Metodyka nauczania religii
Informacje ogólne
Kod przedmiotu: | 1500-F-MET7-4-DM |
Kod Erasmus / ISCED: |
08.2
|
Nazwa przedmiotu: | Metodyka nauczania religii |
Jednostka: | Wydział Teologiczny |
Grupy: |
Przedmioty obowiązkowe dla VII semestru IV roku Teologii, sp. kapłańska Przedmioty obowiązkowe dla VII semestru IV roku Teologii, sp. katech. - pastoralna |
Strona przedmiotu: | http://moistudenci.blogspot.com/ |
Punkty ECTS i inne: |
(brak)
|
Język prowadzenia: | polski |
Wymagania wstępne: | Przed rozpoczęciem nauki student powinien posiadać: • Wiedzę zdobytą na wykładach z "Pedagogiki" (rok III) oraz wiedzę z "Metodyki nauczania religii", zdobytą na wykładach i ćwiczeniach na roku III. • Wiedzę i umiejętności zdobyte podczas praktyk tzw. ciągłych (wrześniowych) na roku III. • Umiejętność posługiwania się komputerem i Internetem. |
Rodzaj przedmiotu: | uprawnienia pedagogiczne |
Całkowity nakład pracy studenta: | Łączny nakład pracy studenta wynosi 120 godz., co odpowiada 4 punktom ECTS. • Udział w wykładach (w przypadku nieobecności przeczytanie lektury dodatkowej) = 30 godz., • Aktywny udział w ćwiczeniach = 25 godz., • Obserwacji lekcji (tzw. praktyka śródroczna) = 5 godz., • Przygotowanie sprawozdań z obserwowanych lekcji = 2 godz., • Przeczytanie literatury obowiązkowej = 10 godz. • Przygotowanie recenzji wybranego przewodnika metodycznego i podręcznika dla ucznia = 8 godz. • Przygotowanie do egzaminu ustnego = 40 godz. |
Efekty uczenia się - wiedza: | W1: Szczegółowo omawia wybrane dydaktyczne zasady nauczania w katechezie. (Rozporządzenie MNiSW z dnia 17 stycznia 2012 r. w sprawie standardów kształcenia przygotowujących do wykonywania zawodu nauczyciela - § I ust. 2 pkt 1 lit. d). W2: Wyjaśnia znaczenie obrazu w katechezie. (Rozporządzenie MNiSW z dnia 17 stycznia 2012 r. w sprawie standardów kształcenia przygotowujących do wykonywania zawodu nauczyciela - § I ust. 2 pkt 1 lit. d). W3: Uzasadnia potrzebę nauczania polisensorycznego w kontekście współczesności. (Rozporządzenie MNiSW z dnia 17 stycznia 2012 r. w sprawie standardów kształcenia przygotowujących do wykonywania zawodu nauczyciela - § I ust. 2 pkt 1 lit. d). W4: Wymienia i klasyfikuje środki dydaktyczne. (Rozporządzenie MNiSW z dnia 17 stycznia 2012 r. w sprawie standardów kształcenia przygotowujących do wykonywania zawodu nauczyciela - § I ust. 2 pkt 1 lit. d). W5: Wskazuje możliwości zastosowania w nauczaniu religii technologii informacyjnej i komunikacyjnej. (Rozporządzenie MNiSW z dnia 17 stycznia 2012 r. w sprawie standardów kształcenia przygotowujących do wykonywania zawodu nauczyciela - § I ust. 2 pkt 1 lit. d). W6: Wymienia zadania katechezy wobec zagrożeń Internetu. (Rozporządzenie MNiSW z dnia 17 stycznia 2012 r. w sprawie standardów kształcenia przygotowujących do wykonywania zawodu nauczyciela - § I ust. 2 pkt 1 lit. d). W7: Omawia zagadnienie planowania dydaktycznego. (Rozporządzenie MNiSW z dnia 17 stycznia 2012 r. w sprawie standardów kształcenia przygotowujących do wykonywania zawodu nauczyciela - § I ust. 2 pkt 1 lit. d). |
