Teorie i metody krytyki artystycznej

Podstawowa znajomość nurtów sztuki XX wieku

przedmiot obowiązkowy

1. Godziny realizowane z udziałem nauczycieli: godziny kontaktowe: 30 (1 pkt ECTS)

2. Czas poświęcony na pracę indywidualną studenta, potrzebny do zaliczenia przedmiotu, tj. przygotowanie do dyskusji w trakcie zajęć, wspólnej analizy formalnej i interpretacji dzieł, zapoznanie się z literaturą - 15 godzin; przyswajanie i powtarzanie na bieżąco materiału z zajęć - 15 godzin, przygotowanie pracy pisemnej (kwerenda, przemyślenie i napisanie tekstu - 30 godzin, przygotowanie się z całego materiału zajęć do rozmowy zaliczeniowej - 15 godzin, konsultacje z prowadzącym: 15 godzin (łącznie 90 godzin czyli 3 pkt ECTS)

---

Razem 120 godzin - 4 pkt ECTS

Student/ka:

W1: Ma wiedzę o miejscu krytyki artystycznej w systemie nauk i jej specyfice przedmiotowej (K_W01),

W2: Ma uporządkowaną wiedzę na temat metodologii krytyki artystycznej; potrafi przeprowadzić analizę i interpretację dzieła oraz poddać je krytycznej ocenie (K_W06),

W3: Zna kierunki rozwoju krytyki artystycznej w zakresie omawianym na zajęciach (K_W08),

W4: Zna i rozumie metody krytycznej analizy dzieł sztuki (K_W11),

Student/ka:

U1: Posiada umiejętność wyszukiwania informacji na temat rodzajów krytyki artystycznej, jej różnorodnych metodologii i perspektyw teoretycznych (K_U01)

U2: Potrafi posługiwać się pojęciami teoretycznymi obecnymi we współczesnej krytyce artystycznej i stosować je we własnych tekstach z zakresu krytyki artystycznej (K_U04)

U3: Prowadzi wstępną analizę ikonograficzną oraz określa kulturowy kontekst dzieła sztuki XX wieku: U6

U4: Przygotowuje wypowiedzi pisemne w zakresie krytyki artystycznej w języku polskim z wykorzystaniem omawianych ujęć teoretycznych a także innych źródeł (K_U10)

Student/ka:

K1: Ma świadomość poziomu swojej wiedzy i umiejętności formułowania myśli zakresie krytyki artystycznej (K_K01),

K2: Posiada zrozumienie dla różnorodności krytyki, jej języka i uwarunkowań światopoglądowych (K_K05),

K3: Czynnie uczestniczy w życiu kulturalnym, artystycznym i społecznym, samodzielnie rozwijając wiedzę o relacjach krytyki artystycznej z innymi dziedzinami humanistyki i sztuką (K_K08).

Konwersatorium z elementami wykładu

- pokaz

- wykład informacyjny (konwencjonalny)
- wykład konwersatoryjny
- wykład problemowy

- ćwiczeniowa
- giełda pomysłów
- panelowa

- metody rozwijające refleksyjne myślenie
- metody służące prezentacji treści
- metody wymiany i dyskusji

W ramach przedmiotu Teorie i melody krytyki artystycznej prezentowane są przykłady krytyki artystycznej XX wieku, reprezentujące różne formy literackie i metodologię naukowo-badawczą krytyki, a także jej rozmaite teoretyczne perspektywy. Zajęcia prowadzone są w formie konwersatorium. Przed każdymi zajęciami prowadzący wskazuje studentom teksty do przeczytania bądź ich fragmenty, a a trakcie zajęć po są one omawiane i dyskutowane ze studentami zgodnie z przygotowanym przez prowadzącego planem. Zajęciom towarzyszy materiał ilustracyjny.

Zajęcia mogą być prowadzone stacjonarnie lub zdalnie za pomocą platformy MS Teams.

W ramach przedmiotu Teorie i melody krytyki artystycznej prezentowane są przykłady krytyki artystycznej XX wieku (w przeważającej cześci powojennej i anglojęzycznej), reprezentujące różne formy literackie (esej, wywiad, nota prasowa), styl (akademicki, poetycki, filozoficzny) i metodologię naukowo-badawczą (formalistyczną, psychoanalityczną, marksistowską, antropologiczną), a także jej rozmaite perspektywy światopoglądowe (na przykład feministyczną bądź konserwatywną). Na zajęciach omawiane są teksty wskazane przez prowadzącego i analizowane ze studentami pod kątem wyżej wymienionych kryteriów. Zajęcia mają na celu uświadomienie studentom różnorodności w obrębie krytyki artystycznej w zakresie formy, metodologii, powiązań krytyki z innymi obszarami wiedzy humanistycznej jak historia sztuki, filozofia, nauki społeczne, a także jej różnych orientacji światopoglądowych. Zajęcia prowadzone są w formie konwersatorium, towarzyszy im materiał ilustracyjny. Zaliczenie przedmiotu wymaga od studentów obecności i aktywnego uczestnictwa w zajęciach, przygotowania pracy pisemnej i napisania testu dotyczącego omawianych tematów.

Harmonogram zajęć:

1) Perspektywy współczesnej krytyki artystycznej. Rodzaje krytyki i jej problemy według Jamesa Elkinsa.

2) Podstawy formalnej analizy dzieła sztuki. Ikonografia i ikonologia Erwina Panofsky’ego, jako metoda analizy formy i treści dzieła sztuki przydatna w ćwiczeniu warsztatu krytyka.

3) Krytyka formalistyczna. Clement Greenberg i Michael Fried.

4) Krytyka poetów: Od Guillaume Apollinaire’a i Andre Bretona, do Petera Schjeldahla i Dave’a Hickey’a.

5) Krytyka w formie akademickiej rozprawy. Hal Foster, Rosalind Krauss.

6) Krytyka w formie wywiadu: Jakub Banasiak rozmawia z Wilhelmem Sasnalem.

7) Krytyka filozoficzna: przykład Arhura C. Danto.

8) Krytyka w obronie wartości konserwatywnych: Donald Kuspit, Hilton Kramer, Suzi Gablik.

9) Krytyka postmodernistyczna w poszukiwaniu nowych definicji autorstwa, medium, oryginalności.

10) Krytyka artystów: Davis Salle i Thomas Lawson.

11) Krytyka feministyczna: Linda Nochlin i Griselda Pollock.

12) Krytyka opisowa: fakty bez ocen.

13) Krytyka artystyczna w Internecie: blogi, fora, wymiana myśli na portalach społecznościowych.

14) Konkluzje: Jak pisać o sztuce współczesnej według Gildy Williams.

* James Elkins, What Happened to Art Criticism?, Chicago 2011.

* Erwin Panofsky, Ikonografia i ikonologia (tłum. K. Kamińska), w: idem, Studia z historii sztuki, opr. J. Białostocki, Warszawa 1971,

* C. Greenberg, Pomalarska abstrakcja, w: idem, Obrona modernizmu, opr. i tłum. G. Dziamski, M. Śpik-Dziamska, Kraków 2006, s. 89-94.

* Michael Fried, Sztuka i przedmiotowość, tłum. K. Pijarski w: „Widok. Teorie i praktyki kultury wizualnej” 2016, 15, s. 1-23,

* Agnieszka Rejniak-Majewska, Doświadczenie obramowane. „Pochłonięcie” i „teatralność” w krytyce Michaela Frieda, w: Nowoczesność jako doświadczenie, red. R. Nycz, A. Zeidler-Janiszewska, Kraków 2006, s. 389 -410,

* Agnieszka Rejniak-Majewska, Polityka doświadczenia. Clement Greenberg i tradycja formalistycznej krytyki sztuki, Toruń 2017 (fragmenty),

* Elżbieta Grabska-Wallis, Apollinaire i teoretycy kubizmu w latach 1908-1918, Warszawa 1966 (fragmenty),

* Guillaume Apollinaire , Rozważania estetyczne (tłum. J. J. Szczepański, w: red. E. Grabska, H. Morawska, Artyści o sztuce. Od van Gogha do Picassa, Warszawa 1969, s. 114-117,

* Guillaume Apollinaire , Picasso (tłum. Z. Bieńkowski), w: red. E. Grabska, H. Morawska, Artyści o sztuce. Od van Gogha do Picassa, Warszawa 1969, s. 118-123,

* André Breton, Nadrealizm i malarstwo (tłum. Z Bieńkowski), w: red. E. Grabska, H. Morawska, Artyści o sztuce. Od van Gogha do Picassa, Warszawa 1969 422-432,

* Peter Schjeldahl, Hot, Heavy, Light. 100 Art Writings 1988-2000, New York 2019 (fragmenty),

* Dave Hickey, The Invisible Dragon: Essays on Beauty, Revised and Expanded, Chicago 2012 (fragmenty),

* Hal Foster, Recodings, Art, Spectacle, Cultural Politics, Seattle, Washington 1985 (fragmenty)

* Hal Foster, Powrót Realnego. Awangarda u schyłku XX wieku, tłum. M. Borowski, M. Sugiera, Kraków 2012 (fragmenty),

* Rosalind Krauss, Oryginalność awangardy i inne mity modernistyczne, tłum. M. Szuba, Gdańsk 2011 (fragmenty),

* David Sylvester, Brutalność faktu. Rozmowy z Francisem Baconem, tłum. Marek Wasilewski, Poznań 1997 (fragmenty)

* Arthur C. Danto, Po końcu sztuki. Sztuka współczesna i zatarcie się granic tradycji, tłum. M. Salwa, Kraków 2013 (fragmenty),

* Donald Kuspit, The New Subjectivism. Art in the 1980s, New York 1993 (fragmenty),

* Suzi Gablik, Has Modernism Failed?, New York 1984 (fragmenty),

* Donald Kuspit, Koniec sztuki (tłum.) J. Borowski, Gdańsk 2004 (fragmenty),

* Douglas Crimp, Photographic Activity of Postmodernism, „October” 1980, 15, s. 91-101,

* Douglas Crimp, Pictures, „October” 1979, 8, s. 75-88,

* David Salle, How To See. Looking, Talking, and Thinking About Art, New York, London 2016 (fragmenty),

* Thomas Lawson, The Uses of Representation. Making some Distinctions [w:] Mining Gold. Selected Writings (1979-1996), Zürich 2004, s. 19-24.

* Linda Nochlin, Why Have There Been No Great Women Artists, w: Women, Art and Power and Other Essays, London 1994, s. 145-178,

* Griselda Pollock, Beholding Art History: Vision, Place and Power w: eds. S. Melville, B. Readings, Vision and Textuality, London 1995, s. 38-63.

* Gilda Williams, How To Write About Contemporary Art, London 2014.

Ocena jest wypadkową oceny z:

* Aktywności studentów na zajęciach w trakcie wspólnego czytania i analizowania tekstów krytycznych oraz stopnia ich znajomości W1-4, K1-2

*Eseju przygotowanego na temat wybrany przez studenta z listy zagadnień: U1-4, K1-2

*Rozmowy na wybrane z harmonogramu zajęć zagadnienia: W1-4, U2, K1

Kryterium oceny ustnej części zaliczenia: 60-65% dst; 66-75% dst +; 76-85% db; 86-90% db +; 91-100% bdb.

Ustna część zaliczenia może być przeprowadzona w trybie stacjonarnym lub w trybie zdalnym za pomocą aplikacji MS Teams.

nie dotyczy