlanych i zdobniczych. Uwzględnione są budynki o różnych funkcjach (mieszkalne, sakralne, muzealne, municypalne).

Zajęcia podzielono na kilka bloków tematycznych:

1. klasycyzm (6 godz.)

którego podstawą stał się nurt oświeceniowy, badania historyczne i archeologiczne.

- recepcja wzorów antycznych w oparciu o twórczość W.Kenta, J.Soane`a, R.Smirka, J.Nasha, J.A.Gabriela, J.G.Soufflota i in.

- niezrealizowane projekty francuskich rewolucjonistów (E.L.Boullee i C.N.Ledoux)

- polska architektura doby stanisławowskiej i dzieła dojrzałego klasycyzmu

2. historyzm (8 godz.),

- podstawy architektury historyzmu;

- odmiany neogotyku

- historyzm dojrzały (Parlament w Londynie, Reichstag w Berlinie, Opera w Paryżu itd.).

- historyzm na terenie Polski pod zaborami

- przebudowa Paryża i percepcja stylu haussmannowskiego w innych miastach europejskich

- zabudowa czynszowa

3. architektura doby rewolucji przemysłowej (4 godz.)

4. secesja w różnych krajach Europy (4 godz.)

5. styl zakopiański (2 godz.)

6. architektura amerykańska – od szkoły chicagowskiej do art deco (2 godz.);

7. awangarda architektoniczna okresu 20-lecia międzywojennego (4 godz.).

Literatura:

j.w.

Uwagi:

W semestrze zimowym 2023/24 wykład z architektury będzie się odbywał w środę w godz. 9:45 - 11:15; w sali 220

Opisy przedmiotów w USOS i USOSweb są chronione prawem autorskim.
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu.
ul. Jurija Gagarina 11, 87-100 Toruń tel: +48 56 611-40-10 https://usosweb.umk.pl/ kontakt deklaracja dostępności USOSweb 7.0.2.0-1 (2024-03-12)