Historia i teoria ochrony i konserwacji zabytków
Informacje ogólne
Kod przedmiotu: | 1402-HiT-3Z-S1 |
Kod Erasmus / ISCED: |
(brak danych)
/
(0228) Interdyscyplinarne programy i kwalifikacje związane z naukami humanistycznymi
|
Nazwa przedmiotu: | Historia i teoria ochrony i konserwacji zabytków |
Jednostka: | Instytut Zabytkoznawstwa i Konserwatorstwa |
Grupy: |
Przedmioty obowiązkowe - 3 rok, sem. zimowy - Ochrona dóbr kultury, konserwatorstwo (s1) Przedmioty obowiązkowe - 3 rok, sem. zimowy- Ochrona dóbr kultury (s1) Przedmioty obowiązkowe - 3 rok, sem.zimowy-Ochrona dóbr kultury, zabytkoznawstwo i muzealnictwo (s1) |
Punkty ECTS i inne: |
5.00
LUB
4.00
(w zależności od programu)
|
Język prowadzenia: | polski |
Wymagania wstępne: | brak |
Rodzaj przedmiotu: | przedmiot obowiązkowy |
Całkowity nakład pracy studenta: | Godziny realizowane z udziałem nauczycieli ( godz.): - udział w wykładach - 30 - udział w ćwiczeniach – 30 - konsultacje z nauczycielem akademickim- 5 Czas poświęcony na pracę indywidualną studenta ( godz.): - przygotowanie do ćwiczeń – 15 - czytanie literatury- 20 - przygotowanie do kolokwium- 5 - przygotowanie do egzaminu- 45 Łącznie: 150 godz. (5 ECTS) |
Efekty uczenia się - wiedza: | W 1: ma podstawowe wiadomości na temat teorii ochrony i konserwacji zabytków w rozwoju historycznym (dyskusje, cele i metody działalności konserwatorskiej) (K_W01). W 2: ma elementarną wiedzę o powiązaniach pomiędzy dyscyplinami humanistycznymi, wynikających ze specyfiki ochrony dóbr kultury (K_W10). W 3: rozumie interdyscyplinarny charakter interpretacji artefaktów jako dzieł sztuki, zabytków i dziedzictwa (K_W04). W 4: zna na poziomie podstawowym aktualne koncepcje ochrony dóbr kultury, ich uwarunkowania i problematykę (K_W02). W 5: zna i rozumie podstawowe metody wartościowania zabytków ze szczególnym uwzględnieniem Zabytkoznawczej Analizy Wartościującej (K_W03) |
Efekty uczenia się - umiejętności: | U 1: potrafi posługiwać się podstawowymi ujęciami teoretycznymi i pojęciami właściwymi dla ochrony zabytków oraz wykorzystywać tę umiejętność w sytuacjach profesjonalnych, wymagających analizy struktury, sensu i wartości zabytku (K_U02). U 2: jest przygotowany do prezentowania spójnej argumentacji i podjęcia dyskusji w zakresie dylematów ochrony dziedzictwa kulturowego (KU07). |
Efekty uczenia się - kompetencje społeczne: | K 1: jest wrażliwy na problematykę właściwego podejścia do materialnego dziedzictwa kulturowego, potrafi dostrzec i ocenić niewłaściwe postępowanie w tym zakresie (K_K04). K 2: ma świadomość odpowiedzialności za zachowanie dziedzictwa w skali regionu, kraju, Europy (K_K06). |
Metody dydaktyczne: | Zajęcia prowadzone są jako wykład informacyjny, uporządkowany w układzie chronologicznym. W poszczególnych okresach historycznych materiał przekazywany jest w układzie problemowym. Wykładowi towarzyszy prezentacja multimedialna, w której ilustracje zestawione są z tekstami (cytaty, komentarze, podsumowania poszczególnych wątków) o znaczeniu kluczowym dla zrozumienia poruszanych problemów. Pod koniec każdego wykładu podawane są kolejne pytania składające się na zestaw pytań egzaminacyjnych. W ramach ćwiczeń studenci prezentują referaty. Dyskusje po referatach podsumowują uwagi na temat wybranych przez studenta metod referowania tematu, a także układu, zawartości i formy prezentacji multimedialnych. |
Metody dydaktyczne podające: | - wykład informacyjny (konwencjonalny) |
Metody dydaktyczne poszukujące: | - ćwiczeniowa |
Skrócony opis: |
Historyczne przykłady przedsięwzięć o charakterze konserwatorskim są ujmowane są ujmowane z perspektywy współczesnej wiedzy o funkcjach społecznych materialnych znaków pamięci i ich znaczeniu dla procesu kształtowania tożsamości indywidualnej i zbiorowej. Jednym z podstawowych celów jest ukazanie ewolucji poglądów i zasad towarzyszących restauracji dzieł sztuki, zabytków, dóbr kultury. Omówione są najważniejsze etapy rozwoju teorii konserwatorskich w XIX i XX w., a zwłaszcza przemiany postaw wynikające z poszerzenia zakresu rzeczowego i czasowego ochrony i opieki konserwatorskiej. W oparciu o przekazaną wiedzę kształtowane są podstawy teoretyczne konserwacji i restauracji artefaktów jako istotnej części dziedzictwa kulturowego. |
