1. Moduł: Biochemia
Informacje ogólne
Kod przedmiotu: | 1600-LekM12BIO-NJ |
Kod Erasmus / ISCED: |
12.1
|
Nazwa przedmiotu: | 1. Moduł: Biochemia |
Jednostka: | Katedra Biologii i Biochemii Medycznej |
Grupy: |
Przedmioty obowiązkowe dla 2 semestru 1 roku NWJ kierunku lekarskiego |
Punkty ECTS i inne: |
(brak)
|
Język prowadzenia: | polski |
Wymagania wstępne: | Student rozpoczynający kształcenie z przedmiotu Biochemia powinien posiadać wiedzę zdobytą podczas dotychczasowego toku studiów, szczególnie z zakresu przedmiotu Molekularne podstawy metabolizmu oraz Biologii molekularnej. |
Rodzaj przedmiotu: | przedmiot obowiązkowy |
Całkowity nakład pracy studenta: | 1.Nakład pracy związany z zajęciami wymagającymi bezpośredniego udziału nauczycieli akademickich wynosi: - udział w wykładach: 30 godzin - udział w ćwiczeniach: 33 godziny - udział w seminariach: 12 godzin - konsultacje: 7 godzin - przeprowadzenie zaliczenia: 4 godziny - przeprowadzenie egzaminu: 2 godziny Nakład pracy związany z zajęciami wymagającymi bezpośredniego udziału nauczycieli akademickich wynosi 88 godzin, co odpowiada 3,52 punktu ECTS 2.Bilans nakładu pracy studenta: - udział w wykładach: 30 godzin - udział w ćwiczeniach: 33 godziny - udział w seminariach: 12 godzin - przygotowanie do ćwiczeń i seminariów: 10 godzin - napisanie sprawozdań z ćwiczeń: 3 godziny - czytanie wskazanej literatury: 10 godzin - konsultacje: 7 godzin - przygotowanie do zaliczenia i zaliczenie: 10 godzin - przygotowanie do egzaminu i egzamin:10 godzin Łączny nakład pracy studenta wynosi 125 godzin, co odpowiada 5,00 punktom ECTS 3. Nakład pracy związany z prowadzonymi badaniami naukowymi: - czytanie wskazanej literatury naukowej: 10 godzin - konsultacje badawczo – naukowe: 7 godzin - udział w wykładach (z uwzględnieniem metodologii badań naukowych, wyników badań, opracowań): 30 godzin - udział w ćwiczeniach i seminariach objętych aktywnością naukową (z uwzględnieniem metodologii badań naukowych, wyników badań, opracowań): 45 godzin - przygotowanie do ćwiczeń i seminariów objętych aktywnością naukową: 10 godzin - przygotowanie do zaliczenia w zakresie aspektów badawczo – naukowych dla danego przedmiotu: 10 godzin - napisanie sprawozdań z ćwiczeń objętych aktywnością naukową: 3 godziny Łączny nakład pracy studenta związany z prowadzonymi badaniami naukowymi wynosi 115 godzin, co odpowiada 4,60 punktom ECTS 4.Czas wymagany do przygotowania się i do uczestnictwa w procesie oceniania: - przygotowanie do zaliczenia + zaliczenie: 8 godzin - czytanie wskazanej literatury: 10 godzin - przygotowanie do egzaminu i egzamin:10 godzin Łączny nakład pracy studenta związany z przygotowaniem się do uczestnictwa w procesie oceniania wynosi 28 godzin, co odpowiada 1,12 punktowi ECTS 5.Bilans nakładu pracy studenta o charakterze praktycznym: - udział w ćwiczeniach: 33 godzin Łączny nakład pracy studenta o charakterze praktycznym wynosi 33 godzin, co odpowiada 1,32 punktom ECTS 6.Czas wymagany do odbycia obowiązkowej praktyki: nie dotyczy |
