Ochrona wartości kulturowych miejskich układów przestrzennych

Historia urbanistyki, Historia teorii i konserwacji zabytków, Praktyczne aspekty ochrony dziedzictwa w prawie krajowym i międzynarodowym, Współczesne koncepcje ochrony dóbr kultury, Ochrona krajobrazu kulturowego, Waloryzacja dziedzictwa, Konserwacja i restauracja zabytków architektury, Wybrane zagadnienia dokumentacji ewidencyjnej i konserwatorskiej

przedmiot obligatoryjny

Godziny realizowane z udziałem nauczycieli ( godz.):

np.

- udział w wykładach - 15

- udział w ćwiczeniach – 30

- konsultacje z nauczycielem akademickim podczas dyżurów- 10

Czas poświęcony na pracę indywidualną studenta ( godz.):

np.

- przygotowanie do ćwiczeń – 10

- wykonanie dokumentacji- 40

- czytanie literatury- 20

- przygotowanie do egzaminu- 35

Łącznie: 150 godz. (5 ECTS)

Student:

W1 posiada pogłębioną wiedzę odnośnie metodologii badań zabytkowych układów przestrzennych w zakresie identyfikacji i analizy ich wartości (K_W01)

W2 Charakteryzuje etapy historii i rozwoju teorii ochrony zabytkowych układów przestrzennych oraz problematyki zagospodarowania przestrzennego (K_W01; K_W03; K_W04, K_W07)

W3 Jest przygotowany do zastosowania tej wiedzy w analizie wartości układu przestrzennego i sformułowaniu wniosków oraz wytycznych konserwatorskich (K_W02)

Student:

U1 jest przygotowany do samodzielnego wykonania dokumentacji ewidencyjnej historycznego układu urbanistycznego oraz elementów studium urbanistyczno-konserwatorskiego, w oparciu o aparat badawczy z zakresu konserwatorstwa (K_U2)

U2 posiada umiejętność gromadzenia i pogłębionej analizy krytycznej źródeł zw. z problematyką konserwatorską zabytkowych układów przestrzennych (K_U02; K_U03)

U3 Jest przygotowany do formułowania i przedstawiania w sposób syntetyczny wyników analizy oraz logicznych wniosków konserwatorskich dotyczących wartości zabytkowych układów przestrzennych za pomocą różnych mediów (K_U02;K_U07)

U4 Potrafi prowadzić merytoryczną dyskusję na temat zagadnień ochrony konserwatorskiej zabytkowych układów przestrzennych w odniesieniu do założeń teorii ochrony oraz poglądów innych autorów (K_U07)

Student:

K1 Jest przygotowany do pracy zespołowej (K_K02; K_K03; K_K06)

K2 Jest wrażliwy na zachowanie dziedzictwa kulturowego miasta w jego materialnych i niematerialnych aspektach (K_K04)

K3 Identyfikuje problemy związane z ochroną zabytkowych miast i jest przygotowany do podejmowania odpowiedzialnych decyzji w tym zakresie w zgodności ze swoimi kompetencjami (K_K04; K_K05)

wykład informacyjny, konwersatoryjny z prezentacją multimedialną, pokaz, ćwiczenia: metoda ćwiczeniowa, obserwacji, referatu, studium przypadku, zajęcia terenowe w Toruniu i Bydgoszczy

2 zajęcia z ćwiczeń i 1 zajęcia z wykładu możliwe do przeprowadzenia zdalnie w formie synchronicznej, na platformie MSTeams. Termin zajęć zostanie uzgodniony z grupą oraz zostanie przesłany link do zespołu.

W pierwszej części semestru (październik-listopad) ćwiczenia blokowane również w godzinach wykładu, dodatkowy termin na kilkugodzinny wyjazd do Bydgoszczy. Po zakończeniu ćwiczeń terenowych - wykłady (także w godzinach ćwiczeń), na koniec semestru - ćwiczenia (prezentacje studentów). Organizacja zajęć zostanie omówiona na pierwszym spotkaniu (stacjonarnym na Wydziale).

- pokaz

- wykład informacyjny (konwencjonalny)
- wykład konwersatoryjny
- wykład problemowy

- ćwiczeniowa
- obserwacji
- referatu
- studium przypadku

Zajęcia zapoznają z metodologią identyfikacji, analizy i ochrony wartości miejskich układów przestrzennych oraz funkcjonowaniem systemu planowania przestrzennego. Kształcą umiejętność wykorzystania własnego aparatu badawczego do analizy struktur urbanistycznych w kontekście rewaloryzacji, ochrony i planowania przestrzennego układów miejskich. Uwrażliwiają na problematykę odpowiedzialnego podejścia do ochrony układów urbanistycznych.

Praktycznym uzupełnieniem wiedzy z wykładu są ćwiczenia, podczas których studenci są zapoznani szczegółowo z formami dokumentacji zawierającymi elementy waloryzacji i wnioski konserwatorskie dotyczące układów urbanistycznych. Analizują wybrane wnętrza urbanistyczne i formułują ogólne wnioski konserwatorskie na podstawie analizy materiałów ikonograficznych oraz w terenie.

Studenci wykonują samodzielnie skrócone studium urbanistyczno-konserwatorskie wybranego układu urbanistycznego. Wyniki przedstawiają również w formie prezentacji multimedialnej.

Zajęcia mają na celu zapoznać z metodologią identyfikacji, analizy i ochrony wartości miejskich układów przestrzennych oraz funkcjonowaniem systemu planowania przestrzennego. Wykształcić umiejętność wykorzystania własnego aparatu badawczego do analizy struktur urbanistycznych w kontekście rewaloryzacji, ochrony i planowania przestrzennego układów miejskich. Uwrażliwić na problematykę odpowiedzialnego podejścia do ochrony układów urbanistycznych.

Praktycznym uzupełnieniem wiedzy pozyskanej na wykładzie są ćwiczenia, podczas których studenci dokonują identyfikacji i analizy wartości kulturowych wskazanego układu urbanistycznego oraz wnętrz urbanistycznych oraz formułują wnioski konserwatorskie w formie dokumentacji. Wyniki przedstawiają również w formie prezentacji multimedialnej.

Wykład:

1. Wstęp, pojęcia ogólne, rozwój ochrony miast – normy prawne dawne i ob. obowiązujące w zakresie przepisów zw. z ochroną układów przestrzennych

2-4. Dokumenty doktrynalne – wyodrębnienie wartości miejskich układów przestrzennych, kierunki polityki krajobrazowej dotyczącej miast

5-6. Rewaloryzacja i odbudowa ośrodków miejskich w Polsce po II wojnie światowej – prace badawcze i projektowe, praktyka

7-8 Ochrona i rewaloryzacja krajobrazu zurbanizowanego, ośrodek historyczny, miasto współczesne, panoramy miast współczesnych, zieleń w miastach, architektura współczesna w krajobrazie zurbanizowanym.

Ćwiczenia:

1. Wstęp, omówienie prac zaliczeniowych.

2. Dokumentacje dotyczące zagospodarowania przestrzennego i dokumentacje konserwatorskie związane z zagospodarowaniem przestrzennym.

3-5. Metodologia wartościowania w praktyce: ćwiczenia terenowe - studium przypadku: identyfikacja i analiza wartości historycznego założenia przestrzennego: ćwiczenia terenowe

6-10. Identyfikacja i analiza wartości kult. układów urbanistycznych - formułowanie wniosków konserwatorskich, studium przypadku: ćwiczenia/ćwiczenia terenowe

11-12. Identyfikacja i analiza wartości kult. układów urbanistycznych, wnioski konserwatorskie: ćwiczenia terenowe.

12-14. Prezentacje studentów, analiza i dyskusja w grupie

Literatura obowiązkowa:

1. Kłosek Kozłowska D., Ochrona wartości kulturowych miast a urbanistyka, Warszawa 2007.

2. Lubocka-Hoffmann Maria, Powojenna odbudowa miast w Polsce a retrowersja Elbląga, „Ochrona Zabytków’”, 2019, nr 1, s. 35-71.

3. Lubocka-Hoffmann Maria, Retrowersja w Elblągu. Nowe życie Starego Miasta, Toruń-Elbląg 2023.

4. Małachowicz E., Konserwacja i rewaloryzacja architektury w środowisku kulturowym, wyd. IV, Warszawa 2007.

5. Miasto historyczne w dialogu ze współczesnością, red. J. Bogdanowski, Gdańsk 2002.

6. Międzynarodowe teksty doktrynalne ochrony i konserwacji zabytków, oprac. B. Szmygin, Lublin: Wydawnictwo Politechniki Lubelskiej, 2023.

7. Problematyka ochrony dziedzictwa kulturowego i zabytków w studiach uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gmin oraz w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego, poradnik dla planistów i samorządów lokalnych, opr. J. Welc-Jędrzejewska i in., NID, Warszawa 2011.

8. Rymaszewski B., O przetrwanie dawnych miast, Warszawa 1984.

9. Witwicki M., Strefy ochrony konserwatorskiej (cechy obszarów chronionych, wyznaczenie granic ochrony, podstawowe wytyczne konserwatorskie), "Ochrona Zabytków", R. 38: 1985, z. 3-4, s. 151-156.

10. Zabytki architektury i urbanistyki w Polsce, t. 1: Miasta historyczne, pr. zb. pod red. W. Zina, Warszawa 1986.

11. Zimna-Kawecka K., Problematyka konserwatorska historycznych przestrzeni publicznych na przykładzie przekształceń krajobrazu Starego Miasta w Bydgoszczy, "Ochrona Dziedzictwa Kulturowego", Nr 15, 2023, s. 53-79, e-ISSN 2543-6422.

Literatura uzupełniająca:

1. Kłosek-Kozłowska D., Dziedzictwo miast. Ochrona i rozwój, Warszawa 2013.

2. Małachowicz E., Ochrona środowiska kulturowego, t. 1, Warszawa 1988.

3. Ostrowski W., Zespoły zabytkowe a urbanistyka, Warszawa 1980.

4. Pawłowski K. K., Witwicki M., Wartość zabytkowa zespołów miejskich a zakres ich ochrony, [w:] Miasto a oblicze czasu, Warszaw-Moskwa 1973, s. 173-183

5. Potrzeby prawne ochrony miast historycznych, red. D. Kłosek Kozłowska, Warszawa 1996.

6. Zarębska T., Studia historyczno-urbanistyczne do planów zagospodarowania przestrzennego miast, [w:] Miasto a oblicze czasu, pr. zbiorowa po red. Z. Skibniewskiego i in., Warszawa-Moskwa 1973, s. 160-172.

7. Zimna-Kawecka K., The issues of urban and architectural heritage protection on the example of the medieval town of Toruń in Poland, [w:] Prague - Heritages: Past and Present – Built and Social, ed. Jitka Cirklová, seria: AMPS Proceedings Series, tom 35.3, 2024, wyd. Liverpool: AMPS, Czech Technical University, Prague, ed. Amany Marey, s. 325-339, ISSN 2398-9467 (https://drive.google.com/file/d/1XPvcG4j1BUb-XT6fFaS4S2OP7foFMYHH/view?usp=sharing

8. Zimna-Kawecka K., Kuśnierz-Krupa D., Krupa M., Heritage of (non-)existing cities – on the Polish examples of medieval Świecie and Renaissance Krasiczyn, „Muzeológia a kultúrne dedičstvo”, vol. 9 (2021), No 3, p. 65-92.

https://drive.google.com/file/d/1cdKd_QeMuvD4morU0fEekdurGmmwJxnX/view?usp=sharing

Ustawy:

1. Ustawa z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz.U. 2003 Nr 80 poz. 717 z późn. zm.)

2. Ustawa z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami ( Dz.U. 2003 nr 162 poz. 1568 z późn. zm.)

Metody oceniania:

- egzamin pisemny- np. W1-W3, U3, K3

- aktywność, zadania ćwiczeniowe – W1-W3, U1-U4, K1-K3

- dokumentacja: skrócone studium urbanistyczno-konserwatorskie i prezentacja wyników – W1-W3, U1-U4, K1-K3

Kryteria oceniania:

np. Wykład: egzamin pisemny z pytaniami otwartymi, identyfikacja i analiza materiału ikonograficznego. Przykładowa punktacja (możliwe niewielkie zmiany związane ze zmianami pytań):

15,25-17,75 - 3 18-21 - 3,5 21,25-24,25 - 4 24,5-27,75 - 4 + 28-31 - 5

Zaliczenie ćwiczeń na ocenę na podstawie: aktywności na zajęciach (pół stopnia), poprawnego wykonania ćwiczeń zadanych podczas zajęć, prezentacji wyników identyfikacji i analizy wartości wybranego ośrodka miejskiego w Polsce, wykonania skróconej dokumentacji urbanistyczno-konserwatorskiej wybranego ośrodka miejskiego (lub jego części).

Brak