2.2. Patomorfologia

Patomorfologia jest działem medycyny zajmującym się etiologią, patogenezą, zmianami morfologicznymi i czynnościowymi w procesach chorobowych. Stanowi ona pomost pomiędzy podstawowymi naukami medycznymi a dziedzinami medycyny klinicznej. Tradycyjnie dzieli się ją na patologię ogólną i szczegółową. Pierwsza zajmuje się podstawowymi mechanizmami odpowiedzi komórek na uszkodzenia lub inne zaburzenia. Patologia szczegółowa zajmuje się zmianami w odniesieniu do poszczególnych narządów. Właściwie postawione rozpoznanie, które opiera się na powiązanym z danymi klinicznymi obrazem makroskopowym i mikroskopowym oraz coraz częściej wsparte jest przez badania dodatkowe: immunohistochemiczne, molekularne, genetyczne, warunkuje wybór właściwego postępowania terapeutycznego. W nowotworach prawidłowe rozpoznanie i badania dodatkowe warunkują ocenę rokowania. Student w momencie rozpoczęcia kursu z patomorfologii powinien mieć opanowane wiadomości z zakresu podstawowych nauk medycznych zwłaszcza anatomii i histologii, w tym umiejętność mikroskopowania. Student zdobywa wiedzę dotyczącą roli patomorfologii jako przedmiotu diagnostyki klinicznej. Przedstawione są zagadnienia dotyczące badania autopsyjnego, badań, cytologicznych, immunohistochemicznych, mikroskopowo-elektronowych. Student zdobywa wiedzę obejmującą zrozumienie pojęć z zakresu: zmian wstecznych i postępowych (ich przyczyn i morfologicznych wykładników; uszkodzenia, adaptacji i śmierci komórki, zwyrodnień, martwicy, przerostu, rozrostu); zaburzeń w krążeniu: (pojęcie krwotoku, wstrząsu, zawału, zakrzepicy, zatory, żylaki, miażdżyca, choroba niedokrwienna serca, obrzęki i odwodnienie); zapaleń (podział zapaleń, mianownictwo, mediatory zapalenia, kliniczne objawy ostrego i przewlekłego zapalenia, zapalenia ziarniniakowe); wybranych zagadnień z chorób autoimmunologicznych, stanów przednowotworowych oraz nowotworów (klasyfikacja, stopnie złośliwości, drogi szerzenia się nowotworów, czynniki ryzyka).

I.Forma i warunki zaliczenia przedmiotu:

1) Obecność, która jest obowiązkowa, na wszystkich wykładach i ćwiczeniach oraz seminariach.

2) Uzyskanie zaliczeń pozytywnych – zgodnie z systemem weryfikacji efektów kształcenia – uzyskanie zaliczenia bloku z przedmiotu patomorfologia po otrzymaniu 56% możliwych do zdobycia punktów z wejściówek, kolokwiów i wykładówek.

3) Pozytywny wynik zaliczenia końcowego lub egzaminu.

a) Warunkiem zaliczenia przedmiotu jest uzyskanie całościowej pozytywnej oceny z ćwiczeń, seminariów i wykładów, których treści są zgodne z efektami kształcenia zawartymi w SYLABUSIE. Material omawiany na wykladach jest egzekwowany podczas kolokwiów czastkowych i na egzaminie, stanowiąc jednocześnie dowód obecności studenta na wykładach. Ponadto wymagane jest przedstawienie zaliczeń w Karcie umiejętności praktycznych.

b) Studenci oceniani są w systemie punktowym bez możliwości poprawy uzyskiwanych wyników. Oceny studentów (w postaci uzyskiwanych punktów) są udostępniane w formie kodowanej na stronie internetowej Studenckiego Koła Naukowego działającego przy Katedrze i Zakładzie Patomorfologii Klinicznej. http://patologia.cm.umk.pl/studenci.html

c) W ramach każdego seminarium na jego początku przeprowadzany jest sprawdzian pisemny (pytania opisowe lub test wielokrotnego wyboru) z zagadnień wyszczególnionych „do przygotowania” w rozkładzie zajęć. Sprawdzian wiadomości nie jest przeprowadzany na seminarium pierwszym. Z pisemnego sprawdzianu z każdego dnia student może uzyskać od 0 do 5 punktów.

d) W czasie trwania przedmiotu Patomorfologia przeprowadzane są 3 kolokwia: po pierwszych 4 tematach kolokwium nr 1 na seminarium nr 5), po kolejnych 4 tematach kolokwium nr 2 (na seminarium nr 10) i po kolejnych 4 tematach kolokwium nr 3 (na seminarium nr 15) w formie testu (20 pytań) i czterech pytań opisowych (każde oceniane od 0 do maksymalnie 5 punktów).

