Historia technik budowlanych z elementami materiałoznawstwa

zaliczenie 1 roku

przedmiot obowiązkowy

Godziny realizowane z udziałem nauczycieli ( w godz.):

- udział w wykładach (konwersatoriach) – 30

- udział w ćwiczeniach – 30

- konsultacje z nauczycielem akademickim - 2

Czas poświęcony na pracę indywidualną studenta (w godz.):

- czytanie literatury - 10

- przygotowanie do kolokwium - 8

- przygotowanie do egzaminu - 10

Łącznie: 90 godz. (3 ECTS)

K_W09 zna podstawowe techniki i technologie budowlane, właściwości stosowanych materiałów, etapy pracy warsztatu budowlanego H1A_W04

W1: Student zna dawne techniki i technologie budowlane. Zna i rozumie dawne sposoby konstruowania i wznoszenia budowli oraz ich wyposażania.

W2: Potrafi rozróżnić i opisać dawne materiały wykorzystane w zabytkowym budownictwie, sposoby ich wykorzystania i opracowania

W3: Potrafi scharakteryzować właściwe sposoby dbałości i pielęgnacji o budynek i jego elementy

K_U14 identyfikuje podstawowe materiały występujące w zabytkach, na podstawie analizy wizualnej określa techniki budowlane H1A_U05

U1: Wykorzystuje zdobytą wiedzę w trakcie dalszej nauki na wyższych stopniach studiów (badania architektoniczne, praca dyplomowa) oraz w pracy zawodowej i naukowej.

U2: Potrafi analizować substancję zabytkową budowli

K1: Ma świadomość złożoności działań ludzkich związanych ze wznoszeniem budynków

K2: Posiada umiejętność oceny czy roboty prowadzone w trakcie prac remontowych i konserwatorskich przy zabytkach są wykonywane poprawnie, co pozwala mu na pełnienie ograniczonych nadzorów

Metoda dydaktyczna podająca :

- wykład informacyjny (konwencjonalny)

- wykład konwersatoryjny

Metoda dydaktyczna eksponująca:

- prezentacja z wykorzystaniem środków multimedialnych.

- demonstracja zbytkowych eksponatów

- poznawanie zabytków architektury Torunia

- pokaz

- wykład informacyjny (konwencjonalny)
- wykład konwersatoryjny

- ćwiczeniowa

Zajęcia mają na celu Zaznajomienie studentów z dawnymi rozwiązaniami budowlanymi występującymi na terenie Polski od średniowiecza do XX wieku, celem osiągnięcia rozumienia struktury i wykończenia zabytków architektury.

I. Wprowadzenie do przedmiotu

Zakres wykładu i specyfika przedmiotu oraz jego przydatność dla tego typu studiów. Stan zachowania poszczególnych rodzajów rozwiązań na terenie Polski. Podstawowa literatura. Stan badań i jego wpływ na zakres przedmiotów.

II. Fundamentowanie

Dawne sposoby rozeznania gruntu. Głębokość posadowienia. Fundamenty: w wykopach ,,wąsko-przestrzennych i szeroko-przestrzennych”. Fundamenty ciągłe, punktowe, na palach i rusztach drewnianych oraz fundamenty wylewane. Dawne zabezpieczenia od podciągania wody kapilarnej.

III. Rusztowania i elementy transportu

Rusztowania stojakowe i przewieszone. Otwory maculcowi. Koziołki. Pionowy transport materiałów: koła deptakowe, koła z liną bez końca, kołowroty, naczynia do transportu.

IV. Mury kamienne (skały budowlane omawiane są w trakcie ćwiczeń)

Wprowadzenie. Mury opus emplecton. Wybrane wątki murów kamiennych: mury w jodełkę, mury z głazów narzutowych (otoczaków), mała i duża kostka, mury z kamieni łamanych i łupanych. Mury rzędowe i warstwowe. Mury z ciosów i sposoby wykonywania ciosów. Dawne faktury murów kamiennych w zależności od narzędzi.

V. Mury ceglane

Wprowadzenie. Rodzaje cegieł i ich wielkości. Wątki murów średniowiecznych. Destrukcja strukturalna murów średniowiecznych. Naroża murów średniowiecznych. Wątki murów nowożytnych. Naroża murów nowożytnych. Spoiny, ich formy i znaczenie. Kolejność wznoszenia murów, strzępia. Faktura i kolorystyka murów. Wykończenia blend i fryzów. Otwory w murach i ich przesklepienia.

VI. Sklepienia

Kształty łuków. Elementy sklepień. Sklepienia kolebkowe i ich opory. Budowa sklepień kolebkowych i wykończenie ich podniebienia. Sklepienia krzyżowe i ich budowa. Sklepienia krzyżowo-żebrowe i ich żebra. Opory sklepień krzyżowych i krzyżowo-żebrowych. Budowa sklepień krzyżowych i krzyżowo-żebrowych. Sklepienia gwiaździste. Sklepienia kryształowe, sieciowe i wachlarzowe. Przyczyny destrukcji sklepień i ich zapobieganie. Wykończenie podniebienia sklepień żebrowych. Kopuły.

VII. Dawna obróbka drewna

Pozyskiwanie surowca i czynniki, które wpłynęły na jego długowieczność w zabytkach. Obróbka ręczna i dawna mechaniczna. Rodzaje drewnianych wyrobów i ich specyfika. Warunki pobierania próbek do badań dendrochronologicznych.