Efekty uczenia się - umiejętności: | U1: Potrafi dokonywać obserwacji lekcji prowadzonej przez innego nauczyciela, potrafi ją omówić. (Rozporządzenie MNiSW z dnia 17 stycznia 2012 r. w sprawie standardów kształcenia przygotowujących do wykonywania zawodu nauczyciela - § I ust. 2 pkt 2 lit. a). U2: Wyjaśnia, w jaki sposób katecheta powinien zapewnić ład i dyscyplinę na szkolnych lekcjach religii; podaje kilka sposobów dyscyplinowania uczniów; potrafi dialogowo rozwiązywać konflikty. (Rozporządzenie MNiSW z dnia 17 stycznia 2012 r. w sprawie standardów kształcenia przygotowujących do wykonywania zawodu nauczyciela - § I ust. 2 pkt 2 lit. f). U3: Potrafi posłużyć się tablicą interaktywną. (Rozporządzenie MNiSW z dnia 17 stycznia 2012 r. w sprawie standardów kształcenia przygotowujących do wykonywania zawodu nauczyciela - § I ust. 2 pkt 2 lit. h). U4: Stosuje wybrane metody aktywizujące, przygotowuje niezbędne pomoce dydaktyczne. (Rozporządzenie MNiSW z dnia 17 stycznia 2012 r. w sprawie standardów kształcenia przygotowujących do wykonywania zawodu nauczyciela - § I ust. 2 pkt 2 lit. h). U5: Potrafi analizować własne działania katechetyczno-pedagogiczne. (Rozporządzenie MNiSW z dnia 17 stycznia 2012 r. w sprawie standardów kształcenia przygotowujących do wykonywania zawodu nauczyciela - § I ust. 2 pkt 2 lit. n). |
Efekty uczenia się - kompetencje społeczne: | K1: Przygotowuje różne sposoby ewaluacji własnej pracy w szkole. (Rozporządzenie MNiSW z dnia 17 stycznia 2012 r. w sprawie standardów kształcenia przygotowujących do wykonywania zawodu nauczyciela - § I ust. 2 pkt 3 lit. a). K2: Wykazuje cechy refleksyjnego praktyka; krytycznie ocenia podręczniki dla ucznia i przewodniki metodyczne dla nauczyciela religii. (Rozporządzenie MNiSW z dnia 17 stycznia 2012 r. w sprawie standardów kształcenia przygotowujących do wykonywania zawodu nauczyciela - § I ust. 2 pkt 3 lit. d). K3: Omawia zagadnienie kontroli i oceniania wyników nauczania na lekcjach religii; ma świadomość etycznego wymiary diagnozowania i oceniania uczniów. (Rozporządzenie MNiSW z dnia 17 stycznia 2012 r. w sprawie standardów kształcenia przygotowujących do wykonywania zawodu nauczyciela - § I ust. 2 pkt 3 lit. e). K4: Odpowiedzialnie przygotowuje się do lekcji religii, projektuje i wykonuje zadania opisane w „Instrukcji praktyk”. (Rozporządzenie MNiSW z dnia 17 stycznia 2012 r. w sprawie standardów kształcenia przygotowujących do wykonywania zawodu nauczyciela - § I ust. 2 pkt 3 lit. f). |
Metody dydaktyczne: | Wykład z prezentacją i wykorzystaniem Internetu. |
Metody dydaktyczne podające: | - wykład informacyjny (konwencjonalny) |
Metody dydaktyczne poszukujące: | - ćwiczeniowa |
Skrócony opis: |
Zajęcia stanowią kontynuację problematyki podjętej na wykładach i ćwiczeniach z „Metodyki nauczania religii" na roku III. Ponadto mają na celu przygotowanie studenta do odbycia praktyki ciągłej w gimnazjum (lub w szkole ponadgimnazjalnej) |
Pełny opis: |
Znajomość metodyki nauczania religii, zarówno w wymiarze teoretycznym, jak i praktycznym, jest niezbędna każdemu studentowi, który w przyszłości zamierza pracować w szkole na stanowisku nauczyciela religii. Wykłady i ćwiczenia na roku IV mają na celu przygotowanie studenta do odbycia praktyki ciągłej w gimnazjum (lub w szkole ponadgimnazjalnej), zapoznać z dydaktycznymi zasadami nauczania, funkcją i sposobnymi wykorzystania obrazu na lekcjach religii, potrzebą nauczania polisensorycznego, środkami dydaktycznymi, możliwościami zastosowania technologii informacyjnej i komunikacyjnej na lekcjach religii, podręcznikami i programami nauczania na poszczególne etapy edukacyjne, sposobami kontroli i oceniania wyników nauczania. Celem praktyki (śródrocznej i ciągłej) jest poznanie przez studenta całokształtu pracy nauczyciela religii w szkole. Na treść programową WYKŁADÓW składają się następujące zagadnienia: 1. Dydaktyczne zasady nauczania w katechezie. 2. Obraz na lekcjach religii. 3. Nauczanie polisensoryczne. 4. Środki dydaktyczne. 5. Zastosowanie technologii informacyjnej i komunikacyjnej w szkolnym nauczaniu religii. 6. Podręcznik dla ucznia i przewodnik metodyczny dla nauczyciela. 7. Programy nauczania, planowanie dydaktyczne, rozkład materiału, plany wynikowe. 8. Kontrola wyników nauczania i ocenianie na lekcjach religii. Na treść programową ĆWICZEŃ składają się następujące zagadnienia: 1. Omówienie i zaliczenie praktyk tzw. ciągłych (wrześniowych). 2. Sposoby dyscyplinowania uczniów na lekcjach religii . 3. Komputer na lekcjach religii, „Multimedialny katechizm dla dzieci” – prezentacja i dyskusja. 4. Wykorzystanie tablicy interaktywnej na lekcjach religii. 5. Podręcznik dla ucznia i przewodnik metodyczny dla nauczyciela – kryteria doboru i oceny. 6. Być refleksyjnym nauczycielem: sposoby ewaluacji własnych zajęć, przygotowanie ankiety ewaluacyjnej. 7. Praktyki śródroczne: obserwacja lekcji w szkole ponadgimnazjalnej i omówienie obserwowanych zajęć. 8. Wybrane metody aktywizujące i ich zastosowanie na lekcjach religii, przygotowanie pomocy dydaktycznych. |
Literatura: |
Literatura podstawowa - obowiązkowa: • B. Bilicka, Metodyka nauczania religii. Skrypt do użytku wewnętrznego – cd. (wersja elektroniczna). • B. Bilicka, „Multimedialny katechizm dla dzieci” nowym narzędziem katechetycznym, „Teologia i Człowiek” (2005) nr 5, s. 189-201. • B. Bilicka, Jaki podręcznik do nauki religii dla młodzieży w XXI wieku?, „Teologia i Człowiek” 17 (2011), s. 161-176. • B. Bilicka, Katecheza wobec zagrożeń Internetu, w: B. Bilicka (red.), Wychowanie do wartości w świecie cyberkultury, Toruń 2012, s. 149-167. Literatura uzupełniająca: J. Robertson, Jak zapewnić dyscyplinę, ład i uwagę w klasie, Warszawa 1998; R. Chałupniak, J. Kostorz, J. Kochel, Dyscyplina w szkole i na katechezie, (Seria: Opolska Biblioteka Teologiczne, t. 67), Opole 2003; C. H. Edwards, Dyscyplina i kierowanie klasą, Warszawa 2006; J. Kostorz (red.), Podręcznik do nauki religii – sens czy bezsens?, (Seria: Sympozja, t. 78), Opole 2009; J. Mastalski, Zasady edukacyjne w katechezie, Kraków 2002; A. Niwiński, Środki informatyczne w katechetycznej działalności Kościoła, Kraków 2004; R. Podpora (red.), Wyzwania współczesnej edukacji – e-nauczanie, Lublin 2006; B. Siemieniecki (red.), Technologia informacyjna w polskiej edukacji, Toruń 2003. |
Efekty uczenia się: |
Po ukończeniu przedmiotu (wykład i ćwiczenia) student: 1. Omawia wybrane dydaktyczne zasady nauczania w katechezie. 2. Uzasadnia potrzebę nauczania polisensorycznego. 3. Wymienia i klasyfikuje środki dydaktyczne. 4. Wskazuje możliwości zastosowania w nauczaniu religii technologii informacyjnej i komunikacyjnej, wymienia zadania katechezy wobec zagrożeń Internetu. 5. Zna programy nauczania, ocenia podręczniki dla ucznia i przewodniki metodyczne dla nauczyciela religii. 6. Przygotowuje plany wynikowe i rozkład materiału. 7. Potrafi kontrolować i oceniać wyniki nauczania. 8. Potrafi zastosować w praktyce różne sposoby ewaluacji własnej pracy w szkole. 9. Stosuje w praktyce wybrane metody aktywizujące, przygotowuje niezbędne pomoce dydaktyczne. 10. Omawia poszczególne ogniwa lekcji religii. |
Metody i kryteria oceniania: |
Metody sprawdzania efektów: • Egzamin ustny: W1, W2, W3, W4, W5, W6, W7, U2, K3. • Dyskusja w czasie ćwiczeń na temat wyników obserwacji lekcji w szkole ponadgimnazjalnej: U1. • Ustne sprawozdanie z praktyk tzw. ciągłych (wrześniowych): U5. • Sprawozdania z obserwowanych lekcji (arkusz hospitacji x 5): U1. • Bieżąca obserwacja zaangażowania studentów w wykonywanie zadań w czasie ćwiczeń: U2, U3, U4, K1. • Recenzja wybranego podręcznika dla ucznia i podręcznika metodycznego: K2. • Opinia opiekuna z przebiegu praktyki ciągłej: U2, U3, U4, U5, K1, K4. Kryteria oceniania Student otrzymuje zaliczenie z WYKŁADÓW, gdy zaliczył z pozytywnym wynikiem egzamin ustny. W czasie egzaminu student odpowiada na dwie losowo wybrane tezy oraz pytania dodatkowe zadane przez wykładowcę. Egzamin dotyczy zakresu treści podanych na wykładach oraz znajomości literatury obowiązkowej. Ocena bardzo dobra: • Student wyczerpująco opanował materiał programowy z zakresu wykładów i literatury obowiązkowej; samodzielnie i wyczerpująco odpowiedział na wszystkie zadane mu tezy egzaminacyjne i pytania dodatkowe. • Rozumie poprawnie uogólnienia i potrafi samodzielnie wyjaśnić związki między prawdami. • Posiada bardzo dobrą umiejętność samodzielnego rozważania danego zagadnienia i odniesienia go do praktyki szkolnej. Ocena dobra: • Student w stopniu dobrym opanował materiał programowy z zakresu wykładów i literatury obowiązkowej; w stopniu dobrym odpowiedział na tezy egzaminacyjne i pytania dodatkowe. • Rozumie poprawnie uogólnienia i potrafi wyjaśnić związki między prawdami samodzielnie lub z nieznaczną pomocą wykładowcy. • W stopniu dobrym posiada umiejętność samodzielnego rozważania danego zagadnienia i odniesienia go do praktyki szkolnej. Ocena dostateczna: • Student w stopniu podstawowym opanował materiał programowy z zakresu wykładów i literatury obowiązkowej; nie odpowiedział na wszystkie zadane mu tezy egzaminacyjne i pytania dodatkowe. • W stopniu zadawalającym rozumie uogólnienia i z pomocą wykładowcy potrafi wyjaśnić związki między prawdami. • W stopniu podstawowym, z pomocą wykładowcy, posiada umiejętność rozważania danego zagadnienia i odniesienia go do praktyki szkolnej. Ocena niedostateczna: • Student nie opanował materiału programowego z zakresu wykładów i literatury obowiązkowej; nie odpowiedział na żadne z zadanych mu tez egzaminacyjnych i pytań dodatkowych. • Nie rozumie uogólnień i nie potrafi z pomocą wykładowcy wyjaśnić związków między prawdami. • Nie potrafi z pomocą wykładowcy rozważyć dane zagadnienie i odnieść je do praktyki szkolnej. • Nie spełnia wymagań na ocenę dostateczną. Student otrzymuje zaliczenie z ĆWICZEŃ z pozytywną oceną, gdy uzyska min. 31 punktów. Punkty przyznaje się wg następującego kryterium: • Brał aktywny udział w ćwiczeniach na Wydziale Teologicznym; 1 godz. ćwiczeń = 1 pkt, max. liczba punktów za udział w ćwiczeniach wynosi 25. • Uczestniczył w lekcjach w szkole ponadgimnazjalnej; 1 godz. obserwacji lekcji = 2 pkt., max. liczba punktów za udział w lekcjach wynosi 10. • Oddał pisemne sprawozdania z obserwowanych lekcji; 1 sprawozdanie = 1 pkt, max. liczba punktów za sprawozdania wynosi 5. • Przygotował recenzję wybranego podręcznika metodycznego i podręcznika dla ucznia, max. liczba punktów za pracę wynosi 10 (na liczbę punktów wpływają: staranność, poprawność, oryginalność wykonania pracy). Maksymalna liczba punktów z ćwiczeń wynosi 50. bdb: 47-50 pkt. db plus: 46-43 pkt. db: 42-39 pkt. dst plus: 38-35 pkt. dst: 34-31 pkt. ndst: 30 i mniej (tzn. poniżej 60%). |
Praktyki zawodowe: |
W ramach ćwiczeń student uczestniczy w praktykach śródrocznych – obserwacja lekcji religii w szkole ponadgimnazjalnej (5 godz.). We wrześniu student odbywa praktykę ciągłą w gimnazjum lub szkole ponadgimnazjalnej (75 godz.). |
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu.