Konserwacja zabytków kamiennych

Znajomość zagadnień konserwatorskich z dziedziny geologii, mikrobiologii, chemii, historii sztuki, techniki i technologii budowy obiektów, doktryn konserwatorskich i profilaktyki konserwatorskiej w zakresie przewidzianym programem nauczania na kierunku konserwacji i restauracji dzieł sztuki.

Udział w zajęciach - 30 godz. 1p. ECTS

Nauka własna wraz z przygotowaniem się do egzaminu 30 godz. - 1p ECTS

•Zna skład, budowę i właściwości naturalnych i sztucznych materiałów kamiennych. K-W04

•Ma wiedzę dotyczącą oddziaływania czynników atmosferycznych na naturalne i sztuczne kamienie i umie przeanalizować procesy niszczące. K-W06

•Posiada elementarną wiedzę dotyczącą rodzaju występujących zniszczeń w zabytkach zbudowanych z kamieni naturalnych i sztucznych.

•Ma ogólną wiedzę dotyczącą dawnych technik rzeźbiarskich i malarskich dzieł wykonanych z kamieni K-W09

•Ma wiedzę na temat wstępnej ochrony, sposobu wzmacniania i uzupełniania ubytków oraz zabezpieczania kamiennych obiektach zabytkowych. K-W01

•Posiada wiedzę dotyczącą historycznych i współczesnych materiałów konserwatorskich stosowanych w konserwacji naturalnych i sztucznych zabytków kamiennych. K-W03

•Posiada umiejętność projektowania elementarnych zabiegów konserwatorskich t.j. wzmacniania, zabezpieczania, klejenia, uzupełniania ubytków w zabytkowych kamieniach naturalnych i sztucznych przy użyciu substancji organicznych i nieorganicznych, zapraw mineralnych i syntetycznych oraz kamieni naturalnych/fleków. K-U02, K-U06

•Posiada umiejętność pozwalającą na udokumentowanie w formie opisowej i fotograficznej przeprowadzonych zabiegów konserwatorskich przy zabytkowych obiektach kamiennych. K-U09

•Potrafi zaplanować, zinterpretować oraz powiązać uzyskane wyniki prac badawczych (badania konserwatorskie i technologiczne) z nabytą wiedzą konserwatorską, nauk przyrodniczych i umiejętnościami plastycznymi. K-U08

•Ma świadomość i rozumie aspekty oraz skutki działań konserwatorskich związane z zastosowaniem odpowiednich metod, środków i preparatów bezpiecznych dla obiektu zabytkowego, środowiska naturalnego i wykonawcy prac konserwatorskich. K_K04

•Ma świadomość odpowiedzialności za podejmowane decyzje wobec obiektu zabytkowego. K_K03

•Ma świadomość poziomu swojej wiedzy, rozumie potrzebę ciągłego rozwoju naukowego i zawodowego. K_K05

Wykład w formie prezentacji multimedialnej. Poszczególne tematy wykładów są opisywane i ilustrowane obrazami, w oparciu o wybrane przykłady z literatury i praktyki konserwatorskiej. Omawiane są zasady etyki konserwatorskiej w aspekcie stosowania różnych metod, środków i materiałów wykorzystywanych w konserwacji zabytków kamiennych.

- pokaz

- opis
- wykład informacyjny (konwencjonalny)
- wykład problemowy

Wykłady mają na celu przedstawienie pełnego procesu konserwacji i restauracji zabytków wykonanych z kamieni naturalnych i sztucznych opisywanego na wybranych przykładach: rzeźb wolnostojących i detalu architektonicznego stanowiących wystrój zabytkowych wnętrz i fasad. artystycznego. Omówienie warsztatu technologicznego oraz konserwatorskiego ze zwróceniem szczególnej uwagi na postawienie odpowiedniej diagnozy konserwatorskiej oraz określenie założeń konserwacji i restauracji przy kamiennych i ceramicznych obiektach zabytkowych, takich jak np.: nagrobki, portale, rzeźby i epitafia, detal architektoniczny zabytkowych wnętrz i fasad.

Zajęcia zapoznają studentów z pełnym zakresem prac konserwatorskich i restauratorskich realizowanych przy kamiennych obiektach zabytkowych. Na podstawie wybranych przykładów detali architektonicznych, rzeźb wolnostojących, epitafiów, portali, nagrobków oraz sarkofagów, oraz przedmiotów rzemiosła artystycznego znajdujących się we wnętrzu i na zewnątrz zostaje omówiona problematyka technologiczna i konserwatorska począwszy od przedstawienia koncepcji, aż po zakończenie prac konserwatorskich i restauratorskich.

W oparciu o literaturę i praktykę konserwatorską przedstawienie szeregu złożonych problemów związanych z:

•budową technologiczną określoną na podstawie wykonanych odkrywek na obiekcie i wyników badań specjalistycznych,

•procesami niszczenia i określeniem przyczyn zniszczeń

•przedstawieniem koncepcji konserwacji i restauracji rozpatrywanej indywidualnie do konkretnych obiektów zabytkowych. Zwrócenie uwagi na odpowiednio przygotowany warsztat konserwatorski, rozwiązania materiałowe i estetyczne oraz właściwą ekspozycję zabytku po konserwacji, w kontekście istniejącego otoczenia.

Piotr Niemcewicz, Póżnogotycka tumba św. Wojciecha, autorstwa Hansa Brandta, z katedry w Gnieźnie – jej historia i konserwacja, w: Biuletyn Informacyjny Konserwatorów Dzieł Sztuki Nr 1/2000;

Piotr Niemcewicz, Konserwacja i aranżacja trzech renesansowych nagrobków z katedry poznańskiej, w: Wielkopolski Biuletyn Konserwatorski, T. I/2002 Poznań 2002;

Piotr Niemcewicz, Research on Materials for Filling up Losses in Alabaster, w: 10th International Congress on Deterioration and Conservation of Stone, ed. by Daniel Kwiatkowski, Runo Löfvendahl, Stockholm, June 27-July 2, 2004, ICOMOS Sweden, vol. 1;

Piotr Niemcewicz, Konserwacja kamiennych nagrobków w katedrze poznańskiej, Kronika Miasta Poznania, Piękno odzyskane, T. 2/2005, Poznań 2005;

Piotr Niemcewicz, Konserwacja wapienia dębnickiego, Wydawnictwo UMK, Toruń 2005;

Maria Rudy, Profilaktyka w ochronie kamiennych obiektów zabytkowych, O.Z. nr 2, 1991;

Maria Poksińska, Maria Rudy, Polichromia fragmentów romańskiego wystroju architektoniczno-rzeźbiarskiego kościoła Cysterek w Trzebnicy, w: Cystersi w średniowiecznej Polsce-kultura i sztuka, PWN W-wa–Poznań 1991;

Maria Rudy, Problematyka historyczna i konserwatorska przy epitafium kanonika Adama Rogaczewskiego z Katedry Gnieźnieńskiej, w: Księga Pamiątkowa ofiarowana prof. Wiesławowi Domasłowskiemu, wyd. UMK Toruń, 2002;

Profilaktyczna konserwacja kamiennych obiektów zabytkowych, pod red. W. Domasłowskiego, Toruń 1993, oraz jego wznowienia w 2010,

Preventive Conservation of Stone Objects, edited by W. Domasłowski, Toruń 2003,

Zabytki Kamienne i Metalowe; ich niszczenie i konserwacja profilaktyczna, pod red. W. Domasłowskiego UMK Toruń 2011, (współautorzy m.in.: Piotr Niemcewicz, Maria Rudy);

Maria Rudy, Wojciech Bartz, Mineralogical study of gothic mortars from the ‘Mouse Tower’ in Kruszwica (Central Poland); Mineralogia Vol. 35, 2009;

Maria Rudy, Problematyka badawcza i restauratorska gotyckich i neogotyckich zworników polichromowanych pochodzących z zamku w Malborku, konserwowanych w ramach prac dyplomowych studentów UMK w Toruniu, w: IV Konferencja Naukowa Spotkania Malborskie im. Macieja Kilarskiego, pt. Sztuka na terenie państwa krzyżackiego w Prusach. Malbork 10-11 wrzesień 2010. Studia Zamkowe IV, Malbork 2012;

Maria Rudy, Problemy ekspozycyjne zabytków rzemiosła artystycznego w świetle wymogów konserwatorskich. Materiały z międzynarodowej konferencji pt. Działalność konserwatorska muzeów a oczekiwania widza muzealnego - wspólny interes czy antagonizm. Szreniawa Muz. Nar. Rolnictwa 5-6 październik 2012.

Ocena na podstawie egzaminu ustnego.

nie dotyczy.