Design

podstawowa znajomość problematyki historii sztuki powszechnej

przedmiot fakultatywny

1. Godziny realizowane z udziałem nauczyciela: godziny kontaktowe, przewidziane w programie: 30

2. Czas poświęcony na pracę indywidualną studenta, konieczny do zaliczenia przedmiotu (przygotowanie do dyskusji prowadzonej na zajęciach: zebranie i przyswojenie treści podanej literatury, wyszukiwanie informacji oraz materiału ikonograficznego): 10

3. Czas, wymagany do zaliczenia przedmiotu (przygotowanie i przedstawienie referatu oraz prezentacji): 20

Łącznie: 60

Student:

- zna podstawową terminologię oraz€rozumie jej źródła i zastosowania w€ obrębie pokrewnych dyscyplin naukowych

- zna periodyzację sztuki użytkowej

- ma uporządkowaną wiedzę w obrębie poszczególnych dziedzin

designu (meblarstwa, ceramiki, szkła, tkaniny, elementów architektury wnętrz)

- ma ogólną świadomość złożonej problematyki badawczej rzemiosła artystycznego i sztuki użytkowej

- zna najważniejsze tendencje, zjawiska oraz przemiany w zakresie rzemiosła artystycznego i sztuki użytkowej

- ma uporządkowaną wiedzę na temat techniki i technologii poszczególnych dziedzin designu

Student:

- rozpoznaje najważniejsze realizacje sztuki użytkowej, przeprowadza analizę znawczą: datuje, określa proweniencje, autora, materiał, technikę oraz technologię

- posiada umiejętność krytycznej oceny sztuki użytkowej, także w kontekście rynku sztuki

- pokaz

- pogadanka
- wykład konwersatoryjny
- wykład problemowy

- ćwiczeniowa
- referatu

Celem przedmiotu jest zapoznanie studentów z najważniejszymi realizacjami i zjawiskami w obrębie sztuki użytkowej polskiej i powszechnej od przełomu XIX i XX wieku po czasy współczesne. Przybliżenie i zrozumienie specyfiki przedmiotu użytkowego, a także zakresu i znaczenia słowa design. Usystematyzowanie terminologii stosowanej w zakresie designu (architektury wnętrz, ceramiki, szkła, tkaniny, meblarstwa), a także przedstawienie najważniejszych ośrodków produkcji i przemian w procesach technologicznych.

Zagadnienia omawiane na zajęciach:

1. Znaczenie i źródło słowa design; dziedziny designu dawniej i współcześnie.

2. Początki designu: Rewolucja Przemysłowa, Wystawy Światowe, Biedermeier, pierwsze wytwórnie zapoczątkowujące produkcję masową: Coalbrookdale, Josiah Wedgwood, Michael Thonet.

4. Arts & Crafts

Narodziny – Wielka Brytania: William Morris, Augustus Welby Northmore Pugin, Charles Voysey, Arthur Mackmurdo i inni.

Glasgow School – działalność czterech Mac’ów – Charles Rennie Mackintosh, Margaret MacDonald, Frances Macdonald, James Herbert MacNair.

Arts & Crafts w Ameryce: styl misyjny/Golden Oak; działalność Louisa Comfort Tiffany’ ego oraz Franka Lloyda Wrighta.

3. Secesja Wiedeńska, Wiener Werkstätte.

4. Kolonia artystyczna w Darmstadt oraz działalność Deutscher Werkbund.

5. Styl Zakopiański, Towarzystwo Polska Sztuka Stosowana, Warsztaty Krakowskie.

5. Art Déco w Europie, tendencje, twórcy oraz wydarzenie – Międzynarodowa Wystawa Sztuki Dekoracyjnej w Paryżu, 1925.

6. Art Déco/moderne w Ameryce, Streamline oraz styl międzynarodowy.

7. Art Déco w Polsce: Spółdzielnia Artystów Ład, działalność grupy Rytm.

8. Modernizm. Działalność grup: De Stijl oraz Bauhaus.

10. Modernizm w Polsce grupy: Blok i Praesens.

11. Design skandynawski: szwedzki, duński, fiński, norweski od lat 30. XX wieku po lata 70. XX wieku. (Alvar Aalto, Arne Jacobsen, Verner Panton, Hans Wegner, Tapio Wirkkala, Maija Isola i inni).

12. Good design – Amerykański design połowy XX wieku, działalność Charlesa i Ray Eamesów, Eero Saarinena, Georga Nelsona oraz Isamu Noguchiego (nowe tworzywa i design organiczny).

11. Design polski połowy XX wieku (Teresa Kruszewska, Czesław Knothe, Roman Modzelewski, Władysław Wołkowski, Henryk Jędrysiak, Hanna Orthwein, Maria Chomentowska, Bogusław i Czesław Kowalscy i inni).

12. Pop-art i „plastikowy” design.

13. Postmodernizm: Antydesign (Ruch radykalny: Archizoom, Superstudio, Studio Alchimia, Memphis, Studio 65) oraz High-tech.

14. Styl późnej nowoczesności/postmodernizm – Robert Venturi, Philippe Starck, Shiro Kuramata, Michael Graves, Wendell Castle.

15. Współczesny design europejski (Jean-Marie Massaud, Marcel Wanders, Patricia Urquiola, Leo Capote i inni).

16. Współczesny design polski (Oskar Zięta, Tomek Rygalik, Tomasz Augustyniak, Marek Cecuła, Paweł Grunert, MALAFOR i inni).

17. Polski design na rynku sztuki.

Literatura podstawowa:

Lakshmi Bhaskaran, Design XX wieku. Główne nurty i style we współczesnym designie, Warszawa 2013.

Charlotte, Peter Fiell, 1000 chairs, Köln 2013.

Charlotte, Peter Fiell, 1000 lights, Köln 2013.

Charlotte, Peter Fiell, Decorative art. A source book: 1900s/1910s, Köln 2000.

Charlotte, Peter Fiell, Decorative art. A source book: 1920s, Köln 2000.

Charlotte, Peter Fiell, Decorative art. A source book: 1930s/1940s, Köln 2000.

Charlotte, Peter Fiell, Decorative art. A source book: 1950s, Köln 2013.

Charlotte, Peter Fiell, Decorative art. A source book: 1960s, Köln 2013.

Charlotte, Peter Fiell, Decorative art. A source book: 1970s, Köln 2013.

Charlotte, Peter Fiell, Design XX wieku, Köln 2002.

Charlotte, Peter Fiell, Designing the 21st Century, Köln 2007.

Charlotte, Peter Fiell, Design Handbook. Concepts, Materials, Styles, Köln 2006.

Charlotte, Peter Fiell, Design. Historia projektowania, Warszawa 2015.

Charlotte, Peter Fiell, Plastic dreams. Synthetic visions in design, London 2009.

Charlotte, Peter Fiell, Scandinavian design, Köln 2005.

Charlotte, Peter Fiell, Plastic dreams. Synthetic visions in design, London 2009.

Czesława Frejlich, Dominik Lisik, Polish design. Uncut, Kraków 2013.

Czesława Frejlich, Dominik Lisik, Zaprojektowane. Polski dizajn 2000-2013, Warszawa 2014.

Raymond Guidot, Design 1940-1990. Wzornictwo i projektowanie, Warszawa 1998.

Izydor Grzeluk, Słownik terminologiczny mebli, Warszawa 2000.

Irena Huml, Polska Sztuka Stosowana XX wieku, Warszawa 1978.

Guy Julier, The Thames & Hudson Dictionary of Design Since 1900, London 2004 (3 wydanie).

Wendy Kaplan, The Arts and Crafts Movement in Europe and America: Design for the Modern World 1880-1920, London 2004

Anna Kostrzyńska-Miłosz, Polskie Meble 1918-1939. Forma – Funkcja – Technika, Warszawa 2005.

Janusz Krupiński, Di, segn, o. Renesansowa idea disegno jako teoria estezy świata, Estetyka i Krytyka 7/8(2/2004-1/2005), Uniwersytet Jagielloński, Kraków.

Janusz Krupiński, Filozofia kultury designu. W kręgu myśli Andrzeja Pawłowskiego, Kraków 2014.

Janusz Krupiński, Sztuka a design. Problem form widzenia i odczuwania jako problem wolności, http://www.krupinski.asp.krakow.pl/index.php?page=docs/sztuka_a_design.htm&type=teksty

Judith Miller, Design XX wieku. Artyści, projekty, dzieła, Warszawa 2014.

Judith, Martin Miller, Stylowe wnętrza, Warszawa 1997.

Henry de Morant, Historia sztuki zdobniczej od pradziejów do współczesności , 1972.

Bruno Munari, Dizajn i sztuka, Kraków 2014.

Rzeczy niepospolite. Polscy projektanci XX wieku, pod red. Czesławy Frejlich, Kraków 2013.

Penny Sparke, Design. Historia wzornictwa, Warszawa 2012.

VeryGraphic. Polish designers of the 20th century, edited by Jacek Mrowczyk, Warszawa 2015.

Widzieć/wiedzieć. Wybór najważniejszych tekstów o designie, pod red. Przemka Dębowskiego, Jacka Mrowczyka, Kraków 2015.

Ocena na podstawie obecności, aktywności na zajęciach oraz wygłoszonego referatu wraz z prezentacją multimedialną.