e) Z każdego kolokwium student może uzyskać maksymalnie po 40 punktów. Studenci mają prawo do wglądu - w obecności asystenta - tylko do części opisowej kolokwiów w przeciągu tygodnia od ogłoszenia wyników.

f) Na ostatnim wykładzie odbywa się pisemny sprawdzian wiedzy w formie testu z materiału omawianego na wykładach. Z sprawdzianu z wykładów można zdobyć maksymalnie 40 punktów.

g) Na sprawdzianach pisemnych, kolokwiach i egzaminie obowiązują wiadomości w zakresie określonym sylabusie, które są zawarte w zalecanych pozycjach literaturowych oraz przekazywane przez asystenta podczas prowadzenia zajęć.

h) Maksymalna liczba punktów do zdobycia w ciągu całego czasu trwania przedmiotu Wprowadzenie do patlogii tj w czasie semestru zimowego roku drugiego wynosi 220 (60 punktów z wejściówek z ćwiczeń, 120 pkt z 3 kolokwiów oraz 40 pkt ze sprawdzianu wiedzy z wykładów)

i) Warunkiem zaliczenia przedmiotu jest uzyskanie łącznie 56% punktów z wszystkich sprawdzianów, tj. wejściówek przeprowadzanych w trakcie każedego dnia zajęć, 3 kolokwiów oraz 1 sprawdzianu z wykładów (123 punktów na 220 możliwych do zdobycia).

j) W przypadku uzyskania liczby punktów mniejszej niż wymagane 56% na zaliczenie przedmiotu, student musi zaliczyć materiał obowiązujący w całym cyklu zajęć w formie pisemnej (test + część opisowa) przed rozpoczęciem poprawkowej sesji egzaminacyjnej (jeden termin ustalany dla całego roku w porozumieniu ze starostą roku). Z pierwszego terminu egzaminu - w sesji letniej - student uzyskuje ocenę niedostateczną. Nieuzyskanie zaliczenia jest związane z brakiem możliwości przystąpienia do egzaminu końcowego.

II.Forma i warunki zaliczenia końcowego przedmiotu – Modułu PATOLOGIA:

1) Warunkiem dopuszczenia do egzaminu jest zaliczenie przedmiotu (zgodnie z punktem I).

2) Termin egzaminu jest podawany do wiadomości studenta, co najmniej dwa tygodnie przed danym terminem.

3) Zakres materiału obowiązującego do egzaminu jest zgodny z efektami kształcenia zawartymi w SYLABUSIE i obejmuje treści prezentowane podczas wykładów i ćwiczeń oraz zawarte w zalecanym piśmiennictwie. Zagadnieniami obowiązującymi do egzaminu z przedmiotu Patomorfologia są także wiadomości z przedmiotu Wprowadzenie do patologii.

4) Studenci przystępujący do egzaminu muszą okazać dokument potwierdzający ich tożsamość.

5) Egzamin stanowi sprawdzian teoretyczny oraz praktyczny.

6) Egzamin organizowany jest w jednym terminie dla całego roku w sesji letniej (dokładny termin ustalany jest w porozumieniu ze starostą roku).

7) Egzamin trwa 120 min., składa się z części praktycznej (10 obrazów mikroskopowych z 10 pytaniami testowymi lub opisowymi, po 1 do kazdego obrazu) trwającej 20 minut i części teoretycznej - testowej (100 pytań, 5 odpowiedzi, z których tylko jedna jest prawdziwa –w tym 40 pytań z zakresu Patofizjologii oraz 60 pytań z zakresu Patomorfologii) trwającej 100 minut.

8) Aby zdać egzamin student musi uzyskać ocenę pozytywną ze wszystkich części egzaminu (część praktyczna, część teoretyczna).

9) Wyniki kolokwium końcowego lub egzamniu są ogłaszane najpóźniej w ciągu pięciu dni od przeprowadzonej danej weryfikacji efektów kształcenia.

10) Egzamin teoretyczny jest przeprowadzany w sposób zapewniający anonimowość studenta, także dla egzaminatora. Odtajnienie danych osobowych studentów odbywa się po ogłoszeniu wyników wg numerów kodowych studentów, w obecności wybranego Studenta.

11) Egzamin praktyczny stanowi 30% maksymalnej sumy punktów do zdobycia na egzaminie.

12) Wyniki egzaminu w postaci punktowej wraz ze szczegółowym opisem kryteriów oraz zasadności przyznawania punktów – są dokumentowane w protokole weryfikacji efektów kształcenia.

%

uzyskanych

punktów ocena

92-100 bdb (5)

84-91 db+ (4+)

76-83 db (4)

68-75 dst+ (3+)

56-67 dst (3)

0-55 ndst (2)

13) Każda część egzaminu – praktyczna i teoretyczna jest punktowana i o końcowej ocenie decyduje liczba punktów według odpowiednio dobranych zasad weryfikacji efektów kształcenia. 30% punktów egzaminu stanowi część praktyczna i 70% stanowi część teoretyczna.

14) Przeliczenia procentowe poprawnych odpowiedzi w części teoretycznej oraz punktów uzyskanych w części praktycznej – na skalę ocen przedstawiają się następująco:

Oceny są wystawiane według liczby uzyskanych punktów zgodnie z poniższą tabelą:

Minimalny próg procentowy dla uzyskania oceny dostatecznej wynosi 56%.”

15) W ciągu 3 dni od ogłoszenia wyników, Student  w obecności nauczyciela akademickiego  ma prawo wglądu do swej pracy, karty odpowiedzi oraz protokołu z części praktycznej egzamniu lub kolkwium. Klucz odpowiedzi powinien wskazywać jednoznaczne kryteria.

16) Warunkiem zwolnienia lub terminem zerowym egzaminu za zgodą Kierownika Jednostki jest uzyskanie łącznie 84% punktów z wszystkich ćwiczeń i 3 kolokwiów oraz 1 sprawdzianu z wykładów (185 punktów na 220 możliwych do zdobycia).

17) Po zakończeniu teoretycznego egzaminu lub kolokwium, student ma prawo wciagu 24 godzin, wnieść pisemne zastrzeżenie, co do poprawności merytorycznej pytań lub błędów drukarskich (tu koordynator przedmiotu wskazuje, jaką droga dostaczyć te zastrzeżenia). Zgłoszone zastrzeżenia zostaną zweryfikowane przed ogłoszeniem wyników. Przy uznaniu zgłoszonego zastrzeżenia, zastrzeżone pytania będą pomijane, co obniży liczbę możliwych do uzyskania punktów.

18) Egzamin lub kolokwium końcowe jest podsumowującym sposobem weryfikacji efektów kształcenia i stanowi o końcowym zaliczeniu. W przypadku uzyskania negatywnej oceny – można przystąpić do poprawy, która jest identyczną metodą weryfikacji efektów kształcenia, jak w pierwszym terminie.

19) Student ma prawo przystąpić do poprawy egzaminu lub kolokwium końcowego nawet gdy uzyska ocenę pozytywną – składając do Kierownika jednostki wniosek, argumentując je stosownym wyjaśnieniem. Kierownik jednostki, gdy uzna wniosek Studenta za zasadny, może wyznaczyć dodatkowy termin egzaminu, przy czym uzyskanie oceny w drugim terminie jest wiążące i stanowi ostateczny wynik (!) weryfikacji efektów kształcenia.

20) Student, który nie zdał egzaminu lub kolokwium końcowego w pierwszym lub poprawkowym terminie nie uzyskuje zaliczenia przedmiotu. Na wniosek Studenta w uzasadnionych przypadkach Dziekan może wyznaczyć tak zwane zaliczenie komisyjne.

21) Podczas egzaminu lub kolokwium końcowego zabrania się korzystania z jakichkolwiek pomocy naukowych oraz urządzeń umożliwiających wizualną rejestrację karty egzaminacyjnej/kolokwium lub porozumiewanie się z innymi osobami na odległość. Zachowanie Studenta wskazujące na posiadanie pomocy lub urządzeń o których mowa powyżej, albo stwierdzenie takich urządzeń będzie skutkowało automatycznym uzyskaniem oceny niedostatecznej na egzaminie/zaliczeniu i może powodować skierowanie sprawy do Komisji Dyscyplinarnej dla Studentów.

22) Na wniosek studenta, który nie przystąpił do egzaminu w ustalonym terminie, Dziekan może w uzgodnieniu z egzaminatorem wyznaczyć dodatkowy termin, jeżeli student uprawdopodobni, że nieprzystąpienie przez niego do egzaminu lub kolokwium nastąpiło bez jego winy, który traktuje się jako składany w pierwszym terminie. Wniosek o wyznaczenie dodatkowego terminu należy złożyć w ciągu 7 dni od dnia ustania przyczyny uchybienia terminu.

23) Niezgłoszenie się na egzamin podlega zapisom Regulaminu Studiów (rozdział VIII, § 36 pkt. 6).

24) Ostateczna decyzja dotycząca progów punktowych zaliczenia przedmiotu oraz dopuszczenia do egzaminu zerowego lub zwolnienia z przedmiotu należy do Kierownika Jednostki.

III.Warunki odrabiania zajęć opuszczonych z przyczyn usprawiedliwionych lub zajęć niezaliczonych z innych powodów

1) Niedozwolone jest opuszczenie zajęć, także w ich trakcie, z przyczyn nieusprawiedliwionych, toteż nieusprawiedliwiona nieobecność na zajęciach dydaktycznych uniemożliwia zaliczenie bloku tematycznego powiązanego z przypisanymi do niego efektami kształcenia.

2) Nieobecność na zajęciach dydaktycznych należy usprawiedliwić w terminie nie dłuższym niż 7 dni lub bezpośrednio po ustąpieniu jej przyczyny. Niespełnienie danego warunku skutkować będzie brakiem zaliczenia danych zajęć i wpłynie na brak zaliczenia przedmiotu.

3) Nieobecność z przyczyn zdrowotnych wymaga zaświadczenia lekarskiego, a w przypadkach losowych (jak na przykład pogrzeb) udokumentowanego stosownego potwierdzenia.

4) Usprawiedliwiona nieobecność na ćwiczeniach jest traktowana jako ćwiczenie niezaliczone, co nie zwalnia studenta od zaliczenia materiału i realizacji efektów kształcenia w czasie możliwie najkrótszym.

5) Usprawiedliwienia dokonuje nauczyciel akademicki prowadzący dane zajęcia, u którego student zobowiązany jest złożyć podczas dyżuru dydaktycznego kopię zwolnienia lekarskiego podając oryginał do wglądu.

6) W przypadku usprawiedliwionej nieobecności student ma obowiązek zapisać się (nie później niż tydzień po zakończonym bloku) na odrabianie zajęć z inną grupą. Nie ma możliwości dalszego przesuwania wybranego terminu. Odrobienie zaległego ćwiczenia jest możliwe po okazaniu zwolnienia lekarskiego (potwierdzonego przez lekarza Przychodni Akademickiej). Punkty zdobyte na zajęciach odrabianych z inną grupą są dzielone przez 2. W przypadku ostatniej grupy (która nie ma możliwości odrobienia zajęć) będzie ustalony jeden termin napisania sprawdzianu ze wszystkich tematów po zakończonym cyklu zajęć.

7) Nieodrobienie zajęć uniemożliwia przystąpienie do kolokwium/zaliczenia/egzaminu.

8) Obecność na wykładach jest obowiązkowa - obecność studenta potwierdza się znajomością zagadnień wykładowych, uwzględnionych na kolokwiach i egzaminach.

ZALICZENIE PRZEDMIOTU PATOMORFOLOGIA:

Zaliczenie na ocenę: > 56% (W1 - W8; U1 – U8; K1 – K7)

Kolokwia, wejściówki (sprawdziany pisemne), wykładówki: > 56% (W1 - W8; U1 – U8)

Przedłużona obserwacja/Aktywność: > 50% (K1 – K7)

Patomorfologia jest działem medycyny zajmującym się etiologią, patogenezą, zmianami morfologicznymi i czynnościowymi w procesach chorobowych. Zajęcia z przedmiotu Patomorfologia (Moduł Patologia) prowadzone są w formie wykładów, seminariów oraz ćwiczeń (mikroskopowych oraz laboratoryjnych). Tematyka wykładów, seminariów oraz ćwiczeń mikroskopowych poświęcona jest patologii szczegółowej, natomiast ćwiczeń laboratoryjnych technice przygotowania i opracowania preparatów histopatologicznych, materiału cytologicznego oraz technikom specjalnym wykorzystywanym podczas rutynowej diagnostyki histopatologicznej.

1) Literatura podstawowa:

„Robbins Patologia” Wydawnictwo Medyczne Urban&Partner, Wroclaw 2014

2) Literatura uzupełniająca:

Podręczniki uzupełniające: Stachura J., Domagała W.: „Patologia znaczy słowo o chorobie” (tom 1-3), PAU, Kraków 2005 , Stachura J., Domagała W.: „Patologia znaczy słowo o chorobie” (tom 1) PAU, Kraków 2016

3) Atlas histopatologiczny wirtualny: http://www.patologia.cm.umk.pl/atlas