Pracownia technik malarskich i pozłotniczych

• ogólna orientacja w dziedzinie technik malarstwa i pozłotnictwa uwzględniająca rodzaje i metody przygotowania podłoży malarskich, zapraw, rodzaje materiałów, narzędzi malarskich i pozłotniczych wykorzystywanych w podstawowych technikach malarskich i pozłotniczych.

1. Zajęcia ćwiczeń realizowane z udziałem nauczycieli: 60 godzin

2. Czas poświęcony na pracę indywidualną studenta, potrzebny do pomyślnego zaliczenia przedmiotu, tj. wcześniejsze przygotowanie, wybór odpowiednich materiałów do zajęć (zebranie materiałów, zapoznanie się z literaturą), czytanie literatury: 30

3. Czas wymagany do przygotowania się i do uczestnictwa w procesie oceniania (zal. z oceną – przygotowanie pracy na zaliczenie): 35

W1 - ma pogłębioną wiedzę dotyczącą technologicznych aspektów pracy malarza i pozłotnika

W2 - posiada wiedzę dotyczącą przygotowania podobrazia, przeklejenia, różnych rodzajów gruntów malarskich i pozłotniczych, a także izolacji szelakowej, rodzajów mikstionów, zasad nakładania pulmentów oraz sposobu złoceń na mat i na poler

W3 - posiada wiedzę dotyczącą zależności pomiędzy poszczególnymi materiałami malarskimi, m.in. układu podłoże-zaprawa, w tym zna zasady dotyczące stężeń klejów i gruntów malarskich, roli poszczególnych warstw technologicznych w złoceniu na mat i na poler

• posiada wiedzę w dziedzinie sztuk plastycznych w zakresie warsztatu artystycznego. K_W10

U1 - umiejętność prawidłowego definiowania pojęć z zakresu technologii i technik malarskich oraz pozłotniczych (K_U10 - rozpoznaje rodzaje technik sztuk plastycznych)

U2 - umiejętność samodzielnego sporządzania odpowiednich materiałów malarskich i pozłotniczych oraz ich właściwego wykorzystania (K_U13)

U3 - umiejętność organizowania warsztatu pracy malarza i pozłotnika (K_U13)

• rozpoznaje rodzaje technik sztuk plastycznych. K_U10

• potrafi wykorzystać umiejętności i wiedzę na temat dawnych i współczesnych technologii i technik sztuk plastycznych w pracach konserwatorsko-restauratorskich i artystycznych. K_U13

K1 - Ma świadomość kształtowania się dzieła poprzez świadome decyzje twórcy, dotyczące doboru odpowiednich materiałów technologicznych

K2 - Potrafi ocenić w obiekcie zabytkowym technikę wykonania pozłoty oraz uszanować oryginalny i pierwotny zamysł artysty w przyszłej pracy konserwatora dzieł sztuki

K3 - Jest w stanie ocenić czy zniszczenia poszczególnych dzieł sztuki mogły powstać z przyczyn technologicznych (jak: nieodpowiednie przygotowanie podłoża, brak lub zbyt silne przeklejenie, grunt zbyt mocny lub za słaby (pudrujący się), źle przygotowana izolacja zaprawy lub jej brak, błędy w sztuce pozłotniczej)

• ma świadomość i rozumie konieczność uwzględniania kontekstu kulturowego dzieła sztuki lub zabytku w decyzjach konserwatorskich. K_K04

• przedłożenie teorii potrzebnej do zrozumienia rodzajów, zasad i sposobów przygotowywania podłoży malarskich, klejów, zapraw, izolacji oraz złoceń

• praktyczna nauka przygotowywania podłoży drewnianych i płóciennych, sporządzania klejów, zapraw kredowo-klejowych i emulsyjnych, obróbki gruntów (szlifowanie, rycie, wykonywanie ornamentów wypukłych), a także złocenie na mat i na poler, technik zdobniczych stosowanych w złoceniach

- pokaz

- opis
- pogadanka

- ćwiczeniowa
- obserwacji
- projektu

Pracowania Technik Malarskich i Pozłotniczych realizowana jest w formie ćwiczeń stanowiących uzupełnienie wykładu Technologia i Techniki Sztuk Plastycznych. W ramach zajęć studenci zapoznawani są z podstawowymi zagadnieniami dotyczącymi technologii wybranych technik malarskich stosowanych na różnych podłożach (płótno, drewno, kamień, papier) i pozłotniczych, przydatnych w realizowaniu dalszego toku studiów na wszystkich specjalnościach kierunku Konserwacja i Restauracja Dzieł Sztuki. Program zajęć koncentruje się przede wszystkim wokół zagadnień dotyczących poznania i przygotowania podstawowych spoiw, mediów malarskich oraz farb jak również materiałów i narzędzi pozłotniczych. Zakłada ponadto wykonanie ćwiczeń z zakresu technik malarskich oraz pozłotniczych i zdobniczych (uwzględniają one przygotowanie podłoży i zapraw, wykonanie złoceń na poler i mat na różnych podłożach, wykorzystanie wybranych technik zdobniczych na złoconych powierzchniach).

Pracownia Technik Malarskich i Pozłotniczych realizowana jest w formie ćwiczeń.

Realizowane bloki tematyczne:

- z zakresu technik malarskich:

• rodzaje i zastosowanie narzędzi malarskich,

• przygotowanie wybranych podobrazi malarskich (drewniane, płócienne, płyty fabryczne) i zapraw (klejowe, emulsyjne, olejne). Izolowanie podobrazi, zapraw oraz przygotowanie i nanoszenie imprimatury.

• metody przenoszenia rysunku kompozycji (przeprócha, kalka olejna, za pomocą naniesionej kratki),

• przygotowanie wybranych materiałów malarskich (spoiwa, media malarskie i farby) wykorzystywanych w: malarstwie temperowym, olejno-żywicznym, akrylowym, akwarelowym, stosowanych w malarstwie i architekturze.

- z zakresu technik pozłotniczych:

• rodzaje i zastosowanie przyborów i narzędzi pozłotniczych,

• przygotowanie materiałów wykorzystywanych w technikach pozłotniczych,

• przygotowanie różnorodnych podłoży i zapraw pod pozłotę (w tym opracowanie ornamentów wklęsłych i wypukłych),

• techniki pozłotnicze: złocenie na pulment i na mikstion z wykorzystaniem tradycyjnych i współczesnych technik pozłotniczych, na zaprawie kredowo-klejowej, kamieniu, metalu, pergaminie,

• wykonanie odlewu gipsowego i jego przygotowanie pod złocenia,

• zastosowanie wybranych technik zdobniczych (puncowanie, szata złotolita, laserunki)

Literatura wymagana (obowiązkowa)

Cennini C., Rzecz o Malarstwie, Wrocław 1955.

Doerner M., Materiały malarskie i ich zastosowanie, Warszawa 1975.

Hopliński J., Farby i spoiwa malarskie, Wrocław 1990.

Leonardo da Vinci, Traktat o malarstwie, Gdańsk 2006.

Slansky B., Technika Malarstwa. Materiały do malarstwa i konserwacji, Tom I, Warszawa1960.

Ślesiński W., Techniki malarskie, spoiwa organiczne, Warszawa 1984.

Ślesiński, W., Techniki malarskie, spoiwa mineralne, wyd. Arkady 1983.

Literatura zalecana (uzupełniająca)

Artymowski R., Materiały i narzędzia malarskie, Skrypt ASP, Warszawa 1983

Engelman Z., Pozłotnictwo, Zielona Góra 2005.

Merrifield P. M., Original Treaties on the Arts of Painting, Vol. I i II, New York 1967.

Sadziak T., Klejowe i olejne prace pozłotnicze, Ośrodek Dokumentacji Zabytków,Biblioteka Muzealnictwa i Ochrony Zabytków, Seria B – Tom LXIX, Warszawa 1981.

Stępień D., Tempera żółtkowa jako technika w malarstwie sztalugowym, według dawnych przekazów i twórczości wybranych współczesnych artystów, Warszawa 2010.

Tylewicz A., Sztuka pozłotnictwa i inne techniki zdobienia, Poznań 2007.

Zwolińska K., Mała technologia malarstwa, Warszawa 1989.

Wymagania dotyczące zaliczenia:

zaliczenie ćwiczeń – ocena semestralna

elementy oceny: frekwencja, zaangażowanie i aktywność na zajęciach, poziom rozumienia i wykonywania zadań (W1-W3), umiejętność prawidłowego definiowania pojęć z zakresu technologii i technik malarskich oraz pozłotniczych, umiejętność samodzielnego sporządzania odpowiednich materiałów malarskich i pozłotniczych oraz ich właściwego wykorzystania, umiejętność organizowania warsztatu pracy malarza i pozłotnika, wykonanie zadań praktycznych: prace pozłotnicze na wskazanych podłożach, przygotowanie podobrazia płóciennego. (U1-U3)

nie dotyczy