Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu - Centralny punkt logowania
Strona główna

Powrót do etyki cnót i jej aktualność dzisiaj

Informacje ogólne

Kod przedmiotu: 1500-OG-ET
Kod Erasmus / ISCED: 08.2 Kod klasyfikacyjny przedmiotu składa się z trzech do pięciu cyfr, przy czym trzy pierwsze oznaczają klasyfikację dziedziny wg. Listy kodów dziedzin obowiązującej w programie Socrates/Erasmus, czwarta (dotąd na ogół 0) – ewentualne uszczegółowienie informacji o dyscyplinie, piąta – stopień zaawansowania przedmiotu ustalony na podstawie roku studiów, dla którego przedmiot jest przeznaczony. / (0221) Religia Kod ISCED - Międzynarodowa Standardowa Klasyfikacja Kształcenia (International Standard Classification of Education) została opracowana przez UNESCO.
Nazwa przedmiotu: Powrót do etyki cnót i jej aktualność dzisiaj
Jednostka: Wydział Teologiczny
Grupy:
Punkty ECTS i inne: (brak) Podstawowe informacje o zasadach przyporządkowania punktów ECTS:
  • roczny wymiar godzinowy nakładu pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się dla danego etapu studiów wynosi 1500-1800 h, co odpowiada 60 ECTS;
  • tygodniowy wymiar godzinowy nakładu pracy studenta wynosi 45 h;
  • 1 punkt ECTS odpowiada 25-30 godzinom pracy studenta potrzebnej do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się;
  • tygodniowy nakład pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się pozwala uzyskać 1,5 ECTS;
  • nakład pracy potrzebny do zaliczenia przedmiotu, któremu przypisano 3 ECTS, stanowi 10% semestralnego obciążenia studenta.

zobacz reguły punktacji
Język prowadzenia: polski
Skrócony opis:

Celem wykładów jest odpowiedź na pytanie, na czym polega edukacja moralna w duchu odnowy etyki cnót. Współczesny etyk A. MacIntyre wskazał na dewaluację oświeceniowej koncepcji życia moralnego opartej na powinnościach. Etyka cnót obejmuje element kognitywny (kształtowanie intelektu poprzez cnoty intelektualne), kształtowanie woli i uczuć (odpowiednie uporządkowanie mocą cnót kardynalnych). W pierwszej części wykładów zakreśli się właściwe ujęcie cnoty etycznej, dzięki czemu będzie można wyeliminować główne błędy w rozumieniu czym jest cnota. W drugiej części wskaże się arys cnót intelektualnych (epistemologicznych), oraz cnót kardynalnych. Ogólnie wykłady wykażą przewagę edukacji moralnej poprzez cnoty nad etyką powinnościową z jednej strony, z drugiej nad etyką wartości i etyką utylitarystyczną. Bez nabycia sprawności cnót niemożliwe jest dobre życie, a konkretnie posiadanie dyspozycji do dobrych czynów.

Pełny opis:

Nauka o cnotach (aretologia) uczy nas jak sprawnie działać, by dojść do celu, którym jest dobro. Podążą się tutaj za klasyczna koncepcją Arystotelesa (Etyka nikomachejska) wraz rozróżnieniem sprawności względem intelektu i moralności. Sprawności pozwalają nam poznać i odpowiednio pożądać dobro osób. Nie wystarczy tylko wiedzieć co jest cnotą. Należy ćwiczyć intelekt w poznaniu, a wolę w podejmowaniu właściwej decyzji. Etyka cnót ma swój początek w starożytności: poglądy Arystotelesa i Cycerona mają wpływ na poglądy aretologiczne dzisiaj (odnowionej aretologii). Etyka cnót chroni osobę ludzką kładąc wyjątkowy nacisk na wykształcenie i wychowanie. Większość etyków cnót ukazuje się współcześnie jako reprezentantów etyki personalistycznej. Początek współczesnej etyki cnót dało wystąpienie Gertrude Elizabeth Margaret Anscombe nieżyjącej już brytyjskiej filozofki, uczennicy Ludwiga Wittgensteina. Niewspółmierność i nieporównywalność różnych paradygmatów etycznych natchnął Alasdaira MacIntyre’a, czy Josefa Piepera, do stwierdzenia, że porozumienie przedstawicieli różnych rodzajów etyk i odnowa etyki jako takiej jest niemożliwa przez powrót etyki cnót.

Plan szczegółowy

1. Poznaj samego siebie (2 godz.)

2. Współczesny kryzys podstaw moralności a kierunek odnowy poprzez cnoty (2 godz.)

3. Etyka cnót a etyka powinnościowa, etyka wartości i etyka utylitarystyczna (2 godz.)

4. Cnota jako droga do szczęścia (2 godz.)

5. Antropologiczne podstawy drogi cnót (2 godz.)

6. Cnota a wolność czynu (2 godz.)

7. Cnota a uczucia (2 godz.)

8. Cnota a prawo (2 godz.)

9. Metody kształtowania umysłu (epistemologia cnót) (2 godz.)

a) Cnota pojętności

b) Cnota wiedzy

c) Cnota mądrości

10. Cnoty rozumu praktycznego i wykonawczego (2 godz.)

a) Kształtowanie charakteru: prawe podejmowanie decyzji

b) Kształtowanie umiejętności estetycznych

11. Fundamenty rozumienia sprawności moralnych (2 godz.)

12. Sprawność roztropności i cnót pokrewnych (2 godz.)

a) Cnota rozwagi

b) Cnota rozsądku

c) Cnota zaradności i cnota przezorności

13. Sprawności porządkujące uczucia (2 godz.)

a) Cnota męstwo

b) Cnota umiarkowania

14. Kształtowanie relacji: cnota sprawiedliwości (2 godz.)

15. Niektóre ważne obszary działania cnoty sprawiedliwości (2 godz.)

a) Cnota posłuszeństwa

b) Cnota wdzięczności

c) Cnota prawdomówności

d) Cnota hojności

Literatura:

- Arystoteles, Etyka nikomachejska, PWN, Warszawa 1996;

- A. MacIntyre, Dziedzictwo cnoty: studium z teorii moralności, PWN, Warszawa 1981;

- J. Pieper, The four cardinal virtues, University of Notre Dame Press, Notre Dame, Indiana 2007 (istnieje wydanie w j. niemieckim);

- M. Mróz, Człowiek w dynamizmie cnoty, WSD, Toruń 2001; - La Bibbia nel suo contesto, autori vari, Brescia 1994;

- M. Scheler, Zur Rehabilitierung der Tugend, w: Umsturz der Werte, Halle 1919;

- J. Woroniecki, Katolicka etyka wychowawcza, t. I-II: 1-2, Poznań 1925;

- N. Szutta, Współczesna etyka cnót. Projekt nowej etyki?, Wyd. Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk 2008;

Efekty uczenia się:

Efekty kształcenia – wiedza

W1: Student posiada podstawową wiedzę na temat samego zjawiska moralności w aspekcie historycznym, filozoficznym, społecznym;

W2: Student zna w stopniu podstawowym etapy dziejów myśli ludzkiej odnoszących się do moralności;

W3: Student charakteryzuje główne kierunki filozoficzne (systemy etyczne), zwłaszcza w podejściu do etyki cnót;

W4: Student posiada możliwość przedstawienia sposobu wychowania w oparciu o podstawowe cnoty moralne.

Efekty kształcenia – umiejętności U1: Student posiada podstawowe umiejętności badawcze niezbędne w prawidłowym interpretowaniu tekstów filozoficznych (etycznych) i w podejściu do zagadnień moralnych;

Efekty kształcenia – kompetencje społeczne K1: Student jest świadomy poziomu własnej wiedzy i umiejętności w odniesieniu do poznawalności zjawisk moralnych;

K2: Student ma świadomość złożoności samego zjawiska obyczajowości i moralności i rozumie potrzebę ugruntowania własnego podejścia etycznego.

Metody i kryteria oceniania:

Student otrzymuje zaliczenie na ocenę na podstawie:

1) obecności na zajęciach (dopuszcza się dwie nieobecności nieusprawiedliwione);

2) opracowanie własnego eseju końcowego, którego przedmiotem jest wiedza uzyskana na wykładach, wybranych lektur. Ogólnym tematem eseju jest wskazanie na możliwość przezwyciężenia kryzysu moralnego na bazie wybranej cnoty moralnej. Esej będzie oceniany w skali 1-100 punktów. Do zaliczenia wymagane jest 60 punktów. Punktom odpowiadają oceny:

60 – 67 punktów: ocena „dostateczna”;

68-76 punktów: ocena „dostateczna plus”;

77-85 punktów: ocean „dobra”;

86-94 punktów: ocena „dobra plus”;

95-100 punktów: ocena „bardzo dobra”.

Ocenę końcową stanowi średnia ocen z trzech kolokwiów.

Praktyki zawodowe:

nie dotyczy

Przedmiot nie jest oferowany w żadnym z aktualnych cykli dydaktycznych.
Opisy przedmiotów w USOS i USOSweb są chronione prawem autorskim.
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu.
ul. Jurija Gagarina 11, 87-100 Toruń tel: +48 56 611-40-10 https://usosweb.umk.pl/ kontakt deklaracja dostępności USOSweb 7.0.2.0-1 (2024-03-12)