VIII. Konstrukcje ścian drewnianych

Kosznica. Ściany sumikowo-łątkowe, wieńcowe oraz szkieletowe i ich elementy. Konstrukcje przysłupowe i zdwojone.

IX. Konstrukcje dachów – więźby

Kształty dachów. Konstrukcje jętkowe i storczykowe. Więźby stolcowe. Więźby o konstrukcjach mieszanych. Dachy pulpitowe i podwójne (równoległe). Polski dach łamany i dach mansardowy. Konstrukcje wieszarowe i krążynowe. Więźby płatwiowe. Złącza i ciesielskie znaki montażowe. Odwiązanie i montaż więźby. Zasady odwzorowania konstrukcji dachów w dokumentach konserwatorskich.

X. Stropy

Elementy stropów. Rodzaje belek i ich zakończenia oraz oparcie na murze. Belkowanie. Stropy belkowe i ich powały. Stropy wsuwkowe. Stropy kasetonowe i ramowe. Stropy płaskie oraz drewniano-ceramiczne. Stropy z sufitem.

XI. Schody

Elementy schodów i systematyka ich układów przestrzennych. Zastosowanie poszczególnych typów schodów w architekturze. Konstrukcje schodów prostych i zabiegowych. Konstrukcje schodów kręconych. Bariery (balustrady) i poręcze.

XII. Podłogi, ściany i boazerie

Podłogi deskowe i deskowo-fryzowe. Parkiet z klepek pojedynczych. Parkiety taflowe pełne i fornirowane. Sianku drewniane. Boazerie niskie i wysokie oraz ich związek z wnętrzami.

XIII. Stolarka okienna

Elementy i podział okien. Nadproża. Typy konstrukcyjne okien. Krzyże okienne właściwe i pozorne. Typy oszklenia w ołowiu i na kit. Okiennice i żaluzje. Kolorystyka okien i okna iluzjonistyczne (malowane). Okucia. Znaczenie stolarki okiennej dla kompozycji architektonicznej. Witryny (okna wystawowe) sklepowe.

XIV. Stolarka drzwiowa

Elementy i podziały drzwi. Konstrukcje drzwi: biegunowych, deskowych oraz ramowo-płycinowych. Systemy dekoracyjne dla poszczególnych typów drzwi. Charakterystyka rozwiązań stylistycznych.

XV. Charakterystyka konstrukcjo nowoczesnych

Konstrukcje żeliwne, stalowe, betonowe, żelbetowe.

Podręczniki

1. Budownictwo ogólne tom 1. Materiały i wyroby budowlane, praca zbiorowa, Arkady 2005

2. Budownictwo ogólne tom 2. Fizyka budowli, pod redakcją Piotra Klemma, Arkady 2005

3. Budownictwo ogólne tom 3. Elementy budynków, podstawy projektowania, praca zbiorowa, Arkady 2008

4. Budownictwo ogólne tom 4. Konstrukcje budynków, praca zbiorowa, Arkady 2009

5. Budownictwo ogólne tom 5. Stalowe konstrukcje budynków. Projektowanie według eurokodów z przykładami obliczeń, praca zbiorowa, Arkady 2010

6. Franzblau, Gałek, Uruszczak, Podstawy rysunku architektonicznego, Atropos 2008

7. Gutowski B., Gutowski M., Architektura secesyjna w Galicji, , DIG 2001

8. Kopkowicz F., Ciesielstwo polskie, Warszawa 1959.

9. Mączeński Z., Poradnik budowlany dla architektów, Warszawa 1953

10. Mączeński Z., Tomaszewski Z., Zachwatowicz J., Przegląd materiałów używanych w dawnej Polsce., Warszawa 1954.

11. Mielnicki S., Ustroje budowlane, Katowice 1938.

12. Miśniakiewicz E., Skowroński W., Rysunek techniczny budowlany, Arkady 2009

13. Nowy poradnik majstra budowlanego, pod red. J. Panasa, Arkady 2004

14. Różycki S., Budownictwo ogólne, Gdańsk 1966.

15. Szymański E., Materiały budowlane 2, WSiP 2008

16. Sieczkowski J., Nejman T., Ustroje budowlane, , Politechnika Warszawska 2002

17. Tomanek M., Budownictwo modułowe-czasowe, Wydawnictwo Śląsk 2006

18. Wapińska B., Popek M., Podstawy budownictwa, , WSiP 2009

19. Żenczykowski W., Budownictwo ogólne, t. 1-4, Warszawa 1952-60.

Literatura ogólna

1. Arszyński M. Budownictwo warowne zakonu krzyżackiego w Prusach (1230-1454), Toruń 1995.

2. Arszyński M., Warsztat budowlany w Prusach około 1400 roku., BHS, R.XXIX., 1967, nr 4, s. 582 - 584.

3. Arszyński M., Organizacja i technika średniowiecznego budownictwa ceglanego w Prusach w kontekście europejskim, Malbork: Muzeum Zamkowe, 2016

4. Bogdan M., Prezbiterium w przestrzeni architektonicznej kościoła, Śląsk 2009

5. Borusiewicz W., Z dziejów rozwoju myśli konstrukcyjnej przy kształtowaniu architektury murowanej do XIX wieku., "Teka Komisji Urbanistyki i Architektury", t. I., 1967, s.169 -181.

6. Cios I., Garwacka-Piórkowska S., Projektowanie fundamentów. Ławy, stopy, ściany oporowe, pale, Politechnika Warszawska 2003,

7. Frazik J.T., Organizacje architektoniczno-budowlane w Europie w okresie średniowiecza, TKUiA, T. IX, 1975, s. 137 - 153.

8. Gimpel J., Jak budowano w średniowieczu, Warszawa 1968.

9. Glancey J., Architektura, Wiedza i Życie 2007

10. Głomp J., Pontifex Maximus. Ponad przestrzenią i czasem, Politechnika Śląska 2007

11. Grabowski Z., Pisarczyk S., Obrycki M., Fundamentowanie, Politechnika Warszawska 2005

12. Ilustrowany leksykon architektoniczno-budowlany, pod red. Wojciecha Skowronskiego, Arkady 2007

13. Jamroży Z., Beton i jego technologie, PWN 2009

14. Kliszczewicz R., Ochrona konstrukcji żelbetowych, Arkady 1999

15. Komar B., Tymkiewicz J., Elewacje budynków biurowych. Funkcja, forma, percepcja, Politechnika Śląska 2006

16. Łodyńska-Kosińska M., Geometria architektów gotyckich, KAU, T. IX, 1964, z.2, s. 89 - 114.

17. Ochrona budynków przed korozją biologiczną, praca zbiorowa, Arkady 2001

18. Osiecka E., Materiały budowlane. Kamień - ceramika – szkło, Politechnika Warszawska 2003

19. Osiecka E., Materiały budowlane. Spoiwa mineralne – kruszywa, Politechnika Warszawska 2005

20. Paczewski W., Wnuk Z., Budownictwo dla architektów. Elementy robót wykończeniowych, Politechnika Warszawska 1998

21. Palej A., Schneider-Skalska G., Architektura od abc, PAN 2003

22. Pawłowski A. Z., Cala I., Budynki wysokie, Politechnika Warszawska 2006

23. Pszenicki A., Kurs budowy mostów - Część ogólna - Podpory kamienne i mosty drewniane, Volumina Reprint z 1938

24. Starosolski Wł., Konstrukcje żelbetowe. Tom 1 i 2, PWN

25. Stevenson N., Architektura bez tajmnic, Świat Książki 2009

26. Szymski A. M., Kanon formy architektonicznej w kościele katolickim, Politechnika Szczecińska, 1990

27. Świechowski Z., Czy istniały strzechy budowlane, "Przegląd Historyczny, T. LIV, 1963, nr 4, s. 666 - 670.

28. Świechowski Z., Zachwatowicz J., Dzieje budownictwa w Polsce według Oskara Sosnowskiego do połowy XIII wieku., t.1., Warszawa 1964.

29. Trwałość i skuteczność napraw obiektów budowlanych, praca zbiorowa, DWE 2007

30. Współczesne metody naprawcze w obiektach budowlanych, praca zbiorowa, DWE 2009

31. Wyrobisz A., Czy istniały strzechy budowlane. Z zagadnień organizacji rzemieślników budowlanych w średniowieczu., "Przegląd Historyczny", T. LIII, 1962, nr 4, s. 745 - 761.

31. Wyrobisz A., Stan badań nad historią budownictwa w Polsce do końca XVIII wieku.,

a. "Studia i Materiały z Historii Kultury Materialnej", t.20., "Studia z dziejów rzemiosła i przemysłu", T.4., 1964, s.11 - 30.

33. Wczesnośredniowieczne mosty przy Ostrowie Lednickim - Tom I - Mosty Traktu Gnieźnieńskiego, red. Kurnatowska Z., Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy 2000

Budownictwo kamienne

1. Autor nieznany, Krótka nauka budownicza dworów, pałaców, zamków podług nieba i zwyczaju polskiego - Reprint 1659 Grafika 2011

2. Bastrzykowski A., Monografia Historyczna Kunowa nad Kamienną i jego okolicy, Kraków 1939.

3. Chołodziński J., Tyrowicz T., Zastosowanie kamienia w budownictwie, Warszawa 1953.

4. Czeczot S., Elewacje kamienne i ich trwałość, "Budownictwo Mieszkaniowe", R.1958, dodatek "Elewacje", nr 2, s. 5-7, nr 5, s.3-5.

5. Czernodz J., Marmury świętokrzyskie, Warszawa 1952.

6. Czeżowski A., Kamieniołomy, t. 1-3, Warszawa 1946.

7. Czeżowski A., Obróbka kamienia, Kraków 1955.

8. Faryna-Paszkiewicz H., Fruba Z., Warszawskie gorseciki zanikające. Modernistyczne okładziny ceramiczne

9. Fleszerowa R., Kardymiczowa I., Koziński W., Kamień w służbie człowieka, Warszawa 1956.

10. Gadomski J., Znaki kamieniarskie w Polsce do połowy XIII wieku, "Folia HistoriaeArtium" t.3., 1966.

11. Gierych B. Od kamieniołomów do architektury, Warszawa 1955.

12. Kamienie budowlane i drogowe, praca zbiorowa pod redakcją M. Kamieńskiego i W. Skalmowskiego, Warszawa 1957,

13. Jarmontowicz A., Krzywobłocka-Laurów R., Lehman J., Piaskowiec w zabytkowej architekturze i rzeźbie, Bibl. Tow. Opieki nad Zabytkami, Warszawa 1994

14. Kamieński M., Rozmieszczenie najważniejszych kamieni budowlanych w Polsce, Warszawa 1952

15. Kowalczewski S., Marmury kieleckie dawniej i dziś, Kielce 1934.

16. Kozakiewicz S., Początek działalności Komasków, Tessyńczyków i Gryzończyków w Polsce - okres renesansu (1520 - 1580), BHS, R.XXI.,1959, s.3 - 29.

17. Kozaczewski T., Kozaczewska – Golasz H., Portale trzynastowiecznej architektury na Śląsku. Wrocław: Of. Wydaw. PWr., 2009.- 500 s.: il.

18. Koziński W., Kamień naturalny jako tworzywo architektoniczne. Technologia kamienia naturalnego., "Przegląd budowlany", R.XIX., 1947, nr 9, "Kamień i Wapno",R.1947, nr 8 - 9, s.280 - 287.

19. Koziński W., Kamień w architekturze, "Prace Instytutu Urbanistyki i Architektury, R.IV., 1955, z.3, s. 3 - 56.

20. Liebold B., Budowle z cegły nietynkowanej. Wzornik detalu dekoracyjnego. Podręcznik dla rzemieślników budowlanych. Ziegelrohbau. Taschenbuch fur Bauhandwerker. Reprint1891

21. Pentlakowa Z., Wojno J., O niektórych marmurach dolnośląskich, Warszawa 1952.

22. Stolot F., Testament Tomasza Nikla. Przyczynek do dziejów pińczowskich warsztatów budowlanych i kamieniarsko-rzeźbiarskich na przełomie wieków XVI i XVII., BHS, R.XXXII., 1970, nr 3 - 4, s. 227 - 244.

23. Sygietyńska W., Kamień w architekturze Warszawy, Warszawa 1970.

24. Tatarkiewicz W., Czarny marmur w Krakowie. [w:] O sztuce polskiej XVII i XVIII wieku. Architektura i rzeźba, Warszawa 1966, s. 347 - 399.

25. Tyrowicz T., Kamieniarstwo, Warszawa 1952.

26. Weber-Kozińska M., Górnictwo kamienne, [w:] Zarys dziejów górnictwa na ziemiach polskich, red. J. Pazdur, t. 1-2, Katowice 1960-1961.

27. Weber-Kozińska M., Kamieniarka w Polsce w okresie renesansu. Główne etapy rozwojowe w historii naszego kamieniarstwa, "Architektura", R.1954, nr1, s. 13 - 19.

28. Weber-Kozińska M., Z problematyki historii kamieniarstwa w Polsce, KAU, T. III, 1958, s. 61 - 84.

29. Walendowski H., Posadzki szwedzkie z XVI-XVIII w Poznaniu, [w:] Kronika Miasta Poznania, nr 3/4, 1994 r.

30. Wilcke H., Thunig W., Kamieniarstwo, Warszawa 1987.

31. Zlat M., Znaki kamieniarskie jako źródło w świetle badań wrocławskiego ratusza, BHS, R.XIX., 1957,nr 3, s. 285-286. Wydawnictwo: Nisza 2013

Dawne ceglarstwo i budownictwo ceglane

1. Arszyński M., Technika i organizacja budownictwa ceglanego w Prusach w końcu XIV i 1 połowie XV wieku., "Studia i Materiały z Historii Kultury Materialnej", t.39, "Studia z dziejów rzemiosła i przemysłu", t.9 1970, s. 7 - 139.

2. Bogucka M., Cegielnia gdańska w XVI wieku. "Studia i Materiały z Historii Kultury Materialnej", t.10., "Studia z dziejów rzemiosła i przemysłu", t.1., 1961, s. 125 - 140.

3. Bogucka M., Rzemiosła budowlane, [w] Bogucka M., Gdańsk jako ośrodek produkcji w XIV-XVII wieku, Warszawa 1962.

4. Gruszecki, Metoda graficzna badań pomiarowych cegły przy ustaleniu chronologii obiektów architektonicznych, Kwartalnik Architektury i Urbanistyki, 1965, t. X, z. 1, s. 55-58.

5. Kąsinowski A., Podstawowe zasady murarstwa gotyckiego na Pomorzu Zachodnim, "Studia i Materiały z Historii Kultury materialnej", t.43., "Studia z dziejów rzemiosła i przemysłu", t.10., 1970, s. 47- 131.

6. Kąsinowski M., op. cit., Materiały szkoleniowe PKZ, Warszawa 1972.

7. Kilarski M. O właściwą fakturę muru zabytku, „Ochrona Zabytków”, z. 1 (28), R. VIII, 1955, s. 23 - 33

8. Koczorowski K., Niektóre problemy strychowania konstrukcyjnej cegły "palcówki", BMiOZ, seria B, t.49, Warszawa 1978 s. 21-38.

9. Małachowicz E., Faktura i polichromia architektoniczna średniowiecznych wnętrz ceglanych na Śląsku, KAU, t. X, 1965, z.3, s. 207-227.

10. Miks N., W sprawie badań nad cegłą średniowieczną, Kwartalnik Historii Kultury Materialnej, t. V. 1957,nr 1.

11. Pokorska E., Piękno użyteczne. Okładziny ceramiczne sklepów rzeźniczych z początku XX wieku w województwie śląskim, Katowice 2012

12. Rudkowski T., Badania nad rozmiarami cegły średniowiecznego Wrocławia, Sprawozdanie Wrocławskiego Towarzystwa Naukowego, nr 7, 1952.

13. Tomaszewski Z., Badania cegły jako metoda pomocnicza przy datowaniu obiektów architektonicznych, Zeszyty Naukowe Politechniki Warszawskiej, Budownictwo, nr 4, 1955.

14. Świechowski Z., Wczesne budownictwo ceglane w Polsce, "Studia i Materiały z Historii Kultury Materialnej", t.10, "Studia z dziejów rzemiosła i przemysłu", t.1, 1961, s. 83-124.

15. Wyrobisz A., Budownictwo murowane w Małopolsce w XIV i XV wieku, "Studia i Materiały z Historii Kultury Materialnej", t.17, "Studia z dziejów rzemiosła i przemysłu", t.3, 1963.

16. Wyrobisz A., Średniowieczne cegielnie w większych ośrodkach miejskich w Polsce "Studia i Materiały z Historii Kultury Materialnej", t.10, "Studia z dziejów rzemiosła i przemysłu", t.1, 1961, s. 55-82.

Sklepienia

1. Babicka M., Sklepienia kryształowe na Warmii i Mazurach, "Rocznik Olsztyński", t.4, a. 1961-62, s. 9-52.

2. Brykowska M., Sklepienia kryształowe; niektóre problemy, [w:] Późny gotyk, Warszawa, 1965, s. 243-259.

3. Brykowska M., Sklepienia kryształowe, BHS, R.XXV, 1963,nr 3, s.245.

4. Frazik J.T., Poglądy na żebra w sklepieniach gotyckich, BHS, R.XXIII, 1961, nr 4, s.417-320.

5. Frazik J.T., Późnogotyckie sklepienia żebrowe w Gdańsku i jego kręgu, TKUiA, T. XIII, 1979, s.133-143.

6. Frazik J.T., Sklepienia gotyckie w Prusach, na Pomorzu Gdańskim i Ziemi Chełmińskiej, KAU, T. XXX, 1985, s.3-26.

7. Frazik J.T., Sklepienia tak zwane piastowskie w katedrze wawelskiej. Ze studiów nad gotycką katedrą w Krakowie. [w:] Studia do dziejów Wawelu, t.3, 1968, s.127-147.

8. Frazik J.T., Sklepienia żebrowe w Polsce XV w., [w:] Sztuka i ideologia XV wieku, pod red. P. Skubiszewski, Warszawa 1978.

9. Frazik J.T., Zagadnienia sklepień o przęsłach trójpodporowych w architekturze średniowiecznej, [w:] "Folie Historiae Artium ", T. IV, 1978, s. 5-95.

10. Frazik J.T., Zagadnienia strukturalne gotyckich sklepień o przęsłach trójpodporowych , BHS, R.XXVII, 1965, nr 2, s. 155-160.

11. Hanulanka D., Sklepienia gwiaździste w architekturze późnego gotyku na Śląsku, BHS, R.XXXI, 1969, nr 1, s.123-127.

12. Kaplan H.C., Bartel Ranisch i sklepienia gdańskie, KAU, T. XXII, 1977, z.3, s.167-190.

13. Kutzner M., Sklepienia "przeskokowe" w gotyckiej architekturze Śląska, "Sprawozdanie Wrocławskiego Towarzystwa Naukowego",t.20, 1965, seria. A, s. 92-96.

14. Zlat M., Najstarsze sklepienia sieciowe w Polsce, KAU, T. XVII, 1972, z.1, s. 3-19.

Transport budowlany

1. Saładziak A., Henrykowski żuraw dreptakowy, "Kwartalnik Historii Kultury Materialnej", T. XIII, 1965, s.163-184.

2. Saładziak A., zabytkowe budowlane urządzenia wyciągowe, "Studia i Materiały z Dziejów Nauki Polskiej", seria D, "Historia Techniki i Nauk Technicznych", z.7, Warszawa 1973, s.77-132.

3. Saładziak A., Problemy ochrony zabytkowych mechanizmów wyciągowych, "Ochrona zabytków", R.XIX, 1966, nr 1, s. 55-71.

Budownictwo drewniane

1. Alkhafaji T., Zobel H., Mosty drewniane, WKŁ 2006

2. Atlas dachów. Dachy spadziste, praca zbiorowa, 2005

3. Bandurska Z., Więźba z 1549 roku w kamienicy wrocławskiej, KAU, T. XVIII, 1973, z. 3-4, s. 311-312.

4. Brykowski R., Drewniana architektura kościelna w Małopolsce XV w., "Studia z Historii Sztuki" t.31, Wrocław 1981.

5. Brykowski R., Drewniany kościół gotycki w Zborówku z 1459 roku, BHS, R.XXX, 1968, nr 3, s. 362-371.

6. Buszta J., Dawne budownictwo na "sochy" w Wielkopolsce i jego zanik, "Kwartalnik Historii Kultury Materialnej",t.5, 1957, s.519-550.

7. Cieśla Stolarz Dekarz Poradnik dla rzemieślników wiejskich, Praca zbiorowa pod redakcją prof. Piaścika F., Państwowe Wydawnictwa Techniczne, 2010 (Reprint 1950)

8. Ciołek G., Chałupy podcieniowe na Pomorzu, BHSiK, R.VII,1939, nr 2, s. 169-175.

9. Ciołek G., Dach w budownictwie wiejskim, "Polska Sztuka Ludowa",t.1, 1947,s. 45-49, oraz t. 2, 1948, s. 2-19.

10. Ciołek G., Regionalizm w budownictwie wiejskim w Polsce, t. 1-2, Kraków 1984.

11. Cynalewska – Kuczma P., Architektura cerkiewna Królestwa Polskiego narzędziem integracji z Imperium Rosyjskim, Uniwersytet A.Mickiewicza 2004

12. Czajkowski J., Konstrukcja sochowo-ślemieniowa w budownictwie wiejskim na terenie Polski, "Rocznik Muzeum Etnograficznego w Krakowie", t.4, 1972, s. 67-127.

13. Czerwiński T., Budownictwo ludowe w Polsce, Muza 2008

14. Daranowska-Łukaszewska J., Małopolska architektura drewniana, Bosz 2005

15. Dąbska E., Wiatrak w Rąpinie, TKUiA, T. VII, 1974, s. 153-165.

16. Gloger Z., Budownictwo drzewne i wyroby z drzewa w dawnej Polsce, t.1-2, Warszawa 1907- 1909

17. Gloger Z., Budownictwo drzewne i wyroby z drzewa w dawnej Polsce Volumina 2015 (Reprint 1907)

18. Grzyb W., Roboty ciesielskie, Wydawnictwo KaBe 2007

19. Iwanicki K., Budownictwo wiejskie - Poradnik przy wznoszeniu zabudowań na wsi Księgarnia Leona Idzikowskiego Reprint z 1917

20. Kaczkowska A., Dekarz, Wydawnictwo KaBe2007

21. Kaczkowska A., Technologia budowy domów z drewna, KaBe 2012

22. Kalinowski W., Krassowski Cz., Miłobędzki A., Z problematyki budownictwa drewnianego epoki Odrodzenia, BHS, R.XV, 1953, nr 3-4, s.34-55.

23. Komentarze do Polskiego Atlasu Etnograficznego, Budownictwo, red. J. Bohdanowicza, t. 2, Warszawa 1995.

24. Kornecki M., Drewniane kościoły XIX i XX wieku w Małopolsce, TKUiA, T. XV, 1981, T. XVI, 1982, T. XVII, 1983.

25. Kornecki M., Małopolskie kościoły drewniane XVI i XVII wieku, TKUiA, XT, 1976, T. XI, 1977, s. 115-131.

26. Kornecki M., Małopolskie kościoły drewniane doby baroku, TKUiA, T. XII, 1978, T. XII, 1979, t. XIV, 1980.

27. Kornecki M., Uwagi do systematyki gotyckich kościołów drewnianych w Małopolsce, TKUiA, T. IV, 1970, s. 139-163.

28. Kotwica J., Konstrukcje drewniane w budownictwie tradycyjnym, Arkady 2009

29. Kozaczewska-Golasz H., Drewniane kolebki w budownictwie średniowiecznym, KAU, t. XXIV, 1979, z.2, s. 91-121.

30. Kozaczewska-Golasz H., Drewniane kolebki w średniowiecznych kościołach Ziemi Chełmińskiej, KAU, t. XXIII, 1978, z.4, s. 361-370.

31. Kozaczewska-Golasz H., Problem kolebki drewnianej w polskich budowlach sakralnych wzniesionych w XIII i na początku XIV wieku, "Prace Naukowe Instytutu Historii Architektury, Sztuki i Techniki Politechniki Wrocławskiej", nr 16, seria Monografie, nr 8, Wrocław 1984.

32. 20.Kozaczewski J., Kozaczewska-Golasz H., Drewniane sklepienia trzynastowiecznych kościołów kamiennych północnych rejonów Śląska, KAU, t. XIX, 1974, z.3, s. 179-190.

33. Krassowski Cz., Architektura drewniana w Polsce, Warszawa 1961

34. Krassowski Cz., Ciesielskie znaki montażowe w 1połowie XVI wieku, "Kwartalnik Historii Kultury Materialnej",t.5, 1957, nr 3-4, s. 503-518.

35. Krassowski Cz., Ze studiów nad detalami zabytkowych konstrukcji ciesielskich, KAU, t. VII, 1962, z.1, s. 3-25.

36. Krassowski Cz., Centralne drewniane kościoły barokowe, BHS, R.XXI, 1959, nr 1, s.115-116.

37. Krzysik F., Drewno jako materiał w zabytkach, "Ochrona Zabytków", R.XXI, 1968, nr 1, s.11-16.

38. Lew S., Dom przysłupowy w górnym i środkowym dorzeczu Sanu, "Lud", t. L, 1964-1965,

cz. 2, s. 467-525.

39. Liszewski A., Sadkowski T., Kaszubskie drewniane kościoły, BIT 2006

40. Martinek W., Michnowski Z., Dekarstwo i blacharstwo budowlane, WSiP Reprint 1999 Wydanie II

41. Miłobędzki A., System dziewięciu słupów w Zakliczynie nad Dunajcem, BHSiK, R.IX, 1947, nr 3-4, s.360-368.

42. Mączeński D., Tajchman J., Warchoł M., Materiały do terminologii konstrukcji więźb dachowych, [w:] MONUMENT - Studia i materiały Krajowego Ośrodka Badań i Dokumentacji Zabytków, Nr 2, rok 2005, s. 37-45.

43. Neuhaus H., Budownictwo drewniane, Polskie Wydawnictwo Techniczne 2008

44. Odbudowa polskiej wsi - Projekty chat i zagród włościańskich opracowane przez grono architektów Polskich wydane pod redakcją Ekielskiego W., Praca zbiorowa, Petit s.c. na zlecenie Wydawnictwa Górnoleśnego, 1915 Reprint 2009

45. Piaścik F., Typowe dzwonnice drewniane w Polsce oraz ich konstrukcja, BHSiK, R.I, 1932-33, nr 3, s.131-134.

46. Pokropek M., Budownictwo ludowe w Polsce, Warszawa 1976.

47. Pokropek M. i W., Tradycyjne budownictwo drzewne w Polsce, t.1, Budownictwo ludowe. Chałupy i ich regionalne zróżnicowanie, Warszawa 1995.

48. Pokropek M. i W., Tradycyjne budownictwo drzewne w Polsce, t. 2, Budownictwo sakralne. Cerkwie, moleny staroobrzędowców, bóżnice, meczety, Warszawa 1996.

49. Polski Atlas Etnograficzny, z.1-4, Wrocław-Warszawa 1964-1972.

50. Prace w drewnie, praca zbiorowa pod redakcją Vicenç, Gibert i Armengol, Arkady 2010

51. Ratajczak H., Drewniane ganki w dzielnicy Toruń- Mokre, zanikający klimat i piękno, [w:] Conservatie est aeterna creatio, Księga dedykowana prof. Janowi Tajchmanowi, Toruń 1999, s. 301-325

52. Ratajczak H., Problemy ochrony domów podcieniowych na Żuławach na dwóch wybranych przykładach. Toruń 2001[w:] Internetowy katalog zabytków osadnictwa holenderskiego w Polsce, http://holland.org.pl

53. Raczyński J. Przyczynki do historii ciesielskich konstrukcji dachowych w Polsce, "Studia do dziejów sztuki w Polsce", t.3, 1930, s.95-125.

54. Ruszczyk G., Drewno i architektura - Dzieje budownictwa drewnianego w Polsce, Arkady 2007

55. Ruszczyk G, Architektura drewniana w Polsce, Muza 2009

56. Ruszczyk G., Drewno i architektura. Dzieje budownictwa drewnianego w Polsce, Arkady Warszawa 2007

57. Sas Zubrzycki J, Cieślictwo Polskie, Grafika 2010 (Reprint 1930)

58. Sas Zubrzycki J., Cieśla polski, Murarz polski, Grafika 2010 (Reprint 1916)

59. Schnunck E., Oster H. J., Barthel R,. Kießl K., Atlas dachów, , MDM 2005

60. Sosnowski O., Uwagi o gotyckiem budownictwie drzewnem w Polsce, BHSiK, R.III, 1935,

nr.3, s.171-180.

61. Styl zakopiański. Witkiewicz Stanisław Dwie kartonowe teki formatu 37 x 27 cm, reprint wydawnictwa Lwów 1904-1911 H. Altenberga, Filar 2006

62. Szewczyk J., Budownictwo z polan opałowych (cardwood masonry albo stackwall), Oficyna Wydawnicza Politechniki Białostockiej 2010

63. Szewczyk J., Nietypowe budulce w architekturze (tom I podstawowe elementy budynku), Politechnika Białostocka 2013

64. Szydłowski T., Dwór w Rogowie - Zabytek budownictwa drewnianego XVII wieku, Grafika 2009 - Reprint 1918

65. Święch J., Tajemniczy świat wiatraków, Łódź 2005.

66. Tajchman J., Propozycja systematyki i uporządkowania terminologii ciesielskich konstrukcji dachowych wystepujących na aterenie Polski od XIV do XIX w." [w:] MONUMENT - Studia i materiały Krajowego Ośrodka Badań i Dokumentacji Zabytków, Nr 2, rok 2005, s. 7-36.

67. Tajchman J., Ze studiów nad więźbami storczykowymi Torunia, AUNC, Zabytkoznawstwo i Konserwatorstwo, t.13, 1989, s.191-206.

68. Tajchman J., Więźba dachowa Ratusza Toruńskiego z 1727 roku, "Rocznik Muzeum w Toruniu", T. IX, Toruń 1992, s.9-38.

69. Tajchman J., Kościół w Krupach. Najstarsza gotycka światynia szkieletowa na Pomorzu Zachodnim", [w:] Architektura ryglowa - wspólne dziedzictwo. Anticon 2003

70. Wajdzik Cz., Dąbrowski J., Tradycyjne więźby dachowe, Uniwersytet Przyrodniczy 2009,

71. Wszystko o domach z bali. Katalog budownictwa drewnianego, Praca zbiorowa Wydawnictwo - Centrum Budownictwa Szkieletowego 2005

72. Vidella A., 1000 Detali w architekturze, 2010

73. Zabierzowski A., Praktyczne budownictwo wiejskie, Volumina 2012, przedruk z 1856 r.

74. Żak J., Piecuch A., Łemkowskie cerkwie, Gondwana 2011

Elementy wykończeniowe

1. Brykowski R., Tajchman J., Zakończenie fazowań i profilowań drewnianych detali architektonicznych na terenie Polski, KAU, T. XXXII, 1987, z.3-4, s. 357-382.

2. Buczkowski K., Płytki posadzki z XIII wieku w kościele oo. dominikanów w Krakowie, BHSiK, R.VII, 1939, nr.2, s.197-200.

3. Dąbrowski S., Portale, bramy i sienie toruńskie XVII-go wieku, "Zapiski Towarzystwa Naukowego w Toruniu", T. IX, 1933, nr 7-8, s. 113-150.

4. Frycz J., Stropy w kamienicach mieszczańskich w Polsce, AUNC, Zabytkoznawstwo

i Konserwatorstwo, t.1, 1966, s.169-200.

5. Frycz J., Oszklenie nowożytne, "Szkło i ceramika", R.1972, nr 12, s.374-379.

6. Kanclerz F., Sgraffitto geometryczne w Polsce, BHS, R.XXV, 1963, nr 4, s.316-318.

7. Mellin K., Intarsje toruńskie w zbiorach Muzeum w Toruniu, Toruń 1956.

8. Roguska J., Przejazdy bramne i klatki schodowe kamienic warszawskich w 2 połowie XIX i na początku XX wieku, KAU, T. XXIII, 1978, z.1-2, s.71-92.