Pełny opis: |
Wykłady: 1-2. Wstęp do problematyki zajęć, informacje o programie i zasadach zaliczenia przedmiotu. Podstawowe definicje związane z ochroną zabytków i rozważania na temat przemian zakresów znaczeniowych takich terminów jak: zabytek – znak pamięci - artefakt – dobro kultury - dziedzictwo; podstawowe informacje o organizacji ochrony zabytków w Polsce 3. Znaki pamięci i dzieła sztuki jako przedmiot zainteresowania, pielęgnacji i ochrony w starożytności oraz we wczesnym średniowieczu. 4. Ochrona artefaktów w dobie średniowiecza – pamiątki i relikwie. 5-6. Dążenia do zachowania „pomników przeszłości” w epoce nowożytnej do ostatniej ćw. XVIII w. Przemiany kryterium autentyczności. 7. Dokonania rewolucji francuskiej w dziedzinie ochrony dziedzictwa narodowego, służby konserwatorskie i instrukcja Vicq d’Azyra. 8. Rozwój służb konserwatorskich w Europie w XIX w. Idee narodowe, poszerzanie zakresu zainteresowań konserwatorskich. 9. Poglądy Johna Ruskina i E. Viollet-le-Duca na konserwacje i restaurację architektury. 10. Koncepcja „restauracji filologicznej” Camillo Boito – granica oryginału. 11. Wartościowanie znaków pamięci w ujęciu Aloisa Riegla. 12. Skutki I wojny światowej dla problematyki konserwatorskiej zabytków, Karta Ateńska (1931). 13. Wybrane zagadnienia historii i teorii konserwacji zabytków na ziemiach polskich do 1918 r. 14. Postanowienia Karty Weneckiej w epoce ochrony dziedzictwa. 15. Wykład podsumowujący najważniejsze wątki problemowe, omówienie zestawu pytań egzaminacyjnych. Ćwiczenia: 1. Omówienie zasad przydatnych przy wyborze tematyki referatów oraz określenie warunków zaliczenia przedmiotów. Prezentacja problemów, które mogą być ilustrowane i rozwijane metodą „case study”. 2. Piśmiennictwo konserwatorskie – analiza periodyków – wady i zalety, wprowadzenie do zagadnień związanych z analizą problematyki konserwatorskiej różnych typów zabytków. 3-14. Referaty studentów poświęcone problematyce konserwatorskiej wybranych obiektów zabytkowych z odniesieniami teoretycznymi do problemów poruszanych podczas wykładów (zabytki jako nośniki pamięci, autentyczność zabytków/dziedzictwa, wartościowanie zabytków/dziedzictwa, zasady postępowania konserwatorskiego, demokratyzacja procesu decyzyjnego w konserwatorstwie). |
Literatura: |
Literatura podstawowa: - Arszyński Marian, Idea - pamięć - troska. Rola zabytków w przestrzeni społecznej i formy działań na rzecz ich zachowania od starożytności do połowy XX wieku, Malbork: Muzeum Zamkowe, 2007. - Dettlof Paweł, Odbudowa i restauracja zabytków architektury w Polsce w latach 1918-1930. Teoria i praktyka, Kraków: Universitas, 2003. - Frycz Jerzy, Restauracja i konserwacja zabytków architektury w Polsce w latach 1795-1918, Warszawa: PWN, 1975. - Krawczyk Janusz, Kompromis i metoda – wybrane aspekty teorii konserwatorskich Aloisa Riegla i Cesare Brandiego, „Ochrona Zabytków”, 2009 nr 2, s. 64-74. - Krawczyk Janusz (red.), Karta Wenecka i spór o zasady postępowania konserwatorskiego [w:] Karta Wenecka 1964-2014, W. Bukowska, J. Krawczyk (red.), Toruń: Wydawnictwo Naukowe UMK, 2015, s. 93-101 Literatura uzupełniająca: - Arszyński Marian, Konserwatorstwo jako dyscyplina akademicka [w:] Konserwator i zabytek, in memoriam Jerzego Remera, M. Gumkowska, Warszawa: SKZ: s 1991, s. 68-92 - Białostocki Jan, Historia sztuki i konserwatorstwo [w:] Konserwator i zabytek, in memoriam Jerzego Remera, M. Gumkowska, Warszawa: SKZ: s 1991, s. 22-28 - Krawczyk Janusz, Kryteria i metody wartościowania zabytków architektury [w:] Wartościowanie zabytków architektury, Bogusław Szmygin (red.), Warszawa, Wilanów: ICOMOS, Politechnika Lubelska 2013, s. 139-146 - Krawczyk Janusz, Dialog z tradycją w konserwatorstwie – koncepcja zabytkoznawczej analizy wartościującej, Acta Universitatis Nicolai Copernici. Zabytkoznawstwo i Konserwatorstwo, z. 44, 2013, s. 507-529 - Krawczyk Janusz, 50 lat Karty Weneckiej - idee, kontynuacje, konteksty [w:] Karta Wenecka 1964-2014, W. Bukowska, J. Krawczyk (red.), Toruń: Wydawnictwo Naukowe UMK, 2015, s. 7-13 - Krawczyk Jarosław (red.), Zabytek i historia, Wokół problemów konserwacji i ochrony zabytków w XIX wieku. Antologia, Warszawa: Oficyna Wydawnicza "Mówią Wieki”, 2002 - Petzet Michael, International Principles of Preservation, Berlin: ICOMOS, hendrik Bäßler verlag, 2009 - Szmelter Iwona, Jadzińska Monika (red.), Sztuka konserwacji i restauracji. The Art of Conservation and Restoration, Warszawa: Rzeczpospolita, 2007, s. 128-133 - Szmygin Bogusław, Kształtowanie koncepcji zabytku i doktryny konserwatorskiej w Polsce w XX wieku, Lublin: Wydawnictwo Politechniki Lubelskiej, 2000 - Tomaszewski Andrzej, Giometti Simone (red.), The Image of Heritage. Changing Perception, Permanent Responsibilities, Firenze: Edizioni Polistampa, 2011 - Rouba Bogumiła J., Proces ochrony dóbr kultury, pojęcia, terminologia [w:] Józef Flik (red.), Ars longa vita brevis, Tradycyjne i nowoczesne metody badania dzieł sztuki, Materiały z sesji naukowej poświęconej pamięci Profesora Zbigniewa Brochwicza, Toruń: Wydawnictwo UMK, 2003, s. 349-378 - Szmygin Bogusław (red.), Założenia systemu służb konserwatorskich w Polsce, Warszawa: ICOMOS, Zamek Królewski w Warszawie, Politechnika Lubelska, 2016 - Vademecum Konserwatora Zabytków. Międzynarodowe Normy Ochrony Dziedzictwa Kultury: edycja 2015, Warszawa: Polski Komitet Narodowy ICOMOS, 2015 |
Metody i kryteria oceniania: |
Metody oceniania: - egzamin - W1, W3, W 4. - ćwiczenia – W 1, W 2, U 1, U2, K 1, K 2. Kryteria oceniania: Wykład: egzamin pisemny on-line składający się z części testowej oraz wypowiedzi pisemnej na temat 5 zagadnień z zestawu obejmującego tematykę wykładów oraz książki Jerzego Frycza „Restauracja i konserwacja zabytków architektury w Polsce” (1975). Łączna ilość punktów 20- 100% 0-10 (50%) - ndst 11-12 (52-60%) - dst 13-14 (62-70%) - dst plus 15-16 (72-80%) - db 17-18 (82-90%) - db plus 19-20 (92-100%) - bdb Ćwiczenia: Na ocenę końcową z ćwiczeń składają się ocena z przedstawionego referatu on line, ocena z wartościowania zabytku oraz ocena z aktywności studenta podczas zajęć. Kolokwium w formie testu jest punktowane wg następujących kryteriów: 0-10 (50%) - ndst 11-12 (52-60%) - dst 13-14 (62-70%) - dst plus 15-16 (72-80%) - db 17-18 (82-90%) - db plus 19-20 (92-100%) - bdb |
Praktyki zawodowe: |
nie dotyczy |
Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy 2021/22" (zakończony)
Okres: | 2021-10-01 - 2022-02-20 |
Przejdź do planu
PN WT WYK
ŚR CZ CW
PT |
Typ zajęć: |
Ćwiczenia, 30 godzin
Wykład, 30 godzin
|
|
Koordynatorzy: | Janusz Krawczyk | |
Prowadzący grup: | Janusz Krawczyk | |
Lista studentów: | (nie masz dostępu) | |
Zaliczenie: |
Przedmiot -
Egzamin
Ćwiczenia - Zaliczenie lub ocena Wykład - Egzamin |
Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy 2022/23" (zakończony)
Okres: | 2022-10-01 - 2023-02-19 |
Przejdź do planu
PN WT ŚR CZ WYK
PT CW
|
Typ zajęć: |
Ćwiczenia, 30 godzin
Wykład, 30 godzin
|
|
Koordynatorzy: | Janusz Krawczyk | |
Prowadzący grup: | Janusz Krawczyk | |
Lista studentów: | (nie masz dostępu) | |
Zaliczenie: |
Przedmiot -
Egzamin
Ćwiczenia - Zaliczenie lub ocena Wykład - Egzamin |
Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy 2023/24" (zakończony)
Okres: | 2023-10-01 - 2024-02-19 |
Przejdź do planu
PN WT WYK
ŚR CZ PT CW
|
Typ zajęć: |
Ćwiczenia, 30 godzin
Wykład, 30 godzin
|
|
Koordynatorzy: | Janusz Krawczyk | |
Prowadzący grup: | Janusz Krawczyk | |
Lista studentów: | (nie masz dostępu) | |
Zaliczenie: |
Przedmiot -
Egzamin
Ćwiczenia - Zaliczenie lub ocena Wykład - Egzamin |
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu.