Konwersatorium z metodologii historii sztuki
Informacje ogólne
Kod przedmiotu: | 1402-KzMHSz-3Z-S1 |
Kod Erasmus / ISCED: |
(brak danych)
/
(0228) Interdyscyplinarne programy i kwalifikacje związane z naukami humanistycznymi
|
Nazwa przedmiotu: | Konwersatorium z metodologii historii sztuki |
Jednostka: | Instytut Zabytkoznawstwa i Konserwatorstwa |
Grupy: |
Przedmioty obowiązkowe - 3 rok, sem. zimowy - Ochrona dóbr kultury, konserwatorstwo (s1) Przedmioty obowiązkowe - 3 rok, sem.zimowy-Ochrona dóbr kultury, zabytkoznawstwo i muzealnictwo (s1) |
Punkty ECTS i inne: |
(brak)
|
Język prowadzenia: | polski |
Wymagania wstępne: | Ogólna orientacja w podstawowych metodach historii sztuki. |
Rodzaj przedmiotu: | przedmiot obowiązkowy |
Całkowity nakład pracy studenta: | 1. Godziny realizowane z udziałem nauczyciela (godziny kontaktowe proseminarium przewidziane w programie): 30 godz. / 1 p. ECST. 2. Czas poświęcony na pracę indywidualną studenta: czytanie zadanej literatury, bieżące przygotowywanie się do zajęć, referaty: 45 godz. / 1,5 p. ECTS. 3. Czas poświęcony na przygotowanie referatu zaliczeniowego: 15 godz. / 0, p. ECTS. |
Efekty uczenia się - wiedza: | Student W1: ma pogłębioną, uszczegółowioną wiedzę w zakresie metodologii historii sztuki (historii dyscypliny, przemian postaw badawczych, metod badawczych, krytycyzmu metodologicznego) (K_W01, K_W05). W2: rozumie różnorodność ujęć i metod badawczych, służących wieloaspektowej interpretacji dzieła sztuki (K_W07). W3: zna najnowsze kierunki rozwoju i teorie historii sztuki (K_W12). W4: uzyskuje pogłębioną świadomość złożoności języka specjalistycznego, charakterystycznego dla dyscypliny (K_W19). |
Efekty uczenia się - umiejętności: | Student U1: nabywa umiejętności w zakresie krytycznej oceny właściwości i zasadności przyjętych metod postępowania badawczego w zakresie historii sztuki, z uwzględnieniem dynamiki przemian metodologii w kontekście społeczno-politycznym (K_U03). U2: potrafi posługiwać się podstawowymi ujęciami teoretycznymi i najważniejszymi metodami historii sztuki (K_U7). U3: samodzielnie opracowuje i prezentuje w formie referatu wybrane zagadnienia z zakresu metodologii (K_U05, K_U09, K_U23). |
Efekty uczenia się - kompetencje społeczne: | Student K1: rozumie potrzebę stałego doskonalenia swojej wiedzy i umiejętności, przejawiająć krytyczny, metodologiczne uwarunkowany, twórczy stosunek do prac naukowych i badawczych - własnych i cudzych (K_K1). |
Metody dydaktyczne: | Lektura wybranych tekstów i opracowań z zakresu metodologii historii sztuki, analiza założeń i możliwości poznawczych (efektów) danych metod, dyskusja na temat metod. Krytyczno-porównawcza ocena zastosowania analizowanych metod do dzieł z różnych epok i o różnym stopniu rozpoznania. |
Metody dydaktyczne podające: | - wykład konwersatoryjny |
Metody dydaktyczne poszukujące: | - klasyczna metoda problemowa |
Metody dydaktyczne w kształceniu online: | - metody służące prezentacji treści |
Skrócony opis: |
Konwersatorium z metodologii historii sztuki koncentruje się na zapoznaniu studentów z drogami kształtowania się dyscypliny naukowej historii sztuki i przemianami metod i teorii badawczych. Nacisk położony jest na okres od przełomu XIX/XX w. oraz nowoczesne metody historii sztuki. |
Pełny opis: |
ZAGADNIENIA: MYŚL O SZTUCE XVII-XVIII w. i jej przedstawiciele (Francja: Pierre Monier, Anglia: Jonathan Richardson, William Hogarth, Richard Shafetsbury; Niemcy: Johann W. Goethe, Johann Joachim Winckelmann, Gothold E. Lessing, Fridrich Schiller). nowy typ historyka sztuki. G. W. F. Hegel (1770-1831) jako “ojciec” historii sztuki. Znawstwo; XIX-wieczna tradycja: znawstwo empiryczne, znawstwo jako wiedza: Giovanni Morelli-Lermolieff (1816-1891); Wilhelm von Bode (1845-1929); Georg Gottfried Dehio (1850-1932); M. Friedleander; A. Goldschmid Szkoły “czystego widzenia”; a/ Henryk Wölfflin (1864-1945)- analiza formy dzieła sztuki (pojęcia formalistycznej analizy).; b/ Wiedeńska szkoła historii sztuki - "pierwsza" i "druga". (Moriz Thausing, Franz Wickhoff) i Alois Riegl (1858-1905)- historia sztuki jako historia stylów; c/ Max Dworak (1874 – 1921) - historia sztuki jako historia ducha, sztuka wyrazem idei rządzących ludźmi. Nowoczesne metody - dychotomia między formą a treścią; a/. Erwin Panofsky /1892-1968/ i Hans Sedlmayr Metoda semiotyczna; a/. M. Wallis i inni Psychologia sztuki ; a/. Hartmut Kraft, Ernst Gombrich, Rudolf Arnheim Socjologia sztuki - problematyka czy metoda Hermeneutyka Estetyka recepcji Nowe propozycje rozwoju interpretacji sztuki w latach 80-tych, nowa dziedzina historii sztuki, której przedmiotem jest "implikowany widz" i "zewnętrzna prezentacja" Ikonika - polemika z ikonologią i metodą strukturalną Panofskyego i Sedlmayera. Sztuka feministyczna i mniejszości (graffit, sztuka mniejszości seksualnych) |
Literatura: |
Wybrana literatura • Myśliciele, kronikarze i artyści o sztuce. Od starożytności do 1500 r., wybrał: Jan Białostocki, Warszawa 1978 • Teoretycy, historiografowie i artyści o sztuce, 1600-1700, Warszawa 1994, wybrał : Jan Białostocki • A. Bochnak, Zarys dziejów polskiej historii sztuki, Kraków 1948. • Wstęp do historii sztuki. Przedmiot, metodologia, zawód, Warszawa 1973, p.r. Piotra Skubiszewskiego. • Pojęcia, problemy współczesnej nauki o sztuce, p. red. J. Białostockiego, Warszawa 1976 • Jan Białostocki, Historia sztuki wśród nauk humanistycznych, Wrocław 1980 • Hermann Bauer, Kunsthistorik, Dachu 1989 • M. Bryl, Suwerenność dyscypliny, Poznań 2009. • Anne D’Alleva, Metody i teorie historii sztuki, Kraków 2008. • • J Do wyboru: Pseudo-Longinus, O górności; Witruwiusz, Dziesięć ksiąg o architekturze; Filostrat Starszy, Obrazy; Prokop z Cezarei, O budowlach; teksty: Św. Augustyna, św. Bernarda z Clairvaux, św. Tomasza z Akwinu, Mikołaja z Kuzy, w: Myśliciele, kronikarze i artyści o sztuce. Od starożytności do 1500 r., wybrał: Jan Białostocki, Warszawa 1978; Filippo Baldinucci; Giovanni Pietro Bellori; Pierre Monier; Jonathan Richardson; Giambattista Vico - Nauka nowa 1725 r., w: Teoretycy, historiografowie i artyści o sztuce, 1600-1700, Warszawa 1994, wybrał: Jan Białostocki • Hr. E. Raczyński, Wspomnienia Wielkopolski, 1842-43akub Burckhardt, Kultura Odrodzenia we Włoszech. Próba ujęcia (1860), 1960; • Giorgio Vasari, Żywoty najsławniejszych malarzy, rzeźbiarzy i architektów", Florencja 1568, tł. K. Estreichera, Warszawa 1980, 1984 r. • Jonathan Richardson , Esej o sztuce krytyki, • Jakub Burckhard, Kultura Odrodzenia we Włoszech. Próba ujęcia. 1860, pol. 1960) • Goldschmid, Rozbicie formy w rozwoju sztuki, w: Pojęcia problemy, metody współczesnej nauki o sztuce, p. red. J. Białostockiego, Warszawa 1976, s. 141-164 • Edgar Wind, Krytyka znawstwa, w; Pojęcia, problemy, metody współczesnej nauki o sztuce, wybrał J. Białostocki, Warszawa 1976, s. s. 170-194. • Ksawery Piwocki, Pierwsza nowoczesna teoria sztuki. Poglądy Alojza Riegla, Warszawa 1970. Na s. 318-20 mowa o Dworaku • Henryk Wölfflin, Podstawowe pojęcia historii sztuki, 1912, Gdańsk 2006 • W. Podlacha Henryk Wölfflin i jego teoria sztuki, w: Sprawozdania Wrocławskiego Towarzystwa Naukowego, t. 3, 1948, s. 221-233, Wrocław 1948 • Lech Kalinowski, Max Dvorak i jego metoda badań nad sztuką, Warszawa 1974, s.66 i nn. • Max Dvorak, Nowa Ewangelia, w: Max Dvorak i jego teoria dziejów sztuki, wybór Lech Kalinowski, Warszawa 1974, s. 254-300. • Jan Białostocki, Posłanie Aby Warburga: Historia sztuki czy historia kultury, w: Refleksje i syntezy.., Wa-Wa 1987 /cykl drugi/ • Aby Wartburg, Narodziny Wenus, Gdańsk 2010 • Herman Bauer, Forma, struktura, styl: metody analityczno-formalne i historyczno-formalne, w: Kunstgeschichte. Eine Einführung, Berlin 1988, s. 151 - 167) • Erwin Panofsky, Ikonografia i ikonologia, w: Studia z historii sztuk, Warszawa 1971. • Erwin Panofsky, Architektura gotycka i scholastyka, w: Studia z historii sztuki. Warszawa 1971,s.33-65; • Otto von Simson – Katedra gotycka, Warszawa 1989, wstęp, s. 15-25, R. I, s. 25-46, 46-93. • Jan Białostocki, Struktura, w: Historia sztuki wśród nauk humanistycznych, Wrocław, Wa-wa 1980, s. 56-80 • Werner Hofmann, Zagadnienia analizy strukturalnej, w: Pojęcia, problemy współczesnej nauki o sztuce, p. red. J. Białostockiego, Warszawa 1976, s. 505 – 536 • Hans Sedlmayr, Peter Breugel: Der Sturz der Blinden. Paradigma einer Strukturanalise, w: Hefte des Kunsthistorischen Seminars der Universität München, München 1957 • Hans Sedlmayr (o kościele wiedeńskim), w: Kunstgeschichtliche Studien für Hans Kaufmann, Berlin 1956 • Mieczysław Wallis, Sztuki i znaki, Warszawa 1983; tenże: Dzieje sztuki jako dzieje struktur semantycznych, w: Kultura i społeczeństwo 1968, t. 12, nr. 2, s. 63-73; tenże: Sztuka średniowieczna jako język. Próba zastosowania pojęć semiologicznych do historii sztuki, w: Studia estetyczne, 1965, s. 27-30 • Hartmut Kraft, Dyaden zu dritt: Der (analitysch-) kunstpsychologische Ansatz , w: Kunstgeschichte. Eine Einführung...,s. 280-305 • Ernst Gombrich - Sztuka i złudzenie, Warszawa 1981. • Jan Białostocki - Temat ramowy i obraz archetypiczny. Psychologia i ikonografia, w: Teoria i twórczość, Poznań 1961, s.160-169 • Georg Kubler, Kształt czasu. Kryzys pojęcia stylu i teoria Kublera [w:] J. Białostocki, Sztuka i myśl humanistyczna, studia z dziejów sztuki i myśli o sztuce, PIW, Warszawa 1966 • Rudolf Arnheim, Film jako sztuka, Warszawa 1961 • Rudolf Arnheim - Sztuka i percepcja wzrokowa. Psychologia twórczego oka, Gdańsk 2004 (oryginał 1954) • Rudolf Arnheim, Myślenie wzrokowe, Gdańsk 2011 • David Freedberg, Potęga wizerunków. Studia z historii i teorii oddziaływania, Kraków 2005 • Hans Belting, Das Ende der Kunstgeschichte. Eine Revision nach zehn Jahren, Munchen 1995 • Hans Belting, Das echte Bild. Bildfragen als Glaubensfragen, Munchen 2005 • Hans Belting, Antropologia obrazu, Kraków 2007 (Pisał też: Das Bild und seine Publikum im Mittelater (o wczesnych obrazach pasyjnych – ich formie i funkcji (1981) ; Das Werk und Kontext 1985) Bild und Kult 1990. • G. Bätschmann, Einführung in die kunstgeschichtliche Hermenutik. Die Auslegung von Bildern, Darmstadt 1984 • G. Bätschmann, Beiträge zu einem Übergang von der Ikonologie zu kunstgeschichtliche Hermenutik, tł. [w:] Atrium Quaestiones 1986 , t. III • Mariusz Bryl, Historia sztuki na przejściu od kontekstualnej Funktionsgeschichte ku antropologicznej Bildwissenschaft (casus Hans Belting, ) w: Atrium Quaestiones, XI, Poznań 2000, s. 237- 293 • Mariusz Bryl, Płaszczyzna, ogląd, absolut. Inspiracje hermeneutyczne we współczesnej historii sztuki, w: Atrium Quaestiones VI, s. 55-85, Poznań 1993. • M. Bryl, Historia sztuki wobec Derridy, w: Historia sztuki po Derridzie. Materiały seminarium z zakresu teorii historii sztuki, Rogalin, kwiecień 2004 r. Pod red. Łukasza Kiepuszewskiego, Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM, 2006, s. 53-77 • Barbara Aulinger, Kunstgeschichte und Soziologie, Berlin 1992 • Pierre Francastel, Twórczość malarska a społeczeństwo, Warszawa 1973, R.: Socjologia sztuki: metoda czy problematyka, s.11-39 • Natalie Heinrich, Socjologia sztuki, Warszawa 2010 • Max Imdahl - Giotto. Z zagadnień ikonicznej struktury sensu, w: Artium Questiones IV, 1990, s. 103-122 i recenzja tamże T. Żuchowskiego, s.130-131 • Oskar Bätschmann - Historia sztuki na przejściu od ikonologii do hermeneutyki , w: Artium Questiones III, 1986 • Michał Ostrowicki, Dzieło sztuki jako system, Warszawa - Kraków 1997 • Wolfgang Kemp, Kunstwerk und Betrachter: Der rezeptionsästhetische Ansatz, w: Kunstgeschichte. Eine Einführung..., s. 240-257. • W. Kemp, Der Betrachter ist im Bild, Köln 1985, rec. M. Bryl w: B.H.S. 1988, 50, s. 271 • M. Bryl, Cykle Artura Grottgera. Poetyka i recepcja, Poznań 1994 • W. Kemp, Kunstwerk und Betrachter, w: Kunstgeschichte. Eine Einführung...Berlin 1988 • Andrzej Mencwel, Wyobraźnia antropologiczna, Próby i studia, Warszawa 2006 • Alan Barnard, Antropologia. Zarys teorii i historii, Kraków 2004 • Hans-Georg Gadamer, Aktualność piękna, Warszawa 1993 • Hans-Georg Gadamer, Prawda i metoda. Zarys hermeneutyki filozoficznej, Warszawa 2004 (2007) • Mircea Eliade, Traktat o historii religii, Warszawa 2000 • Ewa Domańska, Badania postkolonialne w: Leela Gandhi, Teoria postkolonialna: wprowadzenie krytyczne, Poznań 2008 • Alan F. Chalmers, Czym jest to, co zwiemy nauką? Rozważania o naturze, statusie i metodach nauki, przełożył Adam Chmielewski, Wrocław; Siedmiogród 1993 • A. Bochnak, Zarys dziejów polskiej historii sztuki, Kraków 1948. • E. H. Gombrich, Kunstwissenschaft, w: Atlantis Buch der Kunst, Zürich 1952 • J. Białostocki, Pięć wieków myśli o sztuce, Warszawa 1959 • W. Podlacha, Henryk Wölfflin i jego teoria sztuki, w: Sprawozdania Wrocławskiego Towarzystwa Naukowego, t. 3, 1948, s. 221-233, Wrocław 1948 • U. Kultermann, Geschichte der Kunstgeschichte, Wien-Düsseldorf 1966 • L. Dittmann, Stil - Symbol - Struktur, Studien zu Kategorien der Kunstgeschichte, München 1967 • J. Białostocki, Posłowie w: E. Panofsky, Studia z historii sztuki, Warszawa 1971, s. 387 – 420 • Martin Büchsel, Rebecca Müller, Intellektualisierung und Mystifizierung mittelalterlicher Kunst. „Kultbild „: Revision eines Begriffs, Berlin 2010 (Neue Frankfurter Forschungen zur Kunst, Bd. 10, tu: M. Buchsel, Abkehr vom „Kultbild…, s. 9-27). • Obraz zapośredniczony, p.red. M. Poprzęckiej, SHS Warszawa 2005, Materiały seminarium metodologicznego SHS, Nieborów 25-27 listopada 2004 • J. Gajda-Krynicka, Prawda i /a metoda, w: O nauce i sztuce, p.red. Jan Mozrzymasa, Wrocław 2004, s.11-33 (Acta Universitatis Wratislaviensis No 2669) • Umberto Eco, Pejzaż semiotyczny, Warszawa 1972 • Michał Haake, O dwóch różnych głosach w sprawie egzystencjalno-hermeneutycznej nauki o sztuce Michaela Brötjego, „Folia Historiae Artium", Seria Nowa, t. 12: 2007. • Metzler Kunsthistoriker Lexikon, Zweihundert Porträts deutschsprachiger Autoren aus vier Jahrhunderten, P. Betthausen, P. H. Feist, C. Fork, Stuttgart 1998 • Juergen Habermas, Od wrażenia zmysłowego do symbolicznego wyrazu, Warszawa 2004. Wolf Lepenies, Niebezpieczne powinowactwa z wyboru. Eseje na temat historii nauki, Warszawa 1996. Lambert Wiesing, Widzialność obrazu. Historia i perspektywy estetyki formalnej, Warszawa 2008. Marcin Urbaniak, Hermeneutyka a kierunki myśli współczesnej. Rozumienie kultury w filozoficznej hermeneutyce, filozofii przyrody i poststrukturalizmie, Kraków 2014. |
Metody i kryteria oceniania: |
Zaliczenie na podstawie obecności, aktywności (W1-3, U1-2) i prezentacji własnych tematów (W4, U3). |
Praktyki zawodowe: |
nie dotyczy |
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu.