Diagnostyka laboratoryjna

Student rozpoczynający kształcenie z przedmiotu „Diagnostyka laboratoryjna” powinien posiadać wiedzę z zakresu chemii ogólnej, biofizyki, biochemii oraz fizjologii i patofizjologii człowieka zdobytą podczas realizacji przedmiotów w toku studiów.

przedmiot obowiązkowy

Bilans nakładu pracy studenta:

1. Godziny zrealizowane z udziałem nauczycieli:

- udział w wykładach: 20 godzin

- udział w ćwiczeniach: 20 godzin

- dodatkowa możliwość konsultacji z osobami prowadzącymi zajęcia: 2 godziny

2. Czas poświęcony na indywidualną pracę studenta:

- przygotowanie i uzupełnianie notatek: 10 godzin

- wymagane powtórzenie materiału: 10 godzin

- czytanie wskazanej literatury: 5 godziny

3. Czas wymagany do przygotowania się i uczestnictwa w egzaminie:

- przygotowanie do egzaminu : 20 godzin + 3 godziny

Łączny nakład pracy studenta wynosi 90 godzin, co odpowiada 3 punktom ECTS

W1: potrafi rozpoznać rodzaj materiału biologicznego oraz określić potrzebę i cel jego pobrania - E.W37

W2: potrafi określić ilość materiału biologicznego niezbędną do wykonania zaplanowanych analiz - E.W37

W3: zna zasady pobierania i przechowywania materiału biologicznego - E.W37

W4: zna i rozumie podstawy teoretyczne oznaczeń hematologicznych, biochemicznych, enzymatycznych, serologicznych, immunologicznych w materiale biologicznym - E.W38

W5: zna i rozumie sposoby ustalania wartości referencyjnych, decyzyjnych i podstaw statystyki wykorzystywanych w ocenie parametrów diagnostycznych - E.W38

W6: charakteryzuje podstawowe badania laboratoryjne i zna ich zastosowanie praktyczne - E.W38

W7: rozumie wpływ czynników przed-analitycznych, analitycznych i po-analitycznych wyników badań laboratoryjnych - E.W38

W8: rozumie potrzebę oceny parametrów laboratoryjnych u pacjenta w stanie nagłym - E.W39

W9: rozumie potrzebę wykonywania badań w miejscu opieki nad pacjentem (POCT) i w warunkach samokontroli - E.W39

W10: rozumie potrzebę standaryzacji i autoryzacji wyników badań wykonywanych w miejscu opieki nad pacjentem (POCT) w stanie nagłym - E.W39

W11: rozumie ograniczenia czasowe, interpretacyjne i miejscowe diagnostyki laboratoryjnej w sytuacji nagłej - E.W39

U1: interpretuje wyniki badań morfologicznych krwi uwzględniając wartości referencyjne oraz uwarunkowania środowiskowe i osobnicze - E.U24

U2: interpretuje podstawowe badania biochemiczne i enzymatyczne krwi uwzględniając wartości referencyjne oraz uwarunkowania środowiskowe i osobnicze - E.U24

U3: interpretuje wyniki badań laboratoryjnych moczu podstawowe, rozszerzone, mikroskopowe i obciążeniowe uwzględniając wartości referencyjne oraz uwarunkowania środowiskowe i osobnicze - E.U24

U4: interpretuje wyniki badań laboratoryjnych płynów ustrojowych uwzględniając wartości referencyjne oraz uwarunkowania środowiskowe i osobnicze - E.U24

U5: potrafi ocenić zmiany w odchyleniach od wartości referencyjnych i odnieść je do właściwej przyczyny ich powstania - E.U24

U6: potrafi odnieść skalę zmian w odchyleniach od wartości referencyjnych do stopnia uszkodzenia komórkowego, tkankowego, narządowego i wielonarządowego - E.U24

K1: wykazuje postawę gotową do ciągłego dokształcania się

( K¬_K08)

Wykład: metody dydaktyczne podające – wykład informacyjny wspomagany technikami multimedialnymi, wykład problemowy z prezentacją multimedialną, wykład interaktywny

Ćwiczenia: metody dydaktyczne poszukujące – laboratoryjna, obserwacji, pokazu, ćwiczeniowa metoda klasyczna problemowa, dyskusji okrągłego stołu, metoda drzewka decyzyjnego

Seminaria: nie dotyczy

- pokaz

- wykład informacyjny (konwencjonalny)
- wykład problemowy

- ćwiczeniowa
- klasyczna metoda problemowa
- laboratoryjna
- obserwacji
- okrągłego stołu

Zajęcia z przedmiotu “Diagnostyka laboratoryjna” na kierunku Lekarskim realizowane są na II roku, w czwartym semestrze. Przedmiot obejmuje 20 godzin wykładów i 20 godzin ćwiczeń. Zasadniczym celem nauczania "Diagnostyki laboratoryjnej" na kierunku Lekarskim jest przygotowanie studentów do właściwego doboru, interpretacji oraz zastosowania praktycznego wyników badań laboratoryjnych.

Diagnostyka laboratoryjna opisuje za pomocą mierzalnych parametrów laboratoryjnych stan zdrowia lub choroby człowieka. Do uzyskania wyników badań wykorzystywane są techniki analityczne fizyki, chemii, biochemii, biologii komórkowej i molekularnej. Wystandaryzowane testy laboratoryjne wykonywane są w próbkach krwi, moczu oraz płynów ustrojowych. W praktyce medycznej oznacza to wykorzystanie badania laboratoryjnego substancji zawartych w organizmie człowieka w procesie diagnozy medycznej. Badania laboratoryjne umożliwiają ocenę: homeostazy ustrojowej (równowagi kwasowo-zasadowej, gospodarki wodno-elektrolitowej i mineralnej), metabolizmu (lipidów, białek, węglowodanów, enzymów, związków azotowych niebiałkowych, barwników żółciowych, hormonów), zaburzeń hematologicznych, zaburzeń narządowych i wielonarządowych (ocena stopnia uszkodzenia i okresu zdrowienia, wydolności i specyficznych chorób).

Próbki do analiz pobiera się według standardowych procedur, w fazie analitycznej określa się dokładność i precyzję zastosowanych metod przez procedury zapewnienia jakości poprzez wewnątrzlaboratoryjną i zewnątrzlaboratoryjną kontrolę jakości. W fazie postanalitycznej, w celu uzyskania prawidłowej interpretacji wyniku, uwzględniając zakresy referencyjne, czułość i swoistość testu, wartość predykcyjną wyników dodatnich i ujemnych, analizę krytyczną. Interpretacja wyników badań laboratoryjnych wymaga znajomości przyczyn powstania zmian i oceny ich wpływu na organizm, a także ocenę czynników przedanalitycznych pod postacią uwarunkowań środowiskowych i osobniczych.

Literatura podstawowa:

1. Dembińska-Kieć A., Naskalski J.: Diagnostyka laboratoryjna z elementami biochemii klinicznej. Elsevier Urban & Partner, Wrocław, 2010.

2. Angielski S., Jakubowski Z., Dominiczak M.: Biochemia Kliniczna. Perseusz, Sopot, 2003.

3. Tomaszewski J.: Diagnostyka laboratoryjna. Podręcznik dla studentów medycyny. PZWL, Warszawa, 2006.

4. Solnica B.: Diagnostyka laboratoryjna. PZWL, Warszawa 2014.

5. Kokot F., Klekot-Hyla L., Kokot S.: Badania laboratoryjne. Zakres norm i interpretacja. PZWL, Warszawa, 2011.

Literatura uzupełniająca:

1. Wallach J.: Interpretacja badań laboratoryjnych. Medipage, Warszawa, 2011.

2. Brunzel. N.A.: Diagnostyka laboratoryjna: Nerka i badania laboratoryjne moczu. Tom 1, Urban & Partner, Wrocław 2010.

3. Brunzel. N.A.: Diagnostyka laboratoryjna: Płyn mózgowo-rdzeniowy i inne płyny ustrojowe. Tom 2, Urban & Partner, Wrocław 2010.

4. Kokot F.: Zaburzenia gospodarki wodno-elektrolitowej i kwasowo-zasadowej. PZWL, Warszawa, 2007.

5. Provan D., Singer C., Baglin T., Lilleyman J.: Hematologia kliniczna. PZWL, Warszawa 2008.

6. Caquet R.: 250 badań laboratoryjnych – kiedy zlecać, jak interpretować. PZWL, Warszawa 2007.

7. Pawlikowski M., Grotowski W.: Zaburzenia hormonalne. PZWL, Warszawa 2003.

1. Odpowiedź ustna (interpretacja pojedynczych wyników badań laboratoryjnych i zestawionych w panelach): U1, U2, U3, U4, U5, U6, W3, W4, W5, W6

2. Ukierunkowana obserwacja czynności studenta podczas wykonywania zadań praktycznych (interpretacja wyników badań laboratoryjnych): U1, U2, U3, U4, U5, U6, W5, W6, W7

3. Obserwacja przedłużona czynności studenta (interpretacja wyników badań laboratoryjnych w panelach): U1, U2, U3, U4, U5, U6, W8, W9, W10

4. Praktyczne wykonanie ćwiczeń: U5, U6, W1, W2, W3

5. Aktywność: W7, W11

6. Kolokwium: W1, W2, W3, W4, W5, W6, W7, W8, W9, W10, W11, U5, U6

7. Egzamin: W1, W2, W3, W4, W5, W6, W7, W8, W9, W10, W11, U1, U2, U3, U4, U5, U6

Kryteria oceniania podano w części szczegółowej.

W ramach przedmiotu nie odbywają się praktyki zawodowe.