Współczesne koncepcje ochrony dóbr kultury

Ugruntowana wiedza z zakresu historii i teorii ochrony i konserwacji zabytków.

przedmiot obowiązkowy

Godziny realizowane z udziałem nauczycieli ( godz.):

- udział w wykładach - 30

Czas poświęcony na pracę indywidualną studenta ( godz.):

- czytanie literatury- 30

- przygotowanie do egzaminu- 30

Łącznie: 90 godz. (3 ECTS)

W1: zna terminologię ochrony, konserwacji i restauracji dóbr kultury na poziomie poszerzonym (K_W02)

W2:zna na poziomie poszerzonym i szczegółowym najnowsze dzieje, teorie, doktryny konserwatorstwa;rozumie ich uwarunkowania (K_W03)

W3: rozumie interdyscyplinarny charakter interpretacji dóbr kultury i dziedzictwa w różnych aspektach (z uwzględnieniem ich historii i funkcji społecznej oraz kontekstu filozoficznego, teologicznego itd.) (K_W07)

W4: zna na poziomie poszerzonym współczesne koncepcje ochrony dóbr kultury, ich uwarunkowania i problematykę (K_W09)

W5: zna i rozumie na poziomie pogłębionym metody analizy, interpretacji i wartościowania zabytków jako składników dziedzictwa kulturowego (K-W11)

U1: potrafi przeprowadzić merytoryczną argumentację, z wykorzystaniem własnych poglądów oraz poglądów innych autorów, formułuje wnioski i tworzy syntetyczne podsumowania w zakresie współczesnych koncepcji ochrony dóbr kultury i dziedzictwa (K_U09)

U2: jest przygotowany do popularyzacji postępowania w zakresie ochrony dóbr kultury (K_U12)

K1: ma świadomość poziomu swojej wiedzy – swych kompetencji i niedostatków, rozumie potrzebę ciągłego rozwoju naukowego i zawodowego, którego kierunki sam wyznacza (K_K01)

K2: jest wrażliwy na problematykę właściwego podejścia do materialnego dziedzictwa kulturowego, potrafi dostrzec i ocenić niewłaściwe postępowanie w tym zakresie, jest gotów do podjęcia stosownego działania (K_K04)

K3: identyfikuje i rozstrzyga dylematy, związane z ochroną zabytków, jest świadom swej odpowiedzialności decyzyjnej w zakresie posiadanych kompetencji (K_K05)

Zajęcia są prowadzone w formule wykładu informacyjnego i problemowego. Wykładowi towarzyszy prezentacja multimedialna, w której ilustracje są zestawione z tekstami (cytaty z międzynarodowych dokumentów konserwatorskich, prac teoretycznych) oraz komentarzami do problemów kluczowych dla współczesnej działalności konserwatorskiej. Pod koniec każdego wykładu podawane sa kolejne pytania składające się na zestaw pytań egzaminacyjnych.

- wykład informacyjny (konwencjonalny)
- wykład problemowy

Wobec pluralizmu teoretycznego współczesnego konserwatorstwa przyjęto, że wykładami objęte będą najważniejsze koncepcje z okresu po uchwaleniu Karty Weneckiej w 1964 r. Różnorodność założeń przyjmowana przez teoretyków znajduje odzwierciedlenie na poziomie definiowania przedmiotu ochrony i opieki konserwatorskiej, określania zasad postępowania oraz na poziomie uzasadnień celowości podejmowanych działań. Wykłady poświęcone będą zarówno tym koncepcjom, które rozwijane są przez grupy eksperckie w międzynarodowych organizacjach takich jak UNESCO czy ICOMOS, jak i teoriom, które, choć ważne, nie pełnią jeszcze wiodącej roli w działalności służb konserwatorskich. Celem przedmiotu jest ukazanie szerokiej panoramy poglądów na konserwatorskie interpretacje dziedzictwa kulturowego, oraz dostarczenie informacji niezbędnych do zajęcia własnego stanowiska w kwestii rozstrzygania o przydatności poszczególnych teorii.

W ramach przedmiotu omawiane są nowoczesne i ponowoczesne koncepcje działalności konserwatorskiej. Szczególną uwagę zwraca się na różnorodność sposobów określania przedmiotu i zasad działalności konserwatorskiej w dokumentach międzynarodowych organizacji konserwatorskich. Analizowane są także następstwa zintegrowania działań na rzecz ochrony dziedzictwa kulturowego i naturalnego. Przedstawione zostaną również pozytywne i negatywne zjawiska związane z globalizacją idei ochrony dziedzictwa i dążeniami do uniwersalizacji zasad postępowania konserwatorskiego. Treści dydaktyczne są prezentowane w układzie następujących tematów:

Przedmiot działalności konserwatorskiej i jego terminologiczne interpretacje w konserwatorstwie współczesnym; Postanowienia Karty Weneckiej w epoce globalizacji idei konserwatorskich; Kształtowanie idei dziedzictwa kulturowego - Konwencja UNESCO w sprawie ochrony światowego dziedzictwa kulturalnego i naturalnego; Lista światowego dziedzictwa kulturalnego i naturalnego UNESCO; Kryteria autentyczności w kulturze oraz ich wpływ na poglądy i teorie konserwatorskie; Źródła inspiracji współczesnych koncepcji ochrony dóbr kultury – ekologia; Źródła inspiracji współczesnych koncepcji ochrony dóbr kultury – ekonomia; Koncepcja „dzieła otwartego” w teorii konserwacji;

Dialog i interpretacja - teoria kreacji konserwatorskiej; Działalność Komitetu Dziedzictwa Światowego UNESCO do roku 1999; Dokument z Nara o autentyzmie; Działalność Komitetu Dziedzictwa Światowego UNESCO od roku 2000; Problem wiarygodności Listy Dziedzictwa Światowego; Nurt uniwersalistyczny i regionalistyczny w teorii ochrony dziedzictwa; Zabytkoznawcza analiza wartościująca architektury; Ochrona dziedzictwa architektonicznego w skali Europy i Świata (Amsterdam’1975, Granada’1985, Victoria Falls’ 2003, Karta Ochrony Ruin Historycznych PKN ICOMOS’2011); Zmiana i ciągłość we współczesnych teoriach konserwatorskich; Od konserwacji i restauracji dóbr kultury do ochrony dziedzictwa kulturalnego i naturalnego.

Literatura podstawowa:

1. Krawczyk. J., Dialog z tradycją w konserwatorstwie – koncepcja zabytkoznawczej analizy wartościującej, Acta Universitatis Nicolai Copernici. Zabytkoznawstwo i Konserwatorstwo, z. 44, 2013, s. 507-529. https://repozytorium.umk.pl/bitstream/handle/item/2494/AUNC_ZiK.2013.021,Krawczyk.pdf?sequence=1

2. Krawczyk. J., Ideał obiektywności wiedzy a początki wartościowania w konserwatorstwie [in:] Bogusław Szmygin (ed.), Wartościowanie w ochronie i konserwacji zabytków, Warszawa - Lublin 2012, s. 101-113. http://www.bc.pollub.pl/dlibra/docmetadata?id=1218&from=&dirids=1&ver_id=&lp=5&QI=C53ACA5495C0D40E1303406EC6484C11-2

-

3. Krawczyk. J., Karta Wenecka i spór o zasady postępowania konserwatorskiego [in:] Karta Wenecka 1964-2014, W. Bukowska, J. Krawczyk (red.), Toruń 2015, s. 93-101.

4. Krawczyk. J., Dzieło sztuki w teorii restauracji Cesare Brandiego, Acta Universitatis Nicolai Copernici, nr 41, 2011, s. 133-150,

http://apcz.pl/czasopisma/index.php/AUNC_ZiK/article/viewFile/AUNC_ZiK.2011.005/1905

5. Krawczyk. J., Kompromis i metoda – wybrane aspekty teorii konserwatorskich Aloisa Riegla i Cesare Brandiego, Ochrona Zabytków, 2009 nr 2, s. 64-74.

http://www.nid.pl/upload/iblock/e54/e5423b0e815a04bf8c82743c1ba5475d.pdf

Literatura uzupełniająca:

1. Bukowska W., Krawczyk. J., (red.) Karta Wenecka 1964-2014, Toruń 2015.

2. Krawczyk. J., 50 lat Karty Weneckiej - idee, kontynuacje, konteksty [in:] Karta Wenecka 1964-2014, W. Bukowska, J. Krawczyk (red.), Toruń 2015, s. 7-13.

Metody oceniania:

Wykład: egzamin pisemny - W1, W2, W 4, W5, U1.

Kryteria oceniania:

Łączna ilość punktów 20- 100%

0-10 (50%) - ndst

11-12 (52-60%) - dst

13-14 (62-70%) - dst plus

15-16 (72-80%) - db

17-18 (82-90%) - db plus

19-20 (92-100%) - bdb

nie dotyczy