9. Rudkowski T., Dekoracje sgraffittowe kamienic mieszczańskich w Polsce, KAU, T. XXX, 1985, z.2, s.227-244.

10. Swaryczewski A., Gotyckie portale w kamienicach Krakowa, TKUiA, T. XIX, 1985, s.9-16.

11. Szolginia W., Ceramika architektoniczna, "Prace Instytutu Urbanistyki i Architektury", R.IV, 1955, z.3, s.103-104.

12. Tajchman J., Nowożytna stolarka okienna w Polsce, Studia i materiały PKZ, Warszawa 1979

13. Tajchman J., Stolarka okienna Zamku Królewskiego w Warszawie, KAU, T. XIX, 1974,

z.4, s.263-291.

14. Tajchman J., Stropy drewniane w Polsce - propozycja systematyki, KAU, T. XXXII, 1987, z. 3-4,

15. Tajchman J., Stropy drewniane w Polsce - propozycja systematyki, BMiOZ, seria C,

Studia i materiały, t.4, 1989

16. Tajchman J., Stolarka okienna w Polsce. Rozwój i problematyka konserwatorska, BMiOZ, seria C, Studia i materiały, t.5, 1990.

17. Tajchman Jan, Stolarka okienna, Ser. Słownik Terminologiczny Architektury, ODZ, Warszawa 1993, ss. X/32.

18. Tajchman J., Kamienica "Pod Gwiazdą" w Toruniu i jej problematyka konserwatorska, AUNC, Zabytkoznawstwo i Konserwatorstwo, z. XXV, Toruń 1994, s. 189-250.

19. J. Tajchman, Drewniane drzwi zabytkowe na terenie Polski (systematyka i problematyka konserwatorska), Ochrona Zabytków, 1991, nr 4, s. 275

20. Walendowski H., Posadzki Szwedzkie z XVI-XVIII wieku w Poznaniu, [w:] Kronika Miasta Poznania, nr 34, Poznań 1994.

21. Wolski Z., Roboty podłogowe i okładzinowe. Technologia, Warszawa 1988.

22. Wolski Z., Sztukatorstwo. Technologia, Warszawa 1988.

11. Wolski Z, Roboty podłogowe i okładzinowe, Wydawca: WSiP 1998 Wydanie IV poprawione (Reprint 2011)

15. Borwiński J, Okna Drzwi Stropy, zabytkowa stolarka architektoniczna w Poznaniu, Wydawnictwo Miejskie Posnania 2013

23. Prażmo J, Stolarstwo cz. 1, WSiP 1996 Wydanie XI Reprint 2010

24. Prządka W., Szczuka J., Stolarstwo cz. 2,WSiP1997 Wydanie V Reprint 2010

Zaprawy

1. Brochwicz Z., Charakterystyka XVII-wiecznych narzutów wapiennych występujących na elewacji "Kamienicy pod Gwiazdą" w Toruniu, AUNC, Zabytkoznawstwo i Konserwatorstwo, t.5, 1974, s.69-90.

2. Brochwicz Z., Materiały wiążące w budownictwie starożytnym i wczesnośredniowiecznym, "Materiały Zachodniopomorskie", t.14, 1968, s.753-791.

3. Brochwicz Z., Tynki gotyckie na elewacji "Kamienicy pod Gwiazdą" w Toruniu, AUNC, Zabytkoznawstwo i Konserwatorstwo, t.5, 1974, s.61-68.

4. Brochwicz Z., Zaprawa wapienna jako tworzywo elementów architektonicznych na przykładzie służek w kaplicy zamkowej w Radzyniu Chełmińskim, AUNC, Zabytkoznawstwo i Konserwatorstwo, t.4, 1971, s.127-139.

5. Jabłczyńska-Jędrzejewska H., Dawne zaprawy budowlane, KAU, T. III, 1958,, z.1, s.85-94.

6. Wilk J., Gips w budownictwie i architekturze, "Prace Instytutu Urbanistyki i Architektury", R.IV, 1955, z.3, s.57-102.

Literatura uzupełniająca zostanie podana na zajęciach

Materiały pomocnicze – zbiory Zakładu Konserwatorstwa obejmujące dawne elementy i detale architektoniczne

Metody oceniania:

- egzamin końcowy pisemny

- kolokwium zaliczające w formie testu po każdym semestrze

- punktowanie aktywności na zajęciach

- prezentacja przez studentów wybranej literatury

Kryteria oceniania:

Wykład: egzamin pisemny (w formie testu )

ndst – poniżej 40 % dobrych odpowiedzi

dst – 40 - 50 % dobrych odpowiedzi

dst plus – 50 - 60 % dobrych odpowiedzi

db - 60 – 70 % dobrych odpowiedzi

db plus - 70 – 80 % dobrych odpowiedzi

bdb – powyżej 80 % dobrych odpowiedzi

Ćwiczenia: zaliczenie na ocenę na podstawie kolokwium

ndst – poniżej 40 % dobrych odpowiedzi

dst – 40 - 50 % dobrych odpowiedzi

dst plus – 50 - 60 % dobrych odpowiedzi

db - 60 – 70 % dobrych odpowiedzi

db plus - 70 – 80 % dobrych odpowiedzi

bdb – powyżej 80 % dobrych odpowiedzi

Nie dotyczy