Kostiumologia
Informacje ogólne
| Kod przedmiotu: | 1402-KOS-3L-N1 | Kod Erasmus / ISCED: |
(brak danych)
/
(0228) Interdyscyplinarne programy i kwalifikacje związane z naukami humanistycznymi
 |
| Nazwa przedmiotu: | Kostiumologia | ||
| Jednostka: | Instytut Artystyczny | ||
| Grupy: |
Przedmioty obowiązkowe - 3 rok, sem. zimowy - Ochrona dóbr kultury, konserwatorstwo (n1) |
||
| Strona przedmiotu: | http://www.odk.umk.pl/studia-i-stopnia/przedmioty/kostiumologia/ | ||
| Punkty ECTS i inne: |
3.00 |
||
| Język prowadzenia: | polski | ||
| Wymagania wstępne: | Ogólna orientacja w dziejach malarstwa i rzeźby od starożytności do końca XVII wieku. |
||
| Całkowity nakład pracy studenta: | Godziny kontaktowe wykładu - 20 godz. (1 p. ECTS) Godziny w e-learningu - 20 godz. (0,5 p. ECTS) Czas potrzebny na systematyczne zbieranie materiału ilustracyjnego, opracowywanie zagadnień z wykładu, poszerzanie wiedzy o podaną literaturę, przyswojenie materiału w systemie e-learningowym - 25 godz. (1 p. ECTS) Czas potrzebny na powtórzenie materiału i przygotowanie się do egzaminu - 15 godz. (0,5 p. ECTS) Łącznie 90 godzin pracy studenta za 3 p. ECTS, w tym - 20 godz. kontaktowych. |
||
| Efekty uczenia się - wiedza: | Student - ma podstawową wiedzę na temat semantycznych i estetycznych funkcji ubioru w kontekście kulturowym oraz artystycznym [K_W10]; - ma ogólną wiedzę na temat przemian form ubioru w omawianych okresach oraz szczegółową wiedzę, dotyczącą wybranych problemów historii ubioru w kontekście kulturowym, zwraca uwagę na szczegóły kostiumologiczne, umożliwiające datowanie i rozpoznanie proweniencji dzieł sztuki; [K_W03, K_W11]; - zna niebezpieczeństwa interpretacji stroju w sztuce, wynikające z kanonu wyobrażeniowego i założeń stylowych w danej epoce [K_W11, K_W14]. |
||
| Efekty uczenia się - umiejętności: | Student - rozpoznaje, datuje i wskazuje kontekst socjologiczno-kulturowy najważniejszych form ubiorów historycznych [K_U07]; - opisuje stroje dawne przedstawione w zabytkach sztuki przy pomocy terminologii, charakterystycznej dla dyscypliny [K_U11]; - posługuje się analizą kostiumologiczną jako narzędziem badawczym historii sztuki i analizuje ubiory przedstawione w sztuce pod kątem form artystycznych (malarskich, rzeźbiarskich), odróżniając realną formę dawnego ubioru od kanonu artystycznego i rozpoznając ahistoryczne stylizacje, które potrafi zinterpretować [K_U11]. |
||
| Efekty uczenia się - kompetencje społeczne: | Student - ma świadomość poziomu swojej wiedzy, rozumie potrzebę ciągłego rozwoju naukowego [K_K01]; - jest wrażliwy na problematykę właściwego podejścia do materialnego dziedzictwa kulturowego [K_K04]. |
||
| Metody dydaktyczne: | Wykład z prezentacją multimedialną; odtwarzanie form ubiorów starożytnych; pokaz rekonstrukcji elementów bądź ubiorów średniowiecznych. |
||
| Metody dydaktyczne eksponujące: | - pokaz |
||
| Metody dydaktyczne podające: | - wykład informacyjny (konwencjonalny) |
||
| Skrócony opis: |
Wykład z prezentacją multimedialną oraz pokazem drapowania strojów. porusza problem stroju dawnego jako świadectwa kultury materialnej i jako motywu w sztuce – z naciskiem na rolę kostiumologii jako nauki pomocniczej historii sztuki. Blok I: dotyczy funkcji i symboliki stroju jako komunikatu wizualnego od prehistorii do współczesności; kostiumologii jako dyscypliny naukowej; semantycznej i artystycznej funkcji ubioru w sztuce. Blok II: poświęcony jest roli i symbolice stroju w ceremoniale Blok III prezentuje zagadnienia historii ubioru w kontekście znawczym, z naciskiem na poprawną interpretację ikonografii. Ma formę chronologicznego przeglądu form, dekoracji, techniki wykonania i modusu noszenia ubiorów w starożytności (cywilizacje wschodnie i śródziemnomorskie) oraz w kulturze Europy łacińskiej (z uwzgl. wpływów wschodnich) od wczesnego średniowiecza do końca epoki nowożytnej. UWAGA: zajęcia są uzupełnione o E-learning. |
||
| Pełny opis: |
BLOK I, GENEZA I FUNKCJA KOSTIUMOLOGII 1. Przedmiot i zakres kostiumologii: Definicja pojęcia stroju w perspektywie kulturoznawczej i antropologicznej / Strój jako komunikat / Strój jako nośnik treści dystynktywnych / Problem „mody” 2. Kostiumologia jako dyscyplina naukowa w rozwoju historycznym. Cele poznawcze kostiumologii jako dyscypliny naukowej. / Geneza naukowego zainteresowania strojem. / Przedmiot i źródła badań kostiumologicznych. / Rodzaje stylizacji ubioru w sztuce od starożytności. 3. Rola ubioru w sztuce od starożytności do współczesności: Funkcja ubioru w sztuce jako środka ekspresji. / Artystyczna rola draperii od starożytności do końca średniowiecza. / Dekoracyjna funkcja szaty w sztuce. BLOK II, STRÓJ – SYMBOLIKA I CEREMONIAŁ (całość w E-LEARNINGU) 1. Semantyka ubioru w sztuce sakralnej Kościoła Zachodniego: Symboliczne konteksty nagości w sztuce sakralnej. / Szata jako symbol łaski / Ubiór jako środek identyfikacji w sztuce sakralnej. / Ubiór jako atrybut w ikonografii męczenników i wyznawców. / Wybrane zagadnienia kanonu kostiumologicznego przedstawień Chrystusa. / Symbolika szaty w ikonografii Najświętszej Marii Panny. 2. Rola stroju w ceremoniale Kościoła Zachodniego: Stroje liturgiczne. / Szaty pontyfikalne. / Stroje chórowe. / Habity zakonne – symbolika i charakterystyka 3. Rola stroju w ceremoniale władczym: Stroje ceremonialne w Bizancjum. / Splendor Pomazańca – stroje ceremonialne na Zachodzie. BLOK III, HISTORIA UBIORU 1. Ubiory starożytnego Egiptu: Charakterystyka strojów w okresie Starego Państwa. / Przemiany w modzie elitarnej Średniego i Nowego Państwa. / Kanon kostiumologiczny oraz insygnia faraona i królowej. 2. Ubiory starożytnego Wschodu oraz kultury egejskiej: Strój sumeryjski / babiloński / asyryjski. - W E-LEARNINGU / Ubiory na Krecie i w Mykenach. / Rekonstrukcja stroju i uzbrojenia z czasów wojny trojańskiej. --- E-LEARNING - case study: Biżuteria z grobów królewskich w Ur 3. Ubiory starożytnej Grecji: Zagadnienia materiału i tkactwa. / Ubiór i fryzury archaiczne. / Militaria greckie od VII do IV w. p.n.e. --- W E-LEARNINGU/ Ubiory epoki klasycznej i stroje hellenistyczne --- E-LEARNING - case study: Dama z Auxerre / Frasikleja --- E-LEARNING - case study: Peplos grecki 4. Ubiory starożytnego Rzymu: Kulturowa geneza, rozwój i formy togi rzymskiej. / Ubiory kobiece ze szczególnym uwzględnieniem fryzur. 5. Ubiory średniowiecza: Gatunki i zdobnictwo tkanin. / Ideał urody a kanon artystyczny / Ubiory wczesnego średniowiecza. / Forma i najważniejsze typy strojów XII- i XIII-wiecznych. / Moda dworska w Europie w XIV i XV wieku (Francja, Czechy). / Ubiory mieszczańskie w Europie Środkowej i Pn. w 2 poł. XV w. ---E-LEARNING / Zjawiska „przejściowe” przełomu XV i XVI wieku. / --- E-LEARNING - case study: Kodeks Manesse --- ELEARNING - case study: Bardzo Bogate Godzinki Księcia de Berry 7. Ubiory renesansowe: Italia / Niemcy / Francja / Anglia 8. Ubiór dworski i reprezentacyjny w Europie pod wpływem mody hiszpańskiej w 2 połowie XVI i w początku XVII wieku: Moda dworu Habsburgów od czasów Karola V / Anglia - strój elżbietański. / Moda dworu Walezjuszy. 9. Ubiór dworski XVII w. : Hiszpania / stroje francuskie od czasów regencji Marii Medici do końca panowania Ludwika XIV |
||
| Literatura: |
L I T E R A T U R A P O D S T A W O W A: 1. Biedrońska-Słota B., Za modą przez wieki; ubiory z kolekcji Muzeum Narodowego w Krakowie, Warszawa 1999. 2. Biedrońska-Słotowa B., Polski ubiór narodowy zwany kontuszowym: dzieje i przemiany opracowane na podstawie zachowanych ubiorów zabytkowych i ich części oraz w świetle źródeł ikonograficznych i literackich, Kraków 2005. 3. Boucher F., Historia mody: dzieje ubiorów od czasów prehistorycznych do końca XX wieku, Warszawa 2003 (1. wyd. – fr., Flammarion 1965). 4. Glossarium Artis, München 1982. 5. Gutkowska-Rychlewska M., Historia ubiorów, Wrocław – Warszawa – Kraków 1968. 6. Leloir M., Dictionnaire du costume et des ses accesoires, des armes et des etoffes, des origines à nos jours, Paris 1961. 7. Thiel E., Geschichte des Kostüms. Die europäische Mode von den Anfängen bis zum Gegenwart, Berlin 2000 (1. wyd. Berlin 1963). 8. Turnau I., Moda i technika włókiennicza w Europie od XVI do XVIII wieku, Wrocław 1984. 9. Turnau I., Słownik ubiorów, Warszawa 1999. 10. Turnau I., Ubiór narodowy w dawnej Rzeczpospolitej, Warszawa 1991. L I T E R A T U R A U Z U P E Ł N I A J Ą C A: 1. A Cultural History of Dress and Fashion (wyd. ciągłe), od 2017. Opis publ: Blumsbery Publ.: https://www.bloomsbury.com/uk/a-cultural-history-of-dress-and-fashion-9781472557490/ 2. Brooke I., English Costume of the Early Middle Ages: the T 3. Brooke I., English Costume of the Seventeenth Century, London 1977. 4. Encyclopedia of Medieval Dress and Textiles of the British Isles 400-1450, ed. Gale R. Owen-Crocker et al., Boston 2012. 5. Gutkowska-Rychlewska M., Patynki z Pyrzyc na tle mody obuwia średniowiecznego, Rozprawy i sprawozdania Muzeum Narodowego w Krakowie, t. IX, Kraków 1967. 6. Gutkowska-Rychlewska M., Zabytkowy ubiór renesansowy z XVI wieku, "Rozprawy sprawozdania Muzeum Narodowego w Krakowie", t. II, Kraków 1954. 7. Kania Katrin, Kleidung im Mittelalter: Materialien - Konstruktion – Nähtechnik, Köln – Weimar – Wien 2010. 8. Piltz E., Le costume officiel des dignitaires byzantins á l’epoque Paleologue, Uppsala 1994. 9. Sawicka S., Stroje polskie z XVI wieku w rękopisie gandawskim, "BHS", 4 (1963). 10. Sieradzka A., Polskie średniowieczne hafty figuralne jako nieocenione źródło kostiumologiczne, [w:] Rzemiosło artystyczne. Materiały Sesji Oddziału Warszawskiego SHS, t. 2, pod red. Ryszarda Bobrowa, Warszawa 2001, s. 21-30. 11. Sronkova O., Die Mode der gotischen Frau, Prag 1954. 12. Sronkova O., Die Mode von der Renaissance bis zum Rokoko, Prag 1959. 13. Toussaint-Samat Maguelonne, Historia stroju, Warszawa 2011. 14. Turska K., Ubiór dworski w Polsce w dobie pierwszych Jagiellonów, Wrocław 1987. 15. Wagner E., Drobna Z., Durdik J., Tracht, Wehr und Waffen des späten Mittelalters (1350-1450), Prag 1957. 16. Żygulski Z. (jun.), Ze studiów nad Damą z gronostajem. Styl ubioru i węzły Leonarda, "BHS", 31/1 (1969). |
||
| Metody i kryteria oceniania: |
Egzamin - Blok I-II: rozwinięcie jednego z omawianych na wykładzie zagadnień teoretycznych, dotyczących funkcji semantyki, estetyki, ikonografii stroju. - Blok III: interpretacja przedstawionego na slajdach materiału ilustracyjnego od starożytności do pocz. XVIII w. (dzieła sztuki) pod kątem rozpoznania i omówienia ukazanego zespołu odzieży. W y m a g a n i a: 1. Rozpoznanie czasu, regionu i środowiska społecznego, charakterystycznego dla stroju na danym wyobrażeniu. 2. Omówienie poszczególnych części składowych kostiumu, z zastosowaniem fachowej terminologii. 3. Charakterystyka genezy i historycznego znaczenia danej formy stroju jako świadectwa kultury materialnej. Obowiązuje wiedza wg treści kształcenia (wykłady - w tym e-learning - i podana literatura). Próg zaliczenia - 50 % Ocena bardzo-dobra - 90-100 % |
||
Zajęcia w cyklu "Semestr letni 2017/18" (zakończony)
| Okres: | 2018-02-26 - 2018-09-30 |
 
 zobacz plan zajęć |
| Typ zajęć: |
Wykład, 20 godzin  więcej informacji |
|
| Koordynatorzy: | Monika Jakubek-Raczkowska | |
| Prowadzący grup: | Monika Jakubek-Raczkowska | |
| Lista studentów: | (nie masz dostępu) | |
| Zaliczenie: |
Przedmiot -
Egzamin
Wykład - Egzamin |
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu.