Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu - Centralny punkt logowania
Strona główna

Zagadnienia konserwacji obrazów na podłożu płóciennym

Informacje ogólne

Kod przedmiotu: 1402-ZKO-2L-SJ
Kod Erasmus / ISCED: (brak danych) / (0218) Interdyscyplinarne programy i kwalifikacje związane ze sztuką Kod ISCED - Międzynarodowa Standardowa Klasyfikacja Kształcenia (International Standard Classification of Education) została opracowana przez UNESCO.
Nazwa przedmiotu: Zagadnienia konserwacji obrazów na podłożu płóciennym
Jednostka: Instytut Zabytkoznawstwa i Konserwatorstwa
Grupy: Przedmioty obowiązkowe - 2 rok, sem. zimowy - Konserwacja i restauracja malarstwa (sj)
Punkty ECTS i inne: 2.00 Podstawowe informacje o zasadach przyporządkowania punktów ECTS:
  • roczny wymiar godzinowy nakładu pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się dla danego etapu studiów wynosi 1500-1800 h, co odpowiada 60 ECTS;
  • tygodniowy wymiar godzinowy nakładu pracy studenta wynosi 45 h;
  • 1 punkt ECTS odpowiada 25-30 godzinom pracy studenta potrzebnej do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się;
  • tygodniowy nakład pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się pozwala uzyskać 1,5 ECTS;
  • nakład pracy potrzebny do zaliczenia przedmiotu, któremu przypisano 3 ECTS, stanowi 10% semestralnego obciążenia studenta.

zobacz reguły punktacji
Język prowadzenia: polski
Wymagania wstępne:

Ukończony I rok studiów jednolitych konserwacji i restauracji dzieł sztuki.

Znajomość zagadnień objętych programem pierwszych dwu semestrów studiów. W szczególności znajomość terminologii konserwatorskiej i podstawowe wiadomości dotyczące procesów konserwatorskich.



Rodzaj przedmiotu:

przedmiot obowiązkowy

Całkowity nakład pracy studenta:

Udział w wykładach na sali wykładowej lub/i ewentualnie na odległość w formule on-line - 15 godz.

Praca własna: pogłębianie wiedzy i przygotowanie do rozmowy egzaminacyjnej - 30 godz



Efekty uczenia się - wiedza:

Wykłady mają dać studentowi wiedzę niezbędną do zrozumienia właściwości złożonych struktur, jakie stanowią płócienne podobrazia malarskie.

Student uzyskuje wiedzę na temat szczegółów budowy decydujących o jednostkowych, niepowtarzalnych właściwościach podobrazia płóciennego oraz o konieczności dokonania analizy struktury płótna malarskiego i oceny jego stanu przed podjęciem decyzji konserwatorskich.


K_W02 wykazuje głębokie zrozumienie wzajemnych relacji pomiędzy teoretycznymi i praktycznymi aspektami studiów, a także potrafi wykorzystywać tę wiedzę dla dalszego rozwoju AJA_W02


K_W03 ma szczegółową wiedzę teoretyczną i praktyczną z metodyki działań konserwatorskich w wybranej specjalności AJA_W03


K_W05 posiada wiedzę w zakresie materiałoznawstwa substancji zabytkowej oraz historycznych i współczesnych materiałów konserwatorskich PJA_W02, XJA_W02


K_W13 ma elementarną wiedzę o bezpieczeństwie i higienie pracy

Efekty uczenia się - umiejętności:

Student zyskuje umiejętność dokonania analizy struktury płótna, oceny jego stanu i na tej podstawie wyboru optymalnych metod działań konserwatorskich. Poznaje zależności między budową płótna i podobrazia a wrażliwością obrazu na warunki panujące w jego otoczeniu. Uczy się świadomego programowania warunków bezpiecznego wykonywania działań konserwatorskich i określania prawidłowych warunków przechowywania obrazu, uwzględniających jego indywidualną budowę.


K_U01 umie przeprowadzić rozpoznanie stanu zachowania zabytku, określić przyczyny zniszczeń i sformułować program prac badawczych oraz konserwatorskich i restauratorskich AJA_U01, XJA_U01


K_U02 potrafi określić, rozpoznać i opisać budowę techniczną dzieła sztuki i zabytku z uwzględnieniem oryginału i warstw wtórnych AJA_U02, XJA_U02


K_U10 rozpoznaje rodzaje technik sztuk plastycznych AJA_U08

Efekty uczenia się - kompetencje społeczne:

Student uzyskuje argumenty do dyskusji o warunkach przechowywania obrazu z jego właścicielem, użytkownikiem, opiekunem. Uzyskuje kompetencje do formułowania warunków "brzegowych" dla danego obiektu i przekazania tej wiedzy właścicielowi.


K_K01 ma świadomość znaczenia wartości (artystycznej, historycznej, emocjonalnej itd.) dzieł sztuki i zabytków, ich nieodtwarzalności i obowiązku ich respektowania w procesie konserwacji-restauracji AJA_K01, HJA_K01


K_K02 ma świadomość znaczenia profesjonalizmu i konieczności przestrzegania zasad etyki zawodowej AJA_K02


K_K03 ma świadomość i rozumie aspekty i skutki (także dalekosiężne) działań konserwatorskich, ich wpływ na dzieło sztuki lub zabytek i środowisko naturalne oraz świadomość związanej z tym odpowiedzialności za podejmowane decyzje AJA_K03


K_K05 zna ograniczenia własnej wiedzy i umiejętności, rozumie potrzebę dalszego kształcenia oraz potrzebę włączania specjalistów z innych dziedzin do rozwiązywania szczególnie złożonych zagadnień konserwatorskich AJA_K04, PJA_K01, XJA_K01, HJA_K03


Metody dydaktyczne:

Wykład z elementami wspólnej dyskusji.

Metody dydaktyczne eksponujące:

- pokaz

Metody dydaktyczne podające:

- wykład informacyjny (konwencjonalny)
- wykład problemowy

Metody dydaktyczne poszukujące:

- okrągłego stołu
- studium przypadku

Metody dydaktyczne w kształceniu online:

- metody odnoszące się do autentycznych lub fikcyjnych sytuacji
- metody rozwijające refleksyjne myślenie
- metody służące prezentacji treści

Skrócony opis:

Wykłady zawierają szczegółowe przedstawienie problematyki płóciennych podobrazi malarskich, omówienie składników tworzących ich strukturę (tkanina, przeklejenie, zaprawa) oraz ich wzajemnych relacji, decydujących o stabilności wymiarowej podłoża lub jej braku.

Pełny opis:

Wykłady dotyczące płócien malarskich przedstawiają dawne i współczesne metody ich wytwarzania oraz sposoby wykonywania podobrazi malarskich. Przedstawiana jest metoda analizy struktury płócien, budowa przeklejeń i zapraw malarskich. Omawiany jest wpływ budowy włókien lnianych, sposobu ich obróbki, sposobu wykonania płótna i rodzaju obróbki wykańczalniczej na jego późniejszą stabilność wymiarową. Znajomość tych zagadnień pozwala na ocenę zależności między budową płótna a przebiegiem procesów niszczenia obrazów. Na przykładach omawiane są metody konserwacji podobrazi płóciennych - łatania, dublowania, reperacji lokalnych, uzupełniania metodą wylewania masy z włókien lnianych, także metody usuwania deformacji płócien - rozprężania i rozciągania.

Literatura:

1. Łękawa-Wysłouch T., B. J. Rouba - Ocena wpływu zmiennych warunków klimatycznych na płócienne podłoża malarskie, AUNCAUNC Zabytkoznawstwo i Konserwatorstwo, Tom: XLIII, Toruń 2012, s. 257–286,

2. Malowany K., L. Tymińska-Widmer, M. Malesa, M. Kujawińska, P. Targowski, B. J. Rouba - Application of 3D Digital Image Correlation to tracking displacements and strains of canvas paintings exposed to relative humidity changes - aomss@osa.org, OCIS codes: (100.2000) Digital image processing; (200.3050) Information processing; (120.0120) Instrumentation, measurement, and metrology. http://dx.doi.org/10.1364/AO.53.001739; 20 March 2014 / Vol. 53, No. 9 / APPLIED OPTICS s. 1739 – 1749

3. Meclenburg M. F. - The Structure of Canvas Supported Paintings, Preprints of the International Conference on painting Conservation, Canvases: Behavior, Deterioration and Treatment, Valencia, Spain, March 2005, AMIEN: Art. Material Information and Education Network, s. 119-155, [dokument elektroniczny] tryb dostępu: http://www.amien.org/forums/showthread.php?t=20

4. Nicolaus K. - The restoration of paintings, Cologne 1998

5. Poksińska M., Rouba B. - Charakterystyka metody badania płóciennych podobrazi malarskich [w:] Identyfikacja podobrazi i spoiw malarskich w zabytkowych dziełach sztuki, skrypt, Toruń 1992, s. 105 – 229

6. Rouba B. J. – Badanie osłon odwroci obrazów malowanych na płótnie, Ochrona Zabytków 1990 z.2 s. 66 – 79

7. Rouba B. J. - Budowa techniczna obrazów XIX-wiecznych malowanych na handlowych podobraziach płóciennych i problematyka ich konserwacji, UMK-rozprawy, Toruń 1988 s. 1 – 230

8. Rouba B. J. – Metody stabilizacji podobrazi płóciennych. Osłony odwroci jako profilaktyczna ochrona obrazów.[w:] Naukowe podstawy ochrony i konserwacji dzieł sztuki oraz zabytków kultury materialnej, Toruń 1993.s. 285-293

9. Rouba B. J. - Płótna jako podobrazia malarskie, Ochrona Zabytków, z. 3 – 4, 1985, s. 222 – 244

10. Rouba B. J. - Podobrazia płócienne w procesie konserwacji, Wydawnictwo UMK, Toruń 2000

11. Rouba B. J. - Asymetria budowy jako czynnik określający przebieg niszczenia na podstawie obrazu „Arlekin” T. Niesiołowskiego. BIKDS nr.2 (29) 1997, s. 24-27

12. Rouba B. J., Arszyńska J., Osielczak M. - Granice bezpieczeństwa zabiegów konserwatorskich przeprowadzanych z użyciem stołu niskociśnieniowego, [w:] Problemy dublowania obrazów na płótnie, Wydawnictwo UMK, Toruń 2005, s. 69 - 117

13. Rouba B. J., Dudała J. - Konserwacja chorągwi procesyjnych ze Świecia, Ochrona Zabytków, nr 2, 1995, s. 189 – 197

14. Rouba B. J., Kobusińska B. – Kleje glutynowe stosowane w konserwacji, BIKDS nr.2 (33) 1998, s. 56-59

15. Rouba B. J., Matejak M. - Badania właściwości higroskopijnych surowych płócien lnianych stosowanych jako płótna malarskie, AUNC – Zabytkoznawstwo i Konserwatorstwo, Tom XXII, 1994, s. 107 – 125

16. Rouba B. J., Tymińska L. – Paper in Textile? Investigation into a New Method for the Structural Conservation of Paintings on Canvas Supports with Fibrous Pulp, [w:] VDR Beiträge zur Erhaltung von Kunst- und Kulturgut, Heft 2/2004, s 20 – 32

17. Szmit-Naud E. - Uzupełnienia ubytków warstwy malarskiej obrazów. Zmiany optyczne a stabilność stosowanych materiałów, UMK, Toruń, 2006

18. Young Ch., A. W. Katlan, History of fabric supports, [w:] The Conservation of easel paintings, Joyce Hill Stoner, Rebecca Rushfield (red.), Routledge, London, New York, Oxon 2012

19. Wolff-Hartwig Lipinski – Untersuchimgen zum feuchtephysikalischen Verhalten von Gemalden auf textilem Bildtrager unter biaxialer Dehnung, Diplomarbeit ausgefuhrt im Rahmen des Studienganges Restaurierung und Konservierung von Gemalden und Skulpturen von Wolff-Hartwig Lipinski, August 2009, Betreuer: Prof. Volker Schaible und Prof. Dr. Christoph Krekel, Staatliche Akademie der Bildenden Kunste Stuttgart.

Ponadto:

Artykuły w czasopismach o tematyce konserwatorskiej i materiały pokonferencyjne: Acta Universitatis Nicolai Copernici, Zabytkoznawstwo i Konserwatorstwo - Toruń, Ochrona Zabytków - Warszawa, Biuletyn Informacyjny Konserwatorów-Restauratorów Dzieł Sztuki – Łódź, Studies in Conservation (Anglia), Restauro (Niemcy), Akta konferencji IIC (triennial meetings), dokumentacje prac wykonanych w ramach zajęć dydaktycznych i dyplomowych oraz prac magisterskich wykonanych przez studentów Zakładu.

Metody i kryteria oceniania:

Egzamin ustny o charakterze rozmowy z elementami analizy określonych przypadków wybranych spośród zagadnień omówionych w trakcie wykładów. Studenci zdają egzamin w grupach 2 - 3 osobowych, w ustalonej przez siebie konfiguracji.

Praktyki zawodowe:

Nie dotyczy

Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy 2021/22" (zakończony)

Okres: 2021-10-01 - 2022-02-20
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Wykład, 15 godzin więcej informacji
Koordynatorzy: Bogumiła Rouba
Prowadzący grup: Bogumiła Rouba
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Przedmiot - Egzamin
Wykład - Egzamin

Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy 2022/23" (zakończony)

Okres: 2022-10-01 - 2023-02-19
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Wykład, 15 godzin więcej informacji
Koordynatorzy: Teresa Łękawa-Wysłouch
Prowadzący grup: Teresa Łękawa-Wysłouch
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Przedmiot - Egzamin
Wykład - Egzamin

Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy 2023/24" (zakończony)

Okres: 2023-10-01 - 2024-02-19
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Wykład, 15 godzin więcej informacji
Koordynatorzy: Teresa Łękawa-Wysłouch
Prowadzący grup: Teresa Łękawa-Wysłouch
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Przedmiot - Egzamin
Wykład - Egzamin
Skrócony opis:

Jak w sekcji nadrzędnej

Pełny opis:

Jak w sekcji nadrzędnej

Literatura:

Jak w sekcji nadrzędnej

Opisy przedmiotów w USOS i USOSweb są chronione prawem autorskim.
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu.
ul. Jurija Gagarina 11, 87-100 Toruń tel: +48 56 611-40-10 https://usosweb.umk.pl/ kontakt deklaracja dostępności USOSweb 7.0.2.0-1 (2024-03-12)