Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu - Centralny punkt logowania
Strona główna

Archeologia chrześcijańska Bliskiego i Środkowego Wschodu

Informacje ogólne

Kod przedmiotu: 1500-OG-ARBW
Kod Erasmus / ISCED: 08.2 Kod klasyfikacyjny przedmiotu składa się z trzech do pięciu cyfr, przy czym trzy pierwsze oznaczają klasyfikację dziedziny wg. Listy kodów dziedzin obowiązującej w programie Socrates/Erasmus, czwarta (dotąd na ogół 0) – ewentualne uszczegółowienie informacji o dyscyplinie, piąta – stopień zaawansowania przedmiotu ustalony na podstawie roku studiów, dla którego przedmiot jest przeznaczony. / (0221) Religia Kod ISCED - Międzynarodowa Standardowa Klasyfikacja Kształcenia (International Standard Classification of Education) została opracowana przez UNESCO.
Nazwa przedmiotu: Archeologia chrześcijańska Bliskiego i Środkowego Wschodu
Jednostka: Wydział Teologiczny
Grupy:
Punkty ECTS i inne: 2.00 Podstawowe informacje o zasadach przyporządkowania punktów ECTS:
  • roczny wymiar godzinowy nakładu pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się dla danego etapu studiów wynosi 1500-1800 h, co odpowiada 60 ECTS;
  • tygodniowy wymiar godzinowy nakładu pracy studenta wynosi 45 h;
  • 1 punkt ECTS odpowiada 25-30 godzinom pracy studenta potrzebnej do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się;
  • tygodniowy nakład pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się pozwala uzyskać 1,5 ECTS;
  • nakład pracy potrzebny do zaliczenia przedmiotu, któremu przypisano 3 ECTS, stanowi 10% semestralnego obciążenia studenta.
Język prowadzenia: polski
Skrócony opis:

Program obejmuje poszerzony aspekt archeologii biblijnej i chrześcijańskiej na terytorium Egiptu, Jordanii, Syrii, Libanu oraz Mezopotamii. Poprzez wykopaliska archeologiczne, ich opracowywanie i sięganie po źródła literackie poznaje się dzieje i odtwarza społeczno-kulturową przeszłość człowieka.

Pełny opis:

1. Kontekst historyczny i geograficzny regionu Bliskiego Wschodu i Egiptu.

2. Biblia a kultury ościenne: miejsca święte Starego i Nowego Testamentu. Rola tekstów źródłowych i świadectw archeologicznych.

3. Wpływy, oddziaływania i wzajemne relacje pomiędzy: judaizmem okresu rzymskiego, kulturą grecko-rzymską, judeochrześcijaństwem, wspólnotą nawróconych pogan, wspólnotami orientalnymi.

4. Rodzące się chrześcijaństwo wobec świata (inkulturacja przesłania Ewangelii).

5. Spojrzenie na okresy rozwoju miejsc kultu: judeochrześcijański, bizantyjski, islamski, krucjat, mamelucki i osmański.

6. Archeologia chrześcijańska i jej specyficzna metodologia.

7. Analiza archeologiczna i historyczna chrześcijańskich znalezisk w Egipcie: Aleksandria, Mareotis.

8. Klasztory na Pustyni Egipskiej i na Synaju.

9. Szlak wędrówki narodu wybranego na pustyni (miejsca upamiętnione w Biblii i tradycji chrześcijańskiej).

10. Szlak św. Rodziny (tradycja pobożnościowa i historyczna).

11. Fajum – portrety, rękopisy.

12. Nag Hammadi – koptyjskie rękopisy gnostyckie.

13. Wpływy egipskie: Etiopia i Nubia.

14. Zajordanie i Dekapol (Gadara, Geraza).

15. Dolina Jordanu i Morze Martwe: Dolina/Wadi Charrar, na wschodnim brzegu Jordanu – kompleks bizantyjski, chrzest Jezusa.

16. Góra Nebo i okolice.

17. Madaba - kościoły i mozaiki z epoki bizantyjskiej.

18. Amman (Rabat Amon, Filadelfia), Dżabal al-Qal’a.

19. Um er-Rasas na południowy wschód od Madaby (Mefaat) – identyfikacja nazwy biblijnej.

20. Terytorium Moabu.

21. Chrześcijańskie zabytki w Idumei, Nabatei i Arabii.

22. Chrześcijańskie oblicze Syrii: Antiochia Syryjska i dolina Orontesu.

23. Damaszek i okolice; znaczenie sanktuarium maryjnego w Sayadnaya.

24. Aleppo, monastery syryjskie i tzw. „Umarłe Miasta”.

25. Szlaki karawanowe (Palmyra) i rozwój chrześcijaństwa.

26. Historia i archeologia Libanu i Antylibanu.

27. Baalbek, Dolina Beqaa w Libanie (Heliopolis).

28. Sur, Al Mina (Tyr).

29. Sydon, Saïda (Liban, nad M. Śródziemnym).

30. Salhiyé, we wschodniej Syrii (Dura-Europos) - synagoga, kościół, baptysterium.

Literatura:

1. Encyklopedia Katolicka, Lublin 1973 – (odpowiednie hasła)

2. S. Gądecki, Archeologia biblijna, t. 1- 2, Gniezno 1994.

3. B. Iwaszkiewicz-Wronikowska i in., Wykopaliska w Marei w Egipcie 2000-2008 [w:], taże (red.) Sympozja Kazimierskie poświęcone kulturze świata późnego antyku i wczesnego chrześcijaństwa, VII, Pamięć i upamiętnienie w epoce późnego antyku, Lublin 2009, 261-265.

4. E. Jastrzębowska, Sztuka wczesnochrześcijańska, Warszawa 1988.

5. P. Kaswalder, Onomastica Biblica. Fonti scritte e ricerca archeologica, SBF Collectio Minor 40, Jerusalem 2002.

6. J. Kłosińska, Sztuka bizantyjska, Warszawa 1975.

7. Musiał, Antyczne korzenie chrześcijaństwa, Warszawa 2001.

A. Negev [tłum. O. Zienkiewicz], Encyklopedia archeologiczna Ziemi Świętej, Warszawa 2002.

8. M. Piccirillo, The Mosaics Of Jordan (American Center of Oriental Research Publications 1), Amman 1993.

9. M. Piccirillo, E. Alliata (red.), The Madaba Map Centenary 1897-1997. Travelling through the Byzantine Umayyad Period, Jerusalem 1998.

10. S. Qabbani, Syrie, Damaszek 2006.

11. M. Simon, Cywilizacja wczesnego chrześcijaństwa, Warszawa 1992.

12. B. Tkaczow, Topography of Ancient Alexandria (An Archaeological Map), Travaux du Centre D’Archéologie Méditerranéenne de L’Académie Polonaise des Sciences 32, Warszawa 1993.

13. C.C. Walters, Monastic Archaeology in Egypt, Warminster 1974.

14. Wipszycka, Kościół w świecie późnego antyku, Warszawa 1994.

15. R. Zarzeczny, Historia Kościoła w Egipcie, Kraków 2013

Efekty uczenia się:

Efekty uczenia się – wiedza

W1: Ma wiedzę o podstawowych faktach historycznych, społeczno-religijnych i zmianach cywilizacyjnych w Afryce północnej, na Bliskim i ŚrodkowymWschodzie.

W2: Opisuje zróżnicowanie doktrynalne, kulturowe i narodowe poszczególnych wspólnot chrześcijańskich w Egipcie, Jordanii, Syrii, Libanu i Mezopotamii na przestrzeni dziejów oraz wpływ kontekstu historycznego na obecną sytuację.

W3: Na podstawie świadectw archeologicznych charakteryzuje ewolucję cywilizacyjną ludności Egiptu, Bliskiego i Środkowego Wschodu oraz Mezopotamii.

Efekty uczenia się – umiejętności

U1: Wykorzystuje umiejętność orientacji w dziejach chrześcijaństwa w Egipcie, Jordanii, Syrii, Libanu i Mezopotamii, świadectw archeologicznych i literackich.

U2: Umie wykazać znaczenie archeologii chrześcijańskiej oraz potrafi na tej podstawie prowadzić dialog religijny i światopoglądowy.

U3: Analizuje tożsamość cywilizacyjną chrześcijan na terytorium Egiptu, Jordanii, Syrii, Libanu i Mezopotamii.

Efekty uczenia się – kompetencje społeczne

K1: Ma świadomość ponadczasowej wartości dziedzictwa tradycji chrześcijańskiej w Afryce północnej, na Bliskim Wschodzie, w Jordanii, na terytorium Syrii, Libanu i Mezopotamii oraz jej wkładu w kształtowanie się cywilizacji ogólnoświatowej.

K2: Uczestniczy w działaniach na rzecz zachowania dziedzictwa chrześcijańskiego poza granicami Polski.

Metody i kryteria oceniania:

Metody oceniania:

- kwestionariusz z serią otwartych pytań - W1-3, U2-3.

- elaborat pisemny - W1-3, U 2-3, K2.

- obecność na zajęciach, W1, U1, K1

Wykład: zaliczenie na ocenę na podstawie obecności na zajęciach (30%), wypełnionego kwestionariusza (30%) i pisemnego eseju (40%)

ndst - 49 pkt (49 %)

dst- 64-50 pkt (64-50 %)

dst plus- 79-65 pkt (79-65 %)

db - 90- 80 pkt (90- 80 %)

db plus - 95-91 pkt (95-91 %)

bdb - 100- 96 pkt (100- 96 %)

Praktyki zawodowe:

nie dotyczy

Zajęcia w cyklu "Semestr letni 2021/22" (zakończony)

Okres: 2022-02-21 - 2022-09-30
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Wykład, 30 godzin więcej informacji
Koordynatorzy: Mieczysław Paczkowski
Prowadzący grup: Mieczysław Paczkowski
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Przedmiot - Zaliczenie na ocenę
Wykład - Zaliczenie na ocenę
Opisy przedmiotów w USOS i USOSweb są chronione prawem autorskim.
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu.
ul. Jurija Gagarina 11, 87-100 Toruń tel: +48 56 611-40-10 https://usosweb.umk.pl/ kontakt deklaracja dostępności USOSweb 7.0.2.0-1 (2024-03-12)