Efekty uczenia się - wiedza: | W1: charakteryzuje budowę i funkcje związków organicznych wchodzących w skład makrocząsteczek, zna ich rolę w organizmie – B K_W10 W2: opisuje funkcje lipidów w strukturach komórkowych i pozakomórkowych – B K_W11 W3: opisuje funkcje polisacharydów w strukturach komórkowych i pozakomórkowych – B K_W11 W4: rozumie znaczenie struktury białka dla jego prawidłowej funkcji oraz wpływ zaburzeń w budowie w procesach patologicznych – B K_W12 W5: opisuje budowę oraz metaboliczne i regulatorowe funcje nukleotydów w organizmie – B K_W13 W6: zna przebieg podstawowych szlaków katabolicznych i anabolicznych – B K_W15 W7: zna drogi regulacji głównych szlaków metabolicznych, podstawowe środowiskowe i genetyczne zaburzenia tych szlaków oraz choroby związane z tymi zaburzeniami – B K_W15 W8:opisuje specyfikę przebiegu procesów metabolicznych w podstawowych narządach i układach (wątroba, nerka, mięsień, mózg, tkanka tłuszczowa, jelito) – B K_W16 W9: charakteryzuje pojęcie potencjału oksydacyjnego organizmu i stresu oksydacyjnego, zna fizjologiczne i patologiczne znaczenie wolnych rodników tlenowych, zna układy antyoksydacyjne organizmu – B K_W17 W10: opisuje rolę nerki w utrzymaniu równowagi wodno-elektrolitowej organizmu – B K_W01 W11: charakteryzuje udział nerki w utrzymaniu równowagi kwasowo-zasadowej – B K_W02 W12: opisuje molekularne mechanizmy odbierania bodźców świetlnych – B K_W07 |
Efekty uczenia się - umiejętności: | U1:oblicza stężenia molowe i procentowe związków oznaczanych w materiale biologicznym – B K_U03 U2: oznacza pH płynów ustrojowych i wpływ zmian pH na ich właściwości – B K_U05 U3: przewiduje kierunek podstawowych przemian metabolicznych komórek i tkanek w zależności od zapotrzebowania energetycznego – B K_U06 U4: posługuje się metodami analizy jakościowej i ilościowej, spektrofotometrii, pehametrii, elektroforezy białek, analizuje i interpetuje otrzymane wyniki – B K_U09 U5: obsługuje wagę analityczną, spektrofotometr, pH-metr oraz ocenia dokładność przeprowadzanych pomiarów – B K_U10 |
Efekty uczenia się - kompetencje społeczne: | K1: posiada świadomość ograniczeń zakresu swojej wiedzy i ma świadomość konieczności jej stałego uzupełniania – K_K01 K2: posiada potrzebę i umiejętność stałego uzupełniania swojej wiedzy – K_K08 |
Metody dydaktyczne: | Wykład: metody dydaktyczne podające - wykład informacyjny (tradycyjny) z prezentacją multimedialną, metody dydaktyczne poszukujące – dyskusja dydaktyczna Seminaria: metody dydaktyczne podające – pogadanka, metody dydaktyczne problemowe - metoda problemowa, dyskusja dydaktyczna, metoda przypadków, metody dydaktyczne praktyczne - metoda projektów Ćwiczenia: metody dydaktyczne podające – objaśnienie, metody dydaktyczne problemowe – metoda problemowa, dyskusja dydaktyczna, metody dydaktyczne praktyczne – ćwiczenia laboratoryjne, ćwiczenia praktyczne, pokaz |
Metody dydaktyczne eksponujące: | - pokaz |
Metody dydaktyczne podające: | - wykład informacyjny (konwencjonalny) |
Metody dydaktyczne poszukujące: | - ćwiczeniowa |
Skrócony opis: |
Zajęcia z przedmiotu Biochemia realizowane są w drugim semestrze i obejmują 30 godzin wykładów, 33 godziny ćwiczeń oraz 12 godzin seminariów. Celem nauczania przedmiotu jest przygotowanie studentów do nauki przedmiotów klinicznych, a także do pracy w przyszłym zawodzie. Przekazane treści pozwalają na poznanie przebiegu podstawowych szlaków metabolizmu, sposobów ich regulacji, specyfiki przemian biochemicznych w głównych tkankach i układach organizmu człowieka, a także zrozumienie roli zaburzeń tych procesów w rozwoju podstawowych chorób metabolicznych o podłożu środowiskowym i genetycznym. |
Pełny opis: |
Wykłady: 1. Glukoza jako źródło ATP – reakcje szlaku glikolizy, fosforylacja substratowa, regulacja glikolizy. Glikoliza w warunkach beztlenowych (cykl Corich), glikoliza w krwince czerwonej (szlak bisfosfoglicerynianowy). Wchodzenie fruktozy i galaktozy w przemiany glikolityczne. Zaburzenia metabolizmu fruktozy i galaktozy. Przebieg oksydacyjnej dekarboksylacji pirogronianu i regulacja tego procesu. 2. Przebieg szlaku pentozofosforanowego, jego szczególna rola w organizmie, zaburzenia wynikające z braku syntezy NADPH. Główne szlaki metaboliczne krwinki czerwonej. Przebieg i regulacja glukoneogenezy. 3. Synteza i rozkład glikogenu, w tym choroby wynikające z zaburzeń metabolizmu glikogenu. Hormonalna regulacja stałego poziomu glukozy we krwi – rola insuliny, glukagonu, adrenaliny. 4. Przebieg cyklu kwasów trójkarboksylowych – zysk energetyczny cyklu. Mitochondrialne przezbłonowe systemy transportujące oraz mostki transportujące NADH. Przebieg łańcucha oddechowego, inhibitory i związki rozprzęgające fosforylację oksydacyjną. Bioenergetyka komórki – związki bogatoenergetyczne, ostateczny bilans utleniania cząsteczki glukozy. Generowanie reaktywnych form tlenu. Uszkodzenia komórki wywołane przez reaktywne formy tlenu. Obrona antyoksydacyjna 5. Rola karnityny w transporcie kwasów tłuszczowych. β-oksydacja kwasów tłuszczowych nasyconych i nienasyconych. Bilans energetyczny β-oksydacji. β-oksydacja kwasów tłuszczowych o nieparzystej liczbie atomów węgla w łańcuchu. Metabolizm ciał ketonowych. 6. Synteza i wydłużanie kwasów tłuszczowych, tworzenie wiązań nienasyconych. Rola kwasu arachidonowego - synteza eikozanoidów (prostaglandyn, prostacyklin, tromboksanów i leukotrienów) i ich biochemiczne znaczenie. Synteza glicerolofosfolipidów i sfingolipidów. 7. Transport cholesterolu we krwi przez lipoproteiny. Dyslipoproteinemie. Synteza cholesterolu i regulacja tego procesu w organizmie człowieka. Biosynteza kwasów żółciowych i regulacja tego procesu. 8. Biosynteza aminokwasów endogennych w organizmie człowieka. Najważniejsze enzymy zaangażowane w przemiany aminokwasów i usuwanie azotu aminowego. Cykl mocznikowy. 9. Katabolizm aminokwasów. Aminokwasy glukogenne i ketogenne. Wybrane metaboliczne zaburzenia w katabolizmie aminokwasów. Przemiany aminokwasów w biologicznie ważne, wyspecjalizowane produkty. Metabolizm reszt jednowęglowych. Rola reszt jednowęglowych w biosyntezie związków biologicznie ważnych. 10. Nomenklatura i struktura zasad purynowych i pirymidynowych głównych oraz nietypowych. Synteza puryn i pirymidyn oraz regulacja tych procesów. Katabolizm zasad purynowych i pirymidynowych. Wybrane choroby związane z zaburzeniami katabolizmu puryn. 11. Synteza i katabolizm hemu, regulacja tych procesów. Transport bilirubiny w osoczu, rola wątroby w sprzęganiu bilirubiny. Krążenie wątrobowo-jelitowe barwników żółciowych. Hyperbilirubinemie. Znaczenie diagnostyczne bilirubiny całkowitej, różnicowanie bilirubiny na pośrednią (wolną) i bezpośrednią (związaną). Znaczenie diagnostyczne bilirubiny pośredniej i bezpośredniej. 12. Wątroba jako centrum metaboliczne organizmu. Rola wątroby w procesach detoksykacji. Rola wątroby w utrzymaniu prawidłowego poziomu glukozy we krwi. 13. Biochemiczna funkcja nerek. Diagnostyczne znaczenie metabolitów wydalanych z moczem. 14. Klasyfikacja hormonów. Najważniejsze hormony mające wpływ na metabolizm węglowodanów, tłuszczów i białek w komórkach mięśni, wątroby i tkanki tłuszczowej. Synteza hormonów tarczycy. 15. Metaboliczny profil podstawowych narządów i tkanek. Podsumowanie przemian metabolicznych węglowodanów, lipidów i aminokwasów w komórkach wątroby, mózgu, mięśni szkieletowych, mięśnia sercowego i nerek. Powiązania metaboliczne pomiędzy metabolizmem węglowodanów, lipidów i aminokwasów. Związki i przemiany będące źródłem ATP dla komórek mięśni szkieletowych w spoczynku i podczas pracy – bieg sprinterski i maraton. Zmiany metaboliczne zachodzące podczas stanu głodzenia i odżywienia. Zmiany metaboliczne towarzyszące cukrzycy typu I i II. Seminaria: 1. Zaburzenia metabolizmu węglowodanów – wybrane choroby. 2. Zaburzenia metabolizmu lipidów – wybrane choroby. 3. Zaburzenia metabolizmu aminokwasów – wybrane choroby. 4. Aspekty medyczne zaburzeń podstawowych przemian metabolicznych w wybranych narządach. Ćwiczenia: 1. Wybrane właściwości dwucukrów i wielocukrów. 2. Test tolerancji glukozy. 3. Właściwości fizyko-chemiczne lipidów. 4. Lipidogram. 5. Utlenianie biologiczne. 6. Analiza jakościowa i ilościowa moczu osoby zdrowej. 7. Analiza jakościowa i ilościowa moczu w wybranych chorobach. 8. Diagnostyka żółtaczek. 9. Parametry diagnostyczne krwi w chorobach nerek. 10. Enzymy diagnostyczne krwi w chorobach wątroby. 11. Repetytorium. |
Literatura: |
Podstawowa: Rodwell VW, Bender D, Botham KM, Kennelly PJ, Weil PA. Biochemia Harpera ilustrowana, Red. wyd. pol. Smoleński R, PZWL, Warszawa 2018, wyd. 7 Uzupełniająca: Bańkowski E. Biochemia. Podręcznik dla studentów uczelni medycznych. Edra Urban & Partner, Wrocław 2016, wyd. 3 Kłyszejko-Stefanowicz L. Ćwiczenia z biochemii. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2018 Tymoczko JL, Berg JM, Stryer L. Biochemia – krótki kurs. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2013, wyd. 1 |
Metody i kryteria oceniania: |
1. Test śródsemestralny (MCQ): W1-W12, U1-U3, K1, K2. W przypadku testu śródsemestralnego uzyskane punkty przelicza się na stopnie według następującej skali: % punktów ocena 92-100 Bardzo dobry 84-91 Dobry plus 76-83 Dobry 68-75 Dostateczny plus 56-67 Dostateczny 0-55 Niedostateczny 2. Odpowiedź ustna lub pisemna (ocena aktywnego udziału oraz przygotowania do prowadzonych zajęć): W1-W12, U1-U5, K1, K2. W celu zaliczenia student musi uzyskać minimum 60% punktów z odpowiedzi. W przypadku odpowiedzi ustnej lub pisemnej do oceny osiągniętych przez studenta efektów uczenia stosuje się następujące kryteria: - zaliczenie w przypadku, gdy: student zna podstawowe zagadnienia i opanował minimum programowe, rozumie zadawane mu pytania, przedstawia swoją wiedzę w sposób logiczny i usystematyzowany, potrafi praktycznie zastosować zdobytą wiedzę; - brak zaliczenia w przypadku, gdy: student nie opanował minimum programowego, nie rozumie pytań, udziela odpowiedzi nie na temat, nie posługuje się prawidłowo podstawowym słownictwem, nie potrafi praktycznie zastosować zdobytej wiedzy. 3. Ukierunkowana obserwacja czynności studenta podczas wykonywania zadań praktycznych: U1, U2, U4, U5. W celu zaliczenia student musi uzyskać minimum 60% punktów za prawidłowo wykonaną czynność. 4. Raport: W1-W12, U1, U2, U4, U5, K1, K2. W celu zaliczenia student musi uzyskać minimum 60% punktów za przedstawione sprawozdanie z ćwiczeń. 5. Prezentacja ustna: W1-W12, U3, K1, K2. W celu zaliczenia student musi uzyskać minimum 60% punktów za przygotowanie i prezentację referatu.. 6. Aktywność – rozszerzona obserwacja – K1, K2. W celu zaliczenia student musi uzyskać minimum 50% . |
Praktyki zawodowe: |
nie dotyczy |
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu.