Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu - Centralny punkt logowania
Strona główna

Konserwacja rzemiosła artystycznego

Informacje ogólne

Kod przedmiotu: 1402-KRzA-5Z-SJ
Kod Erasmus / ISCED: (brak danych) / (0219) Sztuka (inne) Kod ISCED - Międzynarodowa Standardowa Klasyfikacja Kształcenia (International Standard Classification of Education) została opracowana przez UNESCO.
Nazwa przedmiotu: Konserwacja rzemiosła artystycznego
Jednostka: Instytut Zabytkoznawstwa i Konserwatorstwa
Grupy: Przedmioty obowiązkowe - 5 rok, sem. zimowy - Konserwacja i restauracja rzeźby kamiennej (sj)
Punkty ECTS i inne: 0 LUB 4.00 (w zależności od programu) Podstawowe informacje o zasadach przyporządkowania punktów ECTS:
  • roczny wymiar godzinowy nakładu pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się dla danego etapu studiów wynosi 1500-1800 h, co odpowiada 60 ECTS;
  • tygodniowy wymiar godzinowy nakładu pracy studenta wynosi 45 h;
  • 1 punkt ECTS odpowiada 25-30 godzinom pracy studenta potrzebnej do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się;
  • tygodniowy nakład pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się pozwala uzyskać 1,5 ECTS;
  • nakład pracy potrzebny do zaliczenia przedmiotu, któremu przypisano 3 ECTS, stanowi 10% semestralnego obciążenia studenta.

zobacz reguły punktacji
Język prowadzenia: polski
Wymagania wstępne:

Znajomość wybranych materiałów wykorzystywanych przy produkcji rzemieślniczej, ich procesów korozyjnych oraz metod konserwacji w zakresie wykładu "Konserwacja rzemiosła artystycznego".

Rodzaj przedmiotu:

przedmiot obligatoryjny

Całkowity nakład pracy studenta:

45 godzin kontaktowych i indywidualnej pracy studenta.

Efekty uczenia się - wiedza:

K_W02 wykazuje głębokie zrozumienie wzajemnych relacji pomiędzy teoretycznymi i praktycznymi aspektami studiów, a także potrafi wykorzystywać tę wiedzę dla dalszego rozwoju AJA_W02


K_W03 ma szczegółową wiedzę teoretyczną i praktyczną z postępowania konserwatorskiego w zakresie rzemiosła AJA_W03


K_W05 posiada wiedzę w zakresie materiałoznawstwa substancji zabytkowej oraz historycznych i współczesnych materiałów konserwatorskich PJA_W02, XJA_W02


K_W13 ma elementarną wiedzę o bezpieczeństwie i higienie pracy



Efekty uczenia się - umiejętności:

K_U01 umie przeprowadzić rozpoznanie stanu zachowania zabytku, określić przyczyny zniszczeń i sformułować program prac badawczych oraz konserwatorskich i restauratorskich AJA_U01, XJA_U01


K_U02 potrafi określić, rozpoznać i opisać budowę techniczną dzieła sztuki i zabytku z uwzględnieniem oryginału i warstw wtórnych AJA_U02, XJA_U02


K_U03 potrafi określić główne i szczegółowe cele służące realizacji zadania konserwatorskiego z uwzględnieniem kontekstu kulturowego zabytku


K_U04 posiada umiejętność wykorzystania wiedzy konserwatorskiej, technologicznej,


K_U05 posiada umiejętność wykonywania zabiegów konserwatorskich i restauratorskich AJA_U05


K_U10 rozpoznaje rodzaje technik sztuk plastycznych AJA_U08


K_U16 umie podejmować samodzielnie decyzje odnośnie projektowania i realizacji prac konserwatorskich


K_U17 jest przygotowany do współdziałania z innymi osobami w ramach prac zespołowych i jest zdolny do podjęcia wiodącej roli w takich zespołach AJA_U15 (odpowiednik - A2_U15)



Efekty uczenia się - kompetencje społeczne:

