Konserwacja metali
Informacje ogólne
Kod przedmiotu: | 1402-KME-5L-SJ |
Kod Erasmus / ISCED: |
(brak danych)
/
(0218) Interdyscyplinarne programy i kwalifikacje związane ze sztuką
|
Nazwa przedmiotu: | Konserwacja metali |
Jednostka: | Instytut Zabytkoznawstwa i Konserwatorstwa |
Grupy: |
Przedmioty obowiązkowe - 5 rok, sem. letni - Konserwacja i restauracja rzeźby kamiennej (sj) |
Punkty ECTS i inne: |
7.00
|
Język prowadzenia: | polski |
Wymagania wstępne: | Znajomość materiałoznawstwa metali, procesów korozyjnych oraz ich konserwacji w zakresie wykładu „Konserwacja metali” oraz ćwiczeń "Metodyka konserwacji zabytków - metal" , a także materiałów zbytkownych z obszaru przedmiotu "Konserwacja rzemiosła artystycznego (ceramika, kość słoniowa, bursztyn, perła, szkło)" . Znajomość chemii i materiałoznawstwa z zakresu przedmiotów: Chemia w konserwacji zabytków (zwłaszcza podstawy elektrochemii), Żywice sztuczne w konserwacji zabytków, Technologia i techniki sztuk plastycznych. Znajomość historii sztuki z zakresu przedmiotów: Historia sztuki starożytnej, Historia sztuki średniowiecznej, Historia sztuki nowożytnej. Wyczucie formy i barwy ukształtowane w ramach bloku zajęć plastycznych. |
Całkowity nakład pracy studenta: | 1. Godziny kontaktowe: 75 godz. 2. Czas poświęcony na pracę indywidualną studenta: 15 godz. Łącznie 90 godzin |
Efekty uczenia się - wiedza: | - W1 ma szczegółową wiedzę teoretyczną z metodyki działań konserwatorskich w zakresie zabytków metalowych (zgodne z K_W03), - W2 zna mechanizmy oddziaływania fizycznych, chemicznych i biologicznych czynników środowiskowych na zabytki metalowe (zgodne z K_W04), - W3 posiada wiedzę w zakresie materiałoznawstwa metali oraz historycznych i współczesnych materiałów konserwatorskich stosowanych w ich konserwacji (zgodne z K_W05), - W4 zna podstawowe metody fizyczne i chemiczne badania zabytków metalowych (zgodne z K_W06), - W5 posiada wiedzę dotyczącą dawnych technik metaloplastycznych (zgodne z K_W09). |
Efekty uczenia się - umiejętności: | - U1 umie określić przyczyny zniszczeń zabytków metalowych (zgodne z K_U01), - U2 potrafi określić, rozpoznać i opisać budowę techniczną zabytków metalowych (zgodne z K_U02), - U3 potrafi określać główne i szczegółowe cele służące realizacji zadania konserwatorskiego z uwzględnieniem kontekstu kulturowego zabytku metalowego (zgodne z K_U03), - U4 posiada umiejętność wykorzystania wiedzy konserwatorskiej, technologicznej oraz wiedzy z zakresu nauk humanistycznych i przyrodniczych dla przygotowania projektu konserwatorskiego (zgodne z K_U04), - U5 posiada umiejętność wykonania zabiegów konserwatorskich i restauratorskich (zgodne z K_U05), - U6 potrafi określić zasady profilaktyki i minimalizacji niszczącego oddziaływania fizycznych, chemicznych i biologicznych czynników środowiskowych na zabytki metalowe (zgodne z K_U06), - U7 posiada umiejętność wykonania dokumentacji badań (zgodne z K_U07), - U8 potrafi zaplanować, zinterpretować i powiązać wyniki badań chemicznych i fizycznych z konserwatorskimi i technologicznymi z wykorzystaniem wiedzy na temat dawnych i współczesnych technik oraz tradycji warsztatowych (zgodne z K_U08), - U9 posiada umiejętność opracowania kompleksowej dokumentacji konserwatorskiej (zgodne z K_U09), - U10 rozpoznaje rodzaje technik metaloplastycznych (zgodne z K_U010), - U11 potrafi wykorzystać umiejętności i wiedzę na temat dawnych i współczesnych technologii i technik sztuk plastycznych w pracach konserwatorsko-restauratorskich (zgodne z K_U013), - U12 potrafi wykorzystać umiejętności plastyczne i zastosować wiedzę z obszaru sztuk plastycznych w pracach konserwatorskich i restauratorskich (zgodne z K_U014), - U13 umie podejmować samodzielnie decyzje odnośnie projektowania i realizacji prac konserwatorskich (zgodne z K_U016), - U14 jest przygotowany do współdziałania z innymi osobami. (zgodne z K_U017) |
Efekty uczenia się - kompetencje społeczne: | - K1 ma świadomość znaczenia wartości (artystycznej, historycznej, emocjonalnej itd.) dzieł sztuki i zabytków z metalu, ich nieodtwarzalności i obowiązku ich respektowania w procesie konserwacji-restauracji (zgodne z K_K01), - K2 ma świadomość znaczenia profesjonalizmu i konieczności przestrzegania zasad etyki zawodowej (zgodne z K_K02), - K3 ma świadomość i rozumie aspekty i skutki działań konserwatorskich, ich wpływ na dzieło sztuki lub zabytek z metalu oraz świadomość związanej z tym odpowiedzialności za podejmowane decyzje (zgodne z K_K03), - K4 ma świadomość i rozumie konieczność uwzględnienia kontekstu kulturowego dzieła sztuki i zabytku z metalu w decyzjach konserwatorskich (zgodne z K_K04), - K5 zna ograniczenia własnej wiedzy i umiejętności, rozumie potrzebę dalszego kształcenia oraz włączania specjalistów z innych dziedzin do rozwiązywania szczególnie złożonych zagadnień (zgodne z K_K05). |
Metody dydaktyczne: | Obserwacja - określenie techniki wykonania i stanu zachowania. Dyskusja - założenia konserwatorskie i ustalenie metodyki zabiegów konserwatorskich (wstęp do przygotowania projektu konserwatorskiego). Projekt - przygotowanie projektu konserwatorskiego. Doświadczenie - wykonanie prób w celu dobrania materiałów konserwatorskich. Ćwiczenie - wykonanie zabiegów konserwatorskich. Case study - opis techniki wykonania, stanu zachowania, przebiegu prac konserwatorskich w ramach dokumentacji konserwatorskiej. |
Metody dydaktyczne eksponujące: | - pokaz |
Metody dydaktyczne podające: | - opis |
Metody dydaktyczne poszukujące: | - ćwiczeniowa |
Skrócony opis: |
Zapoznanie z praktyczną konserwacją zabytków metalowych i sporządzaniem dokumentacji konserwatorskiej. Opisywanie techniki wykonania zabytków metalowych, dokumentowanie stanu zachowania, opracowywanie programu prac konserwatorskich, wykonywanie zabiegów konserwatorskich przy zabytkach metalowych, tj.: oczyszczanie, usuwanie deformacji, uzupełnianie ubytków, zabezpieczanie antykorozyjnego oraz dobór warunków i sposobów przechowywania zabytków po konserwacji, sporządzanie dokumentacji konserwatorskiej. |
Pełny opis: |
Konserwacja zabytków metalowych Zaawansowanie i zakończenie prac konserwatorskich zaczętych w semestrze zimowym. Wykonywanie prostych czynności konserwatorskich. Nauczanie indywidualnego podchodzenia do zabytku oraz rozwiązywanie różnych problemów związanych z nim. Zaznajomienie z metodami antykorozyjnego zabezpieczania, stabilizacją procesów korozyjnych oraz używania inhibitorów, a także z warunkami i sposobami przechowywania zabytków. Dokumentacja konserwatorska Przygotowanie dokumentacji konserwatorskiej. Pogłębianie zainteresowań powiązanych z tematyką konserwacji metali Wybór, przygotowanie i zaprezentowanie tematu z zakresu: zabytkoznawstwa zabytków metalowych lub konserwacji metali. |
Literatura: |
LITERATURA OBOWIĄZKOWA: 1. Zabytki kamienne i metalowe, ich niszczenie i konserwacja profilatyczna pod red. Domasłowskiego Wiesława. Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, 2011. (fragment dotyczący zabytków metalowych (s. 489-534). 2. Gradowski Michał, Dawne złotnictwo technika i technologia, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1984. 3. Krause, Janusz, Alina Tomaszewska-Szewczyk. „Romańskie drzwi brązowe z Katedry Wniebowzięcia Marii Panny i św. Wojciecha w Gnieźnie - problematyka technologiczno-warsztatowa i konserwatorska”, Biuletyn Informacyjny Konserwatorów Dzieł Sztuki 1/11 (2000), 20-33. 4. Krause Janusz, Alina Tomaszewska-Szewczyk. „Konserwacja mosiężnych obiektów zabytkowych o dużym stopniu zniszczenia na przykładzie gotyckich płyt nagrobnych Piotra II Nowaka i Rudolfa z Rüdesheim”, Biuletyn Informacyjny Konserwatorów Dzieł Sztuki 1-2/13 (2002), 8-19. 5. Rdesińska Maria, Szmaglińska Paulina, Tomaszewska-Szewczyk Alina, Znaki pielgrzymie. Przyczynek z zakresu kultury materialnej i konserwacji, AUNC Zabytkoznawstwo i Konserwatorstwo XLIII, Toruń 2012, s. 55-74. 6. Tomaszewska-Szewczyk Alina, Mosiądz w starożytności i średniowieczu: przyczynek do dziejów kultury materialnej, AUNC Zabytkoznawstwo i Konserwatorstwo XLVII, Toruń 2016, 7-41. LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA: Korozja Tom I Korozja metali i stopów pod red. Shreira L. L. Warszawa: Wydawnictwa Naukowo-Techniczne, 1966. Korozja Tom II Ochrona przed korozją pod red. Shreira L.L. Warszawa: Wydawnictwa Naukowo-Techniczne, 1966. Dobrzański Leszek A. Materiały inżynierskie i projektowanie materiałowe. Podstawy nauki o materiałach i metaloznawstwo. Wyd. 2. zmien. i uzupeł. Warszawa: Wydawnictwa Naukowo-Techniczne, 2006. ISBN 83-204-3249-9 Faltermeier Robert B. A Corrosion Inhibitor Test for Copper-based Artifacts, Studies in Conservation. 1998 nr 44, s. 121-128. Ganorkar M.C., Pandit Rao V., Gayathri P., Sreenivasa Rao T.A. A Novel Method for Conservation of Copper-based Artifacts, Studies in Conservation. 1988 nr 33, s.97-101. Krause Janusz. Badania nad usuwaniem produktów korozji z powierzchni zabytkowych obiektów żelaznych. Biblioteka Muzealnictwa i Ochrony Zabytków seria B t.57. Warszawa: 1979. Krause Janusz. Zastosowanie taniny do stabilizacji procesów korozyjnych w zabytkowych obiektach żelaznych o minimalnym stopniu zachowania rdzenia metalicznego część 1, AUNC, Zabytkoznawstwo i Konserwatorstwo XIV, Nauki Humanistyczno-Społeczne, z.189, 1989, s.143-164. Madsen H.B., A Preliminary Note on the Use of Benzotriazole for Stabilising Bronze Objects. Studies in Conservation, 1967 nr 12, s.163-166. Plenderleith Harold James. The Conservation of Antiquities and Works of Art Treatment. Repair and Restoration. London: Oxford University Press 1957. ASIN: B0000CJK2S Przybyłowicz Karol, Metaloznawstwo. Wyd. 8. zmien. Warszawa: Wydawnictwa Naukowo-Techniczne, 2007. ISBN 978-83-204-3304-3 Rathgen Friedrich. Die Konservierung von Altertumsfunden, mit Berücksichtigung ethnographischer und kunstgewerblicher Sammlunsgegenstände. Metalle und Metallegierungen, organische Stoffe. Berlin, Leipzig: W. de Gruyter 1924. Stambolov Todor. The Corrosion and Conservation of Metallic Antiquities and Works of Arts, Wyd. popr. Amsterdam: Central Research Laboratory for Objects of Art and Science, 1985. ASIN B0007JAV94 Tomaszow N. D. Teoria korozji i ochrony metali, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1962Uhlig Herbert H. Korozja i jej zapobieganie. Warszawa: Wydawnictwa Naukowo-Techniczne 1976. Uhlig Herbert H. Korozja i jej zapobieganie. Warszawa: Wydawnictwa Naukowo-Techniczne 1976. Wranglén Gösta. Podstawy korozji i ochrony metali, Wyd. 2. zmien. Warszawa: Wydawnictwa Naukowo-Techniczne, 1985. ISBN 83-204-0679-X DODATKOWA LITERATURA Cronyn J. M. The Elements of Archaeological Conservation. London & New York: Routledge, 2005. ISBN 0-415-01207-4 Landolt Dieter. Corrosion and Surface Chemistry of Metals, Swiss, EPFL Press, 2007, ISBN 978-2-940222-11-7 Pearson Colin, Conservation of Marine Archaeological Objects. Conservation & Museology, Butterworth-Heinemann Ltd 1988. ISBN 0408106689 Rodgers Bradley A. The Archaeologist’s Manual for Conservation. A Guide to Non-Toxic, Minimal Intervention Artifact Stabilization. New York: Kluwer Academic/Plenum Publishers, 2004. ISBN 0-306-48467-8 Sastri V.S., Ghali Edward, Elboujdaini Mimoun. Corrosion Prevention and Protection Practical Solution, England: John Wiley & Sons, 2007, ISBN 0 470 02402 X Schweitzer Philip A. Paint and Coating. Applications and Corrosion Resistance, CRC Press Taylor & Francis Group, 2006, ISBN 1-57444-702-5 Scott David A. Copper and Bronze in Art. Corrosion, Colorants, Conservation, Los Angeles: The Getty Conservation Institute, 2002. ISBN 0-89236-638-9 Scott David A., Eggert Gerhard. Iron and Steel in Art. Corrosion, Colorants, Conservation, London: Archetype Publications, 2009. ISBN 978-1-904982-05-0 Selwyn Lyndsie. Metals and Corrosion. A Handbook for the Conservation Professional, Canada: Canadian Conservation Institute, 2004. ISBN 0-662-37984-5 |
Metody i kryteria oceniania: |
Ocena ciągła znajomości przedmiotu, zrozumienia tematu, umiejętności rozwiązywania problemu, inwencji własnej, terminowości, organizacji stanowiska pracy, realizacji zadania indywidualnie i pracy w grupie prawidłowo wykonana konserwacja przedmiotów zabytkowych powierzonych studentowi, dbałość i odpowiedzialność za przedmiot zabytkowy, prawidłowo przygotowana dokumentacja konserwatorska w formie elektronicznej. (W1-5, U1-14, K1-5). Obecność jest obowiązkowa. W razie przypadków losowych lub z powodów zdrowotnych należy ubiegać się o urlop u dziekana wydziału (regulamin studiów § 42 - 46). Obecności reguluje § 23, pkt 2 regulaminu studiów. Obecność nieusprawiedliwiona skutkuje obniżeniem oceny (nieobecność na 2 zajęciach o jeden stopień, na 4 zajęciach o dwa stopnie). |
Praktyki zawodowe: |
nie przewiduje się |
Zajęcia w cyklu "Semestr letni 2021/22" (zakończony)
Okres: | 2022-02-21 - 2022-09-30 |
Przejdź do planu
PN WT CW
ŚR CZ PT |
Typ zajęć: |
Ćwiczenia, 75 godzin
|
|
Koordynatorzy: | Arletta Piasecka | |
Prowadzący grup: | Agata Ogińska, Arletta Piasecka | |
Lista studentów: | (nie masz dostępu) | |
Zaliczenie: |
Przedmiot -
Zaliczenie na ocenę
Ćwiczenia - Zaliczenie na ocenę |
|
Skrócony opis: |
Zapoznanie z praktyczną konserwacją zabytków metalowych i sporządzaniem dokumentacji konserwatorskiej. Opisywanie techniki wykonania zabytków metalowych, dokumentowanie stanu zachowania, opracowywanie programu prac konserwatorskich, wykonywanie zabiegów konserwatorskich przy zabytkach metalowych, tj.: oczyszczanie, usuwanie deformacji, uzupełnianie ubytków, zabezpieczanie antykorozyjnego oraz dobór warunków i sposobów przechowywania zabytków po konserwacji, sporządzanie dokumentacji konserwatorskiej. |
|
Pełny opis: |
Konserwacja zabytków metalowych Studenci wykonają konserwacje, badania oraz dokumentację głównie zabytków należących do zbiorów Muzeum Króla Jana III w Wilanowie. Nauczanie indywidualnego podchodzenia do zabytku oraz rozwiązywanie różnych problemów związanych z nim. Zaznajomienie z metodami antykorozyjnego zabezpieczania, stabilizacją procesów korozyjnych oraz używania inhibitorów, a także z warunkami i sposobami przechowywania zabytków. |
|
Literatura: |
LITERATURA OBOWIĄZKOWA: 1. Zabytki kamienne i metalowe, ich niszczenie i konserwacja profilatyczna pod red. Domasłowskiego Wiesława. Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, 2011. (fragment dotyczący zabytków metalowych (s. 489-534). 2. Gradowski Michał, Dawne złotnictwo technika i technologia, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1984. 3. Krause, Janusz, Alina Tomaszewska-Szewczyk. „Romańskie drzwi brązowe z Katedry Wniebowzięcia Marii Panny i św. Wojciecha w Gnieźnie - problematyka technologiczno-warsztatowa i konserwatorska”, Biuletyn Informacyjny Konserwatorów Dzieł Sztuki 1/11 (2000), 20-33. 4. Krause Janusz, Alina Tomaszewska-Szewczyk. „Konserwacja mosiężnych obiektów zabytkowych o dużym stopniu zniszczenia na przykładzie gotyckich płyt nagrobnych Piotra II Nowaka i Rudolfa z Rüdesheim”, Biuletyn Informacyjny Konserwatorów Dzieł Sztuki 1-2/13 (2002), 8-19. 5. Rdesińska Maria, Szmaglińska Paulina, Tomaszewska-Szewczyk Alina, Znaki pielgrzymie. Przyczynek z zakresu kultury materialnej i konserwacji, AUNC Zabytkoznawstwo i Konserwatorstwo XLIII, Toruń 2012, s. 55-74. 6. Tomaszewska-Szewczyk Alina, Mosiądz w starożytności i średniowieczu: przyczynek do dziejów kultury materialnej, AUNC Zabytkoznawstwo i Konserwatorstwo XLVII, Toruń 2016, 7-41. LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA: Korozja Tom I Korozja metali i stopów pod red. Shreira L. L. Warszawa: Wydawnictwa Naukowo-Techniczne, 1966. Korozja Tom II Ochrona przed korozją pod red. Shreira L.L. Warszawa: Wydawnictwa Naukowo-Techniczne, 1966. Dobrzański Leszek A. Materiały inżynierskie i projektowanie materiałowe. Podstawy nauki o materiałach i metaloznawstwo. Wyd. 2. zmien. i uzupeł. Warszawa: Wydawnictwa Naukowo-Techniczne, 2006. ISBN 83-204-3249-9 Faltermeier Robert B. A Corrosion Inhibitor Test for Copper-based Artifacts, Studies in Conservation. 1998 nr 44, s. 121-128. Ganorkar M.C., Pandit Rao V., Gayathri P., Sreenivasa Rao T.A. A Novel Method for Conservation of Copper-based Artifacts, Studies in Conservation. 1988 nr 33, s.97-101. Krause Janusz. Badania nad usuwaniem produktów korozji z powierzchni zabytkowych obiektów żelaznych. Biblioteka Muzealnictwa i Ochrony Zabytków seria B t.57. Warszawa: 1979. Krause Janusz. Zastosowanie taniny do stabilizacji procesów korozyjnych w zabytkowych obiektach żelaznych o minimalnym stopniu zachowania rdzenia metalicznego część 1, AUNC, Zabytkoznawstwo i Konserwatorstwo XIV, Nauki Humanistyczno-Społeczne, z.189, 1989, s.143-164. Madsen H.B., A Preliminary Note on the Use of Benzotriazole for Stabilising Bronze Objects. Studies in Conservation, 1967 nr 12, s.163-166. Plenderleith Harold James. The Conservation of Antiquities and Works of Art Treatment. Repair and Restoration. London: Oxford University Press 1957. ASIN: B0000CJK2S Przybyłowicz Karol, Metaloznawstwo. Wyd. 8. zmien. Warszawa: Wydawnictwa Naukowo-Techniczne, 2007. ISBN 978-83-204-3304-3 Rathgen Friedrich. Die Konservierung von Altertumsfunden, mit Berücksichtigung ethnographischer und kunstgewerblicher Sammlunsgegenstände. Metalle und Metallegierungen, organische Stoffe. Berlin, Leipzig: W. de Gruyter 1924. Stambolov Todor. The Corrosion and Conservation of Metallic Antiquities and Works of Arts, Wyd. popr. Amsterdam: Central Research Laboratory for Objects of Art and Science, 1985. ASIN B0007JAV94 Tomaszow N. D. Teoria korozji i ochrony metali, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1962Uhlig Herbert H. Korozja i jej zapobieganie. Warszawa: Wydawnictwa Naukowo-Techniczne 1976. Uhlig Herbert H. Korozja i jej zapobieganie. Warszawa: Wydawnictwa Naukowo-Techniczne 1976. Wranglén Gösta. Podstawy korozji i ochrony metali, Wyd. 2. zmien. Warszawa: Wydawnictwa Naukowo-Techniczne, 1985. ISBN 83-204-0679-X DODATKOWA LITERATURA Cronyn J. M. The Elements of Archaeological Conservation. London & New York: Routledge, 2005. ISBN 0-415-01207-4 Landolt Dieter. Corrosion and Surface Chemistry of Metals, Swiss, EPFL Press, 2007, ISBN 978-2-940222-11-7 Pearson Colin, Conservation of Marine Archaeological Objects. Conservation & Museology, Butterworth-Heinemann Ltd 1988. ISBN 0408106689 Rodgers Bradley A. The Archaeologist’s Manual for Conservation. A Guide to Non-Toxic, Minimal Intervention Artifact Stabilization. New York: Kluwer Academic/Plenum Publishers, 2004. ISBN 0-306-48467-8 Sastri V.S., Ghali Edward, Elboujdaini Mimoun. Corrosion Prevention and Protection Practical Solution, England: John Wiley & Sons, 2007, ISBN 0 470 02402 X Schweitzer Philip A. Paint and Coating. Applications and Corrosion Resistance, CRC Press Taylor & Francis Group, 2006, ISBN 1-57444-702-5 Scott David A. Copper and Bronze in Art. Corrosion, Colorants, Conservation, Los Angeles: The Getty Conservation Institute, 2002. ISBN 0-89236-638-9 Scott David A., Eggert Gerhard. Iron and Steel in Art. Corrosion, Colorants, Conservation, London: Archetype Publications, 2009. ISBN 978-1-904982-05-0 Selwyn Lyndsie. Metals and Corrosion. A Handbook for the Conservation Professional, Canada: Canadian Conservation Institute, 2004. ISBN 0-662-37984-5 |
Zajęcia w cyklu "Semestr letni 2022/23" (zakończony)
Okres: | 2023-02-20 - 2023-09-30 |
Przejdź do planu
PN WT CW
ŚR CZ PT |
Typ zajęć: |
Ćwiczenia, 75 godzin
|
|
Koordynatorzy: | Alina Tomaszewska-Szewczyk | |
Prowadzący grup: | Arletta Piasecka | |
Lista studentów: | (nie masz dostępu) | |
Zaliczenie: |
Przedmiot -
Zaliczenie na ocenę
Ćwiczenia - Zaliczenie na ocenę |
|
Skrócony opis: |
Zapoznanie z praktyczną konserwacją zabytków metalowych i sporządzaniem dokumentacji konserwatorskiej. Opisywanie techniki wykonania zabytków metalowych, dokumentowanie stanu zachowania, opracowywanie programu prac konserwatorskich, wykonywanie zabiegów konserwatorskich przy zabytkach metalowych, tj.: oczyszczanie, usuwanie deformacji, uzupełnianie ubytków, zabezpieczanie antykorozyjnego oraz dobór warunków i sposobów przechowywania zabytków po konserwacji, sporządzanie dokumentacji konserwatorskiej. |
|
Pełny opis: |
Konserwacja zabytków metalowych Zaawansowanie i zakończenie prac konserwatorskich zaczętych w semestrze zimowym.Wykonywanie prostych czynności konserwatorskich. Nauczanie indywidualnego podchodzenia do zabytku oraz rozwiązywanie różnych problemów związanych z nim. Zaznajomienie z metodami antykorozyjnego zabezpieczania, stabilizacją procesów korozyjnych oraz używania inhibitorów, a także z warunkami i sposobami przechowywania zabytków. Dokumentacja konserwatorska Przygotowanie dokumentacji konserwatorskiej. Pogłębianie zainteresowań powiązanych z tematyką konserwacji metali Wybór, przygotowanie i zaprezentowanie tematu z zakresu: zabytkoznawstwa zabytków metalowych lub konserwacji metali. |
|
Literatura: |
LITERATURA OBOWIĄZKOWA: 1. Zabytki kamienne i metalowe, ich niszczenie i konserwacja profilatyczna pod red. Domasłowskiego Wiesława. Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, 2011. (fragment dotyczący zabytków metalowych (s. 489-534). 2. Gradowski Michał, Dawne złotnictwo technika i technologia, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1984. 3. Krause, Janusz, Alina Tomaszewska-Szewczyk. „Romańskie drzwi brązowe z Katedry Wniebowzięcia Marii Panny i św. Wojciecha w Gnieźnie - problematyka technologiczno-warsztatowa i konserwatorska”, Biuletyn Informacyjny Konserwatorów Dzieł Sztuki 1/11 (2000), 20-33. 4. Krause Janusz, Alina Tomaszewska-Szewczyk. „Konserwacja mosiężnych obiektów zabytkowych o dużym stopniu zniszczenia na przykładzie gotyckich płyt nagrobnych Piotra II Nowaka i Rudolfa z Rüdesheim”, Biuletyn Informacyjny Konserwatorów Dzieł Sztuki 1-2/13 (2002), 8-19. 5. Rdesińska Maria, Szmaglińska Paulina, Tomaszewska-Szewczyk Alina, Znaki pielgrzymie. Przyczynek z zakresu kultury materialnej i konserwacji, AUNC Zabytkoznawstwo i Konserwatorstwo XLIII, Toruń 2012, s. 55-74. 6. Tomaszewska-Szewczyk Alina, Mosiądz w starożytności i średniowieczu: przyczynek do dziejów kultury materialnej, AUNC Zabytkoznawstwo i Konserwatorstwo XLVII, Toruń 2016, 7-41. LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA: Korozja Tom I Korozja metali i stopów pod red. Shreira L. L. Warszawa: Wydawnictwa Naukowo-Techniczne, 1966. Korozja Tom II Ochrona przed korozją pod red. Shreira L.L. Warszawa: Wydawnictwa Naukowo-Techniczne, 1966. Dobrzański Leszek A. Materiały inżynierskie i projektowanie materiałowe. Podstawy nauki o materiałach i metaloznawstwo. Wyd. 2. zmien. i uzupeł. Warszawa: Wydawnictwa Naukowo-Techniczne, 2006. ISBN 83-204-3249-9 Faltermeier Robert B. A Corrosion Inhibitor Test for Copper-based Artifacts, Studies in Conservation. 1998 nr 44, s. 121-128. Ganorkar M.C., Pandit Rao V., Gayathri P., Sreenivasa Rao T.A. A Novel Method for Conservation of Copper-based Artifacts, Studies in Conservation. 1988 nr 33, s.97-101. Krause Janusz. Badania nad usuwaniem produktów korozji z powierzchni zabytkowych obiektów żelaznych. Biblioteka Muzealnictwa i Ochrony Zabytków seria B t.57. Warszawa: 1979. Krause Janusz. Zastosowanie taniny do stabilizacji procesów korozyjnych w zabytkowych obiektach żelaznych o minimalnym stopniu zachowania rdzenia metalicznego część 1, AUNC, Zabytkoznawstwo i Konserwatorstwo XIV, Nauki Humanistyczno-Społeczne, z.189, 1989, s.143-164. Madsen H.B., A Preliminary Note on the Use of Benzotriazole for Stabilising Bronze Objects. Studies in Conservation, 1967 nr 12, s.163-166. Plenderleith Harold James. The Conservation of Antiquities and Works of Art Treatment. Repair and Restoration. London: Oxford University Press 1957. ASIN: B0000CJK2S Przybyłowicz Karol, Metaloznawstwo. Wyd. 8. zmien. Warszawa: Wydawnictwa Naukowo-Techniczne, 2007. ISBN 978-83-204-3304-3 Rathgen Friedrich. Die Konservierung von Altertumsfunden, mit Berücksichtigung ethnographischer und kunstgewerblicher Sammlunsgegenstände. Metalle und Metallegierungen, organische Stoffe. Berlin, Leipzig: W. de Gruyter 1924. Stambolov Todor. The Corrosion and Conservation of Metallic Antiquities and Works of Arts, Wyd. popr. Amsterdam: Central Research Laboratory for Objects of Art and Science, 1985. ASIN B0007JAV94 Tomaszow N. D. Teoria korozji i ochrony metali, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1962Uhlig Herbert H. Korozja i jej zapobieganie. Warszawa: Wydawnictwa Naukowo-Techniczne 1976. Uhlig Herbert H. Korozja i jej zapobieganie. Warszawa: Wydawnictwa Naukowo-Techniczne 1976. Wranglén Gösta. Podstawy korozji i ochrony metali, Wyd. 2. zmien. Warszawa: Wydawnictwa Naukowo-Techniczne, 1985. ISBN 83-204-0679-X DODATKOWA LITERATURA Cronyn J. M. The Elements of Archaeological Conservation. London & New York: Routledge, 2005. ISBN 0-415-01207-4 Landolt Dieter. Corrosion and Surface Chemistry of Metals, Swiss, EPFL Press, 2007, ISBN 978-2-940222-11-7 Pearson Colin, Conservation of Marine Archaeological Objects. Conservation & Museology, Butterworth-Heinemann Ltd 1988. ISBN 0408106689 Rodgers Bradley A. The Archaeologist’s Manual for Conservation. A Guide to Non-Toxic, Minimal Intervention Artifact Stabilization. New York: Kluwer Academic/Plenum Publishers, 2004. ISBN 0-306-48467-8 Sastri V.S., Ghali Edward, Elboujdaini Mimoun. Corrosion Prevention and Protection Practical Solution, England: John Wiley & Sons, 2007, ISBN 0 470 02402 X Schweitzer Philip A. Paint and Coating. Applications and Corrosion Resistance, CRC Press Taylor & Francis Group, 2006, ISBN 1-57444-702-5 Scott David A. Copper and Bronze in Art. Corrosion, Colorants, Conservation, Los Angeles: The Getty Conservation Institute, 2002. ISBN 0-89236-638-9 Scott David A., Eggert Gerhard. Iron and Steel in Art. Corrosion, Colorants, Conservation, London: Archetype Publications, 2009. ISBN 978-1-904982-05-0 Selwyn Lyndsie. Metals and Corrosion. A Handbook for the Conservation Professional, Canada: Canadian Conservation Institute, 2004. ISBN 0-662-37984-5 |
|
Uwagi: |
MATERIAŁY DO DOKUMENTACJI MOŻNA POBRAĆ Z DYSKU GOOGLE: konserwacjametali@gmail.com hasło: konserwacj@2 |
Zajęcia w cyklu "Semestr letni 2023/24" (w trakcie)
Okres: | 2024-02-20 - 2024-09-30 |
Przejdź do planu
PN WT CW
ŚR CZ PT |
Typ zajęć: |
Ćwiczenia, 75 godzin
|
|
Koordynatorzy: | (brak danych) | |
Prowadzący grup: | Arletta Piasecka | |
Lista studentów: | (nie masz dostępu) | |
Zaliczenie: |
Przedmiot -
Zaliczenie na ocenę
Ćwiczenia - Zaliczenie na ocenę |
|
Skrócony opis: |
Zapoznanie z praktyczną konserwacją zabytków metalowych i sporządzaniem dokumentacji konserwatorskiej. Opisywanie techniki wykonania zabytków metalowych, dokumentowanie stanu zachowania, opracowywanie programu prac konserwatorskich, wykonywanie zabiegów konserwatorskich przy zabytkach metalowych, tj.: oczyszczanie, usuwanie deformacji, uzupełnianie ubytków, zabezpieczanie antykorozyjnego oraz dobór warunków i sposobów przechowywania zabytków po konserwacji, sporządzanie dokumentacji konserwatorskiej. |
|
Pełny opis: |
Konserwacja zabytków metalowych Zaawansowanie i zakończenie prac konserwatorskich zaczętych w semestrze zimowym.Wykonywanie prostych czynności konserwatorskich. Nauczanie indywidualnego podchodzenia do zabytku oraz rozwiązywanie różnych problemów związanych z nim. Zaznajomienie z metodami antykorozyjnego zabezpieczania, stabilizacją procesów korozyjnych oraz używania inhibitorów, a także z warunkami i sposobami przechowywania zabytków. Dokumentacja konserwatorska Przygotowanie dokumentacji konserwatorskiej. Pogłębianie zainteresowań powiązanych z tematyką konserwacji metali Wybór, przygotowanie i zaprezentowanie tematu z zakresu: zabytkoznawstwa zabytków metalowych lub konserwacji metali. |
|
Literatura: |
LITERATURA OBOWIĄZKOWA: 1. Zabytki kamienne i metalowe, ich niszczenie i konserwacja profilatyczna pod red. Domasłowskiego Wiesława. Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, 2011. (fragment dotyczący zabytków metalowych (s. 489-534). 2. Gradowski Michał, Dawne złotnictwo technika i technologia, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1984. 3. Krause, Janusz, Alina Tomaszewska-Szewczyk. „Romańskie drzwi brązowe z Katedry Wniebowzięcia Marii Panny i św. Wojciecha w Gnieźnie - problematyka technologiczno-warsztatowa i konserwatorska”, Biuletyn Informacyjny Konserwatorów Dzieł Sztuki 1/11 (2000), 20-33. 4. Krause Janusz, Alina Tomaszewska-Szewczyk. „Konserwacja mosiężnych obiektów zabytkowych o dużym stopniu zniszczenia na przykładzie gotyckich płyt nagrobnych Piotra II Nowaka i Rudolfa z Rüdesheim”, Biuletyn Informacyjny Konserwatorów Dzieł Sztuki 1-2/13 (2002), 8-19. 5. Rdesińska Maria, Szmaglińska Paulina, Tomaszewska-Szewczyk Alina, Znaki pielgrzymie. Przyczynek z zakresu kultury materialnej i konserwacji, AUNC Zabytkoznawstwo i Konserwatorstwo XLIII, Toruń 2012, s. 55-74. 6. Tomaszewska-Szewczyk Alina, Mosiądz w starożytności i średniowieczu: przyczynek do dziejów kultury materialnej, AUNC Zabytkoznawstwo i Konserwatorstwo XLVII, Toruń 2016, 7-41. LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA: Korozja Tom I Korozja metali i stopów pod red. Shreira L. L. Warszawa: Wydawnictwa Naukowo-Techniczne, 1966. Korozja Tom II Ochrona przed korozją pod red. Shreira L.L. Warszawa: Wydawnictwa Naukowo-Techniczne, 1966. Dobrzański Leszek A. Materiały inżynierskie i projektowanie materiałowe. Podstawy nauki o materiałach i metaloznawstwo. Wyd. 2. zmien. i uzupeł. Warszawa: Wydawnictwa Naukowo-Techniczne, 2006. ISBN 83-204-3249-9 Faltermeier Robert B. A Corrosion Inhibitor Test for Copper-based Artifacts, Studies in Conservation. 1998 nr 44, s. 121-128. Ganorkar M.C., Pandit Rao V., Gayathri P., Sreenivasa Rao T.A. A Novel Method for Conservation of Copper-based Artifacts, Studies in Conservation. 1988 nr 33, s.97-101. Krause Janusz. Badania nad usuwaniem produktów korozji z powierzchni zabytkowych obiektów żelaznych. Biblioteka Muzealnictwa i Ochrony Zabytków seria B t.57. Warszawa: 1979. Krause Janusz. Zastosowanie taniny do stabilizacji procesów korozyjnych w zabytkowych obiektach żelaznych o minimalnym stopniu zachowania rdzenia metalicznego część 1, AUNC, Zabytkoznawstwo i Konserwatorstwo XIV, Nauki Humanistyczno-Społeczne, z.189, 1989, s.143-164. Madsen H.B., A Preliminary Note on the Use of Benzotriazole for Stabilising Bronze Objects. Studies in Conservation, 1967 nr 12, s.163-166. Plenderleith Harold James. The Conservation of Antiquities and Works of Art Treatment. Repair and Restoration. London: Oxford University Press 1957. ASIN: B0000CJK2S Przybyłowicz Karol, Metaloznawstwo. Wyd. 8. zmien. Warszawa: Wydawnictwa Naukowo-Techniczne, 2007. ISBN 978-83-204-3304-3 Rathgen Friedrich. Die Konservierung von Altertumsfunden, mit Berücksichtigung ethnographischer und kunstgewerblicher Sammlunsgegenstände. Metalle und Metallegierungen, organische Stoffe. Berlin, Leipzig: W. de Gruyter 1924. Stambolov Todor. The Corrosion and Conservation of Metallic Antiquities and Works of Arts, Wyd. popr. Amsterdam: Central Research Laboratory for Objects of Art and Science, 1985. ASIN B0007JAV94 Tomaszow N. D. Teoria korozji i ochrony metali, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1962Uhlig Herbert H. Korozja i jej zapobieganie. Warszawa: Wydawnictwa Naukowo-Techniczne 1976. Uhlig Herbert H. Korozja i jej zapobieganie. Warszawa: Wydawnictwa Naukowo-Techniczne 1976. Wranglén Gösta. Podstawy korozji i ochrony metali, Wyd. 2. zmien. Warszawa: Wydawnictwa Naukowo-Techniczne, 1985. ISBN 83-204-0679-X DODATKOWA LITERATURA Cronyn J. M. The Elements of Archaeological Conservation. London & New York: Routledge, 2005. ISBN 0-415-01207-4 Landolt Dieter. Corrosion and Surface Chemistry of Metals, Swiss, EPFL Press, 2007, ISBN 978-2-940222-11-7 Pearson Colin, Conservation of Marine Archaeological Objects. Conservation & Museology, Butterworth-Heinemann Ltd 1988. ISBN 0408106689 Rodgers Bradley A. The Archaeologist’s Manual for Conservation. A Guide to Non-Toxic, Minimal Intervention Artifact Stabilization. New York: Kluwer Academic/Plenum Publishers, 2004. ISBN 0-306-48467-8 Sastri V.S., Ghali Edward, Elboujdaini Mimoun. Corrosion Prevention and Protection Practical Solution, England: John Wiley & Sons, 2007, ISBN 0 470 02402 X Schweitzer Philip A. Paint and Coating. Applications and Corrosion Resistance, CRC Press Taylor & Francis Group, 2006, ISBN 1-57444-702-5 Scott David A. Copper and Bronze in Art. Corrosion, Colorants, Conservation, Los Angeles: The Getty Conservation Institute, 2002. ISBN 0-89236-638-9 Scott David A., Eggert Gerhard. Iron and Steel in Art. Corrosion, Colorants, Conservation, London: Archetype Publications, 2009. ISBN 978-1-904982-05-0 Selwyn Lyndsie. Metals and Corrosion. A Handbook for the Conservation Professional, Canada: Canadian Conservation Institute, 2004. ISBN 0-662-37984-5 |
|
Uwagi: |
MATERIAŁY DO DOKUMENTACJI MOŻNA POBRAĆ Z DYSKU GOOGLE: konserwacjametali@gmail.com hasło: konserwacj@2 |
Zajęcia w cyklu "Semestr letni 2024/25" (jeszcze nie rozpoczęty)
Okres: | 2025-02-24 - 2025-09-30 |
Przejdź do planu
PN WT CW
ŚR CZ PT |
Typ zajęć: |
Ćwiczenia, 75 godzin
|
|
Koordynatorzy: | (brak danych) | |
Prowadzący grup: | Arletta Piasecka | |
Lista studentów: | (nie masz dostępu) | |
Zaliczenie: |
Przedmiot -
Zaliczenie na ocenę
Ćwiczenia - Zaliczenie na ocenę |
|
Skrócony opis: |
Zapoznanie z praktyczną konserwacją zabytków metalowych i sporządzaniem dokumentacji konserwatorskiej. Opisywanie techniki wykonania zabytków metalowych, dokumentowanie stanu zachowania, opracowywanie programu prac konserwatorskich, wykonywanie zabiegów konserwatorskich przy zabytkach metalowych, tj.: oczyszczanie, usuwanie deformacji, uzupełnianie ubytków, zabezpieczanie antykorozyjnego oraz dobór warunków i sposobów przechowywania zabytków po konserwacji, sporządzanie dokumentacji konserwatorskiej. |
|
Pełny opis: |
Konserwacja zabytków metalowych Zaawansowanie i zakończenie prac konserwatorskich zaczętych w semestrze zimowym.Wykonywanie prostych czynności konserwatorskich. Nauczanie indywidualnego podchodzenia do zabytku oraz rozwiązywanie różnych problemów związanych z nim. Zaznajomienie z metodami antykorozyjnego zabezpieczania, stabilizacją procesów korozyjnych oraz używania inhibitorów, a także z warunkami i sposobami przechowywania zabytków. Dokumentacja konserwatorska Przygotowanie dokumentacji konserwatorskiej. Pogłębianie zainteresowań powiązanych z tematyką konserwacji metali Wybór, przygotowanie i zaprezentowanie tematu z zakresu: zabytkoznawstwa zabytków metalowych lub konserwacji metali. |
|
Literatura: |
LITERATURA OBOWIĄZKOWA: 1. Zabytki kamienne i metalowe, ich niszczenie i konserwacja profilatyczna pod red. Domasłowskiego Wiesława. Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, 2011. (fragment dotyczący zabytków metalowych (s. 489-534). 2. Gradowski Michał, Dawne złotnictwo technika i technologia, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1984. 3. Krause, Janusz, Alina Tomaszewska-Szewczyk. „Romańskie drzwi brązowe z Katedry Wniebowzięcia Marii Panny i św. Wojciecha w Gnieźnie - problematyka technologiczno-warsztatowa i konserwatorska”, Biuletyn Informacyjny Konserwatorów Dzieł Sztuki 1/11 (2000), 20-33. 4. Krause Janusz, Alina Tomaszewska-Szewczyk. „Konserwacja mosiężnych obiektów zabytkowych o dużym stopniu zniszczenia na przykładzie gotyckich płyt nagrobnych Piotra II Nowaka i Rudolfa z Rüdesheim”, Biuletyn Informacyjny Konserwatorów Dzieł Sztuki 1-2/13 (2002), 8-19. 5. Rdesińska Maria, Szmaglińska Paulina, Tomaszewska-Szewczyk Alina, Znaki pielgrzymie. Przyczynek z zakresu kultury materialnej i konserwacji, AUNC Zabytkoznawstwo i Konserwatorstwo XLIII, Toruń 2012, s. 55-74. 6. Tomaszewska-Szewczyk Alina, Mosiądz w starożytności i średniowieczu: przyczynek do dziejów kultury materialnej, AUNC Zabytkoznawstwo i Konserwatorstwo XLVII, Toruń 2016, 7-41. LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA: Korozja Tom I Korozja metali i stopów pod red. Shreira L. L. Warszawa: Wydawnictwa Naukowo-Techniczne, 1966. Korozja Tom II Ochrona przed korozją pod red. Shreira L.L. Warszawa: Wydawnictwa Naukowo-Techniczne, 1966. Dobrzański Leszek A. Materiały inżynierskie i projektowanie materiałowe. Podstawy nauki o materiałach i metaloznawstwo. Wyd. 2. zmien. i uzupeł. Warszawa: Wydawnictwa Naukowo-Techniczne, 2006. ISBN 83-204-3249-9 Faltermeier Robert B. A Corrosion Inhibitor Test for Copper-based Artifacts, Studies in Conservation. 1998 nr 44, s. 121-128. Ganorkar M.C., Pandit Rao V., Gayathri P., Sreenivasa Rao T.A. A Novel Method for Conservation of Copper-based Artifacts, Studies in Conservation. 1988 nr 33, s.97-101. Krause Janusz. Badania nad usuwaniem produktów korozji z powierzchni zabytkowych obiektów żelaznych. Biblioteka Muzealnictwa i Ochrony Zabytków seria B t.57. Warszawa: 1979. Krause Janusz. Zastosowanie taniny do stabilizacji procesów korozyjnych w zabytkowych obiektach żelaznych o minimalnym stopniu zachowania rdzenia metalicznego część 1, AUNC, Zabytkoznawstwo i Konserwatorstwo XIV, Nauki Humanistyczno-Społeczne, z.189, 1989, s.143-164. Madsen H.B., A Preliminary Note on the Use of Benzotriazole for Stabilising Bronze Objects. Studies in Conservation, 1967 nr 12, s.163-166. Plenderleith Harold James. The Conservation of Antiquities and Works of Art Treatment. Repair and Restoration. London: Oxford University Press 1957. ASIN: B0000CJK2S Przybyłowicz Karol, Metaloznawstwo. Wyd. 8. zmien. Warszawa: Wydawnictwa Naukowo-Techniczne, 2007. ISBN 978-83-204-3304-3 Rathgen Friedrich. Die Konservierung von Altertumsfunden, mit Berücksichtigung ethnographischer und kunstgewerblicher Sammlunsgegenstände. Metalle und Metallegierungen, organische Stoffe. Berlin, Leipzig: W. de Gruyter 1924. Stambolov Todor. The Corrosion and Conservation of Metallic Antiquities and Works of Arts, Wyd. popr. Amsterdam: Central Research Laboratory for Objects of Art and Science, 1985. ASIN B0007JAV94 Tomaszow N. D. Teoria korozji i ochrony metali, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1962Uhlig Herbert H. Korozja i jej zapobieganie. Warszawa: Wydawnictwa Naukowo-Techniczne 1976. Uhlig Herbert H. Korozja i jej zapobieganie. Warszawa: Wydawnictwa Naukowo-Techniczne 1976. Wranglén Gösta. Podstawy korozji i ochrony metali, Wyd. 2. zmien. Warszawa: Wydawnictwa Naukowo-Techniczne, 1985. ISBN 83-204-0679-X DODATKOWA LITERATURA Cronyn J. M. The Elements of Archaeological Conservation. London & New York: Routledge, 2005. ISBN 0-415-01207-4 Landolt Dieter. Corrosion and Surface Chemistry of Metals, Swiss, EPFL Press, 2007, ISBN 978-2-940222-11-7 Pearson Colin, Conservation of Marine Archaeological Objects. Conservation & Museology, Butterworth-Heinemann Ltd 1988. ISBN 0408106689 Rodgers Bradley A. The Archaeologist’s Manual for Conservation. A Guide to Non-Toxic, Minimal Intervention Artifact Stabilization. New York: Kluwer Academic/Plenum Publishers, 2004. ISBN 0-306-48467-8 Sastri V.S., Ghali Edward, Elboujdaini Mimoun. Corrosion Prevention and Protection Practical Solution, England: John Wiley & Sons, 2007, ISBN 0 470 02402 X Schweitzer Philip A. Paint and Coating. Applications and Corrosion Resistance, CRC Press Taylor & Francis Group, 2006, ISBN 1-57444-702-5 Scott David A. Copper and Bronze in Art. Corrosion, Colorants, Conservation, Los Angeles: The Getty Conservation Institute, 2002. ISBN 0-89236-638-9 Scott David A., Eggert Gerhard. Iron and Steel in Art. Corrosion, Colorants, Conservation, London: Archetype Publications, 2009. ISBN 978-1-904982-05-0 Selwyn Lyndsie. Metals and Corrosion. A Handbook for the Conservation Professional, Canada: Canadian Conservation Institute, 2004. ISBN 0-662-37984-5 |
|
Uwagi: |
MATERIAŁY DO DOKUMENTACJI MOŻNA POBRAĆ Z DYSKU GOOGLE: konserwacjametali@gmail.com hasło: konserwacj@2 |
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu.