Zagadnienia teorii sztuk wizualnych

Podstawowa znajomość historii sztuki

1.Godziny realizowane z udziałem nauczycieli: godziny kontaktowe: 30

2. Czas poświęcony na indywidualną pracę studenta, potrzebny do przygotowania się do egzaminu (zapoznanie się z literaturą): 30

Łącznie godzin: 60

Student:

- Ma ugruntowaną wiedzę o miejscu i znaczeniu nauk humanistycznych w systemie nauk oraz ich specyfice przedmiotowej i metodologicznej K_W01

- Ma uporządkowaną wiedzę ogólną na poziomie podstawowym z zakresu historii sztuki europejskiej i pozaeuropejskiej od starożytności do czasów nowożytnych K_W03

- Ma uporządkowaną szczegółową wiedzę w zakresie europejskiej sztuki nowoczesnej i współczesnej K_W04

- Ma ugruntowaną wiedzę o powiązaniach nauk o sztuce z innymi dyscyplinami humanistycznymi oraz działalnością artystyczną K_W09

- Ma wiedzę o wierzeniach religijnych i systemach filozoficznych, które oddziałują na współczesną globalną sztukę i kulturę K_W10

Student:

- Posiada umiejętność wyszukiwania i przetwarzania informacji na temat zjawisk kulturowych i artystycznych; selekcjonuje i użytkuje informacje ze źródeł tradycyjnych i elektronicznych K_U01

- Umie samodzielnie zdobywać wiedzę i rozwijać umiejętności badawcze korzystając z tradycyjnych i nowoczesnych źródeł wiedzy, dokonywać oceny, krytycznej analizy i syntezy tych informacji, samodzielnie planować i realizować własne uczenie się przez całe życie; potrafi planować i organizować pracę indywidualną oraz w zespole K_U03

- Potrafi posługiwać się podstawowymi ujęciami teoretycznymi (teorie sztuki nowoczesnej i współczesnej) i wykorzystuje tę umiejętność w sytuacjach profesjonalnych, wymagających opisu i oceny dzieła / działania / wydarzenia artystycznego K_U04

- Potrafi merytorycznie argumentować i formułować wnioski z wykorzystaniem poglądów innych autorów w zakresie nauk o sztuce oraz dyscyplin artystycznych K_U08

- Ma podstawowy warsztat naukowy w zakresie krytycznego omówienia dzieła sztuki (nowoczesnej, współczesnej) i oceny działań artystycznych na różnych płaszczyznach K_U11

Student:

- Ma świadomość poziomu swej wiedzy, kompetencji i niedostatków, rozumie potrzebę ciągłego rozwoju naukowego i zawodowego K_K01

- Posiada zrozumienie dla nowych idei społecznych i nowatorskich zjawisk w sztuce, kulturze oraz naukach humanistycznych K_K05

- Czynnie uczestniczy w życiu kulturalnym, artystycznym i społecznym, śledząc bieżące wydarzenia (wystawy i festiwale, dzieła architektury współczesnej, dyskusje programowe, nowe książki o sztuce i z pokrewnych dyscyplin) K_K08

wykład prezentujący wybrane pozycje literatury XX wieku z zakresu teorii sztuki i percepcji w oparciu o material ilustracyjny.

Wykład może być przeprowadzony w trybie tradycyjnym lub online, za pomocą platformy MS Teams.

- pokaz

- wykład informacyjny (konwencjonalny)
- wykład problemowy

- referatu

W ramach przedmiotu Zagadnienia teorii sztuk wizualnych prezentowana będzie problematyka związana z teoriami psychologii widzenia, percepcji sztuki i recepcji sztuki w XX wieku.

W ramach przedmiotu Zagadnienia teorii sztuk wizualnych prezentowana będzie problematyka związana z psychologią i percepcją sztuki.

Omówione zostaną podstawowe pojęcia należące do kanonu formalistycznej teorii sztuki, związane z analizami Heinricha Wolfflina, jak fazy stylów artystycznych (wczesna, klasyczna, barokowa), opozycyjne kategorie opisujące dzieło sztuki (linearność – malarskość, płaszczyznowość – głębia, forma zamknięta – forma otwarta itp.). Przedstawiona zostanie problematyka perspektywy w malarstwie, jej zmiennych kanonów w historii sztuki nowożytnej oraz jej umownego, symbolicznego charakteru (zgodnie z analizami Erwina Panofsky’go). Omówione i zilustrowane przykładami zostaną także złożone kwestie percepcji wzrokowej w odniesieniu do sztuki, zgodnie z elementami wyszczególnionymi przez Rudolfa Arnheima: równowaga, kształt, forma, rozwój, przestrzeń, światło, kolor, ruch, dynamika i ekspresja. Przedstawione zostaną psychologiczne uwarunkowania recepcji sztuki, związane z analizami Ernsta Gombricha i Richarda Wollheima. Zaprezentowane zostaną współczesne teorie koloru oraz jego symbolicznego i emocjonalnego znaczenia (na przykład w odniesieniu do traktatu Wassily’ego Kandinsky’ego „O duchowości w sztuce”). Wśród omawianych zagadnień znajdą się także kwestie formalnej analizy sztuki abstrakcyjnej i awangardowej, na przykładzie traktatu Kazimierza Malewicza „Świat bezprzedmiotowy”, pism Władysława Strzemińskiego (m.in. „Teoria widzenia”) i Leona Chwistka. Przedstawiony zostanie także nieukończony projekt "Mnemosyne" Aby Warburga, będący dziełem z pogranicza antropologii kulturowej i badania zbiorowej pamięci wizualnej, pomocnym w badaniu wielowiekowego dziedzictwa kulturowego Zachodu.

Wszystkie prezentowane tematy ilustrowane będą rozmaitymi przykładami z historii sztuki nowożytnej.

H. Wölfflin, "Podstawowe pojęcia historii sztuki. Problem stylu w sztuce nowożytnej", tłum. D. Hanulanka, Gdańsk 2006;

E. H. Gombrich, "Norma i forma. Kategorie stylistyczne historii sztuki

i ich początki w renesansowych ideałach", tłum. K. Guz, „Artykuły”, Magazyn Studentów Historii Sztuki KUL, nr 5, 6/2012;

R. Arnheim, "Sztuka i percepcja wzrokowa. Psychologia twórczego oka", tłum. J. Mach, Warszawa 1978;

E. Panofsky, "Perspektywa jako 'forma symboliczna'", tłum. i oprac. Grażyna Jurkowlaniec, Warszawa 2008;

W. Strzemiński, "Teoria widzenia", red. I. Luba, Łódź 2016;

W. Kandinsky, "O duchowości w sztuce", tłum. S. Fijałkowski, Łódź 1996;

K. Malewicz, "Świat bezprzedmiotowy", tłum. Stanisław Fijałkowski, Gdańsk 2006;

A. Warburg, "Atlas obrazów. Mnemosyne", red. M. Warnke, C. Brink, red. wyd. pol. i tłum. P. Brożyński, M. Jędrzejczyk, Warszawa 2015.

Weryfikacja umiejętności na podstawie egzaminu pisemnego.

Kryteria oceny testu wyboru: --> 60-65% dst; 66-75% dst +; 76-85% db; 86-90% db +; 91-100% bdb.

nie dotyczy