K_K01 ma świadomość znaczenia wartości (artystycznej, historycznej, emocjonalnej itd.) dzieł sztuki i zabytków, ich nieodtwarzalności i obowiązku ich respektowania w procesie konserwacji-restauracji AJA_K01, HJA_K01


K_K02 ma świadomość znaczenia profesjonalizmu i konieczności przestrzegania zasad etyki zawodowej AJA_K02


K_K03 ma świadomość i rozumie aspekty i skutki (także dalekosiężne) działań konserwatorskich, ich wpływ na dzieło sztuki lub zabytek i środowisko naturalne oraz świadomość związanej z tym odpowiedzialności za podejmowane decyzje AJA_K03


K_K05 zna ograniczenia własnej wiedzy i umiejętności, rozumie potrzebę dalszego kształcenia oraz potrzebę włączania specjalistów z innych dziedzin do rozwiązywania szczególnie złożonych zagadnień konserwatorskich AJA_K04, PJA_K01, XJA_K01, HJA_K03


K_K06 potrafi pracować samodzielnie i w zespole, ma świadomość odpowiedzialności za wspólnie realizowane zadania AJA_K05

Metody dydaktyczne:

Obserwacja - określenie stanu zachowania.


Dyskusja - założenia konserwatorskie i ustalenie metodyki zabiegów konserwatorskich


Projekt - przygotowanie projektu konserwatorskiego.


Doświadczenie - wykonanie prób w celu dobrania materiałów konserwatorskich.


Ćwiczenie - wykonanie zabiegów konserwatorsko-restauratorskich.

Metody dydaktyczne podające:

- pogadanka

Metody dydaktyczne poszukujące:

- ćwiczeniowa
- doświadczeń
- obserwacji
- projektu

Skrócony opis:

Ćwiczenia konserwatorsko-restauratorskie na wybranych obiektach rzemiosła artystycznego.

Pełny opis:

Ćwiczenia z zakresu konserwacji-restauracji rzemiosła artystycznego koncentrują się na nauce identyfikacji i oceny form zniszczeń obiektów wykonanych z różnych materiałów (w zależności od semestru) takich jak m.in. bursztyn, kość, róg, towarzyszące im metale, szkło. Główny nacisk opiera się na praktycznych umiejętnościach w zakresie konserwacji-restauracji obejmującej różne techniki: usuwanie nawarstwień (np. zabrudzeń, osadów), uzupełnianie ubytków materiałowych, częściową lub pełną rekonstrukcję obiektów, a także ich zabezpieczanie.

Literatura:

• Adam Bochnak, K. Buczkowski, Rzemiosło artystyczne w Polsce, Warszawa 1971

• Jan Samek, Polskie rzemiosło artystyczne. Czasy nowożytne, Warszawa 1984

• Jan Samek, Polskie rzemiosło artystyczne. Średniowiecze, Warszawa 2000

• Zdzisław Żygulski Jun., Dzieje polskiego rzemiosła artystycznego, Warszawa 1987

(uzupełniająca)

Kinga Szczepkowska-Naliwajek, Bibliografia historii rzemiosł artystycznych w Polsce w czasach średniowiecza i w epoce nowożytnej do połowy XIX wieku, Toruń 2003

KOŚĆ

• Maria Rudy. Problemy ekspozycyjne zabytków rzemiosła artystycznego w świetle wymogów konserwatorskich. Muz. Narodowe Szreniawa 2013, s.158-173. ISBN 978-83-64119-12-5

• Patrycja Janina Ptrasz "Uzupełnienie ubytków - szczelin i mikrospękań w obiektach z kości słoniowej" pod kierunkiem dr hab. Piotra Niemcewicza, Toruń 2017. Maszynopis w archiwum Zakładu Konserwacji i Restauracji Elementów i Detali Architektonicznych,

BURSZTYN

• Maria Rudy. Bursztynowy Relikwiarz Redlina 1680;Problematyka Badawcza i Konserwatorska, praca zbiorowa pod red. naukową Janusza Hochleitnera, wyd. Jantar 2011, s.27-41. ISBN 978-83-905578-6-1

• Bursztyn – poglądy i opinie, praca zbiorowa pod red. Barbary Kosmowskiej-Ceranowicz i Wiesława Girłowskiego, Warszawa 2005 ISBN-83-912894-5-1

• Bursztyn – poglądy i opinie, tom II, praca zbiorowa pod red. Barbary Kosmowskiej-Ceranowicz i Wiesława Girłowskiego, Gdańsk-Warszawa 2010 ISBN-978-83-912894-7-1

SZYLKRET I RÓG

• Rodgers Bradley A. The Archaeologist’s Manual for Conservation. A Guide to Non-Toxic, Minimal Intervention Artifact Stabilization. New York: Kluwer Academic/Plenum Publishers, 2004. ISBN 0-306-48467-8

• Cronyn J. M. The Elements of Archaeological Conservation. London & New York: Routledge, 2005. ISBN 0-415-01207-4

• H.J. Plenderleith, The Conservation of Antiquities and Works of Art, London (1962)

• N. Sobczak, T. Sobczak, Wielka encyklopedia kamieni szlachetnych i ozdobnych, Warszawa 1998

MACICA PERŁOWA

• Maria Rudy. Badania i konserwacja drewnianego krucyfiksu zdobionego macicą perłową i kością słoniową z k-ła oo Franciszkanów w Poznaniu. Dokumentacja technologiczno-konserwatorska, Toruń 2009

SZKŁO

• Carla Cerutti, Attilia Dorigano, Szkło XV-XX wieku, (1998)

• Kunicki Goldfinger Jerzy Jakub, Zabytkowe szkło: od badań do konserwacji, [w:] Ars Longa Vita Brevis – tradycyjne i nowoczesne metody badania dzieł sztuki, (red. Flik Józef), Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń 2003, s.389 (379-397).

• Greiner-Wronowa E, Pusoska Alicja, Wpływ formaldehydu na stan zachowania szkieł przechowywanych i eksponowanych w warunkach muzealnych, Biuletyn Informacyjny Konserwatorów Dzieł Sztuki, vol. 15, nr 3 – 4, 2004.

• Greiner-Wronowa E., Korozja szkieł zabytkowych, Ceramika, Vol.85, PAN, Kraków 2004.

• Soldenhoff Bożena, Usuwanie substancji inkrustujących warstwy korozyjne w szkłach archeologicznych, [w:] Naukowe podstawy ochrony i konserwacji dzieł sztuki i zabytków kultury materialnej, Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń 1993.

Metody i kryteria oceniania:

Ocena zrozumienia tematu, umiejętności rozwiązywania problemu, inwencji własnej, terminowości, organizacji stanowiska pracy, realizacji zadania indywidualnie i pracy w grupie.

Prawidłowo wykonana konserwacja bądź rekonstrukcja przedmiotów rzemiosła artystycznego powierzonych studentowi.

Obecność jest obowiązkowa. W razie przypadków losowych lub z powodów zdrowotnych należy ubiegać się o urlop u dziekana wydziału (regulamin studiów § 42 - 46). Obecności reguluje § 23, pkt 2 regulaminu studiów.

Praktyki zawodowe:

nie przewiduje się

Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy 2022/23" (zakończony)

Okres: 2022-10-01 - 2023-02-19
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Ćwiczenia, 45 godzin więcej informacji
Koordynatorzy: Katarzyna Polak
Prowadzący grup: Katarzyna Polak
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Przedmiot - Egzamin
Ćwiczenia - Zaliczenie na ocenę

Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy 2023/24" (zakończony)

Okres: 2023-10-01 - 2024-02-19
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Ćwiczenia, 45 godzin więcej informacji
Koordynatorzy: Zuzanna Jarmulska-Król
Prowadzący grup: Zuzanna Jarmulska-Król
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Przedmiot - Egzamin
Ćwiczenia - Zaliczenie na ocenę
Skrócony opis:

Podstawowe zabiegi konserwatorsko-restauratorskie obiektów rzemiosła artystycznego.

Pełny opis:

Ćwiczenia oparte na nauce rozpoznawania form zniszczeń obiektów rzemiosła artystycznego, dokumentacji kart ewidencyjnych/ opisu zabytku oraz przeprowadzania zabiegów konserwatorskich (zależnie od problematyki obiektu) z zakresu usuwania nawarstwień, uzupełniania ubytków/ rekonstrukcji oraz zabezpieczania i/lub wzmacniania obiektów bursztynowych, kielichów mszalnych oraz rekonstrukcji ćwiczebnej złoceń.

Literatura:

• Adam Bochnak, K. Buczkowski, Rzemiosło artystyczne w Polsce, Warszawa 1971

• Jan Samek, Polskie rzemiosło artystyczne. Czasy nowożytne, Warszawa 1984

• Jan Samek, Polskie rzemiosło artystyczne. Średniowiecze, Warszawa 2000

• Zdzisław Żygulski Jun., Dzieje polskiego rzemiosła artystycznego, Warszawa 1987

(uzupełniająca)

Kinga Szczepkowska-Naliwajek, Bibliografia historii rzemiosł artystycznych w Polsce w czasach średniowiecza i w epoce nowożytnej do połowy XIX wieku, Toruń 2003

KOŚĆ

• Maria Rudy. Problemy ekspozycyjne zabytków rzemiosła artystycznego w świetle wymogów konserwatorskich. Muz. Narodowe Szreniawa 2013, s.158-173. ISBN 978-83-64119-12-5

BURSZTYN

• Maria Rudy. Bursztynowy Relikwiarz Redlina 1680;Problematyka Badawcza i Konserwatorska, praca zbiorowa pod red. naukową Janusza Hochleitnera, wyd. Jantar 2011, s.27-41. ISBN 978-83-905578-6-1

• Bursztyn – poglądy i opinie, praca zbiorowa pod red. Barbary Kosmowskiej-Ceranowicz i Wiesława Girłowskiego, Warszawa 2005 ISBN-83-912894-5-1

• Bursztyn – poglądy i opinie, tom II, praca zbiorowa pod red. Barbary Kosmowskiej-Ceranowicz i Wiesława Girłowskiego, Gdańsk-Warszawa 2010 ISBN-978-83-912894-7-1

SZYLKRET I RÓG

• Rodgers Bradley A. The Archaeologist’s Manual for Conservation. A Guide to Non-Toxic, Minimal Intervention Artifact Stabilization. New York: Kluwer Academic/Plenum Publishers, 2004. ISBN 0-306-48467-8

• Cronyn J. M. The Elements of Archaeological Conservation. London & New York: Routledge, 2005. ISBN 0-415-01207-4

• H.J. Plenderleith, The Conservation of Antiquities and Works of Art, London (1962)

• N. Sobczak, T. Sobczak, Wielka encyklopedia kamieni szlachetnych i ozdobnych, Warszawa 1998

• Soldenhoff Bożena, Próba określenia typów zniszczeń szkieł archeologicznych, AUNC, Archeologia XIX, Nauki Humanistyczno–Społeczne, Zeszyt 223, Toruń 1991.

• Patrycja Janina Ptrasz "Uzupełnienie ubytków - szczelin i mikrospękań w obiektach z kości słoniowej" pod kierunkiem dr hab. Piotra Niemcewicza, Toruń 2017. Maszynopis w archiwum Zakładu Konserwacji i Restauracji Elementów i Detali Architektonicznych,

Uwagi:

W ramach pracowni studenci wykonują i prezentują wybrany temat z zakresu rzemiosła artystycznego.

Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy 2024/25" (zakończony)

Okres: 2024-10-01 - 2025-02-23
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Ćwiczenia, 45 godzin więcej informacji
Koordynatorzy: Zuzanna Jarmulska-Król
Prowadzący grup: Zuzanna Jarmulska-Król
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Przedmiot - Egzamin
Ćwiczenia - Zaliczenie na ocenę
Skrócony opis:

Ćwiczenia konserwatorsko-restauratorskie na wybranych obiektach rzemiosła artystycznego.

Pełny opis:

Ćwiczenia z zakresu konserwacji-restauracji obiektów z rzemiosła artystycznego opierają się na nauce rozpoznawania form zniszczeń zabytków wykonanych z kości, rogu, bursztynu oraz przeprowadzania praktycznych zabiegów konserwatorsko-restauratorskich, obejmujących usuwanie nawarstwień, uzupełnianie ubytków, całkowitą rekonstrukcję oraz zabezpieczanie tych materiałów. Pracownia dodatkowo wprowadza umiejętności rekonstrukcji złoceń oraz ich punktowania.

Literatura:

• Adam Bochnak, K. Buczkowski, Rzemiosło artystyczne w Polsce, Warszawa 1971

• Jan Samek, Polskie rzemiosło artystyczne. Czasy nowożytne, Warszawa 1984

• Jan Samek, Polskie rzemiosło artystyczne. Średniowiecze, Warszawa 2000

• Zdzisław Żygulski Jun., Dzieje polskiego rzemiosła artystycznego, Warszawa 1987

• Carla Cerutti, Attilia Dorigano, Szkło XV-XX wieku, (1998)

(uzupełniająca)

Kinga Szczepkowska-Naliwajek, Bibliografia historii rzemiosł artystycznych w Polsce w czasach średniowiecza i w epoce nowożytnej do połowy XIX wieku, Toruń 2003

KOŚĆ

• Maria Rudy. Problemy ekspozycyjne zabytków rzemiosła artystycznego w świetle wymogów konserwatorskich. Muz. Narodowe Szreniawa 2013, s.158-173. ISBN 978-83-64119-12-5

BURSZTYN

• Maria Rudy. Bursztynowy Relikwiarz Redlina 1680;Problematyka Badawcza i Konserwatorska, praca zbiorowa pod red. naukową Janusza Hochleitnera, wyd. Jantar 2011, s.27-41. ISBN 978-83-905578-6-1

• Bursztyn – poglądy i opinie, praca zbiorowa pod red. Barbary Kosmowskiej-Ceranowicz i Wiesława Girłowskiego, Warszawa 2005 ISBN-83-912894-5-1

• Bursztyn – poglądy i opinie, tom II, praca zbiorowa pod red. Barbary Kosmowskiej-Ceranowicz i Wiesława Girłowskiego, Gdańsk-Warszawa 2010 ISBN-978-83-912894-7-1

SZYLKRET I RÓG

• Rodgers Bradley A. The Archaeologist’s Manual for Conservation. A Guide to Non-Toxic, Minimal Intervention Artifact Stabilization. New York: Kluwer Academic/Plenum Publishers, 2004. ISBN 0-306-48467-8

• Cronyn J. M. The Elements of Archaeological Conservation. London & New York: Routledge, 2005. ISBN 0-415-01207-4

• H.J. Plenderleith, The Conservation of Antiquities and Works of Art, London (1962)

• Patrycja Janina Ptrasz "Uzupełnienie ubytków - szczelin i mikrospękań w obiektach z kości słoniowej" pod kierunkiem dr hab. Piotra Niemcewicza, Toruń 2017. Maszynopis w archiwum Zakładu Konserwacji i Restauracji Elementów i Detali Architektonicznych,

Uwagi:

W ramach pracowni studenci wykonują i prezentują wybrany temat z zakresu rzemiosła artystycznego.

Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy 2025/26" (jeszcze nie rozpoczęty)

Okres: 2025-10-01 - 2026-02-22
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Ćwiczenia, 45 godzin więcej informacji
Koordynatorzy: Zuzanna Jarmulska-Król
Prowadzący grup: Zuzanna Jarmulska-Król
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Przedmiot - Egzamin
Ćwiczenia - Zaliczenie na ocenę
Skrócony opis:

Ćwiczenia konserwatorsko-restauratorskie na wybranych obiektach rzemiosła artystycznego.

Pełny opis:

Ćwiczenia z zakresu konserwacji-restauracji obiektów z rzemiosła artystycznego opierają się na nauce rozpoznawania form zniszczeń zabytków wykonanych z kości, rogu, bursztynu oraz przeprowadzania praktycznych zabiegów konserwatorsko-restauratorskich, obejmujących usuwanie nawarstwień, uzupełnianie ubytków, całkowitą rekonstrukcję oraz zabezpieczanie tych materiałów. Pracownia dodatkowo wprowadza umiejętności rekonstrukcji złoceń oraz ich punktowania.

Literatura:

• Adam Bochnak, K. Buczkowski, Rzemiosło artystyczne w Polsce, Warszawa 1971

• Jan Samek, Polskie rzemiosło artystyczne. Czasy nowożytne, Warszawa 1984

• Jan Samek, Polskie rzemiosło artystyczne. Średniowiecze, Warszawa 2000

• Zdzisław Żygulski Jun., Dzieje polskiego rzemiosła artystycznego, Warszawa 1987

• Carla Cerutti, Attilia Dorigano, Szkło XV-XX wieku, (1998)

(uzupełniająca)

Kinga Szczepkowska-Naliwajek, Bibliografia historii rzemiosł artystycznych w Polsce w czasach średniowiecza i w epoce nowożytnej do połowy XIX wieku, Toruń 2003

KOŚĆ

• Maria Rudy. Problemy ekspozycyjne zabytków rzemiosła artystycznego w świetle wymogów konserwatorskich. Muz. Narodowe Szreniawa 2013, s.158-173. ISBN 978-83-64119-12-5

BURSZTYN

• Maria Rudy. Bursztynowy Relikwiarz Redlina 1680;Problematyka Badawcza i Konserwatorska, praca zbiorowa pod red. naukową Janusza Hochleitnera, wyd. Jantar 2011, s.27-41. ISBN 978-83-905578-6-1

• Bursztyn – poglądy i opinie, praca zbiorowa pod red. Barbary Kosmowskiej-Ceranowicz i Wiesława Girłowskiego, Warszawa 2005 ISBN-83-912894-5-1

• Bursztyn – poglądy i opinie, tom II, praca zbiorowa pod red. Barbary Kosmowskiej-Ceranowicz i Wiesława Girłowskiego, Gdańsk-Warszawa 2010 ISBN-978-83-912894-7-1

SZYLKRET I RÓG

• Rodgers Bradley A. The Archaeologist’s Manual for Conservation. A Guide to Non-Toxic, Minimal Intervention Artifact Stabilization. New York: Kluwer Academic/Plenum Publishers, 2004. ISBN 0-306-48467-8

• Cronyn J. M. The Elements of Archaeological Conservation. London & New York: Routledge, 2005. ISBN 0-415-01207-4

• H.J. Plenderleith, The Conservation of Antiquities and Works of Art, London (1962)

• Patrycja Janina Ptrasz "Uzupełnienie ubytków - szczelin i mikrospękań w obiektach z kości słoniowej" pod kierunkiem dr hab. Piotra Niemcewicza, Toruń 2017. Maszynopis w archiwum Zakładu Konserwacji i Restauracji Elementów i Detali Architektonicznych,

Uwagi:

W ramach pracowni studenci wykonują i prezentują wybrany temat z zakresu rzemiosła artystycznego.

Opisy przedmiotów w USOS i USOSweb są chronione prawem autorskim.
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu.
ul. Jurija Gagarina 11, 87-100 Toruń tel: +48 56 611-40-10 https://usosweb.umk.pl/ kontakt deklaracja dostępności mapa serwisu USOSweb 7.1.1.0-7 (2025-03-24)