Historia i teoria ochrony i konserwacji zabytków
Informacje ogólne
Kod przedmiotu: | 1402-HTO-2L-SJ |
Kod Erasmus / ISCED: |
(brak danych)
/
(0218) Interdyscyplinarne programy i kwalifikacje związane ze sztuką
|
Nazwa przedmiotu: | Historia i teoria ochrony i konserwacji zabytków |
Jednostka: | Instytut Zabytkoznawstwa i Konserwatorstwa |
Grupy: |
Przedmioty obowiązkowe - 2 rok, sem. letni - Konserwacja i restauracja malarstwa (sj) Przedmioty obowiązkowe - 2 rok, sem. letni - Konserwacja i restauracja papieru i skóry (sj) Przedmioty obowiązkowe - 2 rok, sem. letni - Konserwacja i restauracja rzeźby kamiennej (sj) |
Punkty ECTS i inne: |
(brak)
|
Język prowadzenia: | polski |
Wymagania wstępne: | brak |
Rodzaj przedmiotu: | przedmiot obowiązkowy |
Całkowity nakład pracy studenta: | 30 h godzin kontaktowych 30 h samodzielnej pracy studenta (zapoznanie z literaturą, przygotowanie do egzaminu) |
Efekty uczenia się - wiedza: | W1: Student zna terminologię z zakresu działań konserwatorsko-restauratorskich i posiada wiedzę o uwarunkowaniach historycznych przedsięwzięć konserwatorsko-restauratorskich (K_W01; K_W02) W2: Objaśnia różnorodność problematyki związanej z przemianami dotyczącymi formowania idei ochrony zabytków, zakresu przedmiotu ochrony i metodologii działań konserwatorsko-restauratorskich (K_W08). W3: Rozpoznaje wpływ teorii ochrony zabytków na wybrane realizacje konserwatorsko-restauratorskie (w ujęciu historycznym i współczesnym) (K_W02) |
Efekty uczenia się - umiejętności: | U1: Student wykorzystuje zdobytą wiedzę do stawiania problemów badawczych związanych z działaniami wobec/w obrębie dzieł sztuki (zabytków), świadomego wyboru celu i metod tych działań (K_U04) U2: Dokonuje krytycznej oceny wybranych działań związanych z ochroną zabytków w oparciu o wiedzę z zakresu teorii i historii ochrony zabytków (K_U04) |
Efekty uczenia się - kompetencje społeczne: | K1: Student jest świadomy znaczenia (wartości) dzieł sztuki i konieczności ich zachowania jako podstawy rozwoju kulturowego i elementu tożsamości każdej cywilizacji (K_K04) K2: Zdolny do rozpoznania podstawowych wartości dzieł sztuki i respektowania ich znaczenia w procesie konserwatorskim (K_K01) K3: Zdolny do świadomego i odpowiedzialnego podejścia do działań konserwatorsko-restauratorskich (K_K01) K4: Dostrzega znaczenie idei popularyzacji dzieł sztuki i zabytków jako artefaktów współtworzących więzi społeczne (K_K07) |
Metody dydaktyczne: | wykład informacyjny z elementami konwersatorium z prezentacją multimedialną. Niektóre zjawiska eksponowane są metodą "case study" (studium przypadku) |
Metody dydaktyczne podające: | - wykład informacyjny (konwencjonalny) |
Metody dydaktyczne poszukujące: | - obserwacji |
Skrócony opis: |
Historia postaw konserwatorskich oraz proces kształtowania zasad postępowania z dziełami sztuki są punktem wyjścia do rozważań nad współczesnymi uwarunkowaniami działalności konserwatorskiej. Omówione są najważniejsze etapy rozwoju teorii konserwatorskich w XIX i XX w., z uwzględnieniem przemiany wynikających z poszerzenia zakresu rzeczowego i czasowego ochrony i opieki konserwatorskiej. W oparciu o przekazaną wiedzę kształtowane są podstawy teoretyczne konserwacji i restauracji dzieł sztuki jako istotnej części dziedzictwa kulturowego. Dzięki pozyskanej wiedzy student będzie przygotowany do świadomego podejścia do zadań związanych z konserwacją i restauracją oraz ochroną dziedzictwa. |
Pełny opis: |
1. Wstęp do problematyki zajęć, informacje o programie i sposobie zaliczenia. Specyfika polskiej terminologii konserwatorskiej. Podstawowe informacje o organizacji ochrony zabytków w Polsce 2. Dzieła sztuki jako przedmiot zainteresowania, pielęgnacji i ochrony w starożytności. 3. Dzieła sztuki jako przedmiot zainteresowania, ochrony i przekształceń w średniowieczu 4. Kształtowanie postaw konserwatorskich w dobie renesansu. 5. Restauracje i modyfikacje dzieł rzeźbiarskich w epoce nowożytnej. 6. Restauracje i modyfikacje dzieł malarskich w epoce nowożytnej. 7. Dzieła sztuki jako część dziedzictwa narodowego w czasach rewolucji francuskiej. 8. Służby konserwatorskie i ochrona prawna reliktów przeszłości w XI|X w. Poszerzanie zakresu zainteresowań konserwatorskich (od dzieł sztuki do znaków pamięci). 9. Teorie Johna Ruskina i Viollet le Duca oraz ich wpływ na kształtowanie postaw konserwatorskich w odniesieniu do dzieł sztuki. 10. Dzieło sztuki w teorii Camillo Boito (dylemat: konserwować czy restaurować) 11. Problematyka oceny wartości dzieł sztuki w teorii Aloisa Riegla. Zamierzone i niezamierzone znaki pamięci. Karta Ateńska (1931). 12. Doktryny konserwatorskie w obliczu zniszczeń II wojny światowej. Nowe koncepcje zabytków i wartościowania w świetle międzynarodowych ustaleń. 13. Teoria restauracji dzieł sztuki Cesare Brandiego i jej polska recepcja. 14. Karta Wenecka a współczesne teorie konserwacji w kulturze ponowoczesności – problematyka pamięci zbiorowej, relatywizm kulturowy, problematyka świadomości ekologicznej i idea zrównoważonego rozwoju. 15. Konwencja UNESCO w sprawie ochrony światowego dziedzictwa kulturalnego i naturalnego (1972). |
Literatura: |
Literatura podstawowa: 1. Arszyński Marian, Idea - pamięć - troska. Rola zabytków w przestrzeni społecznej i formy działań na rzecz ich zachowania od starożytności do połowy XX wieku, Malbork: Muzeum Zamkowe, 2007. 2. Dettlof Paweł, Odbudowa i restauracja zabytków architektury w Polsce w latach 1918-1930. Teoria i praktyka, Kraków: Universitas, 2003. 3. Frycz Jerzy, Restauracja i konserwacja zabytków architektury w Polsce w latach 1795-1918, Warszawa: PWN, 1975. 4. Krawczyk Janusz, Kompromis i metoda – wybrane aspekty teorii konserwatorskich Aloisa Riegla i Cesare Brandiego, „Ochrona Zabytków”, 2009 nr 2, s. 64-74. 5. Krawczyk Janusz, Dzieło sztuki w teorii restauracji Cesare Brandiego, „Acta Universitatis Nicolai Copernici”, nr 41, 2011, s. 133-150. 6. Rouba Bogumiła J., Proces ochrony dóbr kultury, pojęcia, terminologia [w:] Józef Flik (red.), Ars longa vita brevis, Tradycyjne i nowoczesne metody badania dzieł sztuki, Materiały z sesji naukowej poświęconej pamięci Profesora Zbigniewa Brochwicza, Toruń 2003, s. 349-378. 7. Szmelter Iwona, Współczesna teoria konserwacji i restauracji dóbr kultury. Zarys zagadnień, „Ochrona Zabytków”, nr 2, 2006. 8. Vademecum Konserwatora Zabytków. Międzynarodowe normy ochrony dziedzictwa kultury, Warszawa: Polski Komitet Narodowy ICOMOS, 1996. Literatura uzupełniająca: 1. Kobyliński Zbigniew, Własność dziedzictwa kulturowego, Idee – problem – kontrowersje, Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Archeologii i Etnologii PAN, 2009. 2. Korpal Grażyna, Sytuacja estetyczna dzieła sztuki w procesie konserwacji [w:] Szmelter Iwona, Jadzińska Monika (red.), Sztuka konserwacji i restauracji. The Art of Conservation and Restoration, Warszawa: Rzeczpospolita, 2007, s. 128-133. 3. Krawczyk Jarosław (red.), Zabytek i historia, Wokół problemów konserwacji i ochrony zabytków w XIX wieku. Antologia, Warszawa: Oficyna Wydawnicza "Mówią Wieki”, 2002. 4. Szmelter, Iwona Jadzińska Monika (red.) Sztuka konserwacji i restauracji. The Art of Conservation and Restoration, Warszawa 2007. 5. Szmygin Bogusław, Kształtowanie koncepcji zabytku i doktryny konserwatorskiej w Polsce w XX wieku, Lublin: Wydawnictwo Politechniki Lubelskiej, 2000. 6. Szmygin Bogusław (red.), Współczesne problemy teorii konserwatorskiej w Polsce, Warszawa-Lublin 2008. |
Metody i kryteria oceniania: |
Metody oceniania: egzamin: W1, W2, W3, U2, K2. Egzamin pisemny składający się z części testowej oraz wypowiedzi pisemnej na temat 5 zagadnień z zestawu obejmującego tematykę wykładów oraz książki Jerzego Frycza „Restauracja i konserwacja zabytków architektury w Polsce” (1975). Kryteria oceniania: łączna ilość punktów 20- 100% 0-10 (50%) - ndst 11-12 (52-60%) - dst 13-14 (62-70%) - dst plus 15-16 (72-80%) - db 17-18 (82-90%) - db plus 19-20 (92-100%) - bdb |
Praktyki zawodowe: |
nie dotyczy |
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu.