Wybrane zagadnienia z konserwacji- restauracji fotografii

Przed przystąpieniem do zajęć student musi zaliczyć metodykę konserwacji zabytków (III rok).

CAŁKOWITY NAKŁAD PRACY

1. Godziny realizowane z udziałem nauczycieli: godziny kontaktowe: 30 godzin wykładu

2. Czas poświęcony na pracę indywidualną studenta, potrzebny do pomyślnego zaliczenia przedmiotu (wykonanie dzieła artystycznego

na podłożu papierowym), bieżące przyswajanie i powtarzanie materiału z zajęć: 30 godzin

3. Czas wymagany do przygotowania się i do uczestnictwa w procesie oceniania: 30 godzin

Łącznie 90 godzin (3 punkty ECTS)

W1: Ma szczegółową wiedzę teoretyczną i praktyczną z metodyki działań konserwatorskich z zakresu konserwacji i restauracji fotografii – K_W03;

W2: Zna mechanizmy oddziaływania fizycznych, chemicznych i biologicznych czynników środowiskowych na obiekty fotograficzne – K_W04;

W3: Posiada wiedzę dotyczącą dawnych technologii i technik fotograficznych – K_W09;

W4: Zna podstawy fotografii i procesów konserwatorsko-restauratorskich obiektów fotograficznych – K_W12;

U1: Umie przeprowadzić rozpoznanie stanu zachowania zabytkowych i współczesnych fotografii, określić przyczyny ich zniszczeń oraz sformułować program prac konserwatorskich i restauratorskich – K_U01;

U2: Potrafi określić, rozpoznać i opisać budowę techniczną obiektów fotograficznych, z uwzględnieniem oryginału i warstw wtórnych – K_U02;

U3: Posiada umiejętność wykorzystania wiedzy konserwatorskiej, technologicznej oraz z zakresu historii fotografii dla przygotowania projektu konserwatorskiego – K_U04;

U4: Rozpoznaje rodzaje technik fotograficznych – K_U10.

K1: Ma świadomość znaczenia wartości dzieł fotograficznych, ich nieodtwarzalności oraz obowiązku ich respektowania w procesie konserwacji-restauracji – K_K01;

K2: Ma świadomość i rozumie aspekty oraz skutki działań konserwatorskich na obiektach fotograficznych oraz świadomość związanej z tym odpowiedzialności za podejmowane decyzje - K_K03;

K3: Zna ograniczenia własnej wiedzy i umiejętności, rozumie potrzebę dalszego kształcenia oraz potrzebę włączania specjalistów z innych dziedzin do rozwiązywania złożonych zagadnień konserwatorskich – K_K05;

K4: Ma świadomość znaczenia profesjonalizmu, konieczności zachowania dużej precyzji podczas realizacji prac konserwatorskich i restauratorskich oraz konieczności przestrzegania etyki zawodowej - K_K02.

Na zajęciach wykładana jest wiedza w formie ustnej, prezentowany jest obszerny materiał dydaktyczny (wydruki, filmy, materiały w formie cyfrowej, obserwacje mikroskopowe zabytkowych obiektów, środki konserwatorskie, itp.). Studenci zapoznają się z rodzajami materiałów fotograficznych oraz dawnymi fotografiami; otrzymują także materiały dydaktyczne w formie wydrukowanej, które są wypożyczane przez wykładowcę. Studenci proszeni są o aktywny udział na zajęciach, systematyczne powtarzanie materiału w celu utrwalenia wiedzy. Wykładowca podczas zajęć zadaje pytania studentom.

- pokaz

- opis
- pogadanka
- wykład informacyjny (konwencjonalny)
- wykład problemowy

- klasyczna metoda problemowa
- obserwacji

Na wykładzie prezentowane są podstawowe techniki fotograficzne XIX- i XX-wieczne, metody konserwacji-restauracji oraz ochrony przed zniszczeniem obiektów fotograficznych znajdujących się w zbiorach bibliotecznych, archiwalnych i muzealnych.

Zajęcia w ramach przedmiotu kierowane są przede wszystkim do studentów specjalizacji „Konserwacja Papieru i Skóry” z uwagi na papierowe podłoża fotografii, ale mogą uczestniczyć w nich również studenci innych specjalizacji ze względu na mawianie fotografii na innych podłożach (metalowych, szklanych, sztucznych). Uczestniczący w wykładach najpierw poznają najważniejsze techniki fotograficzne XIX- i XX- wieczne, a następnie zapoznają się z wybranymi zagadnieniami poświęconymi konserwacji i restauracji. Prezentowane są wybrane rodzaje obiektów fotograficznych oraz metody ich ochrony przed zniszczeniem.

Omawianych jest sześć podstawowych bloków tematycznych:

1. Rodzaje obiektów fotograficznych (m. in. pozytywy i negatywy), opraw i albumów XIX- i XX-wiecznych – historia, materiałoznawstwo, struktura;

2. Opis wybranych technik fotograficznych stosowanych w XIX i XX wieku: historia, używane materiały, substancje chemiczne, procesy fotograficzne, struktura obiektów. Omawiane są obiekty wykonywane na różnych podłożach - szczególnie papierowych;

3. Wybrane rodzaje procesów fotograficznych stosowanych przy wykonywaniu i obróbce fotografii w XIX i XX wieku;

4. Przyczyny zniszczeń fizycznych, chemicznych i mikrobiologicznych fotografii;

5. Rodzaje materiałów, środków chemicznych stosowanych w konserwacji i restauracji oraz techniki konserwatorskie stosowane w pracowniach;

6. Warunki klimatyczne, sposoby przechowywania, udostępniania oraz eksponowania materiałów fotograficznych w zbiorach bibliotecznych, archiwalnych i muzealnych, a także materiały i metody oprawiania fotografii po pracach konserwatorsko-restauratorskich.

Literatura (dostępna na UMK)

Dederko W.: "Guma warszawska. Chromianowa technika fotograficzna", Warszawa 1983.

Derczyński H.: „125 lat fotografii. Przegląd technik fotografii artystycznej”, Wrocław 1964.

Dieter Solf K.: „Fotografia. Podstawy-technika-praktyka”, Warszawa 1980.

Gernsheim H., Gernsheim A.: „The History of Photography”, London - New York - Toronto, 1955.

Harasym Z.: „Stare fotografie. Poradnik kolekcjonera”, Warszawa 2005.

Kotaniec: "Szlachetne techniki fotografji. Pigment-guma-olej", wyd. Trzaska, Evert i Michalski S. A. (b.d.w.).

Kozielec T., „Fotografie albuminowe: wytwarzanie, właściwości, trwałość i ochrona przed niszczeniem”, Ochrona Zabytków, 2010, t. 63, nr 1-4, s. 123-137.

Kozielec T., „Rekonstrukcje obrazów fotograficznych – przegląd technik stosowanych dawniej i obecnie”, Notes Konserwatorski, 2015, nr 17, s. 82 – 110.

Kozielec T., „Fotografie na papierach solnych: wybrane zagadnienia technologiczne i konserwatorskie”, Ochrona Zabytków, t. 67, nr 1, 2014, s. 195-212.

Kozielec T., „Papiery stosowane do celów fotograficznych w XIX wieku”, Przegląd

Papierniczy, 2011, t. 67, nr 12, s. 744-746.

Paśko J. R.: „Z chemią przez fotografię barwną”, Warszawa 1991.

Niemczyński W. „Retusz fotograficzny negatywowy i pozytywowy”, Poznań 1947.

Sommer S.: "Fotografia na materiałach nietypowych", Warszawa 1955.

Literatura dostępna w internecie

"Care, Handling, and Storage of Photographs. Information Leaflet", The Library of Congress, http://www.loc.gov/preservation/resources/care/photolea.html

Clarke S., Franziska F.: "Care of Photographs", SEPIA PROJECT, (copyright European Commission on Preservation and Access, 2003).

Leyshon W. E.: "Photographs from the 19th Century. A Process Identification Guide", (manuscript, copyright 1984-2001).

Valferde M. F.: "Photographic Negatives. Nature and Evolution of Processes", (copyright 2003, Advanced Residency Program in Photograph Conservation).

Weaver G.: "A Guide to Fiber-Base Gelatin Silver Print Condition and Deterioration", George Eastman House, International Museum of Photography and Film, Image Permanence Institute, Rochester Institute of Technology (copyright 2008).

Literatura udostępniana przez prowadzącego zajęcia

Anderson S.: "Our Photographic Heritage. The History, Art, and Science of Conservation", (copyright 1999, Eastman Kodak Company).

Crawford W.: "The Keepers of Light. A History and Working Guide to Early Photographic Processes", Dobbs Ferry, (copyright 1979).

"Conservation of Photographs", (copyright 1985, Eastman Kodak Kompany).

Hendriks K. B. (et al.) : "Fundamentals of Photograph Conservation: A Study Guide", National Archives of Canada, (copyright 1991).

Reilly J. M.: "Care and Identification of 19th-Century Photographic Prints", (copyright 1986, Eastman Kodak Company).

"Reserch Techniques in Photographic Conservation", Proceedings of the Conference in Copenhagen 14-19 May 1995.

William S. Jonson (et al.): „Historia fotografii od 1839 roku do dziś”, Kolekcja George Eastman Mouse, Köln 2010, s. 732-746.

Wymagana jest aktywność w prowadzonych zajęciach, wykonywanie szczegółowych notatek, szczegółowe przerysowywanie ilustracyjnych materiałów dydaktycznych. Egzamin jest na ocenę w formie pisemnej. Studenta obowiązują informacje podane na wykładach oraz we wskazanych pozycjach literatury.

Oceniana jest wiedza (K_W03, K_W04, K_W09, K_W12), umiejętności (K_U01, K_U02; K_U04, K_U10), oraz kompetencje społeczne (K_K01, K_K03, K_K05, K_K02).

Punktacja:

16 pytań, za każde poprawne pytanie 1 pkt.

bdb – 15-16 punktów

db+ - 13-14 punktów

db - 12-11 punktów

dst+ - 9-10 punktów

dst - 8 punktów

ndst - 7 punktów i mniej

nie dotyczy