Podstawy genotoksykologii medycznej

Zrozumienie treści kursu wymaga wiadomości z przedmiotów studiów na kierunku biotechnologia I stopnia:

-Biochemii ogólnej i podstaw metabolizmu komórkowego

-Podstaw genetyki ogólnej z elementami genetyki klinicznej

-Podstaw biologii molekularnej z elementami technik laboratoryjnych stosowanych w biologii molekularnej

-Kultur komórkowych i tkankowych zwierząt

przedmiot obligatoryjny

1. Nakład pracy związany z zajęciami wymagającymi

bezpośredniego udziału nauczycieli akademickich wynosi:

- udział w wykładach: 15 godzin

- udział w ćwiczeniach (laboratoria): 30 godzin

- przeprowadzenie zaliczenia: 2+2 godziny

Nakład pracy związany z zajęciami wymagającymi bezpośredniego udziału nauczycieli akademickich

wynosi 49 godzin, co odpowiada 2 punktom ECTS

2. Bilans nakładu pracy studenta:

- udział w wykładach: 15 godzin

- udział w ćwiczeniach (laboratoria): 30 godzin

- przygotowanie do ćwiczeń(w tym czytanie wskazanej

literatury): 20 godzin

- przygotowanie do zaliczenia i zaliczenie (praktyczne i

pisemne): 30 +2 +2= 34 godzin

Łączny nakład pracy studenta wynosi 99 godziny, co odpowiada 4 punktom ECTS

3.Nakład pracy związany z prowadzonymi badaniami naukowymi:

- czytanie wskazanej literatury naukowej: 16 godzin

- udział w wykładach (z uwzględnieniem wyników badań oraz

opracowań naukowych z zakresu genotoksykologii): 12 godzin

- udział w ćwiczeniach (z uwzględnieniem opracowań naukowych z zakresu genotoksykologii): 13 godzin

- przygotowanie do zaliczenia ( z uwzględnieniem opracowań naukowych z zakresu genotoksykologii): 6 godzin

Łączny nakład pracy studenta związany z prowadzonymi badaniami naukowymi wynosi 47 godzin, co odpowiada 1,88 punktom ECTS

4.Czas wymagany do przygotowania się i do uczestnictwa w procesie oceniania:

-przygotowanie do zaliczenia i zaliczenie (praktyczne i pisemne): 30 +2 +2= 34 godzin (1,36 punktu ECTS)

5.Bilans nakładu pracy studenta o charakterze praktycznym:

-udział w ćwiczeniach (laboratoriach ): 30 godzin

-przygotowanie do laboratoriów (przeczytanie i analiza protokołów): 12 godzin

-przygotowanie się do zaliczenia z zakresu praktycznego: 6 godzin

-zaliczenie: 2 godziny

Łączny nakład pracy studenta o charakterze praktycznym wynosi 50 godzin, co odpowiada 2 punktom ECTS

6. Czas wymagany do odbycia obowiązkowej praktyki- nie dotyczy

W1: Utrwala budowę materiału genetycznego (B2_W01)

W2: Nazywa i klasyfikuje fizyczne i chemiczne czynniki genotoksyczne, na działanie których narażony jest człowiek (B2_W01)

W3: Wylicza typy uszkodzeń DNA powstających pod wpływem poszczególnych czynników oraz objaśnia potencjalny mechanizm mutagenności tych uszkodzeń (B2_W24)

W4: Opisuje i grupuje testy umożliwiające oznaczanie różnych rodzajów uszkodzeń DNA oraz zna metody umożliwiające ocenę ich genotoksyczności i mutagenności (B2_W17)

W5: Zna mechanizmy odpowiedzi komórki na uszkodzenia DNA oraz rozumie znaczenie ich prawidłowego funkcjonowania (B2_W24)

W6: Opisuje na poziomie klinicznym, komórkowym i W1: Utrwala budowę materiału genetycznego (B2_W01)

W2: Nazywa i klasyfikuje fizyczne i chemiczne czynniki genotoksyczne, na działanie których narażony jest człowiek (B2_W01)

W3: Wylicza typy uszkodzeń DNA powstających pod wpływem poszczególnych czynników oraz objaśnia potencjalny mechanizm mutagenności tych uszkodzeń (B2_W24)

W4: Opisuje i grupuje testy umożliwiające oznaczanie różnych rodzajów uszkodzeń DNA oraz zna metody umożliwiające ocenę ich genotoksyczności i mutagenności (B2_W17)

W5: Zna mechanizmy odpowiedzi komórki na uszkodzenia DNA oraz rozumie znaczenie ich prawidłowego funkcjonowania (B2_W24)

W6: Opisuje na poziomie klinicznym, komórkowym i molekularnym zespoły chorobowe związane z niefunkcjonalnymi systemami naprawy DNA oraz zna mechanizmy zwiększonej wrażliwości chorych na określone czynniki genotoksyczne (B2_W24)

W7: Objaśnia mechanizmy prowadzące do mutagenezy, niestabilności chromosomalnej i rozwoju nowotworów, rozumie ich powiązanie oraz zna przykłady nowoczesnych metod leczenia nowotworów (B2_W04)

U1: Ocenia genotoksyczność i mutagenność czynników chemicznych lub fizycznych (B2_U02)

U2: Stosuje metodykę umożliwiającą ocenę sprawności różnych systemów naprawy DNA i analizuje ekspresję białek naprawczych DNA (B2_U02)

U3: Interpretuje wyniki doświadczeń i formułuje wnioski z wykonanego doświadczenia (B2_U06)

U4: Planuje z nauczycielem akademickim doświadczenia umożliwiające diagnostykę chorych z zaburzeniami systemów naprawczych DNA, rozumie cel i znaczenie poszczególnych etapów badań (B2_U05)

K1: Dba o bezpieczeństwo własne i współpracowników (B2_K08)

K2: Współdziała i pracuje w grupie rozwiązującej problemy naukowe (B2_K06)

K3: Biegle wykorzystuje specjalistyczną literaturę naukową z zakresu genotoksykologii w języku polskim i angielskim (B2_K03)

Wykłady:

• wykład informacyjny (konwencjonalny),

• wykład konwersatoryjny

Ćwiczenia:

• pogadanka

• metody dydaktyczne poszukujące: laboratoryjna, klasyczna, metoda problemowa

- pogadanka
- wykład informacyjny (konwencjonalny)
- wykład konwersatoryjny

- klasyczna metoda problemowa
- laboratoryjna

Celem kształcenia w ramach przedmiotu jest przekazanie podstawowych informacji dotyczących podstaw toksykologii genetycznej, zapoznanie z mechanizmami naprawy DNA i chorobami związanymi z nieefektywnymi procesami usuwania uszkodzeń DNA.

Przedmiot Podstawy genotoksykologii medycznej poświęcony jest omówieniu podstaw toksykologii genetycznej, pozwalających na zrozumienie mechanizmów mutagenezy i podłoża chorób związanych z nieefektywnymi systemami naprawy DNA.

Wykłady:

Cykl wykładów obejmuje informacje dotyczące różnych czynników uszkadzających DNA, klasyfikacji tych uszkodzeń, metod ich wykrywania oraz mechanizmów odpowiedzialnych za naprawę poszczególnych typów uszkodzeń DNA powiązanych z występowaniem niestabilności chromosomalnej, zaburzeniami cyklu komórkowego oraz chorobami nowotworowymi człowieka.

Ćwiczenia:

Ćwiczenia poświęcone są praktycznemu wykonaniu testów umożliwiających ocenę genotoksyczności i mutagenności czynników fizycznych i chemicznych, immunofluorescencyjnym metodom oznaczania uszkodzeń DNA i kinetyce ich naprawy oraz analizie ekspresji białek naprawy DNA.

Literatura podstawowa:

 R.J. Epstein "Biologia molekularna człowieka". Rozdziały "Naprawa DNA i rekombinacja", "Kontrola cyklu komórkowego, apoptozy oraz procesu starzenia się", Czelej Wydawnictwo, 2005

 T.A. Brown „Genomy”, Wydawnictwo Naukowe PWN, 2024

 V. Kumar, A.K. Abbas, J. Aster "Robbins patologia". Rozdziały "Nowotwory", "Obrażenia wywołane promieniowaniem jonizującym", "Choroby środowiskowe". Elsevier Urban & Partner Wydawnictwo, 2019

 A.Woźniak, R. Butowt "Zajęcia laboratoryjne z genotoksykologii - analiza uszkodzeń DNA" Collegium Medicum UMK, Bydgoszcz 2016

Literatura uzupełniająca:

 P. Krajewski "Biologiczne skutki promieniowania jonizującego". Materiał dydaktyczny dla wydziału fizyki Politechniki Warszawskiej w ramach bloku wykładów. Warszawa 2009

 S. Stokłosowa (redakcja) "Hodowla komórek i tkanek" PWN Warszawa 2016

 W. Seńczuk "Toksykologia współczesna", Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2022

Egzamin pisemny – W1-W7, U1, K3

Kolokwium zaliczeniowe – W3-W5, U2-U4